طراحی و ارائه مدلی جهت تعیین اثر متغیرهای کلان اقتصادی و بانکی بر بروز انجماد دارایی در سیستم بانکی کشور

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

فاطمه داودی فرکوش ¹ , محمد ابراهیم محمدپور زرندی ² , مهرزاد مینویی ³

1 - گروه مدیریت مالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - گروه مدیریت مالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه مدیریت مالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/02/04 تاریخ پذیرش : 1402/03/08 تاریخ انتشار : 1402/12/21

کلید واژه: متغیرهای اقتصاد کلان , بانکداری, انجماد دارایی, شبکه عصبی, داده های ترکیبی,

چکیده مقاله :

در این مقاله هدف، طراحی و ارائه مدلی جهت تعیین اثر متغیرهای کلان اقتصادی و بانکی بر بروز انجماد دارایی در سیستم بانکی کشور با استفاده از مدل‎های فرا ابتکاری، است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی، به لحاظ روش تحقیق، از نوع تحلیل همبستگی و به لحاظ طرح کلی تحقیق، پس رویدادی و گذشته‌نگر است. به‌منظور پاسخ به سؤال‌های تحقیق، داده¬های سالانه متغیرهای اقتصادی کلان و نیز بانکی، طی دوره 1399-1390، گردآوری و با استفاده از آزمون مدل¬های رگرسیون در نرم‌افزارهای EViews و Smart PLS و همچنین مدل شبکه عصبی در نرم¬افزار SPSS Modeler، تخمین زده‌شده. نتایج برآورد مدل رگرسیون فرضیه اول در نرم¬افزار EViews، نشان داد متغیرهای اقتصادی تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری و نرخ بهره، شاخص قیمت مصرف‌کننده، قدرت ارز در سطح خطای یک درصد و متغیر نرخ رشد اقتصادی در سطح خطای ده درصد رابطه معنی¬داری با متغیر وابسته (انجماد دارایی) دارند. همچنین، نتایج برآورد مدل ساختاری فرضیه اول در نرم¬افزار PLS، به لحاظ معنی¬داری با خروجی نرم¬افزار ایویوز، همسو است. بنابراین؛ فرضیه اول تحقیق تائید می¬شود. همچنین نتایج برآورد مدل رگرسیون فرضیه دوم در نرم¬افزار EViews، نشان داد متغیر درون بانکی نسبت اندازه بانک، بازده حقوق صاحبان سهام و نیز میزان نقدینگی در سطح خطای ده درصد و متغیرهای کفایت سرمایه، بازده دارایی‌ها، سرمایه بانک، در سطح خطای یک درصد رابطه معنی¬داری با متغیر وابسته (انجماد دارایی) دارند.همچنین، نتایج برآورد مدل ساختاری فرضیه دوم در نرم¬افزار PLS، به لحاظ معنی¬داری با خروجی نرم¬افزار ایویوز، همسو است. بنابراین؛ فرضیه دوم تحقیق نیز تائید می¬شود.

چکیده انگلیسی:

