برآورد شاخص زیستی و کیفیت آب دریاچه سد درودزن با استفاده از فون حشرات آبزی
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان
1 - گروه حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات فارس، مرودشت
کلید واژه: Water Quality, کیفیت آب, Biotic Index, Aquatic Insects, شاخص زیستی, حشرات آبزی, دریاچه سد درودزن, Lake of Doroodzan Dam,
چکیده مقاله :
گونه های مختلف بی مهرگان بزرگ (از جمله حشرات) که در کف آب ها زندگی می کنند از نظر حساسیت شان به فاکتورهای زنده و غیرزنده متفاوت عمل می کنند. شاخص زیستی (Biotic Index) که توسط Hilsenhoff (1988) ارایه شده است براساس شناسایی بندپایان، ناجورپایان (Amphipods) و جورپایان (Isopods) آبزی در سطح خانواده عمل می نماید و در این ارتباط یکی از استدلال های اصلی برای مطالعه حشرات آبزی پی بردن به کیفیت محیط زیست آن ها در آب های مختلف (رودخانه ها، دریاچه ها، چشمه ها و غیره) می باشد. فن آوری به کارگیری جمعیت حشرات آبزی برای نشان دادن درجه آلودگی توده آب های مختلف بیش از نیم قرن است که وجود دارد و این موضوع براساس توانمندی های زیستی موجودات زنده ای که به عنوان شاخص آلودگی و سطوح مختلف آن به کار می روند بنا شده است. درسال های 1389 تا 1390 تحقیقاتی به منظور برآورد شاخص زیستی دریاچه سد درودزن با به کارگیری فون حشرات آبزی صورت گرفت که در مجموع 23 خانواده حشره از 12 کد زیستگاهی این سد جمع آوری و شناسایی شدند و در نهایت شاخص زیستی این دریاچه محاسبه گردید. تحمل حشرات آبزی به آلودگی ها بر اساس تحقیقات Hilsenhoff (1987)بین عدد 0 تا 10 رتبه بندی شده است که این اعداد بر اساس عکس العمل های این موجودات به مواد آلی آلوده کننده آب در شرایط مختلف آزمایشگاهی و صحرایی به دست می آید. عدد صفر نشان دهنده تحمل ناپذیری، اعداد بین 2 تا 9 درجه های متفاوت تحمل و عدد 10 تحمل بالا به غلظت های پایین اکسیژن و بقای موجود زنده را در آلودگی های بالای آب نشان می دهد. در تحقیق صورت گرفته روی دریاچه سد درودزن، شاخص زیستی این دریاچه عدد 92/3 به دست آمد که با استفاده از جدول مربوط به برآورد کیفیت آب براساس شاخص زیستی، کیفیت آب این دریاچه خیلی خوب و امکان آلودگی آب به مواد آلی خیلی ناچیز به دست آمد.
Benthic macroinvertebrate species are differentially sensitive to many biotic and abiotic factors in their environment. The field biotic index is based on family level identification of water arthropods, amphipods and isopods. An interest in environmental quality is one of the major reasons for the study of aquatic insects. The idea of using the aquatic insect community to “indicate” the degree of purity or pollution of a body of water is over half a century old. It is based on the concept of indicator organisms and tolerance levels. During 2010-2011 studies were carried out on the field biotic index of lake of Doroodzan dam in Fars province using aquatic insects fauna. A total of 23 families were collected and identified in 12 habitat codes of the lake. Aquatic insects are given a numerical pollution tolerance score ranging from 0 to 10. The value is based on field and laboratory responses of these organisms toward organic pollution. Zero taxa are extremely intolerant to low dissolved oxygen; taxa with score of 2 through 9 are tolerant to varying degrees; taxa which can survive great amounts of pollution are scored 10. In this survey, biotic index of lake of Doroodzan dam was 3.92 which places in the rank of very good during this survey.