طراحی و تدوین الگویی برای ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی حرفه ای
محورهای موضوعی : آموزش و پرورشاکبر زارع 1 * , عباداله احمدی 2
1 - گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
2 - دانشیار گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
کلید واژه: ارزیابی, الگو, طراحی, آزمون های عملی, فنی و حرفه ای,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: آزمونهای عملی در سازمان فنی حرفهای ابزاری حیاتی هستند که برای ارزیابی و اندازه‌گیری مهارت‌ها و دانش فنی کارکنان و داوطلبان به کار می‌روند. این آزمون‌ها، به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ارزیابی، معیارهای استاندارد و علمی را جهت سنجش توانمندی‌های شغلی فراهم می‌کنند و برای سازمان‌های فنی حرفهای به عنوان ابزاری موثر در فرآیند جذب نیروی انسانی، ارتقاء کارکنان و بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به کارآمدی مطرح می‌باشند.. هدف از پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگویی برای ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی حرفه ای بود.روش شناسی پژوهش: این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی انجام گرفته است. حوزه پژوهش، در برگیرنده صاحب نظران، متخصصان و مربیانی بود که در ارتباط با آزمون های عملی فنی و حرفه ای تجربه داشته اند و در در ارزیابی آزمون ها از مهارت کافی برخوردار بودند. برای تعیین حجم نمونه، از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود، پس از 15 مصاحبه، داده ها به اشباع نظری رسید. داده‌های استخراج شده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با کدگذاری باز، کدگذاری محوری و استخراج مضمون‌های اصلی و فرعی مورد تحلیل قرار گرفتند..یافتهها: در این پژوهش 5 مضمون اصلی شناسایی شد که این مضامین شامل بعد مالی و تامین بودجه، بعد مدیریتی، بعد زیرساختی، بعد طراحی و ساختار و بعد ارزیابی بودند.
بحث و نتیجهگیری: در این پژوهش الگویی برای ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی حرفه ای تدوین گردید که به کارگیری آین الگو منجر به کیفیت بخشی و بهبود آزمون های عملی سازمان فنی حرفه می گردد.
بحث و نتیجهگیری: در این پژوهش الگویی برای ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی حرفه ای تدوین گردید که به کارگیری آین الگو منجر به کیفیت بخشی و بهبود آزمون های عملی سازمان فنی حرفه می گردد
Introduction and Purpose: Practical assessments are vital tools within technical and vocational organizations used to evaluate and measure the skills and technical knowledge of employees and volunteers. These assessments serve as one of the most important assessment tools, providing standard and scientific criteria for assessing occupational competencies. They are recognized by technical and vocational organizations as effective instruments in the human resource recruitment process, employee development, and improving the quality of services. The objective of this research is to design and develop a model for the evaluation of practical examinations within technical and vocational organizations..
Research Methodology: This research was conducted within a qualitative framework. The research domain included experts, specialists, and instructors with experience in technical and vocational practical examinations and possessed sufficient skills for assessing these examinations. Purposeful sampling was used to determine the sample size. The primary research instrument consisted of semi-structured interviews. After conducting 15 interviews, theoretical saturation was achieved. Data extracted from semi-structured interviews were analyzed through open coding, axial coding, and the identification of main and sub-themes.
Findings: In this research, five main themes were identified, which included the financial and budgeting dimension, the managerial dimension, the infrastructural dimension, the design and structure dimension, and the assessment dimension.
Discussion and Conclusion: This research has resulted in the development of a model for evaluating practical examinations within technical and vocational organizations. Implementing this model can lead to improved quality and efficiency in practical examinations conducted by technical and vocational organizations.
|
ISSN (Print): 2008-6369- ISSN (Online): 2423-723X
Research Paper
Design and development a model for evaluating the practical tests of the Technical and Vocational Training
Citation:, first author, second writer, Third Author; Title(موارد قرمز را اسامی و عنوان مقاله جایگزین شود)
|
Abstract Introduction and Purpose: Practical assessments are vital tools within technical and vocational organizations used to evaluate and measure the skills and technical knowledge of employees and volunteers. These assessments serve as one of the most important assessment tools, providing standard and scientific criteria for assessing occupational competencies. They are recognized by technical and vocational organizations as effective instruments in the human resource recruitment process, employee development, and improving the quality of services. The objective of this research is to design and develop a model for the evaluation of practical examinations within technical and vocational organizations.. Research Methodology: This research was conducted within a qualitative framework. The research domain included experts, specialists, and instructors with experience in technical and vocational practical examinations and possessed sufficient skills for assessing these examinations. Purposeful sampling was used to determine the sample size. The primary research instrument consisted of semi-structured interviews. After conducting 15 interviews, theoretical saturation was achieved. Data extracted from semi-structured interviews were analyzed through open coding, axial coding, and the identification of main and sub-themes. Findings: In this research, five main themes were identified, which included the financial and budgeting dimension, the managerial dimension, the infrastructural dimension, the design and structure dimension, and the assessment dimension. Discussion and Conclusion: This research has resulted in the development of a model for evaluating practical examinations within technical and vocational organizations. Implementing this model can lead to improved quality and efficiency in practical examinations conducted by technical and vocational organizations. |
Corresponding author: Address: Tell: Email:
|
Received: Accepted: PP:
Use your device to scan and read the article online
DOI:
Keywords: Design, Model, evaluation , practical tests, Technical and Vocational Training. |
Extended Abstract
Introduction:
Practical exams in vocational and technical organizations are vital tools for evaluating and measuring the skills and technical knowledge of employees and candidates. As one of the most important assessment methods, these exams provide standardized and scientific criteria for assessing job-related competencies. They serve as effective instruments for vocational and technical organizations in the process of recruiting human resources, upgrading employees, and enhancing the quality of services provided, leading to increased efficiency.The primary objective of these practical exams is to ensure that individuals possess the necessary skills and knowledge required to perform their job tasks proficiently. In other words, the evaluation of practical exams identifies individual strengths and weaknesses in various technical fields, particularly in relation to the relevant job roles. This, in turn, assists organizations in acquiring better skills and determining job requirements more accurately.In this context, the provision of a comprehensive and balanced pattern for evaluating practical exams in vocational and technical organizations is of utmost importance. The assessment pattern should be designed and formulated in a manner that correctly identifies and evaluates the strengths and weaknesses of employees, promoting continuous improvement of individual and organizational technical skills and knowledge. Moreover, this pattern must adopt a fair and equitable approach, providing equal opportunities to all individuals so that those with superior skills and knowledge have better chances in job competitions.
