آموزه هایی از مدیریت در قرآن با نگرشی بر جزء های 22 الی 24

محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی

تاریخ دریافت : 1395/08/07 تاریخ پذیرش : 1395/08/07 تاریخ انتشار : 1390/03/01

کلید واژه: مدیریت, مدیریت قرآنی, وظایف مدیر,

چکیده مقاله :

با توجه به اهمیت و جایگاه مدیریت در نظام اسلامی بر آن شدیم تا از منظر قرآن، در جزء‌های 22، 23 و 24 به تبیین و تشریح نگاه عادلانه و عاقلانه آیات نورانی از کلام حق بپردازیم. باشد تا با الگوپذیری مدیریتی در عرصه عمل نیز بتوانیم تئوری های مدیریتی اسلام را پیاده نماییم و از برکات این نوع مدیریت بهره مند شویم. در این مقاله نکات مدیریتی در جزءهای مذکور که شامل سوره احزاب از آیه 31 نا پایان سوره و سوره های سبأ، فاطر، یس، صافات، ص، زمر، غافر (مؤمن) به طور کامل و سوره فصلت از آغاز تا آیه 46 در سه مبحث عمده، ضرورت مدیریت از دیدگاه قرآن، وظایف مدیر و صفات مدیر مورد بررسی قرار گرفته است. وظایفی همچون داشتن هدف، داشتن برنامه مدون، تشریح وظایف، کیفیت مداری، عمل گرایی، مسئولیت پذیری و مسئولیت خواهی، نظارت، ارزشیابی، زمینه سازی، احترام به سنت های نیک، وحدت فرماندهی، نظرسنجی، تغییر و تحول، انجام اصلاحات از نزدیکان، بازسازی نیروها، سلسله مراتب اداری، برخورد قاطعانه با متخلفان و استفاده از نظام ارزشی در سازمان برای مدیر اسلامی بیان شده است و صفاتی همچون آگاه بودن مدیر، صبور بودن مدیر، نصیحت‌پذیری مدیر، عاقبت اندیشی و داشتن قلب سلیم لازمه شخصیت مدیر است.

چکیده انگلیسی:

Regarding the importance and status of management in the Islamic system, we decided to elaborate it with reference to Allah's fair and logical view in Chapters 22, 23, and 24 of the holy Quran.  It is hoped that by following this management model practically, we would be able to enjoy the advantages of this type of management.  In this paper, the three main subjects of "the necessity of management from the holy Quran point of view", "the duties of managers", and "managers' characteristics" are discussed.  The duties of managers are as follows: having goal and comprehensive program, elaboration of tasks, quality orientation, responsibility, supervision, evaluation, initiation, respect to good traditions, the unity in commanding, opinion polling, change, reformation, staff promotion, official hierarchy, coping with the rule breakers, and following the system of values. The managers' characteristics, discussed in this paper, are as follows: awareness, patience, acceptance of others' ideas, providence, and mental heath.

منابع و مأخذ:

- قرآن کریم، ترجمه الهی قمشه ای

- افجه ای، ع. ( 1385). مدیریت اسلامی، انتشارات جهاد دانشگاهی علامه طباطبایی، چاپ هفتم.

- بحرانی، ه. تفسیر برهان، جلد چهارم، انتشارات چاپ و نشر مؤسسه بعثت تهران، چاپ اول.

- پورسیف، ع. (1375). مدیریت بر سه بنیان، انتشارات وثقی، چاپ اول.

- جمعی از مولفان اهل تسنن، الدر المنثور، جلد پنجم.

- حیدری تفرشی، غلامحسین. (1386). مدیریت اسلامی، انتشارات نویسنده، چاپ اول.

- دامغانی، ر. (1387). نگرشی بر مدیریت اسلامی، انتشارات بین الملل، چاپ هشتم .

- روزنامه بانک و اقتصاد (1385). مقاله مدیریت اقتصادی از دیدگاه قرآن، شماره 86.

- قرائتی، م. ( 1385)، 300 نکته در مدیریت اسلامی، انتشارات مرکز درس هایی از قرآن، چاپ اول.

- قرائتی، م. (1388). اصول  مدیریت فرهنگی: سخنی با متولیان فرهنگی، انتشارات مرکز درس‌هایی از قرآن، چاپ اول.

- مسلمی، ط. (1378). مدیریت اسلامی از دیدگاه قرآن و روایات، انتشارات موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، چاپ اول.

- مکارم شیرازی. (1370). مدیریت و فرماندهی در اسلام، انشارات هدف، ‌چاپ هشتم.

- مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، جلد نوزده، انتشارات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

- منصوری لاریجانی، ا. (1369). مدیریت اسلامی، انتشارت افست، چاپ اول.

- واثقی، ق. (1383)، مدیریت اسلامی، انتشارات زمزم هدایت، چاپ اول.