مطالعه استریولوژیکی تغییرات بافتی بیضه خفاش میوه خوار مصری (Rousettus aegyptiacus) در طول سال

محورهای موضوعی : زیست شناسی سلولی تکوینی گیاهی و جانوری ، تکوین و تمایز ، زیست شناسی میکروارگانیسم

فرنگیس قاسمی ¹ (شیراز بلوار پاسداران خیابان باغ حوض کوچه 5/3 پلاک 71)
عصمت عباس فرد ² (گروه زیست شناسی، آموزش و پرورش ، فسا، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/04/11 تاریخ پذیرش : 1398/03/20 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: سلول های جنسی, لوله منی ساز, مطالعه استریولوژیکی, خفاش میوه خوار مصری,

چکیده مقاله :

با توجه به اهمیت خفاش ها در اکوسیستم و اطلاعات محدودی که در رابطه با تولید مثل این موجود نافع در دست است چرخه اسپرماتوژنز خفاش میوه خوار مصری (Rousettus aegyptiacus) برای اولین بار در سه فصل بهار تا پاییز مورد مطالعه استریولوژیک قرار گرفت. بدین منظور از غار سنگتراشان جهرم (فارس) در اواخر هر فصل، 7 خفاش نر با تور نامرئی صید و به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از بیهوشی و تشریح خفاشها، بیضه‌ها خارج و پس از اندازه گیری تثبیت شدند. از نمونه های تثبیت شده مقاطع 5 میکرونی تهیه و رنگ آمیزی شدند. حجم پارامترهای مورد بررسی با روش کاوالیه تعیین و قطر لوله‌ ها و تعداد سلولهای بیضه با استفاده از نرم افزار stereo Lite اندازه گیری گردید. داده های حاصل با آزمون کروسکال والیس تحلیل و توسط آزمون فریدمن مقایسه گردیدند. طبق نتایج حاصل، بیضه ها در اسکروتوم با اختلاف معنی دار بین وزن و حجم بیضه چپ و راست و بیشترین وزن (g19/0± 765/0) و حجم (mm341/0± 862) آن در فصل بهار بود. انواع سلول جنسی و اسپرم زیاد در مرکز لوله های اسپرم ساز در همه فصول مشاهده گردید. قطر لوله اسپرم ساز با اختلاف معنی دار (P<0.05 ) بین بهار(µm 06/1± 90/235) و پاییز (µm 29/1± 82/227) مشاهده شد. ببیشترین میانگین تعداد اسپرماتوسیت (106×6/294)، سرتولی (106×59/11) و لایدیگ (106×30/39) در بهار و کمترین آنها در پاییز بود اما اسپرماتید در پاییز (106×2/284) ببیشترین تعداد داشت. طبق این نتایج، اوج فعالیت جنسی این گونه خفاش، در فصل بهار و تایستان است.

چکیده انگلیسی:

Due to importance of bats in ecosystem and the limited information about reproduction of this useful organism, the spermatogenesis of the Egyptian Fruit bat (Rousettus aegyptiacus) was studied stereologically in three seasons, spring to autumn, as the first record. For this purpose, 7 male bats were captured by mistnet in Sangtārashan Cave (Fars- Jahrom ), and transferred to the laboratory at the end of every season. After anesthetization and dissection of bats, their testicles were removed and fixed after measuring. The sections (5μm) were prepared from fixed samples and stained. The volume of studied parameters was determined by using Cavallier method, and seminiferous diameters and testicular cells number were measured with stereo Lite software. Obtained data were analyzed by Kruskal–Wallis, and compared by Friedman test. According to obtained results, the testicles were in the scrotum out of the body with significant difference of weight and volume in the left and right testis, and the maximum weight (0.7650± 0.19g) and volume (862± 0.41 mm3) were in spring. The germ cells and many sperm were observed in the lumens in all seasons. The diameter of seminiferous tubule were different (P<0.05) between spring (235/90±1.06 µm) and autumn (227.82±1.29 µm) were observed. Maximum mean number of spermatocyt (294.6×106), sertoli (11.59×106) and lydig (39.30×106) were estimated in spring and the lowest of them in autumn, but the maximum number of spermatid (284.2 ×106) were in autumn. According to these results, the peak of sexual activity of this bat species is in spring and summer.