بررسی پرتوزایی محیطی در نمونههای رسوب، آب و گیاه نی در محل ورودی پساب تصفیهخانه فاضلاب اراک به تالاب بین المللی میقان
محورهای موضوعی :
مواد هسته ای و رادیو اکتیو
رضا پورایمانی
1
,
رامین فرداد
2
,
محمود میرزایی
3
1 - دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک، اراک، ایران. *(مسوول مکاتبات)
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیک هستهای، گروه فیزیک، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
3 - دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
تاریخ دریافت : 1397/09/24
تاریخ پذیرش : 1398/03/21
تاریخ انتشار : 1400/06/01
کلید واژه:
پرتوزایی محیطی,
رادیوم معادل,
آشکارساز HPGe,
تالاب میقان,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف هسته های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، گیاهان و هوا وجود دارند. امروزه آلاینده های صنعتی و شهری نیز در بالا بردن سطح آن موثر هستند. در این پژوهش تاثیر آب خروجی تصفیهخانه فاضلاب اراک در ناحیه ورودی به تالاب میقان بر پرتوزایی محیطی این ناحیه مورد بررسی قرارگرفته است.روش بررسی: در این پژوهش 10 نمونه رسوب، 10 نمونه آب و 10 نمونه گیاه نی از محل ورودی آب خروجی تصفیهخانه فاضلاب اراک به تالاب میقان، تهیه گردید. فعالیتویژه هسته های پرتوزا با استفاده از روش بیناب نگاری گاما و با استفاده از آشکارساز فوقخالص ژرمانیومی(HPGe) تعیین شد و نقشه توزیع هسته های پرتوزا در این ناحیه برای نمونه های رسوب و آب رسم گردید.یافته ها: مقادیر میانگین فعالیت ویژه هسته های 226Ra، 232Th،40K و 137Cs در نمونه های رسوب به ترتیب 86/22، 26/27، 04/409و 34/6، در نمونه آب به ترتیب 57/2، 04/3، 7/23و 37/0 و در نمونه های نی نیز به ترتیب 8/8، 59/9، 66/45و 26/2 برحسب Bqkg-1 به-دست آمد. مقدار فعالیت رادیوم معادل در نمونه رسوب در محدوده 14/84 تا 55/104 تغییر می کند.بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد رسوبات این ناحیه آلوده به 137Cs است که نمایانگر انتقال غبار ناشی از سوانح هسته ای از خارج از مرزهای کشور می باشد. مقدار میانگین Raeq درنمونه ی رسوب مورد مطالعه Bqkg-1 34/93 به دست آمده است که از مقدار میانگین جهانی (Bqkg-17/139) کم تر است. به نظر می رسد که آلاینده ها در حوضچه های آرامش حذف می گردند و مواد پرتوزای کمی وارد تالاب می شود.
چکیده انگلیسی:
Background and Objective: Radionuclides are naturally occurring in water, soil, plants and air, and today, industrial and urban pollutants are also effective in increasing its level. As part of this research, the impact of Arak wastewater treatment plant production on environmental radiation in the Meyghan wetland entrance area was examined.Material and Methodology: In this study, 10 sediment samples, 10 water samples and 10 reed samples from the water input zone from the Arak wastewater treatment plant to Meyghan wetlands were collected. The specific activities of radionuclides were determined using gamma ray spectrometry method employing high purity germanium detector (HPGe) and maps of the distribution of radionuclides in this area were prepared for sediment and water samples.Findings: The average values of specific activity of 226Ra, 232Th, 40K and 137Cs in sediment samples were 22.86, 27.26, 409.04 and 6.34, and in water samples 2.67, 3.04, 23.7 and 0.37 as well as in reed samples 8.8, 9.59, 45.66 and 2.26 in Bqkg-1, respectively. The amount of radium equivalent activity in sediment samples ranges from 84.14 to 104.55, with an average of 93.34 in Bqkg-1.Discussion and Conclusion: The average Raeq value in the sediment samples obtained as 93.34Bqkg-1, which is less than the global average (139.7Bqkg-1). It seems that the pollutants are removed from the water taken in calm ponds and the treatment section by active sludge, and the water entering the wetlands contains a small amount of radioactive contaminants.
منابع و مأخذ:
El-Taher A, Uosif M.A., Orabi A.A., 2007. Natural radioactivity levels and radiation hazard indices in granite from Aswan to Wadi El-Allaqi southeastern desert, Egyptian Radiation Protection Dosimetry, 124(2), 148-154
El-Arabi, A.M., 2007. 226Ra, 232Th and 40K concentration in igneous rocks from eastern desert Egypt and its radiological implication. Radiation Measurement, 42, 94-100.
Singh P, Rana N, Azam A, Naqvi A, Srivastava D., 1996. Levels of uranium in waters from some Indian cities determined by fission track analysis. Radiation Measurements, 26(5), 683-687
Firestone B R, Shirley S V, Bagalin M C, Frank Chu SY, Zipkin J. The Edition of Table of isotopes, CD-ROM, John Wiley & Sons Inc
Wedepohl , 1995. The composition of the continental crust. Geochimica et Cosmochimica Acta, 59,1217-1239
UNSCEAR, 2008. United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation. Exposure from natural sources of radiation, United Nations publication sales No. 10.IX.3
International Atomic Energy Agency. Collection and Preparation of bottom sediment sample for analysis of radionuclides an trace element. IAEA- TECDOC-1360, IAEA; VIENNA; 2003.
