تحلیل اثرات کیفیت نهاد تنظیم¬کننده بازار و آزادسازی تجاری بر رشد صنایع کوچک و متوسط در ایران (رویکرد QARDL)

محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی

عاطفه نواح ¹ , سارا قبادی ^{2 *} , حسین شریفی رنانی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه علوم اقتصادی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
2 - استادیار گروه علوم اقتصادی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
3 - دانشیار گروه اقتصاد، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

تاریخ دریافت : 1404/04/02 تاریخ پذیرش : 1404/04/16 تاریخ انتشار : 1403/11/23

کلید واژه: کیفیت نهاد تنظیم¬کننده بازار, آزادسازی تجاری, صنایع کوچک و متوسط, رگرسیون کوانتایل.,

چکیده مقاله :

هدف مقاله حاضر تحلیل اثرات کیفیت نهاد تنظیم­کننده بازار و آزادسازی تجاری بر رشد صنایع کوچک و متوسط در ایران طی دوره زمانی 1401-1379 و با استفاده از روش QARDL بود. نتایج بیانگر آن بود که کیفیت نهاد تنظیم­کننده بازار در بلندمدت در کوانتایل پایین اثر منفی و در کوانتایل‌های میانی و بالا اثر مثبت بر رشد صنایع کوچک و متوسط داشته‌ و این تأثیر در کوانتایل بالا نسبت به میانی بیشتر شده است. آزادسازی تجاری در کوانتایل پایین اثر معناداری نداشته، اما در کوانتایل‌های میانی و بالا اثر مثبت بر رشد صنایع کوچک و متوسط داشته که این اثر در کوانتایل بالا نسبت به کوانتایل میانی بیشتر شده است. محاسبه اثر نهایی کیفیت نهاد تنظیم­کننده بازار بر اساس درجه آزادسازی تجاری حاکی از وجود حدآستانه‌ای برای سطح آزادسازی تجاری برای کوانتایل میانی (برابر با 6/0) و بالا (برابر با 74/0) است، که تا این حد افزایش آزادسازی تجاری منجر به بزرگتر شدن اثر مثبت کیفیت نهاد تنظیم­کننده بازار بر رشد صنایع کوچک و متوسط می‌شود و پس از آن، به کاهش اثر کیفیت نهاد تنظیم­کننده بازار بر رشد صنایع کوچک و متوسط منجر می‌شود. ضریب تصحیح خطا نیز نشان داد که در هر دوره در کوانتایل‌ پایین 47 درصد، در کوانتایل‌ میانی 9 درصد و در کوانتایل‌ بالا 21 درصد از عدم تعدل‌های کوتاه‌مدت تعدیل شده و به روند بلندمدت خود همگرا می‌شوند. آزمون والد نیز بیانگر تقارن ضرایب در کوتاه‌مدت و نامتقارن بودن ضرایب در بلندمدت می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this paper was to analyze the effects of the market regulatory institution's quality and trade liberalization on the growth of SMEs in Iran during 2000-2022 using the QARDL method. The results indicated that the market regulatory institution's quality had negative effect in the low and positive effect in the middle and high quantiles in the long-run. Trade liberalization did not have a significant effect in the low quantile, but had a positive effect on the growth of SMEs in the middle and high quantiles. Calculating the final effect of the market regulatory institution's quality based on the degree of trade liberalization indicates that there is a threshold for the level of trade liberalization for the middle (equal to 0.6) and high (equal to 0.74) quantiles, to which an increase in trade liberalization leads to a larger positive effect of the market regulatory institution's quality on the growth of SMEs, and after that, it leads to a decrease in the effect of the quality of the market regulatory institution on the growth of SMEs. The error correction coefficient showed that in each period, 47 percent in the low quantile, 9 percent in the middle quantile, and 21 percent in the high quantile adjusted for short-term imbalances and converged to their long-term trend. The Wald test indicates the symmetry of the coefficients in the short-run and the asymmetricity of the coefficients in the long-run.

 

منابع و مأخذ:

