ارزشیابی محل دفن مواد زاید جامد کرج به روش غربال منطقه‌ای و محلی

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

سید مسعود منوری ¹ , قاسمعلی عمرانی ² , فاطمه علی‌اوسطی ³

1 - استادیار دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - استاد دانشکده بهداشت دانشگاه تهران
3 - کارشناس ارشد آلودگی‌های محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران*(مسئول مکاتبات).

تاریخ دریافت : 1387/07/30 تاریخ پذیرش : 1387/12/18 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: ارزشیابی محل دفن مواد زاید جام, روش غربال منطقه‌ای و محلی, سیستم اطلاعات جغرافیایی,

چکیده مقاله :

مناطق شهری امروزه با مشکلات فزاینده‌ای در رابطه با مدیریت مواد زاید جامد مواجه هستند. افزایش نرخ تولید مواد زاید منجر به بروز معضلات بهداشتی و زیست محیطی شده و نگرانی‌های عموم را در پی داشته است. با توجه به‌این که دفن بهداشتی در حال حاضر کاربردی ترین روش در مدیریت مواد زاید است قرارگیری محل دفن در موقعیتی مناسب اهمیت بسیاری دارد. همچنین ارزشیابی محل‌های دفن در حال استفاده رویکردی مناسب جهت شناسایی و به حداقل رساندن مشکلات آن‌ها می‌باشد. روش‌های متعددی که در‌این زمینه وجود دارد هر کدام جنبه‌ها و معیارهای متفاوتی را در نظر می‌گیرند. در‌این پژوهش از روش غربال منطقه‌ای و محلی در ارزشیابی محل دفن مواد زاید کرج به منظور بررسی مشکلات آن استفاده شده‌ است. در‌این روش سه عامل اصلی شرایط طبیعی، کاربری و عوامل اقتصادی در دو مقیاس منطقه‌ای و محلی ارزیابی می‌شوند. ابتدا نقشه‌های مورد نیاز در مرحله ارزشیابی منطقه‌ای در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه و داده‌های مکانی تجزیه و تحلیل گردید و نقشه تناسب نهایی به‌دست آمد که طبق آن مساحت مکان‌های با ارزش نامناسب 8/142915 هکتار، متوسط 3/5089 هکتار و مناسب 9/4046 هکتار و میزان تناسب محل نامناسب می‌باشد. در نهایت محل دفن در مقیاس محلی با استفاده از روش وزن و امتیازدهی مورد بررسی قرار گرفت و میزان تناسب آن متوسط ارزشیابی شد.

چکیده انگلیسی:

In regarding to the adverse impacts of solid waste landfilling in improper places, selection of propersites according to the criteria and rules has great importance.In this study Karaj solid waste landfill is evaluated with regional and local screening method. Forevaluating this site in regional scale 22 km radius from the center of Karaj city was selected. Thenregional criteria including distance from surface water, distance from residential centers, water grounddepth, geology, etc were studied with producing different layers in geographical information system.In order to inspect these criteria in regional studies; maps were produced from related organizationsand centers. After production of basic maps in order to product the final suitability map in regionalscale according to the pattern, layers were reclassified with three proper, average and improper class.In the end, final reclassified map was produced. According to this map the mensuration of impropersites is 142915/8 hectare, the mensuration of average sites is 5089/3 hectare and the mensuration ofimproper sites is 4046/9 hectare and also the landfill suitability is evaluated as improper.For evaluating needed land for studied solid waste landfill, factors like population growth rate, theamount of yearly solid waste, shape and height of the landfill were studied and the mensuration of thesite was evaluated as improper.Then the landfill was studied in local scale and the criteria like soil depth, natural land cover of thesite and landscape of the site, etc were studied with weight and point method and its suitability wasevaluated as average

منابع و مأخذ:

1. Tchobanoglous, G., Kreith, F., 2002. “Handbook of solid waste management”, Mc Graw – Hill college.


2. www.pwgsc.ge.ca/si/inac/content/doce-techrical-solid-waste-part5-e.html


3. عباسپور، مجید، مهندسی محیط زیست،‌ انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی،1384، جلد دوم.


4. Tchobanoglous, G., Theisen, H., Eliassen, R., 1993. “Integrated solid waste management: Engineering principles and management Issues “, Mc Graw – Hill college.


5. http://earthsci.org/education/teacher/basicgeol/solid-waste/solid-waste.htm/


6. منوری، مسعود، الگوی ارزیابی اثرات زیست محیطی محل‌های دفن زباله شهری، انتشارات سینه سرخ، 1381.


7. http://www.metu.edu.tr/~sbasak/chapters/chp2-landfill%site%20selection.pdf


8. دفتر تقسیمات کشوری وزارت کشور، 1385، تقسیمات استان تهران.


9. سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری کرج، 1386، گزارش باسکول محل دفن حلقه دره.


10. سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور،1381.


11. www.farsnews.net/newstxt.php?nn=8504120005


12. مددی، صدیقه، مکان یابی و مدیریت زیست محیطی محل دفن زباله‌های جامد شهرستان میانه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، 1384.


13. معین الدینی،‌ مظاهر، مکان یابی محل‌های دفن مواد زاید جامد شهرستان کرج به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده منابع طبیعی، 1386.


14. Noble, G., 1992. “Siting Landfills and other “, Technomic publishing IMS.