Gilmore GR, Practical Gamma-ray Spectrometry, 2nd Edition, Nuclear Training Services Ltd Warrington, UK, 2008; ISBN: 978-0-470-86196-7
Aziz A, 1981. International Atomic Energy Agency, Vienna, Methods of Low-Level Counting and Spectrometry Symposium. Berlin. Vol. 221.
Pourimani R., Asadpour F., 2016. Determination of Specific Activities of Radionuclides in Soil and Their Transfer Factor from Soil to Bean and Calculation of Cancer Risk for Bean Consumption in Iran. Arak Medical University Journal (AMUJ), 19(107), 9-18.(In Persian)
Florou H., Kriditis P., 1992. Gamma radiation measurements and dose rate in the coastal areas of a volcanic island, Aegan Sea, Greece, Radiation Protection Dosimetry. 45 (1), 277–279.
Ibrahiem, N.M., Shawky, S.M., Amer, H.A., 1995. "Radioactivity levels in Lake Nasser sediments", Appl. Radiat. Isot. 46 (5), 297–299.
Lambrechts A., Foulquier L., Garnier-Laplace J., 1992. "Natural radioactivity in the aquatic components of the main French rivers", Radiat. Prot. Dosim. 45 (1), 253–256.
Tsabaris C., Eleftheriou G., Kapsimalis V., Anagnostou C., Vlastou R., Durmishi C., Kedhi M., Kalfas C.A., 2007. " Radioactivity levels of recent sediments in the Butrint Lagoon and the adjacent coast of Albania", Appl. Radiat. Isot. 65 (4), 445–453.
Ligero R.A., Ramos-Lerate I., Barrera M., Casas-Ruiz M., 2001. Relationships between sea-bed radionuclide activities and some sedimentological variables. J. Environ. Radioact. 57, 7–
Benamar M.A., Zerrouki A., Idiri Z., Tobbeche S., 1997. Natural and artificial levels in sediments in Algiers Bay. Appl. Radiat. Isot. 48 (8),1161–
Doretti L., Ferrar D., Barison G., Gerbasi R., Battiston G., 1992. Natural radionuclides in the muds and waters used in thermal therapy in Abano Terme, Italy. Radiat. Prot. Dosim. 45 (1), 175–
_||_
El-Taher A, Uosif M.A., Orabi A.A., 2007. Natural radioactivity levels and radiation hazard indices in granite from Aswan to Wadi El-Allaqi southeastern desert, Egyptian Radiation Protection Dosimetry, 124(2), 148-154
El-Arabi, A.M., 2007. 226Ra, 232Th and 40K concentration in igneous rocks from eastern desert Egypt and its radiological implication. Radiation Measurement, 42, 94-100.
Singh P, Rana N, Azam A, Naqvi A, Srivastava D., 1996. Levels of uranium in waters from some Indian cities determined by fission track analysis. Radiation Measurements, 26(5), 683-687
Firestone B R, Shirley S V, Bagalin M C, Frank Chu SY, Zipkin J. The Edition of Table of isotopes, CD-ROM, John Wiley & Sons Inc
Wedepohl , 1995. The composition of the continental crust. Geochimica et Cosmochimica Acta, 59,1217-1239
UNSCEAR, 2008. United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation. Exposure from natural sources of radiation, United Nations publication sales No. 10.IX.3
International Atomic Energy Agency. Collection and Preparation of bottom sediment sample for analysis of radionuclides an trace element. IAEA- TECDOC-1360, IAEA; VIENNA; 2003.
Gilmore GR, Practical Gamma-ray Spectrometry, 2nd Edition, Nuclear Training Services Ltd Warrington, UK, 2008; ISBN: 978-0-470-86196-7
Aziz A, 1981. International Atomic Energy Agency, Vienna, Methods of Low-Level Counting and Spectrometry Symposium. Berlin. Vol. 221.
Pourimani R., Asadpour F., 2016. Determination of Specific Activities of Radionuclides in Soil and Their Transfer Factor from Soil to Bean and Calculation of Cancer Risk for Bean Consumption in Iran. Arak Medical University Journal (AMUJ), 19(107), 9-18.(In Persian)
Florou H., Kriditis P., 1992. Gamma radiation measurements and dose rate in the coastal areas of a volcanic island, Aegan Sea, Greece, Radiation Protection Dosimetry. 45 (1), 277–279.
Ibrahiem, N.M., Shawky, S.M., Amer, H.A., 1995. "Radioactivity levels in Lake Nasser sediments", Appl. Radiat. Isot. 46 (5), 297–299.
Lambrechts A., Foulquier L., Garnier-Laplace J., 1992. "Natural radioactivity in the aquatic components of the main French rivers", Radiat. Prot. Dosim. 45 (1), 253–256.
Tsabaris C., Eleftheriou G., Kapsimalis V., Anagnostou C., Vlastou R., Durmishi C., Kedhi M., Kalfas C.A., 2007. " Radioactivity levels of recent sediments in the Butrint Lagoon and the adjacent coast of Albania", Appl. Radiat. Isot. 65 (4), 445–453.
Ligero R.A., Ramos-Lerate I., Barrera M., Casas-Ruiz M., 2001. Relationships between sea-bed radionuclide activities and some sedimentological variables. J. Environ. Radioact. 57, 7–
Benamar M.A., Zerrouki A., Idiri Z., Tobbeche S., 1997. Natural and artificial levels in sediments in Algiers Bay. Appl. Radiat. Isot. 48 (8),1161–
Doretti L., Ferrar D., Barison G., Gerbasi R., Battiston G., 1992. Natural radionuclides in the muds and waters used in thermal therapy in Abano Terme, Italy. Radiat. Prot. Dosim. 45 (1), 175–