شناسایی و اولویت بندی شاخص‌های علی و زمینه ای بلوغ تئوری انتقادی در حسابداری و کیفیت منافع اجتماعی
سید حسین نورحسینی نیاکی
1
(
دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
)
مهدی مشکی میاوقی
2
(
دانشیار گروه مالی، دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران
)
صغری براری نوکاشتی
3
(
استاديار، گروه حسابداري، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامي، رشت، ايران
)
کلید واژه: شاخص های سازمانی, شاخص های مدیریتی, شاخص های حاکمیتی, تئوری انتقادی,
چکیده مقاله :
این مطالعه با هدف شناسایی و اولویتبندی شاخص‌های علی و زمینه ای بلوغ تئوری انتقادی در حسابداری و کیفیت منافع اجتماعی انجام شد. از روش نظریه داده بنیاد به ارایه الگویی در راستای بلوغ حسابداری انتقادی و کیفیت منافع اجتماعی با تاکید بر نقش تئوری نمایندگی از طریق مصاحبه با خبرگان که شامل 33 نفر استفاده شد. شرایط علی و شرایط زمینه ای پس از ارزیابی و غربالگری با روش دلفی فازی ارایه گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که در بین مقوله های علی، بار عاملی مولفه های 1- برون سازمانی، 2- درون سازمانی و 3- آمادگی و پذیرش جامعه به ترتیب با مقادیر (834/0)، (834/0) و (778/0) در جایگاه اول تا سوم میزان اهمیت قرار دارند که مهمترین آنها عدم آمادگی پذیرش سیستم های جدید گزارش دهی مالی، عدم تجربه در استفاده از سیستم های مالی و عدم حمایت مدیران در پذیرش سیستم های مالی بودند. همچنین در بین مقوله های زمینه ای نیز، بار عاملی مولفه های 1-اجتماعی، 2- فنی و آمادگی و 3- علمی و آموزشی به ترتیب با مقادیر (922/0)، (909/0) و (881/0) در جایگاه اول تا سوم میزان اهمیت قرار دارند که مهمترین شاخص های آنها وجود تحریم های اقتصادی، نبود قوانین و استانداردها حسابداری معتبر ، کند بودن سرعت خطوط ارتباطی ، عدم پرورش نيروهاي متخصص و كارآمد و بهره گیری از آموزش بودند.
چکیده انگلیسی :
This study was conducted with the aim of Identification and prioritizing the causal and contextual indicators of the maturity of critical accounting theory and the quality of social benefits. The Foundation's data theory method was used to present a model regarding the maturity of critical accounting and the quality of social importance, emphasizing the role of representation theory through interviews with experts, which included 33 people. Causal conditions and background conditions are provided after evaluation and screening with the fuzzy Delphi method. The results of this study showed that among the causal indicators, factor load of the extra-organizational, intra-organizational, and society's readiness-acceptance indicators were ranked with values of (0.834), (0.834) and (0.778), respectively. The most important of them were lack of readiness to accept new financial reporting systems, lack of experience in using financial systems, and lack of support from managers in accepting financial systems. among the contextual indicators, the factor load of social, technical-preparation and scientific-educational indicators with the values of (0.922), (0.909) and (0.881) were respectively in terms of importance in first to third. Their most important indicators were the existence of economic sanctions, the lack of valid accounting laws and standards, the slow speed of communication lines, the lack of training of expert and efficient forces and the use of training.
منابع
احمدی آستانه، رسول و عسکری، آزیتا، (1393)، حسابداری مسئولیت اجتماعی، اولین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی، موسسه پيشگامان فرهيختگان فرهنگ و انديشه وليعصر با همكاري اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان اردبيل، 28 آبان 1393 اردبیل، ایران.
اخوان حجازی، سیدمجتبی؛ احمدی‌زاد، آرمان و صبورطینت، امیرحسین (۱۳۹۰). به‌کارگیری مدل بلوغ قابلیت‌های بازاریابی به‌منظور ارزیابی فرایندهای بازاریابی در شرکت ایران ترانسفو. تحقیقات بازاریابی نوین، ۱(۲)، ۶۰-۴۱.
اسدی ، لیلا، واعظ، سید علی، جرجر زاده علیرضا و کعب عمیر، احمد (1401). مسئولیت پذیری اجتماعی و ارزش آفرینی نقدی با تاکید بر نقش تعدیلی استراتژی کسب وکار. پژوهش های تجربی حسابداری. شماره 43، صفحه 27-68.