Context:
Practical tests of Technical and Vocational Training are valuable tools that can effectively assess candidates' abilities in a specific skill set..
Goal:
The purpose of this research was to Design and development a model for evaluating the practical tests of the Technical and Vocational Training..
Method:
This research was conducted within the framework of a qualitative approach. For analyzing qualitative data, the "thematic analysis" method was employed. In this method, the interview texts were segmented, and important key concepts were identified and coded. The concepts were then organized, refined, and reviewed, ultimately leading to the identification and naming of factors. The research domain included participants who were experts, specialists, and instructors with experience in practical technical and vocational tests and were sufficiently skilled in evaluating these tests. A purposive sampling method was used to determine the sample size.The main tool used in the research was semi-structured interviews. After conducting 15 interviews and going through two phases of open coding and axial coding, the data reached saturation. Saturation refers to the point where the researcher mentally concludes that new data do not provide new information or deeper insights into the conceptual framework (Bazargan, A; Hejazi, E; Sarmad, 2014). The interviews were continued until it became evident that the findings were repetitive, and new interviews did not yield further insights into the formulated concepts. In qualitative research, the validation of colleagues is a critical criterion for establishing credibility. In this current study, the validation of colleagues was performed formally and informally. For instance, at the end of each interview, the researcher summarized what was said and asked the participants if the researcher's notes accurately reflected their statements. Then, a draft of the research report was shared with the participants to seek their feedback and input. Moreover, efforts were made to allocate appropriate time for data collection, integrate methods, and involve participants in the review process. The review process involved providing interview transcripts to the participants, allowing them to add explanations where needed or correct any statements that did not align with their views. To ensure data confirmability, any biases in the interview process and result extraction were avoided. Lastly, to enhance the reliability of the research, which includes the sufficiency of the analysis and decision-making process, guidance and supervision were sought from relevant experts.
Findings:
In this research, 5 main themes were identified, which included the financial and budgeting dimension, the managerial dimension, the infrastructure dimension, the design and structure dimension, and the evaluation dimension.
Results:
In this research, a model was developed for the evaluation of the practical tests of technical and professional organization, and the application of this model leads to the quality and improvement of practical tests of technical and professional organization. Practical tests should be aligned with job requirements and skills required for successful performance. If the test is not relevant, it may not provide an accurate assessment of the candidate's abilities. Another thing that must be acknowledged is that exams should be held on time and easily. Candidates should be informed about the test schedule and be given enough time to prepare and the location of the test center should be easily accessible. Based on the research findings, the following suggestions can be offered to improve the practical exams in vocational and technical organizations:
Standardization of Exams: Standardizing exams across different institutions can ensure consistency in testing methods and evaluation criteria. This will help maintain a uniform and reliable assessment process, making it easier to compare the performance of candidates from various sources.
Involvement of Industry Experts: Involving industry experts in the development of practical exams can ensure that the tests align with the required skills and knowledge relevant to the workplace. Industry professionals can provide valuable insights into the current demands of the job market and help create more effective and job-oriented exams.
Sufficient Practice Opportunities: Adequate practice opportunities should be provided to learners to hone the skills and knowledge required for the practical exam. Access to relevant equipment and facilities should be granted to ensure that candidates are well-prepared for the assessment.
Training for Evaluators: Evaluators should receive proper training to consistently and objectively apply the assessment criteria. Regular and constructive feedback should be provided to learners, helping them understand their strengths and areas for improvement.
Utilizing Technology: Leveraging technology can enhance the accuracy and reliability of practical assessments. For example, using simulation software or virtual reality training can provide a more realistic and controlled evaluation environment, allowing candidates to demonstrate their skills effectively.
By implementing these suggestions, vocational and technical organizations can enhance the effectiveness of practical exams, leading to better evaluation of candidates' skills and knowledge and ultimately improving the quality of the workforce.
|
|
شاپا چاپی: 2008-6369- شاپا الکترونیکی: x2423-723
طراحی و تدوین الگویی برای ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی حرفه ای
تاریخ دریافت: تاریخ پذیرش: شماره صفحات:
از دستگاه خود برای اسکن و خواندن مقاله به صورت آنلاین استفاده کنید
DOI:
واژههای کلیدی: طراحی، الگو، ارزیابی، آزمون های عملی، فنی و حرفه ای.
