تحلیل علمسنجی به منظور شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی دانشآموزان
محورهای موضوعی : کار آفرینیجواد خمسه 1 , محمد عزیزی 2 * , محمدجواد صالحی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
2 - استادیار، عضو هیات علمی موسسه پژوهشی و برنامه ریزی آموزشی، تهران، ایران (عهدهدار مکاتبات)
3 - دانشیار، گروه مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
کلید واژه: شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی, تحلیل علمسنجی, تحلیل همواژگانی, شناسایی روند ,
چکیده مقاله :
شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی بهعنوان یکی از اولویتهای مهم در توسعه اقتصادی و اجتماعی، نقشی اساسی در پرورش نیروی انسانی خلاق و توانمند ایفا میکند.بر این اساس هدف تحقیق حاضر تحلیل علمسنجی به منظور شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی دانشآموزان است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است که با روش علمسنجی و با استفاده از تحلیل همواژگانی و همرخدادی، انجام شده است. بدین منظور روند تحقیقات جهانی در این حوزه را بررسی کرده است. جامعه آماری تحقیق شامل 479 مستند علمی مرتبط با شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی است که از پایگاه داده اسکوپوس استخراج و با نرمافزارهای BibExcel و VOSviewer تحلیل شدهاند. فرآیند تحقیق شامل بهینهسازی، غربالگری دادهها، تعیین آستانه همرخدادی ، و ترسیم نقشههای موضوعی با تمرکز بر خوشهها و روابط میان کلیدواژهها بوده است.نتایج نشان میدهد که اگرچه تحقیقات متنوعی در این حوزه انجام شده، ارتباط مستقیم میان مفاهیم و شبکههای علمی محدود است و خلأهای تحقیقاتی قابلتوجهی در این زمینه وجود دارد. یافتهها همچنین نویسندگان، نهادها و کشورهای پیشرو در این حوزه را شناسایی کرده و زمینههای موضوعی فعال و روندهای پژوهشی را ترسیم کرده است. پیشنهاد میشود تحقیقات آتی با تمرکز بر نیازهای بومی و زمینههای نوظهور این حوزه، بهویژه در آموزش و پرورش دانشآموزان ایرانی، انجام گیرد. این رویکرد میتواند به توسعه مهارتهای کارآفرینی، اشتغالزایی و تحقق اهداف توسعه پایدار کمک کند.
Identifying and guiding entrepreneurial talents, as one of the important priorities in economic and social development, plays a fundamental role in cultivating creative and capable human resources. Accordingly, the purpose of the present study is to conduct a scientometric analysis to identify and guide students' entrepreneurial talents. This research is an applied research type that has been conducted using the scientometric method and using synonym and co-occurrence analysis. For this purpose, it has examined the global research trend in this field. The statistical population of the study includes 479 scientific documents related to identifying and guiding entrepreneurial talents that have been extracted from the Scopus database and analyzed with BibExcel and VOSviewer software. The research process included optimization, data screening, co-occurrence threshold determination, and thematic mapping focusing on clusters and relationships between keywords. The results show that although a variety of research has been conducted in this area, direct connections between concepts and scientific networks are limited and there are significant research gaps in this field. The findings also identify leading authors, institutions, and countries in this area and outline active thematic areas and research trends. It is suggested that future research should focus on local needs and emerging areas of this area, especially in the education of Iranian students. This approach can help develop entrepreneurial skills, create jobs, and achieve the Sustainable Development Goals
[1] بختیاری، مرضیه، موسیخانی، مرتضی، الوانی، سیدمهدی، & حسینی، سیدرسول. (1398). بکارگیری روش علمسنجی در راستای آمایش آموزش عالی برای توسعهی کارآفرینی دانشگاهی. مدیریت توسعه و تحول، 11(38)،
[2] Abbes, I. (2024). Shaping entrepreneurial intentions through education: An empirical study. Sustainability, 16(22), 10070.
[3] Dashti Rahmatabadi, A., Gholamhosseinzadeh, M., & Fattahi, M. (2023). Identifying and evaluating the effective educational factors on the development of entrepreneurial talents. Iranian Journal of Educational Sociology, 6(3), 243-253.
[4] Fei, W., & Shuangyan, X. (2024). Structural model and characteristics of entrepreneurial opportunity recognition abilities among university students in China: A grounded theory approach. Humanities and Social Sciences Communications, 11(1), 1-11.
[5] Gao, Y., Ding, J., & Liu, S. (2023). The dilemma and breakthrough of innovation and entrepreneurship of higher vocational college graduates based on big data analysis. Applied Mathematics and Nonlinear Sciences, 9(1).
[6] Janowski, A., & Szczepańska–Przekota, A. (2024). Entrepreneurship education in Poland: Contemporary problems and future opportunities. The International Journal of Management Education, 22(1), 100931.
[7] Janudin, S. E., Saifuddin, S. A., & Salleh, M. I. (2024). The impact of schoolpreneur model on effectiveness of entrepreneurship in Malaysian secondary school. Revista de Gestão Social e Ambiental, 18(5), e05060-e05060.
[8] Jena, D. S. (2024). Future of vocational education in India: Nurturing entrepreneurial talents and bridging employability gaps.
[9] Li, H. (2024). Integrating health knowledge and public health awareness into civic and entrepreneurial education for college students. Journal of Commercial Biotechnology, 29(1).
[10] She¹, X., & Huang, J. (2024). Entrepreneurship talent training model in the AI era. In Proceedings of the 2024 3rd International Conference on Science Education and Art Appreciation (SEAA 2024) (Vol. 866, p. 71). Springer Nature.
[11] Suguna, M., Sreenivasan, A., Ravi, L., Devarajan, M., Suresh, M., Almazyad, A. S., ... & Mohamed, A. W. (2024). Entrepreneurial education and its role in fostering sustainable communities. Scientific Reports, 14(1), 7588.
[12] Syed, R. T., Tariq, U., Arnaut, M., & Agrawal, R. (2024). Entrepreneurship educator: A vital cog in the wheel of entrepreneurship education and development in universities. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 13(1), 66.
