بررسی زیست شناسی و فعالیت های رفتاری کرم پیله‌خوار نخود (Heliothis viriplaca Hufn. (Lep., Noctuidae در شرایط آزمایشگاهی
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانمرتضی کهراریان 1 , رحیم عبادی 2 , حسین سیدالاسلامی 3 , محمد‌تقی توحیدی 4
1 - دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه
2 - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
3 - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
4 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
کلید واژه: Biology, کرم پیله‌خوار نخود, Heliothis viriplaca, زیست شناسی, فعالیت های رفتاری, قطر کپسول سر, دیاپوز, Pod borer, Behavioral activity, Head capsule diameter, pupation,
چکیده مقاله :
کرم پیله‌خوار نخود Heliothis viriplaca Hufn.یکی از مهم ترین آفات نخود در خاورمیانه است. در این تحقیق به منظور تشخیص دقیق‌تر زیست شناسی، سنین مختلف لاروی و برخی از فعالیت های رفتاری آفت، شفیره‌های کرم پیله‌خوار از مزارع نخود جمع‌آوری و در شرایط آزمایشگاهی در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی پرورش داده شدند. نتایج نشان داد که پروانه پیله‌خوار نخود فقط دارای یک نسل در سال است به طوری که شفیره‌ها دارای دیاپوز اجباری بوده و با تغییرات دمایی دیاپوز در آن ها شکسته نمی شود. اندازه‌گیری قطر کپسول سر لاروها نشان داد که در شرایط آزمایشگاهی لاروها دارای پنج سن بوده و میانگین قطر سر سنین یک تا پنج به ترتیب 423/0، 699/0، 29/1، 84/1 و64/2 میلی متر می‌باشد. بررسی های انجام شده نشان داد لاروهای غیر هم سن در شرایط نامساعد دارای خاصیت هم خواری بالایی هستند به طوری که در بعضی موارد لاروهای سنین آخر از لاروهای در حال شفیره شدن تغذیه می نمایند. از سوی دیگر تاثیر تغییرات دمایی بر میزان خروج پروانه ها نشان داد که گرچه شفیره هایی که به مدت سی روز در دمای 1±2 درجه سلسیوس قرار داده شدند، همگی به حشره بالغ تبدیل شدند، اما در چنین شرایطی تخم گذاری پروانه به میزان چشم گیری کاهش یافت و اکثر تخم ها تفریخ نشدند.
The pod borer, Heliothis viriplaca Hufn., is one of the most serious pests of chickpea in the Middle East countries. For the life cycle studies, determination of different larval stages and other behavioral activity, the pupae were collected from cultivated fields and reared under laboratory conditions (25±2°C, %70±5 RH and 14/10 L:D). The laboratory test showed that this pest has one generation per year with obligate diapause. By measuring of head capsule width determined five larvae instars for the pest, with the ranges of 0.423, 0.699, 1.29, 1.84 and 2.64 mm respectively. It has been also indicated that larvae have high cannibalistic tendency under unsuitable conditions so that the larger larvae feed on other small larvae and prepupation stage. In addition the laboratory trials revealed that although all pupae held in 2±1°C condition for 30 days emerged, average oviposition of females decreased and most of the eggs did not hatch.