اهمیت فضاهای همگانی شهری در توسعه پایدار گردشگری شهری (مطالعه موردی: منطقه یک شهر همدان)
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیستمحمود ملکیان 1 , محمد سعید ایزدی 2 , سهیل سبحان اردکانی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران.
2 - استادیار گروه طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.
3 - مسوول مکاتبات): دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، ایران.
کلید واژه: فضای همگانی شهری, فضای گردشگری, توسعه پایدار شهری, مبلمان شهری, همدان,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: امروزه فضاهای همگانی شهری علاوه بر این که مکانی برای حضور مردم و محل تعاملات اجتماعی شهروندان می باشد، به عنوان فضای گردشگری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در این بین، علاوه بر ارتقای آگاهی شهروندان در خصوص نقش صنعت گردشگری به ویژه گردشگری شهری در توسعه اقتصادی و اشتغال زایی، آگاهی متولیان و تصمیم گیران شهری نیز در این زمینه بسیار افزایش یافته است. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی وضعیت فضاهای همگانی شهری در منطقه یک شهر همدان (رینگ اول) به عنوان یکی از فضاهای اصلی گردشگری شهر با رویکرد توجه به مولفه های طراحی شهری انجام یافت. روش بررسی: پس از مطالعات کتابخانه ای و میدانی، تهیه پرسشنامه، با تکیه بر اسناد ملی بالادستی کشور و از طریق روش تحلیلی سوات به بررسی وضعیت فضاهای همگانی شهری در منطقه یک شهر همدان اقدام شد. یافته ها : نتایج بیانگر اهمیت ارتقای شبکه حمل و نقل شهری، ارتقای کیفی مولفه های فضاهای همگانی و گردشگری شهری و نیز تقویت آسایش، ایمنی و رفاه نسبی برای دسترسی آسان گردشگران و شهروندان به فضاهای مذکور می باشد. نتیجه گیری: با ارتقای فضاهای همگانی شهری و عناصر اصلی موجود در آن از جمله تجهیزات و مبلمان شهری، می توان در راستای نیل به توسعه پایدار گردشگری و ارتقای رضایتمندی و جذب گردشگر شهری گام برداشت.
Background and Objective: Today, urban public spaces in addition to being a place for people and social interaction are used as tourism spaces. In the meantime, in addition to the increase of citizens' awareness about the role of tourism, especially tourism, economic development and job creation in urban areas, urban awareness of the decision-makers in this area has been greatly increased. In this study it was attempted to evaluate the condition of public urban spaces in region 1 of Hamedan as the main tourism spaces with an approach to urban designing elements. Method: In this study, after library and field studies, preparation of questionnaires and using SWOT analysis we evaluated the condition urban public spaces in region 1 of Hamadan City (the first ring). Results: The results indicated that the importance of improving urban transport network, qualitative improvement of public spaces and urban tourism designing elemts as well as amplification of comfort, safety and relative comfort for tourists’ and residents’ easy access to the mentioned spaces. Conclusion: Improvement of urban public spaces and their main elements, including urban furniture and equipment, can lead to achieve sustainable development of tourism and enhancement of satisfaction and attraction of urban tourists.
1- شولتز، کریستیان، (1354). "هستی، فضا و معماری"، ترجمه ی محمدحسن حافظی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
2- فکوهی، ناصر، (1383). "انسان شناسی شهری"، تهران، نی.
3- تولایی، نوین، (1372). "فضای شهری و روابط اجتماعی و فرهنگی، پایان نامه کارشناسی ارشد"، دانشکده ی هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
4- پاکزاد، جهانشاه، (1384 (. "راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران"، شرکت طرح و نشر پیام سیما، تهران.
5- صالحی، اسماعیل، (1387). "ویژگی های محیطی فضاهای شهری امن"، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی معماری و شهرسازی، تهران.
6- مدنی پور، علی، (1379). "طراحی فضای شهری، ترجمه فرهاد مرتضایی"، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران.