[13] Thompson, J., & Bolton, B. (2024). Entrepreneurs: Talent, temperament, opportunity and mindset. Taylor & Francis.
[14] Wang, H. (2024, November). A study on the improvement of Chinese secondary school students’ English reading skills based on personalized learning functions in artificial intelligence tools. In 4th International Conference on Internet, Education and Information Technology (IEIT 2024) (pp. 556-562). Atlantis Press.
[15] Wang, Y., & Horta, H. (2024). Teaching and learning social innovation and entrepreneurship in higher education: A scoping review. Journal of Social Entrepreneurship, 1-30.
[16] Wei, H., Ding, A., & Gao, Z. (2024). The application of project management methodology in the training of college students' innovation and entrepreneurship ability under sustainable education. Systems and Soft Computing, 6, 200073.
[17] Yang, Q., Chen, J., Yang, L., & Liu, Z. (2021). How to develop entrepreneurial talent more effectively? A comparison of different entrepreneurship educational methods. Frontiers in Psychology, 12, 644113.
[18] Yang, W. (2023). Big data in education: Enhancing talent identification and development. Journal of Data Science and Applications, 9(3), 205-222.
[19] Yu, Y., Gu, H., Liang, B., Chen, X., Chen, Z., & Wang, L. (2024). Performance evaluation of school enterprise collaborative innovation and practice of innovation and entrepreneurship education based on the improved AHP fuzzy comprehensive evaluation method. Discrete Dynamics in Nature and Society, 2024(1), 5583728.
[20] Zake, G. B., Jonck, P., & Pelser, A. M. (2024). A business continuity model for manufacturing SMMEs underscoring talent management. South African Journal of Business Management, 55(1), 4274.
[21] Zhang, Z., & Huang, X. (2024). Innovative and entrepreneurial talent evaluation in e-commerce under the context of the new liberal arts. Academic Journal of Business & Management, 6(4), 103-112.
[22] Zheng, H. (2024). Educational systems and entrepreneurial success: Evidence from cross-national studies. Global Journal of Economic Perspectives, 12(1), 88-106.
مجله مدیریت توسعه و تحول 61 (1404) 99-91
تحلیل علمسنجی به منظور شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی دانشآموزان
جواد خمسه1، محمد جواد صالحی2،*، محمد عزیزی 3
1دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
2استادیار، عضو هیات علمی موسسه پژوهشی و برنامه ریزی آموزشی، تهران، ایران (عهدهدار مکاتبات)
3دانشیار گروه مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 18/11/1403 تاریخ پذیرش نهایی: 31/04/1404
چكيده
شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی بهعنوان یکی از اولویتهای مهم در توسعه اقتصادی و اجتماعی، نقشی اساسی در پرورش نیروی انسانی خلاق و توانمند ایفا میکند.بر این اساس هدف تحقیق حاضر تحلیل علمسنجی به منظور شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی دانشآموزان است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است که با روش علمسنجی و با استفاده از تحلیل همواژگانی و همرخدادی، انجام شده است. بدین منظور روند تحقیقات جهانی در این حوزه را بررسی کرده است. جامعه آماری تحقیق شامل 479 مستند علمی مرتبط با شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی است که از پایگاه داده اسکوپوس استخراج و با نرمافزارهای BibExcel و VOSviewer تحلیل شدهاند. فرآیند تحقیق شامل بهینهسازی، غربالگری دادهها، تعیین آستانه همرخدادی ، و ترسیم نقشههای موضوعی با تمرکز بر خوشهها و روابط میان کلیدواژهها بوده است.نتایج نشان میدهد که اگرچه تحقیقات متنوعی در این حوزه انجام شده، ارتباط مستقیم میان مفاهیم و شبکههای علمی محدود است و خلأهای تحقیقاتی قابلتوجهی در این زمینه وجود دارد. یافتهها همچنین نویسندگان، نهادها و کشورهای پیشرو در این حوزه را شناسایی کرده و زمینههای موضوعی فعال و روندهای پژوهشی را ترسیم کرده است.
واژههای اصلی : شناسایی، هدایت، استعداد کارآفرینی، علمسنجی، هم واژگانی
شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی در نظام آموزش و پرورش نقشی اساسی در دستیابی به توسعه پایدار و رشد اقتصادی ایفا میکند. آموزش کارآفرینی بهعنوان ابزاری کلیدی برای تقویت توانمندیهای نوآورانه و توسعه مهارتهای عملی در میان دانشآموزان و دانشجویان، اهمیت ویژهای پیدا کرده است ]12[. مربیان کارآفرینی در این میان، بهعنوان عناصر اصلی در فرآیند آموزش و ترویج فرهنگ کارآفرینی در مراکز آموزشی شناخته میشوند و نقش تعیینکنندهای در شناسایی فرصتهای کارآفرینی و پرورش تواناییهای مرتبط با آن ایفا میکنند ]4[.
این پژوهش با استفاده از رویکرد نظریهپردازی زمینهای، تلاش میکند مدلهای ساختاری و ویژگیهای تواناییهای مرتبط با شناسایی و هدایت استعدادها به منظور کشف و خلق فرصتهای کارآفرینی را بررسی کرده و بر نقش آموزش در تقویت این تواناییها تأکید نماید. همچنین، بهرهگیری از فناوریهای نوین و رویکردهای مدیریتی در نظام آموزشی، بهعنوان ابزاری مؤثر برای توسعه مهارتهای کارآفرینی شناخته شده است ]10[. مطالعات نشان میدهند که استفاده از مدیریت استعدادها میتواند بهطور چشمگیری تواناییهای نوآورانه دانشآموزان را بهبود بخشیده و آنها را برای ورود به محیطهای کاری آماده سازد. نظام آموزش و پرورش، بهعنوان یکی از ارکان اصلی توسعه انسانی و اقتصادی، نقش مهمی در تربیت نیروی کارآفرین و نوآور دارد. با این وجود، شکافهای قابلتوجهی در شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی در بسیاری از کشورها مشاهده میشود. این شکافها، بهویژه با توجه به تغییرات سریع فناوری، رقابت جهانی و ضرورت تحقق اهداف توسعه پایدار، اهمیت بیشتری پیدا کرده است ]3[.
