انتخاب منعقدکننده بهینه در تصفیه اولیه فاضلاب کارخانه نساجی مازندران با استفاده از جار تست و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

غلامرضا اسدالله فردی ¹ , حسین زنگوئی ² , مصطفی داوودی ³ , صابر مرادی نژاد ⁴

1 - دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خوارزمی، تهران *( مسئول مکاتبات)
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران – محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خوارزمی، تهران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران – محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خوارزمی، تهران
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران – محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خوارزمی، تهران

تاریخ دریافت : 1392/05/09 تاریخ پذیرش : 1393/09/01 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: نساجی مازندران, منعقدکننده ها, جارتست, تحلیل سلسله مراتبی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: صنایع نساجی از جمله صنایعی است که فاضلاب آن شامل آلاینده های متعدد است. بنابراین روش های تصفیه متداول قادر به حذف کلیه آلاینده های آن نمی باشد. بدین منظور استفاده از منعقدکننده ها برای حذف مواد جامد معلق؛ به عنوان تصفیه اولیه روش مناسبی می باشد. روش بررسی: در این مطالعه پس از پایش کیفیت پساب خروجی کارخانه نساجی مازندران که در حال حاضر بدون هیچ گونه تصفیه ای به رودخانه تخلیه می شود، با استفاده از جارتست و با بهره گیری از ترسیب کننده های آلوم، آهک، سولفات آهن، کلرید آهن و باریم کلراید، میزان حداکثر حذف کل مواد جامد معلق با تغییرات pH مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: علاوه بر نوع منعقده کننده پارامترهای متعددی همچون قیمت منعقدکننده ها، میزان حساسیت به تغییرات pH، میزان لجن تولیدی و عوارض جانبی بر انتخاب منعقد کننده بهینه موثر می باشند. از این رو برای دست یافتن به یک انتخاب بهینه از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. این تحلیل با استفاده از نرم افزار Expert choice و با درنظر گرفتن معیارهای تاثیرگذار در تصمیم گیری و همچنین با اعمال معدل هرکدام از این پارامترها با نظر کارشناسان مربوط به وسیله پرسشنامه های تکمیل شده صورت گرفت. بحث و نتیجه گیری: نتایج جارتست و مطالعه تحلیل سلسله مراتبی حاکی از آن است که بهترین منعقدکننده جهت کاهش مواد جامد معلق در پساب کارخانه نساجی مازندران، آهک می باشد. آزمایش جارتست 70% حذف رنگ و 30% حذف COD را در صورت استفاده از آهک نتیجه داد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Textile industry is of those industries whose wastewater includes different pollutants. Therefore, conventional treatments are not able to treat all of the textile wastewater pollutants. Chemical coagulation may be suitable for the removal of Total Suspended Solids (TSS) as a pre- treatment. Material and Methods: In this study, after monitoring the wastewater from Mazandaran textile factory, which is currently discharged into the river without treatment, Jar test, alum, calcium oxide, ferrous sulfate, ferrous chloride and barium chloride were applied to investigate the maximum amount of TSS removal with the change of pH. Results: In addition to the type of coagulator, other parameters such as coagulation cost, sensitivity to pH change, the amount of sludge generation and side effects are effective on selection of coagulation. Hence, to select optimally, AHP was applied using Expert choice software considering the important effective parameters in decision making. Moreover, the score of each parameter was used considering the related experts’ opinion included in the questionnaires. Discussion: The results of Jar test and AHP indicated that calcium oxide was the best choice for reduction TSS in thye wastewater from Mazandaran textile factory. Also the Jar test results indicated 70% dye removal and 30% COD removal  using calcium oxide as a coagulant.  

منابع و مأخذ:

1. مهدوی، علی، 1367، بررسی کمی و کیفی فاضلاب کارخانه نساجی مازندران و ارائه راه حل تصفیه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکاه تربیت مدرس.


2. Hajkowicz, S., Young, M., Wheeler, S., MacDonald, D., and Young, D., 2000. Supporting decisions: Understanding natural resource management assessment techniques, CSIRO Land and Water.


3. Saaty, T.L., 1980. The analytic hierarchy process: Planning, Priority setting, resource allocation, 1^st Ed., McGraw – Hill, New York.


