بررسی کمی و کیفی پسماندهای روستایی استان هرمزگان و ارایه راهکار مدیریتی
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیستمحمدعلی عبدلی 1 , فرشید رحیمی 2 , رضا سمیعی فرد 3 , مهدی جلیلی قاضی زاده 4
1 - استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
2 - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست دانشگاه تهران
3 - دانشجوی دکتری مهندسی محیط زیست دانشگاه تهران
4 - دانشجوی (سابق) دکتری مهندسی محیط زیست دانشگاه تهران و استادیار گروه آلاینده‌های محیط زیست پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی* (مسئول مکاتبات)
کلید واژه: مدیریت پسماند روستایی, هرمزگان, پتانسیل بازیافت,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: مدیریت پسماندهای روستایی در سطح یک استان، به دلیل پراکندگی مراکز تولید پسماند و همچنین تنوع ترکیب پسماند تولیدی از اهمیت و پیچیدگی زیادی برخوردار است. هدف از این تحقیق، بررسی مدیریت پسماند جامد در روستاهای استان هرمزگان و ارائه راهکارهای مدیریتی می باشد. مواد و روش ها: 26 روستا از نقاط مختلف استان به عنوان روستاهای نمونه انتخاب شدند. یک پرسشنامه برای مشخص شدن وضعیت موجود دفع پسماند در مناطق روستائی تهیه و بین هر یک از 26 دهیاری روستاهای نمونه تقسیم شد. به علاوه نمونه گیری از پسماندها به صورت 7 روز پی در پی، در چهار فصل سال انجام یافت. نتایج حاصل از آنالیز فیزیکی و شیمیایی و نیز پرسشنامه ها، به عنوان اطلاعات خام اولیه برای بررسی وضع موجود و نهایتاً ارایه راهکارهای مناسب برای سیستم مدیریت پسماند روستایی در استان هرمزگان استفاده شد. یافته ها: در روستاهای نمونه نرخ تولید پسماندهای خانگی حدود 3/617 گرم به ازای هر نفر در روز می باشد. در مجموع 360 واحد تجاری در روستاهای نمونه استان وجود دارند که مقدار کل زباله تجاری تولیدی توسط آن ها 3816 کیلوگرم در روز است. همچنین میانگین پسماند پزشکی حدود 8/8 کیلوگرم به ازای هر واحد بهداشتی می باشد. ترکیب پسماند در روستاهای نمونه عبارت است از: مواد فسادپذیر 77/43، کاغذ و مقوا 72/9، پلاستیک 62/9، چوب 20/6، فلزات 44/10، شیشه 90/7، لاستیک 58/5 و منسوجات 79/6 درصد. بحث و نتیجه گیری: توصیه می شود که در برنامه پنج ساله اول، جداسازی از مبدا شامل پسماند خشک تفکیک پذیر (پلاستیک، کاغذ و فلزات) و پسماندهای تر انجام گردد و جداسازی از مبدا برای سایر ترکیبات پسماند مثل چوب، لاستیک، شیشه و منسوجات در برنامه پنج ساله دوم اجرا شود. از نظر اقتصادی، زباله سوزی همراه با بازیافت انرژی، گزینه مناسبی برای دفع پسماند مناطق روستایی در استان هرمزگان نمی باشد. با توجه به سهم کم پسماند خشک، در دسترس بودن زمین مناسب و نیروی کار ارزان در مناطق روستایی، کمپوست با فن آوری ارزان برای این مناطق توصیه می شود.
Management of Solid waste goes back to ancient times. But modern and enlightened management ofwastes began from 1930. Since 1995, , in Iran studies started on the ground of “Integrated Solid WasteManagement Plan” and these studies finally led to the approval of “Waste Management Law” in 2004.Solid waste management in Hormozgan’s villages was the aim of this research. In this study, 26villages, scattered all over the province, were selected. A questionnaire addressing the current status ofsolid waste disposal in rural area was developed. This questionnaire was administered to all 26Dehyaries. Waste sampling was carried out for seven successive days in the middle of the fourseasons. On each sampling day, 65 samples of 1 m3 volume were taken from specified homes in eachof the 26 villages. Numbers obtained from questionnaires and physical and chemical analysis wereused as data to study current situation and suggesting appropriate methods for solid wastemanagement system in rural areas of Hormozgan province. Field studies showed that about 617.3grams of residential solid waste per capita is generated in selected villages every day. There are 360shops in chosen villages and total amount of commercial waste is about 3816 kg per day. The averageamount of medical waste is about 8.8 kg per hygienic unit. Waste Composition in selected villages is:putrescible materials 43.77, paper and cardboard 9.72, plastics 9.62, wood 6.20, metal 10.44, glass7.90, rubber and leather 5.58 and textile 6.79%. The main obstacle to recycling program is theunbiased collection of waste in rural area. It is recommended that for the first five year program,Source separation includes degradable matter and dry wastes (paper, plastics and metals).Source separation of other components such as wood, rubber, glass and textile can be carried out inthe second five year program. From the economical point of view, incineration with energy recoverycannot be a good alternative for rural waste disposal in Hormozgan. Due to the low volume of1- PhD. Faculty of Environment, University of Tehran2- M.Sc. Faculty of Environmental Engineeruing, University of Tehran3- PhD. Student, Faculty of Environmental Engineering, University of Tehran4- Former PhD student of Environmental Sciences of Tehran University, Assistant Professor, Research centre ofEnvironmental Pollutant, University of Shahid Beheshti,.J.Env.Sci,TechJ.Env. Sci. Tech., Vol 16, No.4, Winter 2015209degradable matter, land availability with low cost labor force in rural areas, low technologycomposting is recommended. The quantity of waste generated in each village is not sufficient to bemanaged separately, so a regional solid waste management must be defined to include adjacentvillages. Collection of waste must be carried out by each Dehyari in each village. Waste recovery anddisposal should be managed regionally.