|
چکیده مقدمه و هدف: آزمونهای عملی در سازمان فنی حرفهای ابزاری حیاتی هستند که برای ارزیابی و اندازه‌گیری مهارت‌ها و دانش فنی کارکنان و داوطلبان به کار می‌روند. این آزمون‌ها، به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ارزیابی، معیارهای استاندارد و علمی را جهت سنجش توانمندی‌های شغلی فراهم می‌کنند و برای سازمان‌های فنی حرفهای به عنوان ابزاری موثر در فرآیند جذب نیروی انسانی، ارتقاء کارکنان و بهبود کیفیت خدمات ارائه شده به کارآمدی مطرح می‌باشند.. هدف از پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگویی برای ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی حرفه ای بود.روش شناسی پژوهش: این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی انجام گرفته است. حوزه پژوهش، در برگیرنده صاحب نظران، متخصصان و مربیانی بود که در ارتباط با آزمون های عملی فنی و حرفه ای تجربه داشته اند و در در ارزیابی آزمون ها از مهارت کافی برخوردار بودند. برای تعیین حجم نمونه، از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود، پس از 15 مصاحبه، داده ها به اشباع نظری رسید. داده‌های استخراج شده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با کدگذاری باز، کدگذاری محوری و استخراج مضمون‌های اصلی و فرعی مورد تحلیل قرار گرفتند..یافتهها: در این پژوهش 5 مضمون اصلی شناسایی شد که این مضامین شامل بعد مالی و تامین بودجه، بعد مدیریتی، بعد زیرساختی، بعد طراحی و ساختار و بعد ارزیابی بودند. بحث و نتیجهگیری: در این پژوهش الگویی برای ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی حرفه ای تدوین گردید که به کارگیری آین الگو منجر به کیفیت بخشی و بهبود آزمون های عملی سازمان فنی حرفه می گردد. |
استناد: زارع اکبر؛ عباداله احمدی.( 1402). طراحی و تدوین الگویی برای ارزیابی آزمون¬های عملی سازمان فنی حرفه ای، دوماهنامه علمی- پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، ...(....)،...-....
مقدمه
از ديرباز بهینه سازی سیستم های آموزشي موضوعي چالش بر انگيز براي متفکران دانش مديريت آموزشي و مديران اجرايي آموزش و پرورش بوده است. به ويژه در دهههاي اخير با گسترش روزافزون نهادهای آموزشي در همه جوامع، موضوع كارآمدسازي آنها بيش از همیشه مورد توجه بوده و توسعه و اصلاح و ارائه مدل هایی جهت بهینه سازی نظامهاي آموزشي با به كارگيري روش هایی متفاوت در شمار اولويتهاي اغلب جوامع قرار گرفته است (Navidi & et al, 2015).
یکی از نهادهای آموزشی که در راستای بهینه سازی نظام آموزشی خود در تلاش است آموزش فنی و حرفهای است. آموزش فنی و حرفه ای با توجه به پتانسیل آن در آماده سازی و آموزش کارگران و فارغ التحصیلان برای پاسخگویی به نیازهای مهارتی کشورها، نقش به سزایی را ایفا می کند.(Chinedu & et al, 2023) آموزش فنی و حرفه ای همچنین تامین کننده نیروی کار ماهر برای کشورها است(Amegah, 2023) بنابر تعريف يونسكو، آموزش فني وحرفه ای علاوه بر دانش عمومي تمام اَشكال و سطوح فرايند آموزشي، شامل مطالعة فناوري و علوم مربوط به آن، كسب مهارتهاي عملي، توانايي و نگرش را دربرمي گيرد و مسائل مرتبط با اشتغال را در بخشهاي مختلف اقتصادي و اجتماعي زندگي برعهده دارد (Agrawal & et al, 2017). به عبارتی، آموزش فني و حرفهاي مرتبط كردن آموزش با دنياي كار براي بهبود وضعيت اشتغال جوانان و كاهش ميزان بيكاري است كه در اين ميان مرتبط ساختن هرچه بيشتر آموزش با نيازهاي اقتصادي و به روز مهم می باشد. چرا كه عدم وجود ارتباط بين مطالب آموزشي و نيازهاي اقتصادي و بازار كار باعث بروز مشکلات عدیده ای شده است. از آن جا كه يكي از عوامل عمده رشد و توسعه اقتصادي و اجتماعي هر جامعه، تربيت نيروي انساني كارامد مي باشد و سازمان آموزش فني و حرفهاي نيز يكي از مؤسسات تربيت كننده نيروي انساني متخصص است، چنان چه نظام آموزشهاي فني و حرفه اي، هنرجويان دوره ديده اي داشته باشد كه جايگاه روشن و مشخصي در بازار كار و نظام اشتغال نداشته باشند، بخش عمدهاي از سرمايه گذاريهاي شخصي و دولتي به بازدهي مطلوب منجر نمي شود و به نوعي به اتلاف سرمايه تبديل ميگردد (مقصودی، 1393). (Maghsoodi, 2014) از آنجایی که یکی از دلایل بیکاری در کشور ، فقدان مهار ت های مورد نیاز بازار کار از سوی جویندگان کار است، انتظار می رود سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور که بر اساس ماده 107 و 108 قانون کار، متولی آموز ش های فنی و حرفه ای غیررسمی/ کوتاه مدت (آموزش های مهارتی) در بخش های صنعت ، خدمات و کشاورزی می باشد، بتواند نقش بسزایی را در کاهش نرخ بیکاری ایفا کند و این مسئله از مهم ترین دغدغه های سیاستگزاران در جوامع در حال توسعه از جمله ایران می باشد .(Amiri, 2004) در این راستا با توجه به گراني هزينه هاي آموزش هاي فني و حرفه اي و براي جلوگيري از خسارت هاي مادي و معنوي لازم است كه چگونگي رابطه اين گونه آموزش ها و میزان یادگیری آنان در عمل مورد بررسي و آزمون قرارگيرد تا نقاط قوت و ضعف مشخص گردد.