In this article, the goal is to design and present a model to determine the effect of macroeconomic and banking variables on the occurrence of asset freezing in the country's banking system using meta-heuristic models. The current research is applied in terms of purpose, in terms of research method, correlation analysis type and in terms of overall research design, post-event and retrospective. In order to answer the research questions, the annual data of macroeconomic and banking variables, during the period of 1399-1390, were collected and using the test of regression models in EViews, Smart PLS software and also the neural network model. It was estimated in SPSS Modeler software. The estimation results of the regression model of the first hypothesis in EViews software showed that the economic variables of GDP, unemployment rate and interest rate, consumer price index, currency strength at the error level of one percent and the economic growth rate variable at the error level of ten percent have a significant relationship. They have a dependent variable (asset freezing). Also, the estimation results of the structural model of the first hypothesis in the PLS software are significantly aligned with the output of the Eviuse software. So; The first research hypothesis is confirmed. Also, the results of the regression model estimation of the second hypothesis in EViews software showed that the intra-bank variable of the bank size ratio, return on equity, and the amount of liquidity at the error level of ten percent, and the variables of capital adequacy, return on assets, bank capital, at the error level of one percent. The percentage has a significant relationship with the dependent variable (asset freezing). Also, the estimation results of the structural model of the second hypothesis in the PLS software are significantly aligned with the output of the Eviuse software. So; The second research hypothesis is also confirmed.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی، سیداحمد؛ و عرفانی، علیرضا. (۱۳۹۸). تأثیر تکانه های نرخ ارز و تورم بر مطالبات غیر جاری. مجله اقتصادی، 19(1)، 5-30.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫ابریشمی، حمید؛ سبحانی، حسن؛ ماجد، وحید؛ و اقالوی اغمیونی، اکرم. (۱۳۹۹). بررسی تاب آوری نظام بانکی با تمرکز بر رفتار مصرف کنندگان تسهیلات و شاخص‌های سلامت بانکی. مطالعات رفتار مصرف‌کننده، 9(7)، 172-198.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫ابوالحسنی، محمدجواد؛ صمدی، سعید؛ و واعظ برزانی، محمد. (۱۴۰۰). تعیین اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت متغیرهای کلان اقتصادی و بانکی بر حجم مطالبات معوق بانک‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران (1396 -1386). مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 37(10)، 201-232.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫اعلاباف، امیررضا. (۱۴۰۱). چشم‏‏‌انداز صنعت بانکداری در ایران. دنیای اقتصاد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫جعفری، محمد. (۱۳۹۹). انجماد دارایی‌های نظام بانکی به‌عنوان مانعی برای حمایت نظام بانکی از بخش تولید. امنیت اقتصادی، 75(7)، 33-42.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫جلال زاده اذر، سیدمرتضی؛ پناهی، حسین؛ اصغرپور، حسین؛ و ال عمران، رویا. (۱۴۰۰). بررسی تأثیر تأمین مالی اسلامی و متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک‌های خصوصی و دولتی در ایران. نظریه های کاربردی اقتصاد، 30(8)، 193-216.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫‏‫حمزه نژاد، نسیم؛ ابری، مهسا؛ و ارزنلو، مهدی. (۱۴۰۰). بررسی اثر متغیرهای بانکی و متغیرهای کلان اقتصادی بر عملکرد نظام بانکی ایران (مدل گشتاورهای تعمیم یافته GMM). مقاله ارائه شده در چهارمین همایش بین المللی دانش و فناوری هزاره سوم اقتصاد ، مدیریت و حسابداری ایران.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫‏‫درزی لاریجانی، سامیار. (۱۳۹۹). آثار حقیقی کارکرد بانک به‌عنوان خالق نقدینگی در یک مدل نئوکینزین (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشکده دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده مدیریت و اقتصاد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫رحمانی، مهرداد؛ و رحمانی، کورش. (۱۳۹۹الف‌). تأثیر دارایی های منجمد بانک ها بر اتخاذ سیاست های سرمایه در گردش. در دومین کنفرانس علمی پژوهشی مدیریت و مهندسی صنایع.