مدل سازمان‌های یادگیرنده در سازمان‌های دولتی با تأکید بر رویکرد قابلیت اطمینان بالا
محورهای موضوعی : دولتیمحمد مهدی بهبودی مقدم 1 , جواد محرابی 2 * , نسرین جزنی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران (عهده‌دار مکاتبات)
3 - دانشیار، گروه مدیریت دولتی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
کلید واژه: سازمان‌های یادگیرنده, قابلیت اطمینان بالا, سازمان‌های دولتی,
چکیده مقاله :
امروزه سازمان‌های یادگیرنده به‌عنوان یک رویکرد مؤثر برای حل مشکلات و بهبود عملکرد در سازمان‌های سنتی شناخته می‌شوند. این موضوع به‌ویژه در سازمان‌های دولتی که اغلب دارای ساختارهای بروکراتیک هستند و همواره در تلاش برای ارائه خدمات بهتر به شهروندان می‌باشند، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. پژوهش حاضر با هدف طراحی مدلی برای سازمان‌های یادگیرنده در بخش دولتی، با تأکید بر رویکرد قابلیت اطمینان بالا، انجام شده است. این تحقیق در دسته مطالعات کاربردی و از نوع آمیخته (ترکیب تحلیل کیفی و کمی) محسوب می شود. در بخش کیفی، داده‌ها با استفاده از روش فراترکیب و بر اساس چارچوب هفت‌مرحله‌ای سندلوسکی و بارسو (2007) گردآوری شدند. سپس با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA24 و تحلیل محتوا بر روی آنها، کدگذاری شدند. در بخش کمی نیز برای اطمینان از اعتبار و بومی‌سازی مدل پیشنهادی، از تکنیک دلفی فازی استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق شامل 16 نفر از مدیران ارشد سازمان‌های دولتی و اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها بود که به‌عنوان خبرگان در پژوهش همکاری نمودند. نتایج نشان می‌دهد که مدل نهایی از پنج بعد اصلی تشکیل شده است: ساختار و حاکمیت سازمانی، یادگیری و توسعه مهارت، عوامل انسانی و رفتار سازمانی، رهبری و هدایت، و عوامل شغلی، ارتباطی و فرهنگی سازمانی. این ابعاد دربرگیرنده 18 مؤلفه و 136 شاخص هستند که به‌طور منسجم و هدفمند در مدل پیشنهادی دسته‌بندی شده‌اند. این مدل می‌تواند به سازمان‌های دولتی کمک نماید تا مسیر یادگیری و تقویت قابلیت اطمینان را با رویکردی ساختارمند دنبال کنند.
Today, learning organizations are recognized as an effective approach to solving problems and improving performance in traditional organizations. This issue has become particularly important in government organizations, which often have bureaucratic structures and are always striving to provide better services to citizens. The present research aims to design a model for learning organizations in the public sector, emphasizing a high-reliability approach. This study is classified as applied research and of a mixed type (combining qualitative and quantitative analysis). In the qualitative part, the data were collected using the meta-synthesis method based on the seven-step framework of Sandlewski and Barroso (2007). Then, they were coded using MAXQDA24 software and content analysis on them. In the quantitative part, the fuzzy Delphi technique was used to ensure the validity and localization of the proposed model. The statistical population of the study included 16 senior managers of governmental organizations and faculty members of universities who collaborated as experts in the research. The results show that the final model consists of five main dimensions: organizational structure and governance, learning and skill development, human factors and organizational behavior, leadership and guidance, and organizational occupational, communication, and cultural factors. These dimensions include 18 components and 136 indicators that are coherently and purposefully categorized in the proposed model. This model can help government organizations to follow the path of learning and strengthening reliability with a structured approach.
[1] الوانی سید مهدی، معمارزداه طهرانی غلامرضا ، رحمان پور لقمان (1398). طراحی مدل سازمان های آینده با قابلیت اطمینان بالا (مورد مطالعه صنعت بانکداری)، نشریه آینده پژوهی مدیریت، 30(4)، 165-178.
[2] حبیبی، آرش؛ آفریدی، صنم. (۱۴۰۱). تصمیم‌گیری چندشاخصه، تهران: انتشارات نارون.
[3] رفعتی آلاشتی کیمیا، سیدنقوی میرعلی (1401). ارائه الگو و چارچوب مفهومی توسعه منابع انسانی مبتنی بر اقدامات منابع انسانی در سازمان های با قابلیت اطمینان بالا، نشریه پژوهش های مدیریت منابع انسانی، 14(3)، 11-62.