آزمون وسیله یا روشی است نظام دار برای اندازه گیری نمونه ای از رفتار است. (Ecton & et al, 2023).از آنجا كه در آموزش های فنی و حرفه ای هدف ارتقاء سطح دانش؛ مهارت و نگرش فرد می باشد؛ بنابراین، هدف های آموزشی در سازمان به دو بخش تقسیم می شوند:
الف) اهدافی كه به سطح دانش فراگیر مربوط می شود كه با آزمون های كتبی سنجش می شود.
ب) اهدافی كه به سطح مهارت، نگرش و نحوه انجام یك كار یا تكلیف مربوط می شود كه با آزمون های عملی (مهارت های شغلی) مورد سنجش واقع می شود؛ لذا، هدف از آزمون عملی عبارت است از:
- سنجش میزان توانایی و مهارت اجرای وظایف یك شغل در چارچوب توانائی های مندرج در استاندارد آن شغل؛
- سنجش هر نوع فعالیت رفتاری و تكنیكی داوطلب بطور مستقیم و مشاهدهای؛
- تشخیص صلاحیت های ورودی به شغل و تعیین درجه مهارت داوطلب؛
در آزمونهای عملی فرایند یا محصول و یا تركیبی از این دو مورد سنجش واقع می شود؛ بنابراین ماهیت عملكرد مورد سنجش، نوع فرایند آزمون عملی را مشخص می كند .عملكردهایی كه منجر به تولید محصول نمی شود باید در حین انجام فعالیت؛ مورد سنجش واقع شود؛ بنابراین، آزمون عملی فرصتی می شود جهت ارائه و به نمایش گذاشتن دانش تئوری کارآموز و ارائه مهارت های وی (Sohrabi & et al, 2016).
در آموزش فنی حرفه ای، مشخصات دقیق آنچه که باید اندازه گیری شود، به خوبی درک نشده است. اخیراً، درک تازه‌ای از اینکه چگونه نتیجه یادگیری آزمایشی با فعالیت آموزشی مرتبط است، برای اندازه‌گیری در نظر گرفته شده است. توسعه آزمونهای عملی به منظور ارزیابی عملکرد یادگیری مهارت آموزان در فنی و حرفه ای برای تحقیق و عمل مفیدتر است.. ضرورت ساخت چنین آزمون هایی را نمی توان بدون بحث از تأثیر یک عامل پیشرفت در بسیاری از جنبه های مهارت های حرفه ای مهارت آموزان در فنی و حرفه ای درک کرد. بنابراین، ساخت و توسعه یک آزمون مناسب برای سنجش عملکرد مهارت آموزان ، کیفیت نتایج یادگیری را افزایش می‌دهد(Mabed & Köhler, 2018).
به طور کلی، آزمون های عملی سازمان های فنی حرفه ای ابزار ارزشمندی هستند که می توانند به طور موثر توانایی های داوطلبان را در یک مجموعه مهارت خاص ارزیابی کنند. برای جلوگیری از هرگونه سوگیری یا عدم دقت در فرآیند ارزیابی، اطمینان از مرتبط، دقیق، عینی، دقیق، سازگار، استاندارد و به موقع این آزمون ها ضروری است (Huang & et al, 2022).
اما در هر صورت این مهارت ها و توانمندی های شغلی و عملی باید مورد ارزشیابی قرار گیرد. در مجموع هدف ارزشیابی به طور عمده به شناسایی نقاط ضعف و قوت کارآموزان و ارائه بازخورد به آنها، اصلاح و بازبینی شیوه های تدریس، اصلاح برنامه درسی، ارائه گزارش به ذینفعان و مدیران نظام آموزشی و تهیه داده های مورد نیاز برای تصمیم گیری ها و تعیین نمره کارآموزان مربوط می شود (Eisner, 1994; Seraji & et al, 2014).
ارزشيابي مهارت شغلی (آزمون عملی) نیز به منظور تشخيص صلاحيت هاي ورودي به شغل و تعيين درجه مهارت کارآموز و نيروي کار انجام ميگيرد و در صورت کسب حد نصاب هاي تعيين شده، به کارآموز گواهينامه صلاحيت اشتغال در شغل معيني داده ميشود افرادي که دراين سطح حد نصاب قبولي راکسب نكنند، می بايست نسبت به ترميم مهارت هاي خود اقدام کند سپس در ارزشيابي مجدد «ارزشيابي مهارت هاي شغلي» شرکت کنند. مسئوليت اين نوع ارزشيابي در ادارات کل آموزش فنی وحرفه ای استانها به عهدهي حوزه ي سنجش و ارزشيابی مهارت می باشد و دفتر ارزشيابي مهارت سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، مسئوليت سازماندهي ارزشيابي
مهارت هاي شغلي را بر عهده دارد. ارزشيابي آزمون عملی به صورت: پروژه اي، کتبی- عملی، نمونه کار، حل مساله، آزمايشگاهی و يا عمليات ميدانی برگزار می شود (Azad & et al, 2016). اما نکته ای که وجود دارد این است که این ارزشیابی ها باید به نحو صحیح و منطبق با اصول پذیرفته شده ی علمی انجام شود.
نتایج پژوهش یاسوپ و همکاران (Yusop & et al, 2022) نشان داد که ارزیابی‌های آزمون های عملی در آموزش فنی و حرفهای (TVET) بازخورد دقیقی در مورد اینکه آیا مهارت آموزان با موفقیت به نتایج یادگیری دست یافته‌اند یا خیر، ارائه می‌دهد که این خود می تواند کیفیت تدریس را بهبود بخشد و هرجویان، مربیان و ذینفعان را برای اقدام توانمند کند.