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫رحمانی، مهرداد؛ و رحمانی، کوروش. (۱۳۹۹ب‌). تأثیر دارایی های منجمد بانک ها بر اتخاذ سیاست های سرمایه در گردش. دومین کنفرانس علمی پژوهشی مدیریت و مهندسی صنایع.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫‏‫سلیمیان، صلاح؛ کریمی، اسرا؛ و هاشمی دیزج، عبدالرحیم. (۱۴۰۰). مقایسه و ارزیابی دقت پیش‌بینی روش متا آنالیز با سایر روش‌های اقتصادسنجی (مطالعه موردی: نرخ رشد اقتصادی ایران). پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، 97(29)، 169-198.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫‏‫شاکری، عباس. (۱۳۹۹). کتاب نظریه ها و سیاست های اقتصاد کلان - جلد دوم. رافع.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫‏‫شیرزور آبادی، زهرا؛ و نقی زاده، جعفر. (۱۴۰۰). ارزیابی رابطه بین نرخ ارز حقیقی و رشد بهره وری در بخش کشاورزی (صص 505-522). مقاله ارائه شده در دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، گردشگری و تکنولوژی.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫‏‫عادلی، امیدعلی؛ فتحی، محمدرضا؛ ملکی، محمدحسن؛ و عزیزی، حامد. (۱۳۹۹). بررسی تأثیر نااطمینانی متغیرهای کلان اقتصادی بر ریسک اعتباری بانک های ایران. مقاله ارائه شده در چهارمین کنفرانس ملی پژوهش در حسابداری و مدیریت.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫‏‫فلاحیان حسن آبادی، سعیده. (۱۳۹۸). اثر عملکرد مالی و شاخص های اقتصادی بر نسبت کفایت سرمایه در بانک های ایران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشکده دانشگاه سمنان، پردیس علوم انسانی - دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫‏‫گزارش های کارشناسی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. (۱۴۰۰). بررسی لایحه بودجه سال 1401 کل کشور 52. افزایش سرمایه بانک‌های دولتی (ش. 715) (صص 221-227). معاونت پژوهشهای اقتصادی دفتر مطالعات اقتصادی.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫نوفرستی، محمد؛ قنبری ممان، حسنعلی؛ بابائی، نسیم؛ و یزدانی، مهدی. (۱۴۰۰). اثر تغییر نرخ ارز بر متغیرهای اقتصادکلان از طریق سیستم بانکی: رویکرد الکوی اقتصادسنجی کلان. تحقیقات مدل سازی اقتصادی، 43(11)، 99-131.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ ‏‫هروی، عاطفه. (۱۳۹۹). بررسی رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی و ساختار سرمایه با تأکید بر نقش ساز و کار حاکمیت شرکتی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه مؤسسه آموزش عالی تابران.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
ـ Acharya, Viral V; & Rajan, Raghuram. (2022). Liquidity, liquidity everywhere, not a drop to use-Why flooding banks with central bank reserves may not expand liquidity. National Bureau of Economic Research.
ـ Anderson, Somer. (2022). What Is the Unemployment Rate? Rates By State. Retrieved from https://www.investopedia.com/terms/u/unemploymentrate.asp
ـ Ari, Anil; Chen, Sophia; & Ratnovski, Lev. (2021). The dynamics of non-performing loans during banking crises: A new database with post-COVID-19 implications. Journal of Banking & Finance, 133, 106140.
ـ Barone, Adam. (2022). Bank. Retrieved June 04, 2022, from https://www.investopedia.com/terms/b/bank.asp
ـ Foglia, Matteo; & Angelini, Eliana. (2021). The triple (T3) dimension of systemic risk: Identifying systemically important banks. International Journal of Finance & Economics, 26(1), 7-26.
ـ Haralayya, Dr. (2021). Study on Non Performing Assets of Public Sector Banks. Iconic Research And Engineering Journals (IRE), 4(12), 52-61.
ـ Hoenig, T. (2010). Basics for Bank Directors. Federal Reserve Bank of Kansas City, 5.
ـ HU, JIN‐LI; Li, Yang; & CHIU, YUNG‐HO. (2004). Ownership and nonperforming loans: Evidence from Taiwan’s banks. The Developing Economies, 42(3), 405-420.
ـ Liu, Yang. (2021). Government debt and risk premia. Available at SSRN 2870973.
ـ Tamplin, True. (2022). Macroeconomics | Definition. Retrieved June 04, 2022, from https://learn.financestrategists.com/finance-terms/macroeconomics/
ـ Yolcu Karadam, Duygu. (2018). An investigation of nonlinear effects of debt on growth. The Journal of Economic Asymmetries, 18(C),