منابع فارسی
- انصاری¬نسب، مسلم و نامداری، سیمین. (1395). «بررسی تأثیر جهانی¬شدن و آزادسازی تجاری بر رشد بهره¬وری کل عوامل در کشورهای گروهEU15 وMENA»، سیاست¬های مالی و اقتصادی، 4 (14): 170-151.
- بالونژادنوری روزبه و فرهنگ، امیرعلی. (1400). اثر نامتقارن متغیرهای کلان اقتصادی بر شاخص‌ قیمت سهام: رویکرد کوانتایلARDL ، تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 12(45): 198-163.
- برومند جزی، شهزاد. (1400). «نقش صنایع کوچک و متوسط در توسعه صنعتی بر پایه الگوسازی فرایند انتشار»، پژوهش¬های اقتصاد صنعتی، 5 (15): 74-63.
- جانی، سیاوش. (1399). «بررسی تأثیر سطوح مختلف نهادی بر رشد اقتصادی دركشورهای منطقه جنوب غرب آسیا و OECD»، اقتصاد مقداری (بررسی¬های اقتصادی سابق)، 17 (1): 33-1.
- حاتمی، محمدرضا؛ چراغعلی، محمودرضا؛ سعیدی، پرویز و مستقیمی، محمودرضا. (1400). «ارائه الگوی بین¬المللی¬ شدن کسب ¬وکارهای کوچک و متوسط صنعتی مورد حمایت صندوق کارآفرینی امید»، سیاست¬نامه علم و فناوری، 11 (2): 16-5.
- حاجی میررحیمی، سید داود و موسوی داویجانی، سید روح الله. (1400). «تأثیر سرمایه¬های انسانی و اجتماعی در رونق اقتصادی کسب و کارهای کوچک و متوسط کشاورزی استان البرز»، پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 13 (56 (پیاپی 56)): 55-33.
- حضارمقدم، نسرین و قهرمان، عبدلی. (1392). «ررسی اثرات آزادسازی تجاری بر بهره وری بخش صنعت»ب، راهبرد اقتصادی، 2 (4): 38-7.
- ریاضی، مهدی و بحرینی، رضا. (1401). «بررسی تأثیر بهبود شاخص‌های محیط کسب و کار بر تأسیس بنگاه¬های کوچک و متوسط کشور در راستای تحقق پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها»، اقتصاد دفاع، 7 (23): 79-53.
- ستایش، هدیه؛ معمارنژاد، عباس؛ هژبر کیانی، کامبیز و ترابی، تقی. (1398). «تبيين عوامل مؤثر بر رشد ارزش¬افزوده صنايع كوچك و متوسط در اقتصاد ايران»، مطالعات و سياست¬هاي اقتصادي، 6 (2 (پیاپی)): 206-189.
- ستایش، هدیه؛ معمارنژاد، عباس؛ هژبر کیانی، کامبیز و ترابی، تقی. (1401). «بررسی اثر کارگاه¬های صنعتی کوچک و متوسط بر رشد ارزش¬افزوده بخش صنعت در اقتصاد ایران»، اقتصاد مالی، 16 (2 (پیاپی 59)): 252-221.
- سنچولی، مرضیه؛ حیدری مکرر، حمید و اصغری لفمجانی، صادق. (1400). «اثربخشی سازمان¬ها و نهادهای کارآفرین در ایجاد کسب-وکارهای کوچک، مورد: روستاهای بخش مرکزی شهرستان کلاله»، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 10 ( (4پیاپی 38)): 66-43.
- عربلو، املیا و زمانی فروشانی، رسول. (1403). «بازنگری در مأموریت و ساختار نهادهای تنظیم بازار، تهران: سازمان امور ادارى و استخدامى کشور»، امور ساختارهای سازمانی با همکاری امور حوزه ریاست، روابط عمومی و بین¬الملل.
- عمید، امین و غمخواری، سیده معصومه. (1388). «بررسي تأثير فناوري اطلاعات بر توسعه صادرات صنايع كوچك و متوسط در ايران»، چشم¬انداز مدیریت، 32: 202-183.
- قبادی، سارا؛ فرامرزی، فردیس و مظفری شمسی، هاجر. (1398). «تحليل اثرات عوامل نهادي بر سرمايه¬گذاري در كشورهاي منتخب عضو اوپك»، پژوهشنامه اقتصاد كلان، 14 (27): 39-13.
- کریمی، آصف؛ بانکی¬پور، بهزاد و احمدپور داریانی، محمود. (1393). «تحلیل سازوکارهای توسعه کسب¬ وکارهای کوچک و متوسط (مورد مطالعه: کسب ¬وکارهای کوچک و متوسط قزوین)»، توسعه کارآفرینی، 7 (2 (پیاپی 24)): 326-305.
- مرادی، فاطمه، جعفری، محمد و فتاحی، شهرام. (1400). «تأثیر شاخص فلاکت و کنترل فساد بر نابرابری درآمد؛ با رویکرد کوانتایل»، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 10 (40)، 279-241.
- میری، ایوب و عیسی زاده، سعید. (1402). «ارزیابی تأثیرات سیاست ایجاد مناطق آزاد تجاری بر رشد منطقه‌ای با استفاده از روش کنترل مصنوعی». فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 12 (46)، 240-207.
- نوروزی، محمد؛ خاتمی، حسن و حاجی¬حسنی، سعید. (1403). «طراحی چارچوب گونه¬شناسی حمایت¬های دولت از کسب ¬وکارهای کوچک و متوسط»، بهبود مدیریت، 18 (2 (پیاپی 64)): 47-21.
- وفائی¬بصیر، حسین؛ اسماعیل¬پور، منصور؛ اسلامبولچی، علیرضا و اصغری¬صارم، علی. (1400). «تحلیلی نوین در شناسایی الگوهای موفقیت کارآفرینی در صنایع کوچک و متوسط با استفاده از داده¬کاوی»، پژوهشنامه بازرگانی، 98: 58-27.
- هلالی نسب، عماد. (1399). «اهمیت و نقش بنگاه¬های کوچک و متوسط در اقتصاد»، مدیریت و مهندسی صنایع، 2 (2): 67-56.
- هوشمندی، سارا و امیری، زینب. (1401). «تأثیر پذیرش تجارت الکترونیک بر استراتژی کسب و کار در شرکت¬های کوچک و متوسط (مطالعه موردی: شرکت استارتاپ تومن)»، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت و تجارت الکترونیک، تهران، 29 دی.