یکی از دلایل اصلی این شکاف، نبود رویکردهای علمی و یکپارچه در شناسایی و پرورش استعدادهای کارآفرینی در نظام آموزشی است. محیطهای آموزشی، اگرچه میتوانند نقش اساسی در ایجاد نیتهای کارآفرینانه دانشآموزان ایفا کنند، اما به دلیل محدودیتهای ساختاری و نبود برنامههای مؤثر کارآفرینی، این نقش بهطور کامل محقق نمیشود افزون بر این، روشهای سنتی آموزشی که عمدتاً بر انتقال دانش تمرکز
javadsaleh@googlemail.com *
دارند، نتوانستهاند مهارتهای عملی و تفکر خلاق را که برای موفقیت در دنیای واقعی ضروری است، به میزان کافی تقویت کنند]9[.
پژوهشها تأیید کردهاند که استفاده از مدلهای نوین شناسایی و هدایت استعدادها، مانند مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره ]17[ و روشهای تدریس مبتنی بر فناوریهای نوظهور ]6[، تأثیر قابلتوجهی در تقویت توانمندیهای کارآفرینانه دانشآموزان دارد. علاوه بر این، محیطهای آموزشی باید با بهرهگیری از رویکردهای عملی و پروژهمحور، زمینهای را فراهم کنند که دانشآموزان بتوانند مهارتهای خلاقانه و کاربردی خود را ارتقا دهند ]16[.
با وجود این پیشرفتها، نظام آموزشی کشورهای درحال توسعه، همچنان با چالشهای گوناگونی در زمینه توسعه کارآفرینی روبروست. از جمله این چالشها میتوان به نبود سیاستگذاری مناسب، کمبود منابع و تجهیزات آموزشی و نبود ارتباط مؤثر میان مدارس و بخشهای صنعتی و تجاری اشاره کرد]22[.
علاوه بر این، شکاف جنسیتی نیز یکی از موانع مهم در مسیر توسعه کارآفرینی محسوب میشود، بهگونهای که فرصتهای کارآفرینی برای زنان در مقایسه با مردان محدودتر است]21[. لذا هدف این تحقیق که با روش علم سنجی انجام شده است ؛اینست که با بررسی و مطالعه ی سیستماتیک مدارک و مستندات علمی در پایگاه اسکوپوس و از طریق هم رخدادی واژگان ؛ارتباط ، نحوه مطالعه و پیوند های موجود در این زمینه را شناسایی و بر اساس نتایج ،پیشنهادات کاربردی برای تحقیقات آتی ارائه نماید.به این منظور در ادامه؛مبانی نظری پژوهش مرور می شود.سپس روش انجام پژوهش(متدولوژی)معرفی شده و در بخش بعد به تجزیه و تحلیل نتایج پرداخته و نهایتا بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات آتی ارائه می گردد.
2-1 شناسایی
1.شناسایی: شناخت به معنای دانستن، یادگرفتن، یه یاد آوردن، فهمیدن و اندیشیدن است. رشد شناختی هم به نغییرات منظمی گفته می شود که در طول زمان در این فرایند ها رخ می دهد. شناسایی استعداد کارآفرینی فرآیند تشخیص و شناسایی افرادی است که ویژگیها و مهارتهای خاصی در زمینه کارآفرینی دارند. این افراد معمولاً از ابتکار عمل، نوآوری و توانایی حل مسائل برخوردارند]8[. در این تحقیق، شناسایی استعداد کارآفرینی به معنای استفاده از ابزارهای ارزیابی (مانند آزمونهای روانشناختی، پرسشنامههای کارآفرینی) برای شناسایی دانشآموزانی است که ویژگیهای خاص کارآفرینی از قبیل نوآوری، ریسکپذیری و حل مسئله را دارا هستند.
2-2 هدایت
هدایت: در لغت به معنای ارشاد، رهیابی و استواری برچیزی و نقیض ضلالت و گمراهی است. مقصود از (هدایت استعداد ) در اصطلاح، فرایند راهنمایی دانش آموز مستعد است در راهی پایدار و با بهره گیری از نظام تربیتی که به آیین استوار، یکپارچگی و ثبات عاطفی در آن فرد بینجامد. فرایند هدایت استعداد، یک حرکت استکمالی و مستلزم بروز و شکوفایی استعداد است. در این پژوهش منظور از هدایت، به دنبال ارائه راهکار برای رفع موانع احتمالی و راهنمایی این دانش آموزان نسبت به مسیر صحیح شکوفا نمودن استعدادهای خویش، که آنان را در مسیر استعداد کارآفرینی یاری کند.
3-3 هدایت استعداد کارآفرینی به فرآیند هدایت و ارشاد افراد شناساییشده به سمت فعالیتهای کارآفرینانه و فراهم آوردن منابع، آموزشها و فرصتهای مناسب برای پرورش مهارتها و توانمندیهای آنها است]20[. در این تحقیق، هدایت استعداد کارآفرینی به معنای ارائه آموزشها و مشاورههای کارآفرینی در مدارس، برگزاری کارگاهها و دورههای تخصصی برای توسعه مهارتهای عملی در زمینه کارآفرینی است.
2-4 علم سنجی
علمسنجی به تعبیري ساده عبارت است از دانش اندازهگیري علم ؛که همه روشها و مدلهاي کمی مرتبط با تولید و انتشار دانش و فناوري را شامل میشود. نخستین نقشی که مطالعات علمسنجی برعهده دارند، ترسیم روند توسعه و گسترش علم در سطح ملی و فراتر از آن در سطح بینالمللی است. این مطالعات به مدیران پژوهشی در سطوح مختلف امکان میدهند که تصویری از جریان تولید، اشاعه و بهرهگیری از علم در اختیار داشته باشند و بر اساس آن به برنامهریزی در حوزه پژوهش بپردازند]1[.
