بررسی سمیت تنفسی پنج ترکیب ترپنوییدی روی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای حبوبات

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

آرزو منصوری ¹ , جهانشیر شاکرمی ² , ناصر معینی نقده ³

1 - گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
2 - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
3 - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

تاریخ دریافت : 1392/12/07 تاریخ پذیرش : 1395/05/10 تاریخ انتشار : 1395/06/01

کلید واژه: سمیت تنفسی, Callosobruchus maculatus, سوسک چهارنقطه ای حبوبات, Storage pest, ترپنویید ها, آفت کش گیاهی, Terpenoid, Fumigative toxicity,

چکیده مقاله :

به منظور دست یابی به ترکیبات کم خطر برای انسان و محیط زیست سمیت تنفسی پنج ترکیب ترپنوییدی گیاهی شامل کارواکرول، میرتول، منتول، کامفن و آلفاپینن روی حشرات کامل Callosobruchus maculatus (F.) به عنوان یکی از مهم ترین آفات انباری مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در دمای 2±30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی انجام شد. هر ترکیب در شش غلظت و پنج تکرار به همراه شاهد مورد بررسی قرار گرفت. غلظت ها با توجه به آزمایشات اولیه انتخاب شدند و برای ترکیبات مختلف متفاوت بودند. نتایج نشان داد که همه ترکیبات مورد مطالعه به طور معنی داری باعث مرگ و میر آفت شدند. از بین ترکیبات مورد مطالعه، میرتول بیشترین سمیت را روی حشرات کامل این آفت داشت به طوری که LC50 محاسبه شده برای این ترکیب معادل 05/47 میکرولیتر بر لیتر هوا بود در حالی که LC50 برای ترکیبات کارواکرول، منتول، کامفن و آلفاپینن به ترتیب معادل 53/51، 39/107، 35/61 و 41/57 میکرولیتر بر لیتر محاسبه شد. با توجه به کم خطر بودن این ترکیبات برای انسان به نظر می رسد این ترکیبات می توانند در برنامه های مدیریت آفات انباری مورد استفاده قرار گیرند.

چکیده انگلیسی:

Searching for less hazardous compounds for human and invironment the fumigative toxicity of five terpenoid compounds including carvacrol, myrtol, menthol, camphen and a-pinene were investigated on Callosobruchus maculatus (F.) as one of the most important stored product pests. Experiment was carried out at 30 ± 2 ˚C and 60 ± 5% relative humidity (R.H.) under dark condition. Each compound were tested with six concentrations and four replications including control. According to the trial experiments the fumigant toxicity of the studied essential oils differed significantly , distinct concentrations of each compound used.  The results showed that all compounds studied had significant  mortality on the pest. Among  them, Myrtol showed the highest fumigative toxicity on C. maculatus. The value of LC50 of Myrtol was 47.05µl/lair while LC50 of Carvacrol, Menthol, Camphen and α-pinene were respectively  51.53, 107.39, 61.35 and 57.41 µl/lair. It is concluded that the terpenoid compounds may be used in the pests of post-harvested products in stores.