7- بحرینی، سیدحسین، طبیبیان، منوچهر، (1377). "مدل ارزیابی کیفیت محیط زیست شهری"، محیط شناسی، دوره 24، شماره 21 .
8- صادقی، نرگس، سبحان اردکانی، سهیل، ذاکرحقیقی، کیانوش، (1395). "ارزیابی عوامل موثر بر تامین امنیت شهری بهمنظور افزایش حضور بانوان در فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: پارک ساعی تهران)"، هویت شهر، دوره 10، شماره 3، صفحات 74-65.
9- اعتماد، گیتی، (1384). " تحول عملکرد و شکل گیری فضاهای عمومی در ایران"، اندیشه ایرانشهر،سال اول، شماره سوم.
10- آگشته، سعید، (1379). "جدول؛ عنصر ممتد شهری"، مجله ی شهرداری ها، ویژه نامه ی شماره 2، سال دوم، شماره 13.
11- حبیبی، سیدمحسن، (1379). "فضای شهری: برخورد نظریه ای"، مجله صفه دانشگاه شهید بهشتی، شماره33، تهران.
12- بهرامی نژاد، دهقان، (1382). "شناخت و ارزیابی کیفیت محیط شهری در بافت میانی شهرها"، مطالعه موردی بافت میانی شهر شیراز: دانشگاه شیراز.
13- سیفایی، مهسا. (1384). مطلوبیت سنجی استفاده از فضاهای عمومی با تاکید بر برنامه ریزی مشارکتی. پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران.
14- رفیعیان، مجتبی. خدایی، زهرا، (1388). "شهروندان وفضاهای عمومی شهری" ، دفتر گسترش تولید علم ، چاپ اول، تهران.
15- بحرینی، سید حسین، (1377). "فرآیند طراحی شهری"، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
16- براندفری، هیلدر، (1383). "طراحی شهری به سوی یک شکل پایدارترشهر"، ترجمه حسین بحرینی، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران.
17- W. Harris, Charles & Nicholas T. Dines (1998). "Time Saver Standard for landscape Architecture: Design and Construction Data", New York: Mac Graw-Hill, Second Edition.
18- ملک، نیلوفر، (1385). "مناسب سازی مبلمان و تجهیزات شهری"، همایش مناسب سازی محیط شهری. تهران، ایران.
19- فلاحت، صادق،) 1385). "مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهنده آن"، مجله هنرهای زیبا. شماره 26، صفحات 66-57
20- رضوانی، علی اصغر، (1374)."روابط متقابل شهر و روستا با تأکید بر ایران"، دانشگاه پیام نور.
21- بهروز، عارف، (1392)." بررسی نقاط ضعف و قوت، فرصت و تهدید صنعت گردشگری ایران با تأثیرگذاری بر تولید ملی و اشتغال با تکنیک (SWOT)"، اولین همایش الکترونیکی ملی چشم انداز اقتصادی ایران، تهران، ایران.
22- رنجبریان، محمد ابراهیم، زاهدی، محمد، (1386). "خدمات صنعت گردشگری"، انتشارات چهارباغ، اصفهان.
23- پاپلی یزدی، محمدحسین. سقایی، مهدی، (1385). "گردشگری (ماهیت و مفاهیم)"، انتشارات سمت.
24- موحد، علی، (1386). "گردشگری شهری"، انتشارات دانشگاه شهید چمران، چاپ اول.
25- ملازاده، کاظم، طاهری دهکردی معصومه، (1390). "تاریخچه، جایابی و ساختار هگمتانة مادی"، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، سال دوم، شماره 6، صفحات 5-16.
26- قبادیان، وحید، (1381). "مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب"، دفتر پژوهش های فرهنگی.
27- انوری آریا، م، نساج، م، (1386) "بررسی و تبیین نقش صنعت گردشگری در توسعة فضای شهری"، اولین همایش منطقه ای جغرافیا، گردشگری و توسعة پایدار، دانشگاه آزاد اسلامشهر، تهران، ایران.