ا نتایج پژوهش توکندا و همکاران& et al, 2022) Atukunda) نشان داد که سیاست‌گذاران باید بر مدیریت آموزش فنی و حرفهای اصرار کنند تا آموزش‌های تخصصی ضمن خدمت را برای توسعه حرفهای مربیان در زمینه طراحی آزمون ها ارائه دهند و زیرساخت‌ها و تجهیزات را ارتقا دهند. همچنین مربیان باید از روش‌های ارزیابی متنوع برای بهبود عملکرد مهارت آموزان استفاده کنند.
سلیمی و همکاران Salimi & et al, 2014))پژوهشی در زمینه آزمون های عملی فنی حرفه ای انجام دادند آنها دو بعد اصلي آمادگي براي سنجش و بعد سنجش عملي مهارت را شناسایی کردند و به زعم آنها این ابعاد می تواند در سياست گذاري، طراحي و بهسازي نظام سنجش مهارت هاي عملي آموزش فني و حرفه اي كشور راه گشا باشد و مورد استفاده قرار گيرد.
مروري بر مطالعات داخل و خارج کشور در زمینه آزمونهای عملی سازمان فنی حرفه ای نشان می دهد که چندان مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است و توجه زیادی به آن مبذول نگردیده است. لذا، پژوهش حاضر جهت پر نمودن این خلا پژوهشی صورت گرفته است. ا با توجه به آنچه بیان شد و با توجه به ضرورت آزمون های عملی فنی و حرفه ای و نیاز به ارزشیابی آنها و فقدان مدل در این زمینه، مسئله پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگویی جهت ارزیابی آزمون های عملی سازمان فنی و حرفه ای میباشد. .
روش شناسی پژوهش
این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی انجام گرفته است. جهت تحليل داده هاي كيفي از "تحليل مضمون" استفاده گردید در اين روش با برش زدن متن مصاحبه، مفاهيم مهم و كليدي شناسايي و كدگذاري شدند. مجدداً مرتب سازي، پالايش و بازبيني مفاهيم صورت می گرفت و در نهايت عوامل شناسايي و نامگذاري شدند. حوزه پژوهش، در برگیرنده صاحب نظران، متخصصان و مربیانی بود که در ارتباط با آزمون های عملی فنی و حرفه ای تجربه داشته اند و در در ارزیابی آزمون ها از مهارت کافی برخوردار بودند. برای تعیین حجم نمونه، از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود، پس از 15 مصاحبه، طی دو مرحله مرحله ی کدگذاری باز، کدگذاری محوری، داده ها به اشباع رسید. منظور از اشباع حالتی است که پژوهشگر در آن به طور ذهنی به این نتیجه می‌رسد که داده‌های جدید اطلاعات جدید یا شناخت بیشتری نسبت به تدوین مقوله‌ها به دست نمی‌دهند(Bazargan, A; Hejazi, E; Sarmad, 2014 ).مصاحبه ها تا جایی ادامه پیدا کردکه مشخص شد یافتهها تکرار می‌شوند و مصاحبه‌های جدید شناخت بیشتری نسبت به تدوین مقوله‌ها به دست نمی‌دهند. با توجه به این مطلب که تأیید همکاران تحقیق، مهمترین ملاک برای ایجاد اعتبار در تحقیقات کیفی است. در پژوهش حاضر، تأیید همکاران تحقیق به دو شکل رسمی و غیررسمی انجام شد. برای مثال در پایان مصاحبه، محقق آنچه که گفته شده بود را خلاصه می کرد و می پرسید: آیا یادداشت های محقق بطور صحیح، منعکس کننده وضعیت شخص هستند یا خیر؟ سپس پیشنویس گزارش تحقیق با اعضاء برای ارائه نظر به اشتراک گذاشته می شد. همچنین سعی شد تا با اختصاص زمان مناسب جهت جمع آوری داده ها، تلفیق روشها و بازنگری مشارکت کنندگان این اصل مهم رعایت شود. بازنگری مشارکت کنندگان به این ترتیب بود که برگه هایی حاوی متن مصاحبه در اختیار مصاحبه شوندگان قرار گرفت تا هر جا که لازم است توضیحی به آن اضافه و یا هر عبارتی که به نظر آنان منطبق بر اظهاراتشان نیست حذف و یا اصلاح کنند. به منظور رعایت اصل تأیید پذیری داده ها، تلاش شد تا از هرگونه سوگیری در فرایند مصاحبه و استخراج نتایج خودداری شود و در نهایت جهت افزایش قابلیت اطمینان که عبارتند از کفایت روند تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری، از راهنمایی و نظارت اساتید صاحب نظر استفاده شود.
