بررسی ماتریس ارزیابی استراتژیک در سنجش میزان صدا و نصب تابلوهای حیات وحش در پارک ملی خجیر
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیستمینو مشتاقی 1 , محمد کابلی 2 , مجید سیرتی 3
1 - عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.
2 - دانشیارگروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه بیوشیمی و ژنتیک، دانشگاه علوم پژشکی قزوین، قزوین، ایران.
کلید واژه: ارزیابی استراتژیک زیست محیطی, تراز معادل صوت, پارک ملی خجیر, SWOT, QSPM,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: ارزیابی های استراتژیک زیست محیطی، راهکار مناسبی درکاهش اثرات سوء فعالیت صنایع بر محیط زیست می باشد. از پارامترهایی که در این پژوهش مورد سنجش قرار گرفته است تراز معادل صوت درپارک ملی خجیر می باشد. از آنجایی که فعالیت راه سازی در پارک برای احداث جاده اصلاحی پارچین ضروری بوده، در نظر داشتن ماتریس ارزیابی استراتژیک برای کاهش نقاط ضعف و تهدیدات از اهداف این پژوهش می باشد. روش بررسی: بوسیله ارزیابی استراتژیک زیست محیطی، امکان بررسی هریک از نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید امکان پذیر می گردد. بنابراین با استفاده از پرسش نامه تحلیلی-توصیفی به هریک از پارامترهاوزنی تعلق گرفت. با مشاهدات عینی و نظر کارشناسان ضریبی برای هر رتبه در نظر گرفته شد تا ماتریس(SWOT) تشکیل گردد. در انتها ماتریس استراتژیک کمی شده(QSPM)، تا الویتهای اجرایی مشخص گردد. یافته ها: جدول مربوط به ارزیابی عوامل داخلی (قوت- ضعف) عدد 03/3 را نشان می دهدکه به اهمیت نقاط قوت اشاره دارد. در جدول مربوط به ارزیابی عوامل خارجی عدد 36/3به دست آمده است که نشاندهنده شرایط غالب فرصت ها در منطقه است. آنالیز نهایی ارزیابی استراتژیک نشاندهنده 5 هدف کلی است که به ترتیب وزن در الویت اجرایی قرار گرفته است. استراتژی سوم(St3 ) با وزن 83/5 در الویت برنامه اجرایی و استراتژی پنجم (St5) با وزن 68/0 از کم ترین جذابیت برخوردار بودودر نتیجه در الویت پایانی قرار دارد. نتیجه گیری: باتوجه به اینکه ماتریس موقعیت استراتژیک اندازه گیری صدا در پارک خجیر در وضعیت محافظه کارانه است، کاهش تهدیدات و نقاط ضعف درمنطقه برای حصول به فرصتهای موجوددر الویت اجرایی اقدامات قرار می گیرند تا آنالیزهای صورت گرفته در سنجش صوت از خطای کمتری برخوردار باشد.
Background and Objective: Environmental strategic assessments are appropriate solutions for reduction of unfavorable impacts caused by industrial activities. In this study, noise equal levels have been measured in Khojir national park. Since road construction activity is necessarily being rendered for building Parchin road, providing some solutions to decrease the consequent adverse impacts are considered in this study. Method: Strengths, weaknesses, opportunities and threats are measurable through environmental strategic assessment. Therefore, a descriptive questionnaire was used for weighting each mentioned parameter, and a specific coefficient was allotted to each level for engendering SWOT matrix. Finally, the Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM) was quantified to determina the executive priorities. Results: The chart related to assessment of internal factors (strengths-weaknesses) expresses 3.03, which emphasizes the strengths. Assessment chart for external factors indicates 3.36, which illustrates opportunities domination in this region. Final analysis of strategic assessment shows five main objects which are preferred for executive program by weighting. St3, obtained to be about 5.83 for weight, has been preferred for executive program. St5, with a score of 0.68 for weight, has the least attraction and consequently remains at the last priority. Conclusion: Knowing that strategic situation matrix for noise pollution measurement in Khojir national park is in a preservation situation, mitigation of threats and weaknesses in this area shall be placed at the first priority to achieve the opportunities and to decrease errors in noise measurement.
1- منوری، سید مسعود. "کاربرد ارزیابی سریع اثرات در پروژه های توسعه". مجموعه مقالات نخستین همایش بین المللی ارزیابی اثرات زیستمحیطی در ایران (تهران (1380، سازمان حفاظت محیط زیست، معاونت محیط زیست انسانی وبرنامه عمران ملل متحد، صفحه 54-66.
2- مشتاقی مینو و همکاران، مطالعه آلودگی صوتی در زیرگذرهای حیات وحش پارک ملی خجیر، مجله علمی-پژوهشی علوم و تکنولوژی محیط زیست، (زیر چاپ).
3- نصیری، پ .و عباسپور- م "بررسی آلودگی صوتی در کلان شهرها" مجموعه مقالات دومین سمینارکشوری، انجمن متخصصان محیط زیست ایران"،1377، مرکز تحقیقات نیرو. تهران.
4- مشتاقی، م.، "بررسی میزان آلودگی صوتی در میادین بزرگ شهر اصفهان"، دومین کنگره ملی تخصصی زیست شناسی محققان سراسر کشور(تهران) بهمن 1389(پوستر).
5- عباسپور، م. نصیری- پ ، "بررسی وضعیت شهر تهران از نظر میزان آلودگی صدا". مجموعه مقالات دومین کنفرانس مهندسی ترافیک ایران. 1375 . صفحه 475-488.
6- محرم نژاد، ن" بررسی آلودگی صدا در تهران از گذشته تا حال".1371. گزارش سازمان حفاظت محیط زیست، تهران.
7- منوری، سید مسعود، "راهنمایی ارزیابی اثرات زیستمحیطی بزرگراهها"1380 تهران. انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست و برنامه عمران ملل متحد.
8- Center, L.W. 1996. Environmintal Impact Assessment Mc Graw Hill Book Co. Baltimore, 20,pp. 45-56
9- شریعت، سید محمود،"مقدمه ای بر ارزیابی آثار زیست محیطی" ،چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان حفاظت. محیط زیست، 1375، صفحه 76-89.
10- Dyson, Robert, G., 2004, Strategic Development and SWOT analysis at the University of Warwick, European Journal of Operational Research, 152. 631-640.
11- منوری، سید مسعود،" ارزیابی اثرات زیست محیطی" چاپ دوم، انتشارات میترا، تهران، 1384، فصل چهارم، صفحه247-292.
12- کرباسی، عبدالرضا، "مدیریت استراتژیک در محیط زیست"، چاپ اول، انتشارات کاوش قلم، 1386، فصل سوم صفحه 156-170.
13- پارسائیان، علی ، "مدیریت استراتژیک دفتر پژوهشهای فرهنگی"، 1379تهران، صفحه 211-393.
14- Hurtado JP, Fernandez J, Larrondo JL, Blanco E. 2003. Spanish method of visual impact evaluation in wind farms. Renew Sustain Energy Rev; 8:483–91.
15- Wilson S. 2002. Guidelines for Landscape & Visual Impact Assessment. London: Taylor & Francis;. 192 pp.
16- Moffat, T. & P. Hankard .1998. Strategic ecological assessment of road development.65, P: 167
17- Gutzwiller, K.J. and W.C. Barrow. 2003. Influences of roads and development on bird communities in protected Chihuahuan desert landscapes. Biological Conservation 113, 25-237.
18- اسماعیلی ساری، علی." آلودگی محیط زیست و سلامت". انتشارات نقش مهر. 1382. صفحه 776.