بهینه سازی الگوی کشت با تأکید بر منافع اجتماعی در بهره برداری منطقی آب درتولید محصولا ت زراعی: مورد استان فارس

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

حمید محمدی ¹ , علی رضا سرگزی ² , وحید دهباشی ³ , محمد پودینه ⁴

1 - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل *(مسوول مکاتبات).
2 - مربی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
3 - مربی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
4 - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوجستان

تاریخ دریافت : 1389/05/10 تاریخ پذیرش : 1389/09/18 تاریخ انتشار : 1394/10/01

کلید واژه: بهینه سازی, الگوی کشت, منافع اجتماعی, منافع خصوصی, شهرستان مرودشت,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: هدف از انجام این تحقیق ارایه الگوی کشت با اهداف مختلف حداکثرسازی منافع خصوصی و اجتماعی به تفکیک در سطح شهرستان مرودشت می باشد. به منظور تعیین الگوهای بهینه کشت در سطح دشت از الگوهای برنامه ریزی ریاضی استفاده شده است. روش بررسی: بخشی از داده های مورد نیاز در این مطالعه از جمله عملکرد تولید هریک از محصولات زراعی، قیمت و هزینه تولید محصولات زراعی و میزان نهاده های مورد نیاز برای تولید یک هکتار از محصولات مختلف زراعی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای و از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسش نامه با تعداد 97 نفر از زارعین در شهرستان مرودشت جمع آوری شده است. یافته ها: نتایج حاصل از تعیین الگوی کشت بهینه با هدف حداکثر نمودن منافع اجتماعی نشان می دهد که مجموع سطح زیرکشت در این حالت نسبت به کل سطح زیرکشت فعلی در سطح شهرستان مرودشت تغییر نکرده است. اما در این الگو، محصولاتی مانند گندم آبی، گندم دیم، ذرت دانه ای، هندوانه، خیار، پیاز، عدس آبی و لوبیا از برنامه حذف شده و محصولات جو دیم، خربزه و پیاز (به ترتیب 33193، 1477 و 43126 هکتار) وارد الگوی کشت گردیده اند. از طرفی سطح زیرکشت گوجه فرنگی به میزان 93 هکتار افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که در الگوی حداکثر کردن منافع اجتماعی، میزان منافع اجتماعی و بازده برنامه ای نسبت به الگوی فعلی به ترتیب به میزان 1627170000000 و 1482915224150 ریال افزایش یافته است.

چکیده انگلیسی:

Background and Purpose:The aim of this study is to provide cropping pattern with different objectives to maximize the private and social benefits is separately in the city of Marvdasht. To determine the optimal cropping pattern mathematical programming models was used. Methods: This study was collected the part of data such as yield, price and cost of production of crops and inputs to produce these products in hectare using two-stage cluster analysis method from 97 questionnaire. Results: The results showed the total cultivation area in this case relative to the total current cultivated area was unchanged. But in this model products such as irrigated wheat, dry land wheat, corn, watermelon, cucumber, onion, beans and irrigated lentils removed from the pattern and irrigated barley, melons and onions (with 33193, 1477 and 43126 ha) were planted into a pattern. Also tomato cultivation increased 93 hectares. Conclusion: The results showed social benefits and gross margin in this model relative to current model increased 1627170000000 and 1482915224150 IR. Rials  respectively.  

منابع و مأخذ:

1. Johansson, R. C., Y. Tsur., T. L. Roe., and R. Doukkali. 2002. Pricing irrigation water: a review of theory and practice. Water Policy. 4: 173–199.


2. سلطانی. غ و زیبایی. م، 1375. نرخ گذاری آب کشاورزی. فصل نامه آب و توسعه،24صص3-5.


3. جمالی. ف،  رهیافتی ریاضی- اقتصادی برای تخصیص بهینه آب بین اراضی زیر سدها: مطالعه موردی سد میرزای شیرازی (کوار)، پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، دانشکده کشاورزی، ص 150.


4. شجری.ش  و ترکمانی. ج، 1386، تناسب شبیه    سازی های تصمیم گیری چندمعیاری به منظور بررسی تقاضای آب  آبیاری: مطالعه موردی حوضه آبریز درودزن در استان فارس، مجله اقتصاد و کشاورزی، جلد اول، شماره 3 .
   
   
   1. Raju, K. S. and D. N. Kumar. 1999. Multicriterion decision making in irrigation planning. Agric. Sys. 62: 117-129.
   
   
   2. Gallerni, V. and D. Viaggi. 2003. Water management and sustainability of irrigated farming systems in a contract perspective: experiences in northern Italy. Economics of Contracts in Agriculture, Third Annual Workshop, Italy.
   
   
   3. Calatrava, J. and A. Garrido. 2003. The effects of spot water markets on the economic risk derived from variable water supply. The 25^th International Conference of Agricultural Economists, Durban, South Africa.
   
   
   4. Dridi, C. and M. Khanna. 2003. Efficacy of water trading under asymmetric information and implications for technology adoption.  American Agricultural Economics Association, Annual Meting, Montreal, Canada.
   
   
   5. Dinar, A. and J. Mody. 2003. Irrigation water management policies: allocation and pricing principles and implementation experiences.
   
   
   6. Charnes, A. and W. W. Cooper. 1959. Chance constrained programming. Manag. Sci. 6: 73-79.
   
   
   7. http://www.worldbank.org/agadirconference.
   
   
   8. McCarl, B. A. and T. H. Spreen. 2005. Applied Mathematical Programming Using Algebraic Systems. University of California.   [e-mail].