بررسی سمیت تماسی و گوارشی حشره کش های IGR روی شپشه دندانه دار (Oryzaephilus surinamensis L. (Col., Silvanidae در شرایط آزمایشگاهی
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانسعیده لونی 1 , ابراهیم سلیمان نژادیان 2 , مسعود لطیفیان 3 , عزیز شیخی‌گرجان 4 , رضا وفایی شوشتری 5
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران
2 - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
3 - موسسه خرما و میوه های گرمسیری کشور، اهواز
4 - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران
5 - گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
کلید واژه: شپشه دندانه دار, تبوفنوزاید, کرومافنوزاید, لوفوکس, Oryzaephilus surinamensis, IGR, Tebufenozide, Chromafenozide, Lofux®,
چکیده مقاله :
شپشه دندانه دار، Oryzaephilus surinamensis L. (Col., Silvanidae)، از جمله آفات انباری مهم در ایران می باشد. با توجه به خطرات زیست محیطی ناشی از کاربرد حشره کش های شیمیایی، دانشمندان به دنبال ترکیباتی کم خطر از جمله ترکیبات IGR به عنوان جایگزین هستند. از این روی، قابلیت حشره کشی سه ترکیب تبوفنوزاید، کرومافنوزاید و لوفوکس با دو روش گوارشی و تماسی در شرایط آزمایشگاهی با غلظت های مختلف روی لاروهای 4-5 روزه (جوان) و لاروهای 19-20 روزه (مسن) ارزیابی شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که حشره کش های لوفوکس (68/9 پی پی ام) و تبوفنوزاید (49/24 پی پی ام) به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر گوارشی را روی لاروهای جوان داشته و ترکیبات لوفوکس (82/22 پی پی ام) و تبوفنوزاید (18/80 پی پی ام) به ترتیب بیشترین و کمترین تلفات را در بین لاروهای مسن ایجاد می کنند. نتایج مربوط به آزمایش تاثیر تماسی ترکیبات مورد آزمایش روی مراحل لاروی نشان می دهند که حشره کش های لوفوکس (1 پی پی ام) و تبوفنوزاید (9/33 پی پی ام) به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را روی لاروهای جوان و همچنین ترکیبات لوفوکس (2/29 پی پی ام) و تبوفنوزاید (03/143 پی پی ام) به ترتیب بیشترین و کمترین تلفات را روی لاروهای مسن به دنبال دارند. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص می شود که کاربرد گوارشی ترکیبات مورد مطالعه نسبت به کاربرد تماسی آن ها تلفات بیشتری به دنبال خواهد داشت. ﺣﺸﺮه ﻛﺶ لوفوکس مخلوطی از ضد سنتز کیتین و شبه هورمون جوانی بوده و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎراﻳﻲ را روی ﻻروﻫﺎی ﺷﭙﺸﻪ دندانه دار از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن می دهد؛ ﻟﺬا ﻣﻲ ﺗﻮان از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺣﺸﺮه ﻛﺶ ﻛﻢ ﺧﻄﺮ ﺑﺮای ﻛﻨﺘﺮل آﻓﺖ O. surinamensis در ایران اﺳﺘﻔﺎده کرد.
Oryzaephilus surinamensis L. (Col., Silvanidae) is one of the most important stored product pests in Iran. Regarding to environmental risks of pesticides, scientists are exploring substitute compounds with less hazard to man and environment, such as RGRs. The purpose of this project is to evaluate the efficacy of three IGR insecticides, Tebufenozide, Chromafenozide and Lofux® with two methods of oral and contact on O. surinamensis larvae in laboratory condition. Different concentrations of the above insecticides have been used on 4-5 (young) and 19-20 day-old (old) larvae. Bioassay tests showed that in oral method Lufox (LC50 =9.68) and Tebufenozide (LC50 =24.49) had the most and the least efficacy on young larvae, respectively. Lufox (LC50 =22.82) and Tebufenozide (LC50 =80.18) had also the most and the least efficacy on old larvae, respectively. The most and the least efficacy contact method, on young larvae have been induced by Lufox® (LC50 =1) and Tebufenozide (LC50 =33.9), respectively. Lufox (LC50 =29.2) and Tebufenozide (LC50 =143.03) had the most and the least efficacy on old larvae, respectively. Based on the results obtained, the use of oral method was more effective than useing contact method. Lufox® is a mixture of chitin synthesis inhibitor and juvenile hormone mimic. This combination showed the best performans on larvae O. Surinamensis and can be used safely for controling the pest.
_||_