2-5 هم واژگانی
روش تحلیل هم رخدادی واژگان نخستین بار از همکاری مرکز جامعه شناسی نوآوری دانشکده علمی فرانسه دهه ی1980 توسعه پیدا کرده است.پس از آن از این روش برای ترسیم نقشه علمی حوزه های تحقیقی به کار گرفته شد.کویو و همکاران(2011)هم واژگانی را یکی از روش های کتاب سنجی و علم سنجی معرفی می کند. تحلیل هم واژگانی که بر اساس هم رخدادی عمل می کند به عنوان یک روش تحلیل محتوا،یکی از روش های علم سنجی است تحلیل هم واژگانی شیوه ای از تحلیل محتواست که از طریق هم رخدادی واژه ها یا مفاهیم موجود در متون و منابع حاصل می شود.در تحلیل هم واژگانی ،هم رخدادی کلید واژه ها در عنوان ،چکیده یا متن مقالات بررسی می شود.هم رخدادی کلید واژه ها میزان ارتباط شناختی میان یک مجموعه مدارک را نشان می دهد و با مقایسه نقشه های حاصل در دوره های زمانی مختلف ،پویایی علم ردیابی می شود]1[ .
3- مرور ادبیات و پیشینه تحقیق
در دنیای امروز، توجه به کارآفرینی بهعنوان یکی از راهکارهای اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی، جایگاه ویژهای پیدا کرده است. شناسایی و پرورش استعدادهای کارآفرینی از سنین پایین، بهویژه در دانشآموزان، میتواند زمینهساز پیشرفت جوامع و تربیت نسلهای نوآور باشد. از این منظر، علمسنجی بهعنوان ابزاری نوین و کارآمد، امکان شناسایی روندهای پژوهشی، شکافهای علمی و فرصتهای جدید در حوزه کارآفرینی را فراهم میآورد. در این مقاله، تلاش شده است تا با بهرهگیری از تحلیل علمسنجی، مسیرهایی برای شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی دانشآموزان ترسیم شود.
مطالعات متعددی به اهمیت شناسایی و پرورش استعدادهای کارآفرینی پرداختهاند. وانگ و هورتا (2024) در بررسی خود نشان دادهاند که تعامل دانشگاهها و صنعت نقش کلیدی در توسعه این مهارتها دارد. بعلاوه بر برنامههای آموزشی کارآفرینی نیز ، تأکید کرده اند و اذعان دارند که ادغام مفاهیم عملی و نیازهای بازار، بهترین نتایج را به همراه دارد]15[.
یو و همکاران (2024) با استفاده از روشهای ارزیابی جامع فازی، تأثیر همکاری میان مدارس و کسبوکارها را بر تواناییهای کارآفرینی دانشآموزان تحلیل کرده و اثربخشی این روشها را تأیید کردهاند]19[.از سوی دیگر، توماس و بولتون (2024) ویژگیهای فردی و ذهنیت کارآفرینانه را بررسی کردهاند و نقش فرصتسازی در پرورش استعدادهای کارآفرینی را پررنگ دانستهاند]13[.
همچنین مدلهای نوین آموزشی تأثیر شگرفی در شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی داشتهاند. جانودین و همکاران (2024) نشان دادهاند که مدل مدرسهکارآفرین میتواند دانشآموزان را برای ورود به بازار آماده کند]7[.گائو (2024) نیز بر اهمیت تشکیل تیمهای میانرشتهای برای نوآوری در آموزش کارآفرینی تأکید کرده است]5[.
در کنار این مباحث، فناوریهای نوین همچون دادههای کلان و محیطهای یادگیری مبتنی بر فناوری نقش کلیدی در توسعه مهارتهای کارآفرینی دارند. پژوهشهایی از ژای و هانگ (2024) به ارزیابی استعدادهای نوآورانه و کارآفرینانه در تجارت الکترونیک در چارچوب هنرهای لیبرال جدید پرداخته است. این مطالعه به اهمیت ارزیابی صحیح و جامع استعدادها در زمینههای نوآوری و کارآفرینی در حوزه تجارت الکترونیک میپردازد و به بررسی الگوهای جدیدی در ارزیابی این استعدادها در دنیای دیجیتال و تحت تأثیر تغییرات فرهنگی و آموزشی ناشی از هنرهای لیبرال میپردازد. از نظر نویسندگان، این نوع ارزیابی میتواند باعث شناسایی افراد با پتانسیل بالا برای پیشرفت در دنیای کارآفرینی دیجیتال شود و به شرکتها کمک کند تا نیروی کار خلاق و کارآمدی را جذب کنند]21[.
زنگ(2024) به بررسی سیستمهای آموزشی و ارتباط آنها با موفقیتهای کارآفرینی در سطح بینالمللی پرداخته است. نویسنده در این تحقیق به تحلیل دادههای مقایسهای از کشورهای مختلف پرداخته و نشان میدهد که سیستمهای آموزشی مختلف چگونه بر رشد و توسعه کارآفرینی تأثیر میگذارند. زنگ بر این نکته تأکید دارد که کشورهایی که آموزشهای کارآفرینی را بهطور مؤثر در سیستمهای آموزشی خود گنجاندهاند، موفقیتهای بیشتری در پرورش کارآفرینان داشتهاند. این مطالعه به سیاستگذاران آموزشوپرورش پیشنهاد میدهد که برای ارتقای کارآفرینی، باید سیستمهای آموزشی را به سمت تقویت مهارتهای نوآوری و کارآفرینی هدایت کنند]22[.
تحلیل علمسنجی، ابزاری ارزشمند برای استخراج الگوهای پژوهشی و شناسایی شکافهای دانشی در زمینه آموزش و کارآفرینی است. یافتههای مطالعات این حوزه نشان میدهند که بهرهگیری از فناوریهای نوین، ایجاد همکاریهای میانرشتهای و توجه به مدلهای آموزشی نوآورانه، کلید موفقیت در شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی دانشآموزان است. استفاده از این رویکردها میتواند بستری مناسب برای تربیت نسل جدیدی از کارآفرینان خلاق و نوآور فراهم آورد که قادر به حل چالشهای آینده باشند.