4. Jorgenson, S.V., 1974. Recirculation of wastewater from the textile industry possible when combined precipitation and ion exchange treatment is used ,Vatten, pp. 394-396.


5. Rinker, T., Stargent, L., 1974. Activated sludge and alum coagulation treatment of textile wastewater, Proceeding 29th Purdue industrial wastewater conference, pp.456-471.


6. Murakami, K., 1978. Removal of color from municipal sewageContaining textile wastewater, Sixth US/Japan conference.


7. Damas, B.S., Iborra-Clar, M.I., Bes-Pia, A, Alcaina-Miranda, M.I., Menda-Roca, J.A., and  Ibrra-Clar, A., 2005. Study of preozonation influence on the physical - chemical treatment of textile wastewater, Desalination, Vol. 182 ,pp. 267-274.


8. Bayramoglu, M., Eyvaz, M., and  Kobya, M., 2007. Treatment of the textile wastewater by electrocoagulation Economical evaluation, Chemical Engineering Journal, Vol. 128, pp. 155-161.


9. Kumar, P.B., Prasad, I.M., Mishra, Shri Chand, 2007. Decolorization and COD reduction of dyeing wastewater from a cotton textile mill using thermolysis and coagulation, Journal of Hazardous Materials, Vol. 153, pp. 635–645.


10. Bidhendi, N.G., Torbian, A., Ehsani, H,  Razmkhah, N., and Abbasi, M., 2007. “Evaluation of industrial dying wastewater treatment with coagulants”, International journal of environmental research, Vol. 1(3), pp. 242-247.


11. Gohary, F., and  Tawfik, A., 2009. “Decolorization and reduction of disperse and reactive dyes wastewater chemical - coagulation followed by sequential batch reactor (SBR) process”, Desalinzation, Vol. 249, pp. 1159-1164.


12. Gohary, F., Tawfik, A., and Mahmoud,V, 2010. Comparative study between chemical coagulation/ precipitation versus coagulation/ dissolved air floatation for pretreatment of personal care products wastewater, Desalination, Vol. 252, pp. 106-112.


13. داوودی، م.، 1389. استفاده از منعقدکننده­ها در تصفیه اولیه فاضلاب کارخانه نساجی مازندران با استفاده از جارتست، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه خوارزمی.


14. APHA, 1998. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater (18th ed.) American Public Health Association, American Water Works Association, Water Pollution and Control Federation, Washington, D.C.


15. ASTM, 1995. Standard Practice for Coagulation–Flocculation Jar Test of Water E1-1994 R (1995). D 2035-80. Annual Book of ASTM Standards, vol. 11.02.


16. Saaty, T.L., 2000. Fundamentals of descision making and priority theory, 2^nd Ed., PA: RWS pub., Pittsburgh. Journal, Vol. 128, pp. 155-161


17. Mahmoodzadeh, S., Shahrabi, J., Pariazar, M., and Zaeri, M.S., 2007. Project selection by using fuzzy AHP and TOPSIS technique, International J. of Human and Social Sciences, Vol. 30, pp. 333-338.


18. Lee, A.H.I., Chen, W.C., and Chang, C.J., 2008. A fuzzy AHP and BSC approach for evaluating performance of IT department in the manufacturing industry in Taiwan, Expert Systems with Applications, Vol. 34, pp. 96-107.


19. توفیق، ف.، 1372، ارزشیابی چندمعیاری در طرح­ریزی کالبدی، آبادی، شماره 11، 40-43.


20. زبردست، ا.، 1380، کاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای، نشریه هنرهای زیبا، شماره 10، 13-21.


21. Partovi, F.Y., 1994. Determining what to benchmark: An analytic hierchy process approach, Int. J. of Operations and Production Management, Vol. 14(6), pp. 25-39.


22. نیکمردان، ع.، 1386، معرفینرم­افزار Expert choice11،  انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ اول.


23. Irfan, M., Butta, T., Imtiaza, N., Abbas, N., Ahmad Khan, A., Shafique, A., 2013. The removal of COD, TSS and colour of black liquor by coagulation–flocculation process at optimized pH, settling and dosing rate’, Arabian Journal of Chemistry, In Press, Available online 23 August 2013.