تاثیر ترکیبات مهارکننده هورمون جوانی روی پوره سن پنجم سن گندم در شرایط آزمایشگاهی

محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان

فاطمه کافی فراشاه ¹ , رضا وفایی شوشتری ² , حسین فرازمند ³ , غلامرضا گل محمدی ⁴ , الهام صنعتگر ⁵

1 - گروه حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
2 - گروه حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
3 - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
4 - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
5 - گروه حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

تاریخ دریافت : 1394/11/25 تاریخ پذیرش : 1395/03/20 تاریخ انتشار : 1395/06/01

کلید واژه: سن گندم, Sunn pest, Eurygaster integriceps, پریکاسن I, پریکاسن II, مهارکننده هورمون جوانی, Precocene I, Precocene II, Juvenile hormone inhibitor,

چکیده مقاله :

سن گندم، Eurygaster integriceps Puton (Hemiptera:Scutelleridae)، یکی از عوامل اصلی محدود کننده تولید گندم در ایران و بعضی کشورهای همسایه است. تغذیه از شیره برگ، ساقه و دانه توسط پوره ها و حشرات بالغ منجر به ایجاد خسارات کمی و کیفی زیادی به محصول گندم می شود. متاسفانه استفاده از آفت کش ها مهم ترین راه کنترل این آفت می باشد، بنابراین یافتن راه هایی که استفاده از سموم را محدود کند مورد توجه است. پریکاسن یک مهارکننده هورمون جوانی است که روی اجسام آلاتای گونه های حشرات اثر سمیت سلولی داشته و منجر به مرگ سلول های تولیدکننده هورمون جوانی می شود. در مطالعات آزمایشگاهی اثر پریکاسن I و II با غلظت های مختلف (20، 25، 32، 40 و 50 میکروگرم) و استن خالص (شاهد) روی سن پنجم پورگی به روش موضعی و بر سطح پشتی بدن حشره بررسی شد. نتایج آزمایش نشان داد، درصد مرگ و میر پوره ها با افزایش غلظت پریکاسن I و II افزایش یافت، به نحوی که بالاترین میزان تلفات پورگی (50 درصد) در غلظت 50 میکروگرم پریکاسن II مشاهده شد. تیمار پوره ها با پریکاسن I و II منجر به مشاهده تغییر شکل حشرات در سن پنج پورگی و حشرات کامل شد. این تغییرات شامل تغییر شکل در بال ها و بال پوش ها و گاه حفظ کوتیکول قدیم بود. افزایش طول دوره پورگی از دیگر تغییرات ایجاد شده بر اثر استفاده از پریکاسن بود.

چکیده انگلیسی:

The Sunn pest, Eurygaster integriceps Puton (Hemiptera: Scutelleridae), is one of the most important pest of wheat in Iran and some neighboring countries. The nymphs and adults cause sever quantitative and qualitative damage by feeding on leaves, stems and grains. Unfortunately, pesticide application is the main method of the sunn pest control, so finding the alternative methods are important. Precocene which is a juvenile hormone inhibitor, exerts cytotoxic effects on corpora allata of insects species, resulting necrosis of parenchymal cells, the source of juvenile hormone. At laboratory studies, precocene I and precocene II with different concentrations (0, 20, 25, 32, 40 and 50 μg) were applied topically to the thoracic surface of the fifth instar nymphs. The results showed that percent mortality increased with increasing concentrations of the hormones. The highest mortality (50%) was observed in concentration of 50 μg precocene II. Treated nymphs with precocene I and II led to appearing of deformed insects in fifth instar and adults. Also, the morphological abnormalities such as strong deformation of wings and hemelytron and persistence of old cuticles were observed.  Increasing nymphal period was also resulted using precocenes