روند فنوتیپی صفات تولیدی و رفتاری در یک جمعیت بسته زنبور عسل استان گلستان

محورهای موضوعی : زیست شناسی سلولی تکوینی گیاهی و جانوری ، تکوین و تمایز ، زیست شناسی میکروارگانیسم

ندا فرزین ¹ (گروه علوم دامی، واحدآزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران)
ابوالقاسم سراج ² (گروه علوم دامی، واحدآزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/08/22 تاریخ پذیرش : 1397/02/30 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: زنبور عسل, روند فنوتیپی, صفات تولیدی و رفتاری,

چکیده مقاله :

هدف از تحقیق حاضر، برآورد روند فنوتیپی صفات تولیدی و رفتاری شامل رفتار عمومی کلنی، جمعیت، مقدار گرده گل، زنده مانی یا قدرت ادامه حیات نوزادان و تولید عسل طی 5 نسل در یک جمعیت بسته زنبور عسل استان گلستان بود. میانگین صفات موردمطالعه طی نسل های مختلف با استفاده از نرم افزار Minitab برآورد و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن انجام شد. به منظور برآورد روند فنوتیپی صفات طی نسل های مختلف، ضریب تابعیت صفات از نسل برآورد شد. تنوع و واریانس فنوتیپی اکثر صفات مورد مطالعه در طی نسل های متوالی انتخاب، کاهش یافت. صفات جمعیت و زنده مانی، بهبود قابل توجهی را در نتیجه انتخاب نشان دادند، در حالیکه پیشرفت مشاهده شده در صفات رفتار و تولید عسل ناچیز بود. بجز صفت رفتار، تابعیت همه صفات از نسل، مثبت و ضریب تابعیت کلیه صفات (بجز تولید عسل) از نسل از لحاظ آماری معنی دار بود (05/0P<). این برآوردها از 13/0- (تابعیت صفت رفتار از نسل) تا 63/0 (تابعیت صفت زنده مانی از نسل) متغیر بود. نتایج این تحقیق نشان داد که در نتیجه انتخاب در جمعیت های بسته زنبور عسل استان گلستان در صفات زنده مانی، جمعیت و مقدار گرده گل بهبود ایجاد شده و عدم بهبود در صفت تولید عسل در نتیجه انتخاب، می تواند به دلیل همبستگی ژنتیکی منفی این صفت با صفات دیگر باشد.

چکیده انگلیسی:

The aim of present study was to estimate phenotypic trend of behavioral and productive traits, included colony behavior, population, pollen, viability and honey production, during five consecutive generations in a closed population of honeybee in Golestan province. Descriptive statistics of traits were estimated for consecutive generations by Minitab 14 software and Duncan test was used to compare traits’ averages. Also, regression coefficients of productive and behavioral traits from generations were estimated. Phenotype variances of traits were reduced by selection. Obvious improvement for population and viability traits and slight improvement for behavior and honey production traits were observed through selection. Regression coefficients of all traits from generation were positive with the exception of behavior. These regressions were significant for colony behavior, population, pollen and viability traits (p<0.05) and varied from -0.13 to 0.63. These results showed that the selection hasimproved viability, population and pollen traits and has had a slight effect on honey production in closed population of honeybee in Golestan province that could be a result of negative correlation between honey production and other traits.

منابع و مأخذ:

[1]     بصیری، م.ر، قره داغی, ع. ا.، طهماسبی، غ.، قریشی خسروشاهی، ع. ا.، 1379. برآورد پارامترهای ژنتیکی برخی صفات بیولوژیکی توده زنبور عسل منطقه مرکزی ایران، چهارمین سمینار پژوهشی زنبور عسل ایران.

[2]     جمشیدی، م.ش.، نجاتی جوارمی، ا.، طهماسبی، غ.ح. 1387. برآورد همبستگی فنوتیپی بین تعدادی از صفات مورفولوژیک و اقتصادی زنبوران عسل در استانهای تهران، مرکزی، قزوین و اصفهان، پژوهش و سازندگی، 79: 36-44.

[3]     شهرستانی، ر.، 1382. زنبور عسل و پرورش آن، انتشارات جهاد دانشگاهی. 455 صفحه.

[4]     طهماسبی، غ.، عبادی، ر.، اسماعیلی، م.، کامبوزیا، ج.، 1377. مطالعه مرفولوژیک زنبور عسل معمولی در ایران، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 2 (1): 89-101.

[5]     طهماسبی، غ.، کمالی سروستانی، م.ع.، عبادی، ر.، نجاتی جوارمی، ا.، جواهری، س.د.، قره داغی، ع.ا.، جمشیدی، م.، تاج آبادی، ن.، بابایی، م، بحرینی نوبندگانی، ر.س.، یاراحمدی، س.، عاکف، م.، 1389. وراثت پذیری صفات تولید عسل، بچه دهی و رفتار دفاعی در کلنی های زنبور عسل استان های تهران، مرکزی، قزوین و اصفهان. هفتمین سمینار پژوهشی زنبور عسل کشور، 1-2.