با توجه به تحقیقات صورت گرفته، تاکنون تحقیقی با این مضمون انجام نشده است که به مقوله شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني دانش آموزان بپردازد. لذا این موضوع به دلایل مختلف مغفول مانده است. این تحقیق تازگی و نگاه نوآورانه در انتخاب موضوع داشته است و بر خلاء ها و شکاف ها در این زمینه تمرکز دارد.
4-سوالات تحقیق
سئوال اصلی
1-وضعیت شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی دانش آموزان با روش علم سنجی چگونه است؟
سئوالات فرعی
1-روند تحقیقات در حوزه « شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني » کدام است؟
2-نویسندگان برتر جهانی در حوزه « شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني »کدامند؟
3-کشورهای برتر مرتبط با « شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني » کدام است؟
4-نهادهای برتر در حوزه ی مطالعاتی« شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني » کدامند؟
5- حوزه های موضوعی فعال در حوزه « شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني » کدامند؟
6- نقشه های علمی و هم واژگانی در حوزه « شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني » کدامند؟
7- پیشنهادات برای تحقیقات آتی در زمینه های نوظهور « شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني دانش آموزان » در ایران کدامند؟
5-نوآوری پژوهش
پژوهش حاضر از پنج جهت دارای نوآوری می باشد:
1-این رویکرد، سوگیری های انسانی را به حداقل رسانده و دقت و قابلیت تکرار پذیری را افزایش و به درک عمیق تر از معماری دانش در شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی دانش آموزان کمک می کند.
2-برای انجام این تحقیق از روش علم سنجی و از دو نرم افزار کاربردی و جدید این حوزه یعنی bibexcleو VOSViewerاستفاده شده است که این شیوه در جهان جدید است و این پژوهش به لحاظ روش اجرا نیز نوآوری دارد.
3-این تحقیق از رویکرد های سنتی، مرور ادبیات و داده ها و انتشارات علمی( مقالات،کتاب ها، استنادات) فراتر رفته و به خلا ها و شکاف ها تمرکز دارد و به حل چالش های اساسی کمک می کند.
4- پژوهش حاضر به لحاظ کاربردی نیز حائز اهمیت است چرا که حاصل این تحقیق ارائه ی پیشنهادهایی جهت انجام تحقیقات آتی در زمینه شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني است و با توجه به معرفی زمینه های تحقیقاتی نوظهور در این حوزه می تواند در ارتقاء ،هدفمندی و بهره وری آموزش وپرورش موثر واقع شود.
5-این تحقیق کاربردهای عملی برای نظام های آموزشی ارائه می دهد و بینش های لازم را برای تدوین سیاست های آموزشی مبتنی بر شواهد در زمینه آموزش و پرورش استعداد کارآفرینی دانش آموزان رامورد تاکید قرار می دهد.
6-روش شناسی پژوهش
این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی است و با روش علم سنجی(تحلیل هم رخدادی و تحلیل هم واژگانی) و با روش تحلیل استنادی و استفاده از تکنیک ارزیابانه انجام شده است. زیرا هدف آن تحلیل وضعیت موجود و ارائه راهکارهای موثر برای شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی در میان دانش آموزان است. از علم سنجی زمانی استفاده می شود که داده ها و انتشارات علمی( مقالات، کتاب ها، استنادات) موجود باشد و نیاز به تحلیل علمی و مبتنی بر اعداد داشته باشیم. از نظر اعتبار و ارزش علمی به گونه ای استفاده شده که دیگر محققان بتوانند آن را تکرار کرده و نتایج مشابه گرفته و ارتباط منطقی بین یافته ها و کاربرد های عملی حاصل گردد. جامعه ی آماری این تحقیق شامل مستندات ارائه شده در پایگاه داده ای اسکوپوس با تعداد 479داده برای شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني در این زمینه است که با استفاده از نرم افزار bibexcleوVOSviewerارزیابی و مصور سازی انجام شده است.بدین صورت که ابتدا کلیه ی مدارک حوزه شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني تا سال 2024 استخراج شدند.در گام بعد مجموعه مدارک استخراج شده وارد نرم افزار bibexcle شدند و با استفاده از این نرم افزار بهینه سازی و غربال گری بر روی داده ها صورت گرفت.همچنین با استفاده از این نرم افزار آستانه هم رخدادی برای کلید واژه ها تعیین شد.در این پژوهش حداقل هم رخدادی برای کلید واژه ها 7 بار در نظر گرفته شده است.بدیهی است واژه های نامربوط و واژه هایی که آستانه ی هم رخدادی را کسب نکرده اند از نتایج تحلیل حذف شده اند.سپس با ترسیم نقشه ی موضوعی این حوزه به کمک نرم افزار VOSviwerکار تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از نقشه ها ،ساختار ها و خوشه ها تشکیل شده و روابط آن ها مشخص شده است.
7-یافته های تحقیق
در این تحقیق یافته های پژوهش را در سه مرحله می توان ارائه داد؛مرحله اول یافته های تحقیق حاصل از کتاب سنجی در حوزه شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني ؛مرحله دوم یافته های تحقیق حاصل از علم سنجی در حوزه شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني ؛ومرحله سوم که نتیجه گیری و هدف نهایی این تحقیق و ارائه پیشنهادها است.که در ادامه به آنها پرداخته می شود.
1-7-یافته های تحقیق حاصل از کتاب سنجی و علم سنجی در حوزه شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني
برای این منظور مهمترین واژگان در این حوزه شناسایی شده و تحلیل مربوطه در این حوزه انجام گردید.
Article title,Abstract,Keyword ( "Talent" AND "Entrepreneurship" AND "Student" )
تعداد نتایج حاصله از جستجو در پایگاه اسکوپوس در حدود 479مدرک (شامل مقاله، کتاب و...) تا سال 2024 میلادی را بازیابی کرده است. تعداد مدارک منتشر شده در دنیا در این حوزه و روند آن در شکل (1) نشان داده شده است. مطالعات در این زمینه از سال 2001 آغاز و تا به امروز با سیر صعودی ادامه داشته است.