[4] عرضه, کیوان, یکتایار, مظفر و خدامرادپور, مژگان. (1401). طراحی مدل سازمان یادگیرنده براساس نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه وزارت ورزش و جوانان). پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی, 18(36), 195-174. doi: 10.22080/jsmb.2022.18525.3336
[5] عمو اوبائی مقدم, محمد و اله اللهیاری, رحمت. (1402). تبیین نقش یادگیری سازمانی در سازمان‌های یادگیرنده. رویکرد فلسفه در مدارس و سازمان ها, 2(2), 67-83. doi: 10.22034/esbam.2023.405252.1030
[6] نشاط، نرگس، میرحسینی، زهره، و زاهدی راد، زهرا. (1395). آمادگی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده. مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات (مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات)، 27(3)، 75-93.
[7] Antonacopoulou, E. P., Moldjord, C., Steiro, T. J., & Stokkeland, C. (2019). The new learning organisation: PART I–institutional reflexivity, high agility organising and learning leadership. The Learning Organization, 26(3), 304-318.
[8] Atalla, A. D. G., & Awad, N. H. A. (2020). The Effect of high Reliability Organizations training program on staff Knowledge and Compliance. International Journal of Advances in Nursing Management, 8(3), 223-232.
[9] Beauregard, N., Lemyre, L., & Barrette, J. (2020). The healthy learning organizations model: Lessons learned from the Canadian federal public service. Public Personnel Management, 49(2), 218-238.
[10] Cartland, J., Green, M., Kamm, D., Halfer, D., Brisk, M. A., & Wheeler, D. (2022). Measuring psychological safety and local learning to enable high reliability organisational change. BMJ open quality, 11(4), e001757. https://doi-org.access.semantak.com/10.1136/bmjoq-2021-001757
[11] Cohen, J. (1960). A coefficient of agreement for nominal scales. Educational and Psychological Measurement, 20(1), 37-46. https://doi.org/10.1177/001316446002000104
[12] Dekker, S. W., & Woods, D. D. (2010). The high reliability organization perspective. In Human factors in aviation (pp. 123-143). Academic Press.
[13] Ford, J., Isaacks, D.B. and Anderson, T. (2024), "Creating, executing and sustaining a high-reliability organization in health care", The Learning Organization, Vol. 31 No. 6, pp. 817-833. https://doi-org.access.semantak.com/10.1108/TLO-03-2023-0048
[14] Gormont, K. A. (2024). Healthcare Leaders Developing Highly Reliable Organizations (Doctoral dissertation, University of Southern California).
[15] Guttman, Oren & Keebler, Joseph & Lazzara, Elizabeth & Daniel, William & Reed, Gary. (2019). Rethinking high reliability in healthcare: The role of error management theory towards advancing high reliability organizing. Journal of Patient Safety and Risk Management. 24. 251604351881995. 10.1177/2516043518819952.
[16] Lawson, Hal. (2021). Error detection, correction and prevention in high reliability systems and organizations.
[17] Maden, C. (2012). Transforming public organizations into learning organizations: a conceptual model. Public Organization Review, 12, 71-84. https://doi-org.access.semantak.com/10.1007/s11115-011-0160-9
[18] Patma, T. S., Iqbal, M., Wijajani, R., & Maskan, M. (2020). Importance of evaluation of learning organizations in manufacturing industry companies. Journal of Hunan University Natural Sciences, 47(10).
[19] Purwanto, A. (2020). Effect of hard skills, soft skills, organizational learning and innovation capability on Islamic University lecturers’ performance. Systematic Reviews in Pharmacy. 11(7):556-569 Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3986845
[20] Sandelowski, M., & Barros, J. (2007). Handbook for synthesizing Qualitative Research. Springer Publishing Company Inc..
[21] Serou, N., Sahota, L. M., Husband, A. K., Forrest, S. P., Slight, R. D., & Slight, S. P. (2021). Learning from safety incidents in high-reliability organizations: a systematic review of learning tools that could be adapted and used in healthcare. International journal for quality in health care : journal of the International Society for Quality in Health Care, 33(1), mzab046. https://doi-org.access.semantak.com/10.1093/intqhc/mzab046
[22] Wesnser, B. S. (2015). An analysis of reliability and resilience in high reliability teams. Journal of Management and Marketing Research, 18, 1. [23] Wyatt, R. (2017). Building safe, highly reliable organizations: CQO shares words of wisdom. Biomedical Instrumentation & Technology, 51(1), 65-69.
[24] Yaşlıoğlu, M. M., Şap, Ö., & Toplu, D. (2014). An investigation of the characteristics of learning organizations in Turkish companies: Scale validation. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150, 726-734.
[25] Yip, L., & Farmer, B. (2015). High Reliability Organizations--Medication Safety. Journal of medical toxicology : official journal of the American College of Medical Toxicology, 11(2),257–261. .https://doi.org/10.1007/s13181-015-0471-2