[6]     طهماسبی، غ.، کمالی سروستانی، م.ع.، عبادی، ر.، نجاتی جوارمی، ا.، جواهری، س.د.، قره داغی، ع.ا.، جمشیدی، م.، تاج آبادی، ن.، بابایی، م، بحرینی نوبندگانی، ر.س.، یاراحمدی، س.، عاکف، م.، 1389. مقایسه ملکه های اصلاح شده منطقه مرکزی ایران با ملکه های شاهد در زنبرستان های مختلف استان های تهران، مرکزی، قزوین و اصفهان، نشریه دامپزشکی (پژوهش و سازندگی)، 86: 31-39.

[7]     طهماسبی، غ.، کمالی سروستانی، م.ع.، عبادی، ر.، نجاتی جوارمی، ا.، جواهری، س.د.، قره داغی، ع.ا.، تاج آبادی، ن.، بابایی، م.، جمشیدی، م.، سیفی، ع. و رضایی، ح.، 1392. پاسخ به انتخاب کلنی­های زنبور عسل ایرانی (Apismelliferameda) برای صفات عملکردی طی 12 نسل در طرح جامع اصلاح نژاد زنبور عسل در منطقه مرکزی ایران (1391-1377)، هشتمین سمینار پژوهشی زنبور عسل کشور، کرج، صفحات 1-4.

[8]     عبادی، ر.، 1376. مقایسه عملکرد پنج نژاد و هیبرید خارجی زنبور عسل با نژاد بومی ایران در منطقه اصفهان، مجله علوم کشاورزی ایران، 19: 11-21.

[9]     کیمیایی، م.، طهماسبی، غ.، پورجواد، ن.، 1392. بررسی رفتار جستجوگری و میزان گرده جمع آوری شده در دو کلنی پرتولید و کم تولید زنبور عسل ایرانی، هشتمین سمینار پژوهشی زنبور عسل کشور. کرج. صفحات 7-8.

[10] مستاجران، م.، ادریس، م. ع.، عبادی، ر.، و طهماسبی، غ.، 1379. برآورد ضریب وراثت پذیری صفات ظاهری و تولید عسل کلنی های زنبور عسل اصفهان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 4(1): 119-126.

[11] منوچهر، س.، 1393. برآورد همبستگی­های ژنتیکی و فنوتیپی صفات اقتصادی در زنبوران عسل استان گلستان. پایان نامه کارشناسی ارشد اصلاح نژاد دام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر، 97 صفحه.

[12] منوچهر، س.، فرزین، ن.، سراج، ا. 1393. برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات اقتصادی زنبور عسل در استان گلستان، اولین کنگره ملی زیست شناسی و علوم طبیعی ایران.

[13] ناجی خوئی، ا.، نجاتی جوارمی، ا.، طهماسبی، غ.، 1386. استفاده از شبیه سازی برای پیش بینی تاثیر استفاده از ضرایب اقتصادی در اصلاح نژاد زنبور عسل. پژوهش و سازندگی، امور دام و آبزیان، 76: 29-34.

[14] یاراحمدی، س.، میرایی آشتیانی، س.ر.، عبادی، ر.، طهماسبی، غ.، 1380. همبستگی فنوتیپی میان صفات مورفولوژیک و صفات تولیدی در توده زنبوران عسل استان تهران، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 5(2): 157-167.

[15] Alaux C., Sinha S., Hasadsri L., Hunt G.J., Guzman-Novoa E., DeGrandi-Hoffman G., Uribe-Rubio J.L., Southey B.R., Rodriguez-Zas S., Robinson G.E. 2009. Honey bee aggression supports a link between gene regulation and behavioral evolution. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106 (36): 15400-15405.

[16] Mostajeran M., Edris M.A. and Basiri M.R. 2006. Analysis of colony and morphological characters in Honey Bees (Apismelliferameda).Pakistan Journal of Biological Sciences, 9 (14): 2685-2688.

[17] Najafgholian J., Pakdel A., Thahmasbi G., Nehzati G. 2011. New approach for estimating of heritabilty in Honeybee population. International Journal of plant, animal and enviromental sciences, 1 (2): 70-75.

[18] Pankiw T., Tarpy D.R., Page R.E. 2002. Genotype and rearing environment affect honeybee perception and foraging behavior. Animal Behaviour, 64: 663-672.

[19]Tibor I., Szabo T.I. 1982. Phenotypic correlations between colony traits in the honeybee. American Bee Journal, 122: 711-716.