زیست‌شناسی شپشک آردآلود مرکبات (Hem., Coccidae) Planococcus citri Risso در شرایط آزمایشگاهی و نوسانات فصلی آن در باغات مرکبات استان مازندران
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان
شعبانعلی مافی
1
(مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری)
کلید واژه: Biology, مازندران, Mazandaran, Natural enemies, زیست‌شناسی, واژه‌های کلیدی: شپشک آرد آلود مرکبات, Planococcus citri, دشمنان‌طبیعی, Key words: Citrus mealybug,
چکیده مقاله :
زیست شناسی شپشک آردآلود مرکبات Planococcus citri Risso و نوسانات فصلی آن در طی سال های 1375- 1376 در باغات مرکبات استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که این شپشک دارای سه تا چهار نسل در سال می باشد. تحت شرایط آب و هوایی شمال کشور این حشره روی واریته های مختلف مرکبات و گیاهان زینتی به صورت پوره های سنین 2 و3، حشره بالغ و دسته تخم زمستان گذرانی می کند. کوتاه ترین و طولانی ترین دوره رشدی یک نسل به ترتیب 38 و 50 روز تعیین گردید. میانگین تعداد تخم شمارش شده در فصول بهار، تابستان و پاییز به ترتیب 2/159، 3/229 و 9/170 عدد بود. زیست شناسی شپشک آردآلود مرکبات در شرایط آزمایشگاهی (دمای 20 و 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±70% و دوره نوری 12 ساعت روشنایی) مورد بررسی قرار گرفت. میانگین طول دوره زیستی شپشک آردآلود در دماهای فوق به ترتیب برای جنس های نر و ماده 4/52 و 1/41 روز و 3/84 و 8/65 روز تعیین گردید. مطالعه نوسانات انبوهی جمعیت شپشک آردآلود مرکبات در باغات سمپاشی نشده و سمپاشی شده نشان داد که فعالیت افراد زمستان گذران در هر دو باغ از ابتدای اردیبهشت ماه آغاز گردید. اوج جمعیت آفت در باغات سمپاشی نشده در ماه های مرداد و شهریور مشاهده گردید که حضور دشمنان طبیعی در این باغات از وارد شدن خسارت اقتصادی تا حدودی جلوگیری کرد. اما در باغات تحت کنترل شیمیایی اوج جمعیت آفت در ماه های شهریور و مهر مشاهده گردید. هم زمانی فعالیت دشمنان طبیعی و آفت در باغات سمپاشی نشده می تواند دلیلی بر کاهش 30-40 درصد خسارت به میوه ها باشد.
Biology of citrus mealybug, Planococcus citri Risso (Hem., Coccidae) and its seasonal fluctuations were studied in citrus orchards in Mazandaran province, Iran, during 1996-1997. The pest has 3-4 generations and over-winters as eggs, 2nd and 3rd stages and adults on different citrus varieties and ornamental plants in the region of study. The shortest and longest developmental periods of one generation were 38 and 50 days, respectively. The mean numbers of eggs per female were 159, 229 and 171 in spring, summer and autumn, respectively. The mean life-span of males was 41.1 and 65.8 and for females were 52.4 and 84.3 days at 20 and 25℃, respectively. The activity of over-wintering individual began at the end of April in both sprayed and unsprayed orchards. However, the peak of the mealybug population occurred in August and September in unsprayed orchards and in September and October in sprayed ones. The peak of population of natural enemies synchronized with the peak of the pest in unsprayed orchards. This synchronization might be a reason for reduction of the pest damage to fruit by 30%-40% in unsprayed orchards.
_||_