نظارت و کنترل از نگاه مدیریتی امام علی (علیه السلام)

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

حمید محمودیان ¹ , علی‌محمد ساجدی ² , طاهره بیگم فقیهی ³

1 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاداسلامی شیراز
2 - دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه شیراز
3 - کارشناس ارشد مدیریت آموزشی و دبیر آموزش وپرورش ناحیه2

تاریخ دریافت : 1394/04/24 تاریخ پذیرش : 1394/04/24 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: مدیریت, نهج البلاغه, امام علی(ع), نظارت و کنترل, خود کنترلی,

چکیده مقاله :

در زمره علوم انسانی، علم مدیریت، و در میان مسایل این علم، مبحث نظارت و کنترل از جمله مسایل جنجال برانگیز و پر از چالش علوم انسانی- اجتماعی است که؛ پیش فرض­ها و مبانی تئوریک انسان شناختی و وجودشناختی در ابعاد آن بسیار دخیل است. این که، رویکرد ما به ماهیت انسان وجامعه "الهی باشد یا "سکولار" در نوع نگرش ما به اصول مدیریت، اهداف، و شیوه­های آن، و ملاک­های ارزیابی و نظارت در حوزه مدیریت کشوری، و یا سازمانی متفاوت است، و به همان میزان عملکردهای آن نیز. در این تحقیق، فشرده ای از نظام ارزشیابی و نظارت اسلامی از نگاه نهج البلاغه امام علی (ع) عرضه شده است، و مبانی الهی و انسان­شناختی و ارزش شناختی آن از کلام نورانی آن حضرت استخراج نموده ایم. سپس، با ذکر نمونه­هایی از اعمال نظارت مستقیم و غیرمستقیم برگرفته از سیره و سخنان آن بزرگوار، گامی هرچند کوتاه، درجهت تبیین شیوه نظارتی امام (ع) برداشته شده است، باشد تا از این رهگذر گوشه­ای از غنای علمی و فرهنگی آموزه­های اجتماعی دین مبین اسلام به نمایش گذارده، برتری وتعالی آن را برآموزه­های غربی نشان دهیم.

چکیده انگلیسی:

Supervision and controlling in the field of management is controvertial and challenging . It is obvious that being secular or religious, it has its influences on our behavior to human and society and our opinion about management , its goals and methods and  evaluation and controlling in management domain as well .This research tries to study control and supervision in Imam ali,s pohnt of view. With presenting some examples of Imam Ali,s words letters to others and his speeches, we  endevour  to clarify his method of management. We wish it would be useful for the ones who want to be good followers of Imam Ali specially in management.

منابع و مأخذ:

1. قرآن کریم

2. نهج البلاغه،، (1368ترجمه سید جعفرشهیدی،،سازمان انتشارات انقلاب اسلامی،تهران

3. آمدی، عبدالواحد، (1407ه.ق)، غررالحکم و دررالکلم(سخنان امام علی(ع))، منشورات؛ موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، لبنان

4.ابن ابی الحدید، (1959)، شرح نهج البلاغه، دارالکتب العربیه، لبنان

5.ابن اثیر، علی بن محمد (1370)، تاریخ کامل، برگردان؛ حسین روحانی، انتشارات اساطیر، تهران

6.ابن اعثم کوفی، محمدبن علی (1407ه ق)، الفتوح، دارالکتب العلمیه، لبنان، بیروت

7.پارساییان، (1378، استیون (رابینز)، مبانی رفتارسازمانی، دفتر پژوهش­های فرهنگی، تهران

8.تقوی دامغانی، سیدرضا،، (1368مدیریت اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، تهران

9.جهانگیر، منصور، (1381)، قانون تجارت، نشر دیدار، تهران

10.جعفریان، رسول، (1369)، حیات فکری امامان شیعه، سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت فرهنگی، تهران

11.خویی، میرزاحبیب اله هاشمی (1358 )، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، مصحح: سیدابراهیم میانجی (دوره 21  جلدی)، ناشر؛ مکتبه الاسلامیه، تهران             

12.دهخدا، علی اکبر، (1377)، لغت نامه، دانشگاه تهران، تهران

13.رضاییان، علی، (1371)، اصول مدیریت، انتشارات سمت، تهران

14.طبری، محمدبن جریر،1357ه.ق، مطبعه الاستقامه، قاهره

15.صدوق، ابن بابویه (شیخ صدوق)، (1348)، الخصال،، جامعه المدرسین، قم

16.فیض کاشانی، مولی محسن، (بی تا)، المحجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به حوزه علمیه، قم.

17.فصلنامۀ حوزه و دانشگاه، شماره 23