مطالعه تشریحی ساقه 6 گونه از جنس Stachys

محورهای موضوعی : زیست شناسی سلولی تکوینی گیاهی و جانوری ، تکوین و تمایز ، زیست شناسی میکروارگانیسم

محمد مهدی دهشیری ¹ (گروه زیست شناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران)
مریم آزادبخت ² (گروه زیست شناسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/04/23 تاریخ پذیرش : 1398/06/30 تاریخ انتشار : 1398/09/01

کلید واژه: تشریح, ساقه, کرک, Stachys,

چکیده مقاله :

جنسStachys از زیر خانواده Lamioideae با دارا بودن حدود 300 گونه در سراسر دنیا بزرگترین جنس تیره نعنائیان است و به طور سنتی مصارف دارویی دارد. تاکنون پژوهشی پیرامون ویژگی‌های تشریحی ساقه گونه‌های آن در ایران صورت نگرفته است. در این بررسی، تشریح ساقه‌ 6 گونه از آن مورد مقایسه قرار گرفته است. از هر گونه سه فرد و از هر فرد یک ساقه بالغ انتخاب شد و در فیکساتور GAF تثبیت صورت گرفت. برشگیری به روش دستی انجام شد. رنگ‌آمیزی برش‌ها با کارمن زاجی و آبی متیلن (رنگ‌آمیزی مضاعف) انجام گرفت. نتایج نشان داد که برخی از ویژگی‌های تشریحی گونه‌های مورد مطالعه، مشابه ویژگی‌های تشریحی سایر گونه‌های جنس Stachys است. با مقایسه تشریح شش گونه، شکل و ساختار ساقه از ویژگی‌های متمایز کننده گونه‌ها است. پنج تیپ کرک در سطح ساقه وجود دارد: کرک‌های پوششی ساده و منشعب، ترشحی سپری و سرسان ساقه کوتاه و ساقه بلند. مطالعه حاضر نشان داد که برخی ویژگی‌های میکرومورفولوژی و تشریحی گونه‌های Stachys صفات تاکسونومی با ارزشی در شناسایی و تفکیک گونه‌ها هستند.

چکیده انگلیسی:

Stachys (Lamiaceae: Lamioideae) comprises of about 300 species, a largest genus with a wide distribution area in the world, is traditionally used in folk medicine. Till now, no research has been carried out regarding the stem anatomical characteristic of these species in Iran. In the present study, stem anatomy of six its species was compared. Three individuals were collected from each species, and a mature stem was selected from each individual. Stems were fixed in GAF fixative. Hand sections were stained with carmine and methylene blue dye (double stained). Results show that some anatomical properties of studied species were determined to be similar to the anatomical properties of other species of the genus Stachys. According to the anatomical comparison between the six species, shape and structure of the stem are the distinguishing features of the species. On the surface of stem, five types of trichomes were found: simple and branched nonglandular, peltate, and long and short capitate glandular trichomes. The present study shows that certain micromorphological and anatomical features of Stachys species are valuable taxonomic characters in species identification and delimitation.