بررسی اثرات محیط زیستی شهرک صنعتی فولاد جعفری همدان درمرحله ساختمانی به روش تحلیل سلسله مراتبی

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

سیدعلی جوزی ¹ (دانشیارگروه مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، دانشکده فنی ومهندسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شمال*(مسوول مکاتبات).)
سحر رضایان ² (استادیار گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاداسلامی واحدشاهرود)

تاریخ دریافت : 1387/05/01 تاریخ پذیرش : 1388/01/22 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: بررسی اثرات محیط زیست, شهرک صنعتی, صنایع فولاد, مرحله ساختمانی, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: این مطالعه از تاریخ 1/11/1391 لغایت 30/9/1392با هدف بررسی اثرات محیط زیستیشهرک صنعتی فولاد جعفری در مرحله ساختمانی به انجام رسید. پروژه احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری به مساحت 8/96هکتار با هدف تولید آهن اسفنجی و فولاد درمحدوده دهستان کمازان وسطی از توابع شهرستان ملایر صورت گرفت. روش بررسی: دراین مطالعه ابتدا کار شناسایی و بررسی وضعیت موجود محیط زیست منطقه درقالب سه محیط فیزیکو شیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به انجام رسید. بدین منظور پس از تعیین عمق و محدوده مطالعاتی کارنمونه برداری از پارامترهای هوا، خاک، آب و صوت انجام شد. بررسی اثرات محیط زیستی ناشی از مرحله ساختمانی شهرک صنعتی بر محیط بیولوژیکی نیز تاشعاع25/13کیلومتری ازمحدوده بلافصل یعنی فاصله تا منطقه حفاظت شده لشگردر به انجام رسید. شناسایی محیط ا قتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز با بهره گیری از نتایج سرشماری اولیه نفوس ومسکن آبان ماه 1390 و بازدید کارشناس محیط اقتصادی و اجتماعی پروژه وثبت مشاهدات ایشان انجام شد. به منظور تطابق کاربری پیشنهادی با توان فیزیکی و اکولوژیکی منطقه تحت بررسی، مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک به روش سیستمی و با استفاده از مدل های چند عامله ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین ایران تحت برنامه Arc GIS ودر مقیاس 1:10000صورت گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد به منظور استقرار کاربری توسعه صنعتی، 6/8 درصد عرصه توان طبقه I (بسیار مناسب)، حدود 75 درصد از محدوده بلافصل دارای توان طبقه II (مناسب) و حدود 4/16 درصد واجد توان طبقه III (نامناسب) می باشد. بررسی اثرات محیط زیستی احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام پذیرفت.به منظور تعیین اولویت اثرات محیط زیستی مرحله ساختمانی پروژه احداث شهرک صنعتی، ابتدا مهم ترین آلاینده های محیطی براساس وضعیت محیط زیست منطقه تحت اثر و نیز تاثیرات ناشی از عملیات ساختمانی بر هریک از پارامترها اولویت بندی شدند. دراین بین آن دسته آلاینده های اندازه گیری شده که مقادیری بالاتر از حد استاندارد داشتند براساس دو معیار اصلی اثر برمحیط طبیعی و آثار ایمنی و بهداشتی رده بندی گردیدند. درادامه بر پایه فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، مقایسه زوجی و اولویت بندی بین پارامترهای یادشده به انجام رسید. دراین مطالعه با استعا نت از تکنیک بردار ویژه و با به کارگیری نرم افزار Expert Choice کار وزن دهی و تعیین اولویت فاکتورهای موثر محیطی انجام شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد در تعیین اثرات شاخص ناشی از احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری، اثرات سوء بر محیط طبیعی با وزن 750/0نسبت به اثرات منفی وارد بر محیط انسانی با وزن 250/0 از اهمیت بالاتری برخوردارند، هم چنین با توجه به فاصله مراکز جمعیتی به محل سایت، اثرات ناشی از انتشار آلاینده های گازی و آلودگی صوتی بر سلامت و بهداشت افراد بومی قابل اغماض پیش بینی شد. در محیط طبیعی نیز اثر بر محیط فیزیکوشیمیایی با وزن 667/0 از امتیاز بالاتری نسبت به محیط بیولوژیک برخوردار است.

چکیده انگلیسی:

Introduction: This Study was conducted from 21 December 2012 to 20 December 2013 with purpose of investigating the Environmental Implications of the Foolad Jafari industrial Estate within the Construction process. The Construction Project of Foolad Jafari industrial area pursues the Goal of producing spongy Iron and Steel in the Mountaneous zone in middle Komazan which is a part of Malayer. This industrial Estate Measures 96/8 hec. Material and Methods: In this study we first identified the current status of environment considering physicochemical, biological and socioeconomic and cultural environment. To do so, we specified the depth and the area under investigation and then we took samples of air, soil and water. The study of environmental impacts from this structural phase on biological environment was also carried out till 13/25 km from R1 in fact till Lashgardar conservative area. The recognition of the economical, social and cultural features as well as the expert visit of the economical and social traits of the project was done on the basis of the result of the primary census on November of 2006. To conform to the suggestive land-use to physical and ecological capability of environment we had studied the evaluation of ecological capability via systematic Method and also we used Multi Criteria Model for Evaluation of Ecological Iran's Capability by Arc GIS on the Scale of 1/10000. To reach the Industrial development the results of this study showed that: 8/6 percent of this area has the first rank's capability (very suitable), about 75 percent of R1 has the second rank capability (Appropriate) and about 16/4 percent has third rank capability (UN Appropriate). Results and Discussion: The Study of Foolad Jafari Industrial Estate Environmental impacts were done via AHP Method. At first we prioritized the most important pollutants based on the state of environment and also we prioritized the impacts of Structural process on each parameter to determine the priority of structural phase's environmental effects. During the execution of the project we classified the measured pollutants which exceed the standard level on the basis of two main criteria: The effect on Natural Environment and Health and Security. In the following stages we prioritized parameters and based on Hierarchical Method. In this study we used the method via using expert choice software to weigh and prioritize the environmental factors.  The results of this study had shown two points: The negative effect on natural environment with 0/750 weight in comparison with negative effect on built environment with 0/250 weight is more important in determining the significant impact of Foolad Jafari industrial Estate Stability.  Considering the distance from crowd centers with site place, we can neglect the impacts from gaseous pollutants and Noise pollutant Emissions on native people's health. However the Effect on Natural Environment is more important in Comparison with built Environment. In the Natural Environment the Effect on Physicochemical Environment with 0/667 Weight has higher value in comparison with Biological Environment.  

منابع و مأخذ:

1. هادی زنوز. ب، 1382، تجربه سیاست های توسعه درایران ، مرکزپژوهش های مجلس شورای اسلامی ، صفحه 98.


2. جی بارو، ک، (نویسنده)، اندرودی. مهرداد،(مترجم)،1380. اصول و روش های مدیریت زیست محیطی، نشرکنگره.


3. رحمانی . ب، 1375، بنیادهای جغرافیایی اقتصاد ایران ، سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، صفحه 31.


4. کا مونر. بری، (نویسنده)، دهزاد. بهروز،(مترجم)، 1382، انسان و محیط زیست، انتشارات موج سبز.


5. دفترحقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست، 1379، مجموعه قوانین ومقررات سازمان حفاظت محیط زیست، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.


6. قدسی پور. سید حسن، 1385، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.


7. Solnes, Jujius, 2003,Environmental Quality of Large Industries Development Alternatives Using AHP,    University of Iceland, Reykjavik, Iceland.


8. توفیق. فیروز،1385، آمایش سرزمین تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.