تأثیر نانوذره سلنیوم بر برخی ویژگی‌های ریخت شناسی و تشریحی گیاه گوجه گیلاسی (Solanum lycopersicum L.var. cerasiforme).

محورهای موضوعی : زیست شناسی سلولی تکوینی گیاهی و جانوری ، تکوین و تمایز ، زیست شناسی میکروارگانیسم

مریم نیسانیان ¹ , علیرضا ایرانبخش ² , رحیم احمدوند ³ , زهرا اوراقی اردبیلی ⁴ , مصطفی عبادی ⁵

1 - گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه زیست شناسی دانشکده زیست شناسی دانشگاه آزاد علوم تحقیقات تهران ایران
3 - مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
4 - گروه زیست شناسی، دانشکده زیست شناسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
5 - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد واحد دامغان، سمنان، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/11/27 تاریخ پذیرش : 1400/05/17 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: ریخت شناسی, تشریح, نانو سلنیوم, گوجه گیلاسی,

چکیده مقاله :

سلنیوم عنصری سودمند با خواص آنتی‌اکسیدانی که باعث افزایش رشد و بردباری گیاهان در شرایط تنش‌های محیطی می‌شود. به‌منظور بررسی اثر تیمار های محلول نانو سلنیوم بر رشدگیاه گوجه گیلاسی، تیمارها شامل سلنات سدیم (بالک) و نانو سلنیوم در 4 سطح (صفر به‌عنوان شاهد، 2، 4 و 10 پی پی م) اعمال شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که نانوذره سلنیوم و اثر متقابل تیمارها در سطح احتمال 1 درصد بر تمامی صفات موردمطالعه (وزن تر، وزن خشک، شاخص های تشریحی ریشه و ساقه و برگ، محتوای کلروفیل) معنی‌دار است. تیمارها باعث اختلاف مورفولوژیکی در ساقه، ریشه و برگ در مقایسه با کنترل شدند. بیشترین افزایش قطر ریشه و برگ در گروه 4 نانو سلنیوم (21/55 و 1/1 درصدی) در مقایسه با شاهد مشاهده شد. تمامی تیمارها سبب کاهش قطر ساقه در مقایسه با شاهد شدند. روند افزایشی ضخامت استوانه مرکزی ریشه و ساقه متناسب با غلظت نسبت به شاهد مشاهده شد. نانو سلنیوم و سلنات بالک هر دو سبب کاهش تمایز آوند چوب در برگ نسبت به شاهد شدند. استفاده از غلظت 2 و 4 پی پی ام نانو سلنیوم سبب بهبود شاخص های رشدی و غلظت مهاری ppm 10 نانو سلنیوم سبب کاهش شاخص‌های رشدی، محتوای رنگیزه های گیاهی در مقایسه با نمونه شاهد شد. به‌طورکلی نتایج نشان داد که تیمار سلنیوم در مقادیر مناسب می‌تواند به عملکرد مطلوب گوجه گیلاسی کمک کند و سبب افزایش رشد و رنگیزه های گیاهی گردد و تمایز بافت ها و تکوین اندام ها را تحت تاثیر قرار دهد.

چکیده انگلیسی:

Selenium is a beneficial element with antioxidant properties that increases plant growth and tolerance to abiotic stresses. In order to investigate the effect of Nano Selenium solution treatments on Cherry Tomato plant growth, treatments including Sodium Selenate (bulk) and Selenium nanoparticles were applied at four levels (0 as control, 2, 4 and 10 ppm). The experimental results showed that interaction between Selenium nanoparticles and all studied traits (fresh weight, dry weight, anatomical indices of roots and stems and leaves, chlorophyll content) were significantly different at 1% level. Treatments caused morphological changes in stems, roots and leaves compared to controls. The highest increase in root and leaf diameter was observed in group four Nano Selenium (21.55 and 1.1%) compared to the control. All treatments reduced stem diameter compared to control. An increasing trend of root and stem central cylinder thickness was observed in proportion to the concentration compared to the control. Both Nano-Selenium and bulk Selenate reduced the differentiation of xylem vessels in leaves compared to the controls. The results of studied morphological and anatomical traits indicated that the use of two levels of Nano-Selenium concentrations, 2 and 4 ppm, improved the growth parameters, in contrast, application of 10 ppm Nano-Selenium concentration reduced the growth parameter, the content of plant pigments in comparison with the control sample. Overally, the results showed that Selenium treatment in appropriate amounts can contribute to the optimal yield of cherry tomatoes and increase plant growth and pigmentation and affect tissue differentiation and organ development.