بررسی تکنیک FAHP بر اساس چهار معیار اقتصادی،اجتماعی، زیست محیطی و اکولوژیکی در منطقه چادگان

محورهای موضوعی : اقتصاد محیط زیست

آرزو معظمی ¹ (دکتری مدیریت محیط زیست ، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران)
جمال قدوسی ² (استادیار دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات تهران. * (مسوول مکاتبات))
علی اصغر آل شیخ ³ (استاد رشته سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی تهران.)
سعید سلطانی ⁴ (استاد رشته آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان.)

تاریخ دریافت : 1400/02/01 تاریخ پذیرش : 1400/06/21 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: محیط زیست, آمایش, سیستم اطلاعات جغرافیایی, مدیریت,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: کشور ما در حال گذار پرچالش هزینه بر و طولانی مدت در عرصه های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی و تکنولوژیک است. شناخت شهر و منطق های، که شهر در آن واقع است، بر اساس چنین نگرش محقق می شود. روش بررسی: تحلیل های هزینه فایده و ابزارهایی همچون شاخص های پایداری و رد پای زیست محیطی، از جمله راه های دیگری برای پیشبرد توجه به تاثیرات بلند مدت توسعه کنونی هستند.مدل FAHP یکی از معروف ترین روش های تصمیم گیری چند منظوره برای وضعیت هایی است که سنجه های چندگانه دارند. یافته ها: در این مقاله با محاسبه وزن و رتبه بندی معیارها و زیر معیارهای مؤثر در تخصیص و پهنه بندی کاربری اراضی شهری در 7 مرحله بر اساس تکنیک FAHP انجام شده است. به منظور تدوین یک راهکار پایدار در مورد توسعه های شهری فعلی و آتی باید دانش بهتری را مورد سازگاری مناطق ساخته شده فعلی( اعم از شهر، حاشیه شهری و حومه ای) با عوامل محیطی طبیعی ضروری می باشد. بحث و نتیجه گیری: بر این اساس، نتایج به ترتیب با توجه به نمودار ها، ارائه شده اند.به نحوی که نتایج وزنی دهی شده لایه های اطلاعات موضوعی مربوط به هر یک از زیر معیار ها (شاخص ها) نیز در نمودار ها آورده شده اند. مدل تخصیص و پهنه بندی اراضی شهری مبتنی بر میزان مطلوبیت در 4 کلاس یا گروه می باشد که در آنالیز روش حد بالا، حد وسط و حد پائین نمرات یا امتیازات هر یک از معیارها براساس زیرمعیارهای مرتبط به هر یک از آنها جهت تعیین و مشخص نمودن دامنه تغییرات (حدود تغییرات) و با در نظر گرفتن میزان تأثیر هر یک از زیر معیارها، نتایج به تفکیک هر یک از معیارهای چهارگانه و زیرمعیارهای مربوط به آنها استفاده شده است.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective Our country is going in a costly and long-term challenge in the socio-economic, political, cultural and technological arena. City recognition and the region in which the city is located is based on such an attitude. Material and Methodology: Cost-benefit analysis and some tools such as sustainability indicators and environmental issues are among other ways to promote attention to long-term impacts of the current development. FAHP model is one of the most popular multi-purpose decision making methods for situations with multiple measures. Finding: In this study, by calculating the weight and ranking of effective criteria and sub-criteria in the allocation and zoning of urban land use in 7 stages, FAHP technique has been applied. In order to formulate a sustainable solution for current and future urban development, it is necessary to have better knowledge about the adaptation of current constructed areas (including cities, suburban areas) with natural environmental factors. Discussion and Conclusion: Hence, the results are presented based on the charts as weighted results of the thematic information layers related to each of the sub-criteria (indices) are also given in the charts. The model of allocation and zoning of urban land is based on the degree of desirability in 4 classes or groups, which in the analysis of the method of high, middle and low limits of scores or each criterion scores based on the sub-criteria related to each of them are considered to determine the changes scope (changes limit) and by considering the effect of each of sub-criteria, the results are used based on the four criteria and sub-criteria related to them.