یافته ها
مضمون اصلی1) عامل مالی و تامین بودجه
جدول 1-مضامین فرعی عامل مالی و تامین بودجه
کد مشارکت کنندگان | مضامین پایه | مضامین سازمان دهنده سطح اول | مضامین سازمان دهنده سطح دوم | مضمون فراگیر |
|---|---|---|---|---|
مصاحبه 3 و 13 | تخصیص و هزینه مبالغ مورد لزوم برای برگزاری و ارزیابی آزمونهای عملی | تامین مالی خرید تجهیزات و امکانات مورد نیاز
تخصیص بودجه مکفی به برگزاری آزمون
اعطای پاداش‌های مادی و معنوی به مربیان و آزمون‌گیران | بعد مالی و تامین بودجه | ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی و حرفهای |
مصاحبه 5 و 10 | تامین مواد مصرفی جهت آزمونهای عملی | |||
مصاحبه 4 و 10 | رفع کمبود مواد مصرفی جهت اجرای آزمون | |||
مصاحبه 1 و 6 | پرداخت حقوقی مکفی به مربیان | |||
مصاحبه 1 و 13 | تشویق آزمون‌گیران و دادن انگیزه به آنها | |||
مصاحبه 8 و9 و 14 | انتخاب مربی با انگیزه خوب و بدون مشکل مالی، جسمی و روحی |
مضمون اصلی2) عامل مدیریتی
جدول 2- مضامین فرعی عامل مدیریتی
کد مشارکت کنندگان | مضامین پایه | مضامین سازمان دهنده سطح اول | مضامین سازمان دهنده سطح دوم | مضمون فراگیر |
|---|---|---|---|---|
مصاحبه 7 و 4 | تخصص و تجربه کافی داوران برگزارکننده آزمون | اجرا و مدیریت آزمون برگزاری آزمون عملی با نقشه کار | بعد مدیریتی | ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی و حرفهای |
مصاحبه 3 | برگزاری هدفمند آزمون | |||
مصاحبه 4 و 1و2 و 5 | استفاده از مربی یا مربیان آموزشی در این زمینه | |||
مصاحبه 1 و 3و 4و 5و 13 | اعطای وقت(زمان) کافی در برگزاری آزمونهای عملی | |||
مصاحبه 4 و 8 | شفاف‌سازی منابع آموزشی حرفهای تدریس شده در مراکز دولتی و آموزشگاه ازاد | |||
مصاحبه 8 و14 | برقراری رابطه بین مراکز فنی و حرفهای ودانشگاه‌ها و اصناف بازار در استفاده از افراد متخصص | |||
مصاحبه 8 | تهیه نقشه کار و مواد مصرفی مورد نیاز هر کار آموز | |||
مصاحبه 8 و 10 | استفاده از آزمون گران برون سازمانی و فعال در محیط واقعی |
مضمون اصلی3) عامل زیرساختی
جدول 3-مضامین فرعی عامل زیرساختی
کد مشارکت کنندگان | مضامین پایه | مضامین سازمان دهنده سطح اول | مضامین سازمان دهنده سطح دوم | مضمون فراگیر |
|---|---|---|---|---|
مصاحبه 8 و 10 | به‌روزرسانی اطلاعات آزمون گران و پروژه‌های آزمون عملی | توانمندسازی نیروی انسانی
مدیریت دانش
شناسایی نقاط ضعف و قوت در حرفه توسط افراد متخصص
نظارت دقیق و شفاف بر نحوه اجرای آزمون
اهمیت فضا و امکانات محیطی در برگزاری آزمون
| بعد زیرساختی | ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی و حرفهای |
مصاحبه 10 و 13 | بروز رسانی تکنولوژی تجهیزات طبق بازار کار و اشتغال | |||
مصاحبه 13 و 15 | اصلاح محتوا، روشها و تجهیزات آموزشی | |||
مصاحبه 15 و 8 | ایجاد انگیزه و رغبت دربین افراد برگزارکننده آزمون عملی | |||
مصاحبه 8 و 9 | استفاده بهینه از مواد مصرفی آزمون عملی | |||
مصاحبه 8 | تغییر مداوم اعضای کمیسیون آزمون‌ها | |||
مصاحبه 6 و 7 و 8 | استفاده از افراد باتجربه و با دانش کافی برون سازمانی | |||
مصاحبه 6 و 7 و 8 | استفاده از افراد متخصص و متعهد برای اجرای آزمونهای عملی | |||
مصاحبه 7 و 14 | ایجاد فضای مناسب و تامین امکانات لازم |
مضمون اصلی4) عامل طراحی و ساختار
جدول 4-مضامین فرعی عامل طراحی و ساختار
کد مشارکت کنندگان | مضامین پایه | مضامین سازمان دهنده سطح اول | مضامین سازمان دهنده سطح دوم | مضمون فراگیر |
|---|---|---|---|---|
مصاحبه 13 و 11 | تعیین یک یا چند نفر سرگروه (ناظر) برای هررشته آموزشی از بین مربیان با سابقه و اعزام به مراکز دیگر جهت ارزیابی میدانی | استفاده از افراد متخصص و کاردان در طراحی آزمونهای عملی تشکیل کمیته‌های طراحی و بازنگری آزمونهای عملی فنی و حرفهای در شهرستان و اداره کل طراحی مناسب و استاندارد آزمونهای عملی
بررسي ساختار كنوني سنجش در سازمان (نقاط ضعف و قوت ها) | بعد طراحی و ساختار | ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی و حرفهای |
مصاحبه 13 | انتخاب درست و هدف گذاری | |||
مصاحبه 13 | بکار گیری ظرفیت‌های موجود در کارگاهها | |||
مصاحبه 13 و 15 | تشکیل جلسه مجریان و ناظران آزمونهای عملی توسط ادارات کل با هماهنگی مراکز و تشکل‌ها | |||
مصاحبه 8 و 9 و 13 | توجیه نمودن نسبت به موضوع و ارائه راهکارهای عملی لازم با توجه به ابتکارات منطقه | |||
مصاحبه 2 و 13 | برگزاری آزمونهای عملی در اسرع وقت | |||
مصاحبه 9 و 13 | ایجاد تنوع و انعطاف پذیری در طرح پیشنهادی برگزاری آزمونهای عملی |
مضمون اصلی5) عامل ارزیابی
جدول 5-مضامین فرعی عامل ارزیابی