شکل1.تعداد و روند مدارک منتشر شده در دنیا در حوزه «شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني»
وضعیت نوع مدارک منتشر شده (مقاله کنفرانسی، مقاله ژورنال، کتاب، فصل از کتاب، ...) در دنیا و همچنین درصد مدارک مربوطه در این حوزه نیز در شکل (2) نشان داده شده است. همانطور که مشخص است، مقالات ژورنالی بیشترین میزان مدارک منتشر شده در این حوزه با بیش از 45 درصد را به خود اختصاص دادهاند.
شکل 2.وضعیت مدارک منتشر شده در دنیا در حوزه «شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني »
همچنین، نویسندگان این حوزه در دنیا، با بیشترین تعداد مدرک منتشر شده (10 نویسنده برتر) در شکل (3) نشان داده شده است.«بارت» اولین نویسنده وبه ترتیب «بولتون »و «برونل »در رتبه های دوم و سوم قرار دارند.
شکل3.نویسندگان برتر در حوزه «شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني» در دنیا
همچنین 10 موسسه/دانشگاه/مرکز تحقیقاتی در دنیا که بیشترین تعداد مدارک را در این زمینه منتشر نموده اند در شکل (4)نشان داده شده است.دانشگاه های« چین »برترین ها در این حوزۀ موضوعی بوده اند و جایگاه اول تا دهم را به خود اختصاص داده است.
شکل4.نهادهای برتر دنیا در حوزه «شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني»
وضعیت رتبه بندی کشورهای دارای بیشترین مدرک منتشر شده در جهان نیز در شکل (5) نشان داده شده است. همانگونه که مشخص است کشورهای چین ،ایالات متحده امریکا، هند و مالزی در صدر این رتبه بندی قرار دارند و کشورهای بریتانیا،فرانسه ،کره جنوبی ،روسیه و اسپانیا در ربه های بعدی قرار گرفته اند.
شکل5.کشورهای دارای بیشترین مدرک منتشر شده در جهان در حوزه «شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني»
وضعیت و میزان مدارک منتشر شده در حوزه های موضوعی مختلف نیز در شکل(6) نشان داده شده است. همانگونه که در شکل(6) نشان داده شده است، حوزه «کامپیوتر،انرژی و علوم اجتماعی» بیشترین میزان مدارک را در این حوزه به خود اختصاص داده اند.
شکل6.وضعیت و میزان مدارک منتشر شده در زمینه های موضوعی مختلف در حوزه «شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني»
شبکه هم واژگانی ترسیم شده برای شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني در شکل (7) نشان داده شده است.کوچک یا بزرگ بودن دایره ها در این شکل نشان دهنده این موضوع است که در حوزه شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني به چه میزان هر واژه تکرار شده است.بعلاوه در این نقشه رنگ های بکار رفته ،معرف یک خوشه می باشد همانطور که مشخص است واژگان مورد نظر در 17خوشه و 500 واژه دسته بندی شده اند.
شکل 7.شبکه هم واژگانی حوزه شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني با استفاده از نرم افزار VOSViewer
شکل8.چگالی خوشه ها و پراکندگی واژگان در حوزه شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني با استفاده ازنرم افزاز VOSViewer
همچنین اطلاعات مربوط به چگالی خوشه ها و پراکندگی واژگان نیز در شکل (8) نشان داده شده است.بیشترین تکرار واژگان با رنگ قرمز و نارنجی و در مرکز شکل نمایش داده شده است. از سوی دیگر دوری و نزدیکی لغات نیز در این شکل دارای معنی و مفهوم می باشد.و می توان بیان کرد هنگامی که فاصله ی دو واژه با هم کم است نشان دهنده ی این است که این دو واژه در مدارک زیادی با هم بکار رفته اند.و آنجا که فاصله ی دو واژه از هم زیاد است بدین معنی است که در تعداد مدارک کمی این دو واژه با هم بکار رفته اند.
شکل9. شبکه حرارتی در حوزه « شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني در نظام آموزش و پرورش» قسمت مرکزی با استفاده ازنرم افزاز VOSViewer
8-نتيجهگیری
یافته های حاصل از مطالعات کتاب سنجی و علم سنجی در حوزه های مختلف علمی،یکی از مهمترین ابزار های برنامه ریزی و سیاست گذاری توسعه ی علم و کاربرد آن در هر کشوری به شمار می آید. از این رو دقت در سنجش، از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که بر اساس نتایج این ارزیابی می توان تصویری واقعی تر از کشور و منطقه ی خود با مقایسه با کشورهای دیگر و همچنین کشور های پیشرو بدست آورد. تحقیقات در زمینه «شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی» با توجه به پیچیدگیها و اهمیت آن در توسعه پایدار کشورها، یکی از حوزههای کلیدی در مطالعات کارآفرینی به شمار میآید. این حوزه مطالعاتی به دلیل نقش حیاتی در کشف و توسعه قابلیتهای نوآورانه نسل جوان، به ویژه دانشآموزان، مورد توجه ویژه محققان، نهادهای آموزشی و سیاستگذاران قرار گرفته است. یافته های حاصل نشان می دهد که چه حوزه هایی بیشترین پتانسیل را دارند و چه شکاف ها در پژوهش وجود دارد و چگونه می توان از یافته های علم سنجی برای برنامه ریزی آموزشی و توسعه مهارت های کارآفرینی بهره برد. به همین منظور این مضمون به طور فزاینده ای در گفتمان های آموزشی و اقتصادی اهمیت پیدا کرده است در مجموع این روش تصویری از یک حوزه پژوهشی در حال رشد، پر امید و بین رشته ای را در زمینه شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی دانش آموزان را ترسیم می کند در این بخش به سوالات مطرح شده پاسخ داده میشود و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه خواهد شد.
