سمیت تنفسی اسانس پوست پرتقال (.Citrus sinensis (L روی حشرات کامل شپشه برنج Sitophilus oryzae و شپشه آردTribolium castaneum
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان
مهدی کبیری رئیس آباد
1
(دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری)
بهنام امیری بشلی
2
(گروه گیاه پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری)
کلید واژه: شپشه آرد, Tribolium castaneum, اسانس پرتقال, شپشه برنج, سمیت تنفسی, Citrus sinensis essential oil, Sitophilus oryzae, fumigant toxicity,
چکیده مقاله :
با توجه به خسارت بالای آفات انباری و اثرسوء سموم شیمیایی، تحقیق در رابطه با استفاده از گیاهان و ترکیبات آن ها برای کنترل این آفات امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق سمیت تنفسی و دوام اسانس پوست پرتقال (. Citrus sinensis (Lروی حشرات کامل شپشه برنج (.Sitophilus oryzae (L و شپشه آرد Tribolium castaneum مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. اسانس از پوست خشک شده میوه مرکبات و با روش تقطیر با آب گرفته شد. آزمایش های زیست سنجی در ظروفی به حجم 40 میلی لیتر، در دمای ˚C2±25، رطوبت نسبی 5±65 درصد و تاریکی مطلق انجام شد. از کاغذ صافی واتمن شماره 1 به عنوان منبع متصاعد کننده اسانس استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش زمان و غلظت اسانس، میزان مرگ و میر در هر دو گونه افزایش می یابد. بر اساس داده ها، مقدار LC50 اسانس پس از گذشت 48 ساعت از تیمار روی شپشه برنج و شپشه آرد به ترتیب 25/264 و 45/71 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه شد. دوام اسانس روی شپشه آرد (25روز) به طور معنی داری بالاتر از شپشه برنج (21 روز) بود. میزان LT50 و LT90 برای شپشه برنج به ترتیب 56/12 و 68/8 و شپشه آرد 37/15 و 51/11 روز به دست آمد. نتایج نشان داد اسانس پوست پرتقال سمیت تنفسی و دوام قابل قبولی روی دو آفت انباری ذکر شده دارد و می تواند به عنوان جایگزین ترکیبات شیمیایی برای کنترل این آفات مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
According to the high damage of stored pests and adverse effect of chemical pesticide research on the use of secondary metabolites and essential oil of plants are necessary for controlling stored product pest. In this research have been investigated the fumigant toxicity and persistency of essential oil of orange peel Citrus sinensis (L.)on rice weevil Sitophilus oryzaeL. and flour beetle Tribolium castaneum Herbst. have been investigated The experiment was conducted in a completely randomized design. Essential oil of orange peel was extracted by Clevenger apparatus. The bioassay was done in 40 ml glass Jar at 25±2 ˚C and 65±5% R. H. under dark condition. Filter paper was used as the sources of evaporating facility . Based on data the LC50 values were 264.25 and 171.45µl/Lair on S. oryzae and T. castaneum at 48 h post- treatments respectively. The persistency of the essential oil on flour beetle (25 days) was significantly more than on the rice weevil (21 days). The LT50 and LT90 were 12.56 and 8.68 days on rice weevil and 15.37 and 11.51 days on flour beetle, respectively. The results showed that the toxicity and persistency of essential oil of orange peel on these pests was acceptable and this oil can be further investigations might be an alternative to chemical pesticides on these product pests.