کد مشارکت کنندگان | مضامین پایه | مضامین سازمان دهنده سطح اول | مضامین سازمان دهنده سطح دوم | مضمون فراگیر |
|---|---|---|---|---|
مصاحبه 6 و 8 و 9 و 13 | ارزیابی آزمونهای عملی مطابق با توانایی‌های مشخص شده در استاندارد مهارت آموزشی | مدیریت و ارزیابی عملکرد افزایش سطح کیفی و کمی آموزش
| بعد ارزیابی | ارزیابی آزمونهای عملی سازمان فنی و حرفهای |
مصاحبه 2 و 13 | سنجش میزان توانایی شغل مورد نظر | |||
مصاحبه 9 و 13 | انعطاف پذیری عوامل ارزیابی و توجه به آموزش‌های صورت گرفته و نیازهای منطقه‌ای | |||
مصاحبه 5 و 13 | تخصیص اعتبار جهت تحقیق و ارزیابی | |||
مصاحبه 13 | اقدامات تشویقی مناسب جهت بهترین نتایج ارزیابی آزمونهای عملی | |||
مصاحبه 3 و 5 | حمایت مراکز آموزشی فنی و حرفهای از موسسان و مدیران آموزشگاه | |||
مصاحبه 7 و 8 | ارزیابی میزان تسلط مربی به مهارت انتقال دانش به کار آموز | |||
مصاحبه 7 و 9 | ارزیابی اشتیاق کارآموز به حرفهای | |||
مصاحبه 10 و 15 | سنجش برمبنای پروژه‌های مورد نیاز بازار کار | |||
مصاحبه 8 و 9 و 10 | وجود مبنایی برای سنجش مهارت و توانایی‌های فنی | |||
مصاحبه 8 | چرخش کمیسیون آزمون یا تغییر در کمیسیون | |||
مصاحبه 1 و 3 و 4 | تعامل بامراکز آموزشی کشورهای پیشرفته و الگوبرداری از آنها | |||
نحوه گرفتن آزمون‌ها و بالابردن اعتبار گواهینامه‌ها | ||||
مصاحبه 1 و 3 و 4 | اشتغال کارآموزان با استعداد و ورود به بازار کار |
شبکه مضامین
در نهایت شبکه مضامین در شکل زیر ترسیم شده است:
شکل 1- شبکه مضامین
بحث و نتیجه گیری
هدف از پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگویی برای ارزیابی آزمون های عملی سازمان فنی حرفه ای است. با توجه به یافته‌های پژوهش و ادغام و خلاصه سازی آنها 5 مضمون اصلی به دست آمد این مضامین شامل بعد مالی و تامین بودجه، بعد مدیریتی، بعد زیرساختی، بعد طراحی و ساختار و بعد ارزیابی بودند.
در تبیین این یافته ها می توان اذعان کرد که تامین مالی خرید تجهیزات و امکانات مورد نیاز تخصیص بودجه مکفی به برگزاری آزمون می تواند به کیفیت طراحی آزمون های عملی فنی و حرفه ای کمک کند. آزمون عملی باید به اندازه کافی چالش برانگیز باشد تا بین داوطلبان با سطوح مختلف تخصص تفاوت قائل شود. با این حال، نباید بیش از حد پیچیده باشد به طوری که تکمیل آن حتی برای یک متخصص باتجربه غیرممکن شود. همچنین این آزمون ها باید باید عینی باشد و نتایج دقیقی ارائه دهد که نشان دهنده سطح مهارت داوطلب در مهارت های مورد نیاز باشد. دستورالعمل ها باید واضح باشد و فرآیند باید به خوبی مستند باشد تا اطمینان حاصل شود که ارزیابی منصفانه و بی طرفانه است. آزمون عملی باید استاندارد شود تا اطمینان حاصل شود که همه داوطلبان با استفاده از معیارها و فرآیندهای یکسان ارزیابی می شوند. این امر ثبات را تضمین می کند و احتمال سوگیری و خطا در فرآیند ارزیابی را کاهش می دهد.
تبیین دیگر در خصوص این آزمون ها این است که آزمون های عملی باید با الزامات شغلی و مهارت های مورد نیاز برای عملکرد موفقیت آمیز همسو باشد. اگر آزمون مرتبط نباشد، ممکن است ارزیابی دقیقی از توانایی های داوطلب ارائه نکند. نکته دیگر که باید اذعان کرد آزمون ها نیز باید به موقع و راحت برگزار شود. داوطلبان باید از برنامه آزمون مطلع شوند و زمان کافی برای آمادگی در اختیار داوطلبان قرار گیرد و محل مرکز آزمون به راحتی قابل دسترسی باشد.
پس می توان نتیجه گرفت که آزمون های عملی یک جنبه ضروری سازمان فنی حرفه ای هستند زیرا تضمین می کنند که اعضا دارای مهارت ها و شایستگی های لازم برای انجام موثر وظایف خود هستند. چنین سازمان هایی مسئول نمایندگی و تنظیم رفتار اعضای خود در این زمینه هستند و آزمون های عملی به اطمینان از رعایت استانداردهای تعیین شده و دستورالعمل های اخلاقی کمک می کند. آزمون های عملی همچنین باعث توسعه مهارت ها و دانش در بین مهارت آموزان در زمینه فنی می شود. سازمان فنی و حرفه ای با تنظیم آزمونهای عملی که نیاز به کاربرد دانش نظری در سناریوهای دنیای واقعی دارند، اطمینان حاصل می‌کنند که اعضای خود با آخرین پیشرفت‌های صنعت به‌روز هستند و می‌توانند با روندهای در حال تغییر تکنولوژی سازگار شونددر نهایت، آزمون های عملی حرفه ای بودن و مسئولیت پذیری را در بین مهارت آموزان ارتقا می دهد. فنی و حرفه ای با قرار دادن شاغلین در آزمونهای استاندارد،از عملکرد و شایستگی های مهارت آموزان اطمینان حاصل می‌کنند .
پیشنهادهای كاربردي پژوهش
بر مبنای یافته ها به منظور کاربردی تر شدن یافته ها می تواند پیشنهادهای زیر را ارایه کرد:
بعد مالی و تامین بودجه:
- ارتقاء شفافیت در مدیریت مالی سازمان فنی حرفه ای برای کاهش احتمال تخصیص نامناسب منابع مالی به آزمونهای عملی.