منابع و مأخذ:

1. Ahmadi, Ahmad, 2007, Land Management Strategic Strategy for Sustainable Development of Natural Resources, Fourth National Conference on Watershed Management Science and Engineering of Iran Watershed Management, Karaj, Faculty of Natural Resources, University of Tehran.  (In Persian)


2. Ahmadi, Hamed, 2015, Explaine the principles of methodology of comprehensive environmental management in municipalities and urban affairs management using multi-criteria decision-making techniques (Case study: Isfahan Municipality). Master Thesis in Environmental Management. Department of natural resources. Islamic Azad University, Bandar Abbas Branch.  (In Persian)


3. Alipour. Manijeh, 2015, Identification and prioritization of productivity management indicators of forest parks to provide management solutions using F-AHP and F-TOPSIS techniques (Case study of Jahannama Park, Karaj), M.Sc. Thesis Environmental Management, Management and Education, Faculty of Environment and Energy, Department of Environmental Management, Islamic Azad University, Research Sciences Branch, Tehran. (In Persian)


4. Masihi. Vahid, Karami. Jalal, Ali Mohammadi Abbas, Niknejad. Seyed Ali, 2012, Comparison of AHP and Fuzzy-AHP decision making methods in the initial location of underground dams in Taleghan region, Earth Sciences, Volume 22, Number 85, pp. 34-27.  (In Persian)


5. Rasooli, Marzieh. Haghizadeh, Ali. Zeinvand, Hossein and Ildermi, Alireza, 2014, Evaluation of the effect of land use change on outflow runoff simulation using artificial neural network (MLP) model, Journal of Water and Sustainable Development, First Year, No. 2, pp. 74-65. . (In Persian)


6. Chen. Yi-Chun, Lien. Hui-Pang, Tzeng. Gwo-Hshiung, (2010), Measures an evaluation for environment watershed plans using a novel hybrid MCDM model, Expert Systems with Applications, 37, 926–938.

7. Murray Lane, (2010), The carrying capacity imperative: Assessing regional carrying capacity methodologies for sustainable land-use planning, Land Use Policy, 27,1038–1045.


8. Mafi, Ezzatullah. Khorasanian, Farshid. Dadjoo, Roozbeh. 2014. Study of changes and the rate of realization of urban land use in Esfarayen during the decades of 2001 and 2011. National Conference on Urban Planning and Management. (In Persian)

1. Karegar. Bahman, Bahiraei. Hamid, Abbasi Semnani. Alireza, 2011, Regional planning based on SWOT index (Case study: Iran-Turkmenistan border region), Journal of Land Management, No. 2. (In Persian)


2. Karimi. Mohammad, Askari Mohammad Saadi, Sharifi Mohammad Ali, 2009, Modeling the Ecological Potential of the Land, Using Fuzzy Logic (Study Area: Borkhar and Meimeh County), Iranian Journal of Remote Sensing and GIS, First Year, No. 1.  (In Persian)


3. Musa Khani, Mohammad. Nadi, Frank. 2011. Evaluate the performance of knowledge management system based on balanced scorecard and using fuzzy comprehensive evaluation method (Case study: Ministry of Roads and Transportation). IT management. Volume 3, Number 9. (In Persian)


4. Kim, K.H. and Pauleit, S. (2007) Landscape Character, Biodiversity and Land Use Planning: The Case of Kwangju City Region, South Korea. Land Use Policy, 24, 264-274.


5. Matthews. Keith  B, Sibbald. Alan R, Craw. Susan, (1999), Implementation of  spatial decision support system for rural land use planning: integrating geographic information system and environmental models with search and optimisation algorithms, Computers and Electronics in Agriculture, 23, 9–26.


6. Malczewski. Jacek, (2004), GIS-based land-use suitability analysis: a critical Overview, Progress in Planning, 62, 3-65.


7. Theodor .J, Stewart, Ron. Janssen, Marjan. van. Herwijnen, (2004), A genetic algorithm approach to multiobjective landuse Planning, Computers & Operations Research 31, 2293–2313.