روند تحقیقات در حوزه «شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی»
تحقیقات در این حوزه نشاندهنده روندی رو به رشد در مطالعه روشهای شناسایی استعدادهای کارآفرینانه و توسعه آنها است. تمرکز اصلی بر ابزارهای روانسنجی، روشهای آموزش مهارتهای کارآفرینی، و بررسی اثرات عوامل محیطی بر توسعه این استعدادها بوده است. مطالعات اخیر بر استفاده از فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی و دادهکاوی برای شناسایی استعدادها تأکید دارند و همچنین توجه ویژهای به ایجاد اکوسیستمهای حمایتی و نوآورانه برای توسعه استعدادهای کارآفرینی دارند.
نویسندگان برتر جهانی در حوزه «شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی»
در میان نویسندگان برتر این حوزه، پژوهشگرانی از کشورهای توسعهیافته با بیشترین سهم مقالات نمایهشده در پایگاههای معتبر علمی دیده میشوند. محققانی مانند .«بارت» ، «بولتون »و «برونل »، به دلیل ارائه نظریات بنیادی و مقالات پر استناد در زمینه شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینانه، شناخته شدهاند.
کشورهای برتر در حوزه «شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی»
کشورهایی مانند چین ،ایالات متحده امریکا، هند و مالزی بیشترین سهم تحقیقات در این زمینه را دارند. این کشورها با داشتن اکوسیستمهای قوی کارآفرینی، دانشگاههای برجسته، و سرمایهگذاری در تحقیقات نوآورانه، پیشتاز در توسعه مطالعات مربوط به شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینانه هستند.
نهادهای برتر در حوزه مطالعاتی «شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی»
نهادهایی مانند دانشگاه فناوری ووهان، دانشگاه کسب و کار ووهان و دانشگاه ژجیانگ در میان برجستهترین مراکز تحقیقاتی در این زمینه قرار دارند. این نهادها با اجرای پروژههای تحقیقاتی گسترده و بینرشتهای و همکاری با صنعت، نقش مهمی در پیشبرد دانش در این حوزه ایفا میکنند.
حوزههای موضوعی فعال در حوزه «شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی»
حوزههای موضوعی مانند کامپیوتر،انرژی ، علوم اجتماعی و حوزه کسب و کار از فعالترین موضوعات مطالعاتی هستند. تحقیقات نشان میدهد که ارتباط میان این حوزهها میتواند به توسعه مدلهای جامعتری برای شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینانه کمک کند.
نقشههای علمی و همواژگانی در حوزه «شناسایی و هدایت استعداد کارآفرینی»
تحلیل نقشههای علمی و همواژگانی نشان میدهد که مفاهیمی مانند بیگ دیتا،هوش مصنوعی،نوآوری، آموزش، خلاقیت، و توانمندسازی بیشترین همواژگانی را در این حوزه دارند. این تحلیلها اهمیت تحقیقات میانرشتهای و همکاریهای بینالمللی را برای پیشبرد دانش در این زمینه نشان میدهند.
در پاسخ به سئوال اصلی: یافته ها نشان می دهد که این حوزه رو به رشد اما با چالش ها و شکاف هایی روبرو است که شامل: عدم استاندارد سازی در ابزارهای سنجش، که تعمیم پذیری آن ها را دشوار می کند. شکاف بین تئوری و عمل از موارد دیگر آن است که تبدیل یافته های علمی به برنامه های عملی و سیاست های آموزشی موثر آن یک نوع چالش است.
9-پیشنهادات
بر اساس تحلیل علم سنجی پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی موارد زیر در راستای توسعه ی شناسایي و هدایت استعداد کارآفریني مد نظر قرار بگیرد:
Ø استفاده از فناوریهای نوین:
بهرهگیری از هوش مصنوعی و تحلیل دادههای بزرگ برای شناسایی استعدادهای کارآفرینانه در مقاطع مختلف تحصیلی.
Ø توسعه مدلهای بومی:
ایجاد مدلهای بومی برای شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی با توجه به شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایران.
Ø برنامههای آموزشی هدفمند:
طراحی برنامههای آموزشی مبتنی بر مهارت برای مدارس، با تمرکز بر تقویت خلاقیت، حل مسئله و تفکر نوآورانه.
Ø ایجاد پلتفرمهای دیجیتال شناسایی استعدادها:
طراحی پلتفرمهای آنلاین که دانشآموزان بتوانند مهارتها، علایق و ایدههای خود را در آن ارائه دهند و از طریق الگوریتمهای هوش مصنوعی، پتانسیلهای کارآفرینی آنها شناسایی شود.
Ø ارزیابی تاثیر برنامههای کارآفرینی مدارس
بررسی تاثیر برنامههای موجود در مدارس (مانند مسابقات ایدهپردازی و استارتاپها) بر رشد استعدادهای کارآفرینی و ارائه مدلهای بهینه.
Ø تحلیل تطبیقی بینالمللی
مطالعه تطبیقی سیستمهای شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی در کشورهای پیشرو و انطباق مدلهای موفق با شرایط ایران.
Ø بررسی نقش خانوادهها
مطالعه تاثیر عوامل خانوادگی (مانند سبکهای فرزندپروری، حمایت والدین، و آموزشهای غیررسمی) بر پرورش استعدادهای کارآفرینی در کودکان و نوجوانان.
Ø شناسایی استعدادها در مناطق روستایی و عشایری
طراحی مدلهای خاص برای مناطق کمبرخوردار ایران، با هدف شناسایی استعدادهای کارآفرینانهای که ممکن است در محیطهای غیرشهری پنهان مانده باشند.
Ø طراحی آزمونهای بومی استعداد کارآفرینی
توسعه ابزارهای سنجش بومی که به طور خاص برای فرهنگ و جامعه ایران طراحی شده و قابلیت ارزیابی مهارتها، خلاقیت و نوآوری دانشآموزان را داشته باشد.
Ø استفاده از بازیسازی (Gamification)
طراحی بازیهای آموزشی و شبیهسازیهای تعاملی برای تشخیص و تقویت استعدادها و مهارتهای کارآفرینی در دانشآموزان.
