رتبه بندی هشت کلان شهر ایران از لحاظ سطح توسعه یافتگی به کمک روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و روش تاکسونومی در سال 1390
محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزیعبدالعلی منصف 1 * , مجید صامتی 2 , مژده موسوی مدنی 3
1 - دانشیار، دانشگاه پیام پور، مرکز اصفهان، ایران
2 - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه اصفهان
3 - کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه پیام نور، مرکز اصفهان
کلید واژه:
چکیده مقاله :
رشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلانشهر تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، قم، کرج، تبریز و اهواز برای سال 1390 و از لحاظ پنج شاخص اقتصادی، فرهنگی و آموزشی، مسکونی و ساختمانی، بهداشتی و درمانی و تجهیزات شهری می باشد. جهت این امر از دو روش تاکسونومی عددی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی کمک گرفته شده است.نتایج روش تاکسونومی نشان می دهد که کلان شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، کرج، مشهد، قم، شیراز و اهواز به ترتیب از بیشترین سطح توسعه و نتایج روش تحلیل سلسله مراتبی حاکی از آن است که کلان شهرهای تهران، اصفهان، کرج، مشهد، تبریز، شیراز، قم و اهواز به ترتیب از سطح توسعه بالاتری برخوردار می باشند. همچنین در تمامی شاخص ها کلان شهر تهران از بالاترین رتبه برخوردار بوده است. با توجه به شاخص های اقتصادی، کلان شهر قم؛ با توجه به شاخص های فرهنگی و آموزشی، تبریز؛ با توجه به شاخص های مسکونی و ساختمانی، اهواز؛ با توجه به شاخص های بهداشتی و درمانی، اهواز ؛ و با توجه به شاخص های تجهیزات شهری، کلان شهر قم از جایگاه پایین تری برخوردار بوده اند.
Economic growth and development has been important to economists. Every economist has mentioned different elements in order for economic growth in every country. One of these elements is paying attention to regional development and the necessity of appropriate distribution of resources in order to equally develop all regions of a country. These indexes have been categorized into five categories as the following: Economic, cultural and educational, construction and housing, hygiene and treatment, and urban facilities indexes; this study has been done in 1390. To do this study, two methods of numerical taxonomy and the process of hierarchy analysis have been applied to help.The results obtained from the method of taxonomy show that metropolitan cities, Tehran, Isfahan, Tabriz, Karaj, Mashhad, Qom, Shiraz, and Ahvaz are the most developed cities in Iran respectively. The results obtained from the process of hierarchy analysis show that metropolitan cities, Tehran, Isfahan, Karaj, Mashhad, Tabriz, Shiraz, Qom, and Ahvaz are the most developed cities in Iran respectively.