- توسعه یک سیستم پیش‌بینی بودجه بر اساس نیازهای آزمونهای عملی به منظور بهبود تخصیص منابع مالی.
بعد مدیریتی:
- تدوین و اجرای یک سیاست مدیریتی مناسب برای بهبود برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر آزمونهای عملی.
- تشکیل دوره‌های آموزشی برای کارکنان سازمان به منظور تقویت مهارت‌های مدیریتی و ارتقاء کیفیت اجرای آزمون‌ها.
. بعد زیرساختی:
- ایجاد یک بانک اطلاعاتی مرکزی برای ذخیره و به اشتراک‌گذاری منابع مرتبط با زیرساخت‌های آزمون عملی.
- تعیین استانداردهای دقیق برای تجهیزات و محیط‌های آزمون به منظور حفظ یکنواختی و اعتبارپذیری نتایج.
بعد طراحی و ساختار:
- ایجاد یک مدل استاندارد برای طراحی آزمونهای عملی به منظور افزایش انعطاف‌پذیری در اجرا و ارزیابی.
- ارائه راهکارهایی برای بهبود اطلاع‌رسانی به داوطلبان در مورد ساختار و اجرای آزمون‌ها.
بعد ارزیابی:
- توسعه یک سیستم ارزیابی مستمر برای اندازه‌گیری کیفیت و بهره‌وری آزمونهای عملی.
- تشکیل تیم‌های ارزیابی مستقل برای ارزیابی عملکرد آزمون‌ها و ارائه گزارش‌هایی به سازمان جهت بهبود‌های لازم.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
-در مطالعه حاضر فرمهای رضایت نامه آگاهانه توسط تمامی آزمودنیها تکمیل شد.
- رعایت صداقت و امانت علمی
- عدم استفاده از منابع فاقد اعتبار
- استفاده از دیدگاههای متخصصان
- رعایت صداقت در تجزیه وتحلیل نتایج
حامی مالی
هزینههای مطالعه حاضر توسط نویسندگان مقاله تامین شد.
مشارکت نویسندگان
طراحی و ایده پردازی: عباداله احمدی، اکبرزارع؛ روش شناسی و تحلیل دادهها: عباداله احمدی، اکبرزارع . نظارت و نگارش نهایی: اکبر زارع
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان مقاله حاضر فاقد هرگونه تعارض منافع بوده است.
References
1. Agrawal, T., & Agrawal, A. (2017). Vocational education and training in India: a labour market perspective. Journal of Vocational Education & Training, 69(2), 246-265.
2. Amegah, A. (2023). ‘Business without social responsibility is business without morality’: employer engagement in upper secondary technical and vocational education and training schools in Ghana. Journal of Vocational Education & Training, 75(2), 391-415.
3. Amiri, M. (2004). A Survey of Employment Status among the Graduates of Technical and Vocational Training Organization, Using a Model for Estimating the Influencing Factors: Tehran Field Study. Planning and Budgeting, 9(5), 47-74.
4. Atukunda, J., & Maja, M. M. (2022). Computer Practice Module Lecturers' Experiences of Internal Continuous Assessment at Technical Vocational Education and Training Colleges. International Journal of Educational Methodology, 8(1), 151-162.
5. Azad, E; Farahabadi, R and Rafee, A. (2016). Tester job standard. Tehran: Technical and Vocational Education Organization of the country.
6. Chinedu, C. C., Saleem, A., & Wan Muda, W. H. N. (2023). Teaching and Learning Approaches: Curriculum Framework for Sustainability Literacy for Technical and Vocational Teacher Training Programmes in Malaysia. Sustainability, 15(3), 2543.
7. Ecton, W. G., & Dougherty, S. M. (2023). Heterogeneity in high school career and technical education outcomes. Educational Evaluation and Policy Analysis, 45(1), 157-181.
8. Huang, H., Hwang, G. J., & Jong, M. S. Y. (2022). Technological solutions for promoting employees' knowledge levels and practical skills: An SVVR-based blended learning approach for professional training. Computers & Education, 189, 104593.
9. Mabed, M., & Köhler, T. (2018). Learning performance in vocational secondary schools: Testing academic achievement in electrical engineering. Vocational Teacher Education in Central Asia: Developing Skills and Facilitating Success, 151-160.
10. Maghsoodi, F. (2014). The role of vocational training in the country's economy and business development. Monthly social, economic, scientific and cultural work and society, number 173, 47-40.
11. Navidi, P. D., & Ghaasemi, F. (2015). The Effects of Quantitative and Qualitative Evaluation on Fourth Graders Anxiety. Quarterly Journal of Education, 30(4), 105-122.
12. Salimi, Gh, Mohammadi, M, and Rezaei, A. (2014). Presenting a practical model for improving the practical skills assessment system of technical and vocational education in the country. Skill Education, 3(11), 67-97
13. Seraji, F; Maroufi, Y and Razaghi, T. (2014). Identifying the challenges of evaluating students' learning in Iran's higher education system. Educational Measurement and Evaluation Quarterly, 4(5), 33-54.
14. Sohrabi, Z., Salehi, K., Rezaie, H., & Haghani, F. (2016). The implementation of direct observation of procedural skills (DOPS) in Iran’s Universities of medical sciences: A systematic review. Iranian Journal of Medical Education, 16, 407-417.
15. Yusop, S. R. M., Rasul, M. S., Mohamad Yasin, R., Hashim, H. U., & Jalaludin, N. A. (2022). An Assessment Approaches and Learning Outcomes in Technical and Vocational Education: A Systematic Review Using PRISMA. Sustainability, 14(9), 5225.