تبیین و رتبه‌بندی مؤلفه‌ها و شاخص‌های حسابرسی زیست‌محیطی
محورهای موضوعی : مدیریت دولتی
رضا ستوده
1
*
,
علیرضا هیراد
2
,
عباسعلی حق پرست
3
,
رضا محرابی نیا
4
,
جواد مرادقلی
5
,
عارف خوشرو
6
1 - گروه حسابداری، واحد نیک شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، نیک شهر، ایران
2 - - استادیار، گروه حسابداری، واحد خاش، دانشگاه آزاد اسلامی، خاش، ایران.
3 - - استادیار، گروه حسابداری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
4 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
5 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
6 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
کلید واژه: حسابرسی, زیست‌محیطی, رتبه‌بندی, خبرگان.,
چکیده مقاله :
حسابرسی زیست‌محیطی به سازمان‌ها کمک می‌نماید از سطح واقعی عملکرد زیست‌محیطی مطلع شده و در صورت پایین‌تر بودن عملکرد از سطح استانداردهای زیست‌محیطی اقدام‌های اصلاحی را انجام دهند. هدف پژوهش حاضر، تبیین و رتبه‌بندی مؤلفه‌ها و شاخص‌های حسابرسی زیست‌محیطی در شرکت‌های تولیدی می‌باشد. روش پژوهش، نظریه داده بنیاد و از طریق مصاحبه با 18 نفر از خبرگان در سال 1403 می‌باشد. جامعۀ آماری پژوهش که به‌صورت گزینشی و هدفمند انتخاب شدند شامل حسابداران، مدیران مالی، حسابرسان و اعضای هیئت‌علمی خبره می‌باشد. جهت رتبه‌بندی مؤلفه‌های حسابرسی زیست‌محیطی از آزمون فریدمن استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد مؤلفه‌های حسابرسی زیست‌محیطی به ترتیب عبارت‌اند از: مؤلفه گزارشگری پایداری، مؤلفه کنترل و کاهش آلاینده‌ها، مؤلفه مدیریت پسماند و زیست‌بوم، مؤلفه الزامات محیطی و فرهنگی و مؤلفه مدیریت منابع طبیعی و انرژی. همچنین، 25 شاخص طبق نظرات خبرگان استخراج گردید. همچنین، با شناسایی و ارزیابی دقیق این مؤلفه‌ها و شاخص‌ها، شرکت‌های تولیدی می‌توانند نقاط قوت و ضعف خود را درزمینه عملکرد زیست‌محیطی شناسایی کرده و اقدامات بهبود مناسبی را اتخاذ کنند.
Environmental audit helps organizations to be informed about the actual level of environmental performance and to take corrective measures if the performance is lower than the level of environmental standards. The purpose of this research is to explain and rank the components and indicators of environmental audit in manufacturing companies. The research method is the data theory of the foundation and through interviews with 18 experts in 2024. The statistical population of the research, which was selected selectively and purposefully, includes accountants, financial managers, auditors and expert faculty members. Friedman's test was used to rank the environmental audit components. The results of the research showed that the environmental audit components are: sustainability reporting component, pollutant control and reduction component, waste and ecosystem management component, environmental and cultural requirements component, and natural resources and energy management component. Also, 25 indicators were extracted according to experts' opinions. Also, by accurately identifying and evaluating these components and indicators, manufacturing companies can identify their strengths and weaknesses in the field of environmental performance and adopt appropriate improvement measures.
Arens, A., R. Elder, and M. Beasley. (2003). "Auditing and Assurance services: an integrated approach". Pearson Education, Leicestershire, pp.791.
Akbari, Ahmad, Pourzmani, Zahra. (2017). Company management structure, environmental audit and financial reporting quality, accounting knowledge and management audit, 7 (26), 133-144. [In Persian]
Bekhardi Nasab, Vahid, Jolanjad, Fatemeh. (2016). Descriptive review of environmental audit. Environmental Law Quarterly, 2 (1), 18-29. [In Persian]
Boiral, O., and J. M. Sala.(1998). Environmental management: Should industry adopt ISO 14001. Business Horizons 41:pp.57- 63.
Dareh Zarashki, Abolfazl, Hirani, Forough, Taftian, Akram. (1401). Providing an environmental financial audit model to monitor Iran's state-owned companies. Accounting Advances, 14(1), 37-58. [In Persian]
Deat, (2004)."Environmental auditing", integrated Environmental management,information series 14,Department of Environmental Affairs and Tourism,Pretoria.
Earnhart, D., Leonard, J.M. (2016). Environmental Audits and Signaling: The Role of Firm Organizational Structure, Resource and Energy Economics, http://dx.doi.org/10.1016/j.reseneeco.2016.01.002.
Frey, C,. Johnson A, (2000). "Environmental Auditing Since EPA’s 1986 Audit Policy", available at: http://ssrn.com.
Humphrey, N., Hadley, and M. Baxter. (2000). Environmental auditing. Palladian Law Publishing, Bembridge, p .229.
Jafari, Behzad, Khairalahi, Farshid, Chavshani, Mojtabi, Faiz Javadian, Seyed Hamed. (1402). Investigating the relationship between strategic management accounting and strategic environmental performance considering the effects of environmental strategies. Knowledge of Accounting and Management Audit, 14(53), 187-200. [In Persian]
Moulai Birgani, Fariborz, Salehi, Elah Karam, Basirt, Mehdi, Kaab Omir, Ahmed. (1404). Presenting an interpretative model of competitive values of green accounting in Tehran Stock Exchange - an analysis based on Q method. Knowledge of Accounting and Management Audit, 14(54), 89-110. [In Persian]
Pfaff, A. S. P., & Sanchirico, C. W. (2000). vironmental self-auditing: Setting the proper incentives for discovery and correction of environmental harm. Journal of Law, Economics, and Organization, 16, 189–208.
Safwani Leila, Mohseni Abdul Reza, Ghasemi Mostafa. (1400), design of propositional themes model of green audit. Audit knowledge. 21 (85): 487-519. [In Persian]
Salewski, M ,Zülch, H (2014),The Association between Corporate Social Responsibility (CSR) and Earnings Quality – Evidence from European Blue Chips,HHL Leipzig Graduate School of Management, HHL Leipzig Graduate School of Management,January 7, papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm? abstract_id=2141768,HHL Working Paper Series No. 112.
Shahabi, Saleh, Jamshidi Navid, Babak, Ghanbari, Mehrdad. (1404). Investigating the management of environmental costs in petrochemical companies admitted to the Tehran Stock Exchange using financial performance indicators. Knowledge of Accounting and Management Audit, 14(55), 111-127. [In Persian]
Strauss, Anselm L. & Corbin, Juliet M. (1998),Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory,Thousand Oaks, California: Sage.
Stanfford Sarah L., (March, 2004)."Explaining State Adoption of Environmental Audit Legislation",The College of William & Mary, available at: http://ssrn.com.
Zarezadeh, Elham, Moinuddin, Mahmoud, Dehghan Dehnavi, Hassan. (1403). Analyzing the dimensions of corporate social responsibility based on qualitative content analysis and fuzzy screening. Knowledge of Accounting and Management Audit, 13(50), 169-185. [In Persian]