تعیین هزینه های اجتماعی(خارجی) انتشار SO2، NOX و CO2 در بخش انرژی کشور (نیروگاه ها)

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

نسترن رحیمی ¹ (1- رئیس گروه استانداردهای زیست محیطی و اجتماعی برق و انرژی، دفتر استانداردهای فنی، مهندسی، زیست محیطی و اجتماعی، معاونت امور برق و انرژی و مشاور معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی، وزارت نیرو*(مسئول مکاتبات))
نرگس کارگری ² (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان گروه محیط زیست، تاکستان، ایران)
حسن صمدیار ³ (کارشناس ارشد دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفا، معاونت امور آب و آبفا، وزارت نیرو)
محمد نیکخواه منفرد ⁴ (کارشناس عمران شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس)

تاریخ دریافت : 1388/02/25 تاریخ پذیرش : 1388/04/27 تاریخ انتشار : 1393/07/01

کلید واژه: هزینه های اجتماعی (خارجی), نیروگاه ها, ایران, SO2, NOX و CO2,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: تولید برق دارای هزینه های خارجی است که عمدتاً این نوع هزینه ها بر افرادی تحمیل می گردد که نقشی در تولید برق ندارند. هزینه های بیرونی یا خارجی زمانی شکل می گیرد که فعالیت های اقتصادی یک یا چند گروه بر گروه یا گروه های دیگر اثر منفی بگذارد. ساخت و بهره برداری از نیروگاه های حرارتی موجب انتشار دی اکسید کربن و اکسید های سولفور و نیتروژن می شود که می تواند بر ابنیه و سلامت انسان ها تأثیر منفی بگذارد. جهت برآورد دقیق هزینه های خارجی نیروگاه ها لازم است تا اثرات آلاینده های مذکور بر محیط زیست شناسایی شوند. روش بررسی: در این تحقیق برآورد هزینه های اجتماعی انتشار گازهای SO2، NOXو CO2 از نیروگاه های کشور به روش انتقال منافع و با استفاده از تعدیل ضرایب جهانی موجود و مرتبط برای اولین بار در کشور به انجام رسیده است. سناریوهای مورد استفاده در مطالعه شامل سناریوهای تجارت کربن و شاخص های آماری حیات و ... می باشد. ابتدا مطالعه بر روی 5 نیروگاه در کشور به انجام رسید و سپس نتایج به کل نیروگاه های کشور تعمیم داده شد. یافته ها: میزان هزینه های اجتماعی در این تحقیق به تفکیک گازهای فوق، نوع نیروگاه ها و به ازای یک کیلووات ساعت برق تولیدی محاسبه شده است. نتایج بیان می دارد از میان تمامی سناریوها و اعداد به دست آمده مبلغ 1330 ریال متوسط هزینه اجتماعی انتشار گازهای یاد شده به ازای یک کیلووات ساعت برق تولیدی می باشد. نتیجه گیری: هزینه های اجتماعی بیانگر این نکته مهم است که قیمت واقعی برق شامل قیمت تمام شده (هزینه عوامل تولید) به علاوه هزینه های محیط زیستی و اجتماعی ناشی از تولید آن می باشد. اگر در محاسبات اقتصادی قیمت واقعی برق لحاظ گردد، استفاده از منابع انرژی های تجدید پذیر از قبیل باد، خورشید و ... دارای توجیه کافی خواهد بود. علاوه بر آن، مقدار انتشار آلاینده های محیط زیست نیز به میزان قابل ملاحظه ای کاهش خواهد یافت.

چکیده انگلیسی:

In this research social (external) cost of NOx, SO2 and CO2 emissions from energy sector (powerplants) in Iran were estimated. For the first time, we used benefit transfer method and by adjustinginternational coefficients of social costs, these costs estimated for each kind of power plants (includingsteam, gaseous, and combined cycle). Different scenarios in this research are consisting of carbontrading, life statistical indexes, etc. At first level we survey 5 selected power plants (for case study) inIran and then the results generalized to all power plants.Social (external) costs for 3 above mentioned gases; each type of power plants and for one kilowatthours of electricity was estimated. The range of social (external) cost for each Kwh of electricity is690 to 1330 Rials. The results define that average social (external) cost per kilowatt hours is about1330 Rials.

منابع و مأخذ:

1. دهقانیان، سیاوش و دین قزلی، فرخ، اقتصاد منابع طبیعی – محیط زیست و سیاست گذاری ها، ای کولا، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول، 1380.


2. دهقانیان، سیاوش و دیگران، اقتصاد محیط زیست، ترنر، پیرس و دیگران، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 1374.


3. دهقانیان، سیاوش و فرج زاده، زکریا، اقتصاد محیط زیست برای غیر اقتصاد دانان، جان آسفو، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول، 1381.


4. صالح، علیرضا، پوراصغر، فرزام ، تحلیل اقتصادی پیامدهای محیط زیست، دیکسون، جان و دیگران، 1384.  


5. سازمان حفاظت محیط زیست و بانک جهانی، خلاصه مدیریتی پروژه بازنگری زیست محیطی انرژی در جمهوری اسلامی ایران، سازمان حفاظت محیط زیست و بانک جهانی، 1382.


6. کریم زادگان، حسن، مبانی اقتصاد محیط زیست، انتشارات نقش مهر، چاپ اول، 1382.


7. کریم زادگان، حسن و رحمتیان، مرتضی،مطالعات اقتصادی طرح جامع آلودگی هوای شهر تهران، دانشکده بهداشت دانشگاه تهران، 1382


8. کارگری، نرگس،  خودی، مریم، هزینه های اجتماعی بخش انرژی، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، شماره 25، 1384.


9. رحیمی، نسترن، تغییر آب و هوا و اثرات زیست محیطی آن، انتشارات اخوان، 1383.
   
   
   1. Hope, C. Forthcoming. 2002. The marginal impacts of CO₂, an integrated assessment model incorporating the IPCC five reasons for concern.
   
   
   2. http://www.economist.com/media/text/ethpdoc1.pdf.
   
   
   3. Clarckson, R. and Deyes, K. 2002. Estimating the social costs of carbon emissions, Government Economic Service Working Paper 140, HM Treasury and Defray.
   
   
   4. Hope, C. 2005. The social cost of carbon and its lake of variation across emission scenarios, submitted to Nature.
   
   
   5. Holland, M. and Krewitt, W. 1996. Benefits of and acidification strategy for the European Union, European Commission, DGXI, Brussels.
   
   
   6. AEA Technology. 1998. Cost-benefit analysis of proposals under the UNECE multi-pollutant multi-effect protocol, Report to UK Department of Environment, Transport and Regions. London and to UNECE Task Force on Economic Aspects of Abatement Strategies. Geneva.
   
   
   7. AEA Technology. 1999. Cost-benefit analysis for the protocol to the abate acidification, eutrophication and ground level Ozone in the Europe. Ministry of Housing. Spatial Planning and the Environment. The Hague, Netherlands, Publication No. 133.
   
   
   8. Pearce, D. 2000. Valuing risks to life
   
   

and health towards consistent transfer estimates in the European Union and accession states. UniversityCollege London. Paper prepared for the European Commission (DGXI). Workshop on Valuing Mortality and Valuing Morbidity. Nov. 13. Brussels.