Ø ارتباط میان رشتهای در آموزش کارآفرینی
بررسی ارتباط آموزش کارآفرینی با دروس رسمی مانند علوم، فناوری، هنر و ریاضیات (STEM) و تاثیر این ادغام بر تقویت تفکر کارآفرینانه.
Ø شبکهسازی میان مدارس و صنعت
ایجاد پل ارتباطی بین مدارس و شرکتهای دانشبنیان یا استارتاپها برای آشنایی دانشآموزان با محیط واقعی کارآفرینی و شناسایی استعدادهای خاص.
Ø بررسی موانع فرهنگی و اجتماعی
مطالعه موانع فرهنگی و اجتماعی که ممکن است شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینانه را در ایران محدود کند، و ارائه راهکارهای مناسب برای غلبه بر آنها.
Ø مدلسازی نقش ذینفعان کلیدی، معلمان و مربیان
بررسی نقش معلمان و مربیان در شناسایی و هدایت استعدادهای کارآفرینی، و ارائه برنامههای آموزشی ویژه برای توانمندسازی آنها.
Ø تحلیل اثرات فناوریهای نوظهور
بررسی اثرات فناوریهای نوظهور مانند بلاکچین، اینترنت اشیا (IoT) و هوش مصنوعی بر توسعه استعدادهای کارآفرینی دانشآموزان.
منابع و مأخذ
[1] بختیاری، مرضیه، موسیخانی، مرتضی، الوانی، سیدمهدی، & حسینی، سیدرسول. (1398). بکارگیری روش علمسنجی در راستای آمایش آموزش عالی برای توسعهی کارآفرینی دانشگاهی. مدیریت توسعه و تحول، 11(38)،
[2] Abbes, I. (2024). Shaping entrepreneurial intentions through education: An empirical study. Sustainability, 16(22), 10070.
[3] Dashti Rahmatabadi, A., Gholamhosseinzadeh, M., & Fattahi, M. (2023). Identifying and evaluating the effective educational factors on the development of entrepreneurial talents. Iranian Journal of Educational Sociology, 6(3), 243-253.
[4] Fei, W., & Shuangyan, X. (2024). Structural model and characteristics of entrepreneurial opportunity recognition abilities among university students in China: A grounded theory approach. Humanities and Social Sciences Communications, 11(1), 1-11.
[5] Gao, Y., Ding, J., & Liu, S. (2023). The dilemma and breakthrough of innovation and entrepreneurship of higher vocational college graduates based on big data analysis. Applied Mathematics and Nonlinear Sciences, 9(1).
[6] Janowski, A., & Szczepańska–Przekota, A. (2024). Entrepreneurship education in Poland: Contemporary problems and future opportunities. The International Journal of Management Education, 22(1), 100931.
[7] Janudin, S. E., Saifuddin, S. A., & Salleh, M. I. (2024). The impact of schoolpreneur model on effectiveness of entrepreneurship in Malaysian secondary school. Revista de Gestão Social e Ambiental, 18(5), e05060-e05060.
[8] Jena, D. S. (2024). Future of vocational education in India: Nurturing entrepreneurial talents and bridging employability gaps.
[9] Li, H. (2024). Integrating health knowledge and public health awareness into civic and entrepreneurial education for college students. Journal of Commercial Biotechnology, 29(1).
[10] She¹, X., & Huang, J. (2024). Entrepreneurship talent training model in the AI era. In Proceedings of the 2024 3rd International Conference on Science Education and Art Appreciation (SEAA 2024) (Vol. 866, p. 71). Springer Nature.
[11] Suguna, M., Sreenivasan, A., Ravi, L., Devarajan, M., Suresh, M., Almazyad, A. S., ... & Mohamed, A. W. (2024). Entrepreneurial education and its role in fostering sustainable communities. Scientific Reports, 14(1), 7588.
[12] Syed, R. T., Tariq, U., Arnaut, M., & Agrawal, R. (2024). Entrepreneurship educator: A vital cog in the wheel of entrepreneurship education and development in universities. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 13(1), 66.
[13] Thompson, J., & Bolton, B. (2024). Entrepreneurs: Talent, temperament, opportunity and mindset. Taylor & Francis.
[14] Wang, H. (2024, November). A study on the improvement of Chinese secondary school students’ English reading skills based on personalized learning functions in artificial intelligence tools. In 4th International Conference on Internet, Education and Information Technology (IEIT 2024) (pp. 556-562). Atlantis Press.
[15] Wang, Y., & Horta, H. (2024). Teaching and learning social innovation and entrepreneurship in higher education: A scoping review. Journal of Social Entrepreneurship, 1-30.
[16] Wei, H., Ding, A., & Gao, Z. (2024). The application of project management methodology in the training of college students' innovation and entrepreneurship ability under sustainable education. Systems and Soft Computing, 6, 200073.
[17] Yang, Q., Chen, J., Yang, L., & Liu, Z. (2021). How to develop entrepreneurial talent more effectively? A comparison of different entrepreneurship educational methods. Frontiers in Psychology, 12, 644113.
[18] Yang, W. (2023). Big data in education: Enhancing talent identification and development. Journal of Data Science and Applications, 9(3), 205-222.
[19] Yu, Y., Gu, H., Liang, B., Chen, X., Chen, Z., & Wang, L. (2024). Performance evaluation of school enterprise collaborative innovation and practice of innovation and entrepreneurship education based on the improved AHP fuzzy comprehensive evaluation method. Discrete Dynamics in Nature and Society, 2024(1), 5583728.
[20] Zake, G. B., Jonck, P., & Pelser, A. M. (2024). A business continuity model for manufacturing SMMEs underscoring talent management. South African Journal of Business Management, 55(1), 4274.
[21] Zhang, Z., & Huang, X. (2024). Innovative and entrepreneurial talent evaluation in e-commerce under the context of the new liberal arts. Academic Journal of Business & Management, 6(4), 103-112.
[22] Zheng, H. (2024). Educational systems and entrepreneurial success: Evidence from cross-national studies. Global Journal of Economic Perspectives, 12(1), 88-106.