منابع لاتین
- Aarti, D. (2014). " Globalization: impact on Indian small and medium enterprises ". Bus. Manag. Rev, 5 (3), 136-147.
- Acemoglu, D., Johanson, S., & Robinson, J. A. (2005). "Institutions as the Fundamental Cause of Long-Run Growth". Handbook of Economics Growth.
- Alshebami, A. S., & Seraj, A. H. A. (2022). "Investigating the impact of institutions on small business creation among Saudi entrepreneurs". Frontiers in Psychology, 13, 897787.
- Bridge, S., O'Neill, K., & Cromie, S. (2003). "Understanding Enterprise, Entrepreneurship and Small Business", Palgrave Macmillan.
- Can, M., & Gozgor, G. (2018). "Effects of export product diversification on quality upgrading: an empirical study". The Journal of International Trade & Economic Development, 27 (3), 293-313.
- Deng, P., & Zhang, S. (2018). "Institutional quality and internationalization of emerging market firms: Focusing on Chinese SMEs". Journal of Business Research, 92, 279-289.
- Effiom, L., Ebehung, N., Uche, E., Ovat, O. O., & Obiakor, R. T. (2022). "Does trade openness influence the performance of small and medium enterprises in Nigeria? A re-evaluation of the evidence". Heliyon, 8 (10).
- Endres, A. M. (2020). "Effect of institutional pillars on small and micro enterprises firm performance in Ethiopia". International Review of Management and Marketing, 10 (2), 56.
- Fliess, B. and Busquets, C. (2006). "The Role of Trade Barriers in SME Internationalisation", OECD Trade Policy Papers, No. 45, OECD Publishing, Paris.
- Iwasaki, I., Kočenda, E., & Shida, Y. (2022). "Institutions, financial development, and small business survival: Evidence from European emerging markets". Small Business Economics, 1-23.
- Khalid, U. (2011). "Does trade openness affect institutional quality?", Master thesis, Department of Economics, School of economic and Management, Lund University.
- Khan, M. F., Khan, M. I., & Naqvi, K. A. (2022). "Impact of Institutional Quality on Trade Performance of Small and Medium Enterprises in Pakistan". Journal of Economic Sciences, 1 (1), 33-47.
- Koo, K. H. (2021). "The effects of free trade agreements on SMEs’ direct and indirect exports". KIEP Research Paper, World Economy Brief, 21-08.
- Koutsopoulos, K. C. (2021). "Small and medium-sized enterprises (SMEs): Towards a new paradigm". European Journal of Business and Management, 13 (13), 22-32.
- Krasniqi, B. A., & Mustafa, M. (2016). "Small firm growth in a post-conflict environment: the role of human capital, institutional quality, and managerial capacities". International Entrepreneurship and Management Journal, 12 (4), 1165-1207.
- Levchenko, A. A. (2016). "The impact of trade openness on institutions", Washington, DC, USA: World Bank.
- Li, Y., Chen, Z., & San, C. (2010). "Research on the relationship between foreign trade and the GDP growth of East China—empirical analysis based on causality". Modern Economy, 1 (02), 118-124.
- Manolopoulos, D., Chatzopoulou, E., & Kottaridi, C. (2018). "Resources, home institutional context and SMEs’ exporting: Direct relationships and contingency effects". International Business Review, 27 (5), 993-1006.
- North, D.C. (1990). "Institutions, Institutional Change and Economic Performance". Cambridge University Press, Cambridge.
- Olagunju, O., Olakanmi, O., & Osakede, U. (2023). "The effect of trade liberalization on SMEs performance in Nigeria". Problems and Perspectives in Management, 21 (1): 425-437.
- Rodrik, D. (2005). "Growth strategies". Handbook of economic growth, 1, 967-1014.
- Rudy, R., & Masaru, I. (2011). "Exports and economic growth in Indonesia: A causality approach based on multi-variate error correction model". 国際協力研究誌, 17 (2), 53-73.