اقدم مزرعه، یعقوب، نیکومرام، هاشم و بنی مهد، بهمن، (1396)، دموکراسی و توسعه حسابداری، نشریه حسابداری مدیریت، 10(32)،71-80.
جهانگیرنیا، حسین و بختیاری، مسعود (1396). رویه های حسابداری انتقادی در تحلیل کیفیت و افشای اطلاعات. مجله حسابدار، 33(3)، 59-65.
جهانگیرنیا، حسین؛ رهنمای رودپشتی، فریدون و وکیلی فرد، حمیدرضا (1396). تاثیر کیفیت افشای رویه های حسابداری انتقادی بر عدم تقارن اطلاعاتی. فصلنامه علمی و پژوهشی حسابداری مدیریت. 10(33)، 1-12.
خواجوی، شکرالله، نعمت الهی، زعیمه (1399). رویکرد انتقادی و نقش آن در حسابداری. نشریه علمی حسابداری مدیریت. 13(44)، 73-83.
رهنماي رودپشتي، فريدون و گودرزي، احمد. (1392). حسابداري مديريت انتقادي. مجله دانش حسابداري و حسابداري مديريت. 2(5)، 1-14.
ریاحی بلکوئی، احمد (1381). تئوری حسابداری. مترجم: پارسائیان، علی. ناشر: دفتر پژوهش¬های فرهنگی. چاپ اول، 784 صفحه.
سپاسی، سحر، میراشرفی، زهرا و بیات، مرتضی، (1397). پاردایم هاي فکري حسابداري. مطالعات حسابداری و حسابرسی، (28)، 60-47.
سپاسی، سحر، و رمضانی، محمدجواد. (1399). کاربرد حسابداری مدیریت زیست‌محیطی در شناسایی هزینه‌های زیست‌محیطی. مطالعات حسابداری و حسابرسی، 9(35)، 48-37.
صفرزاده بندری، محمدحسین و جودکی چگینی، زهرا. (1400). حسابداری منافع اجتماعی در بخش عمومی. مجله حسابداری و منافع اجتماعی، 11(2)، 122-103.
صمیمی، سعید (1402). الگوی محدود سازی انحصار گرایی و ویژگی های منفی ماکیاولیسم حسابرسان در پرتو تئوری انتقادی، دانش حسابداری مالی،10(2)، 185-215.
غلامی، افسانه و نظام پور، عشرت. (1401). مطالعه نظری تئوری نمایندگی در پژوهشهای حسابداری ، پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، 6(4)، 18-11.
قاسمی، مصطفی و رئیس زاده، آمنه (1399). تئوری انتقادی در حسابداری براساس دیدگاه جرمی بتنهام. مجله علمی مطالعات علوم اسلامی انسانی. 6(21)، 76-88.
محسنی، عبدالرضا؛ قربانی، داریوش و علی بابایی، غزل. (1397). مطالعات انتقادی در حسابداری با رویکرد تحلیلی. سومین کنفرانس علمی پژوهشی رهیافت های نوین در علوم انسانی ایران. 9 صفحه.
مشایخ، ش. و آشتیانی، م.ط. (1403) رابطه حساسیت و توجه سرمایه‌گذار نسبت به گزارشگری مسئولیت اجتماعی و اثر تعاملی عملکرد شرکت بر آن. پژوهش های تجربی حسابداری. شماره 51، صفحه 63-88.
مهدوی، غلامحسین و نمازی، نویدرضا(1391). به کارگیري تئوري نمایندگی جهت تبیین فساد مالی، مجموعه مقالات همایش ملی حسابداری و حسابرسی دانشگاه سیستان و بلوچستان.
نیکومرام، هاشم. بنی مهد، بهمن (۱۳۸۸). مقدمه ای بر تئوری های توصیفی ، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
References
Aghdam-Mazraeh, Y., Nikoomaram, H. & Banimahd, B. (2017). Democracy and accounting development. Management Accounting, 10(32), 71-80. [In Persian]
Ahmadi-Astaneh, R. & Askari, A. (2014). Social responsibility accounting. The First National Conference in Economic Management and Iranian Islamic Culture papers, Valiasr Institute of Pioneers of Culture and Thought with the cooperation of the General Department of Culture and Islamic Guidance of Ardabil Province, 28 November 2013, Ardabil, Iran. [In Persian]
Ahmadizad, A., Akhavan-Hejazi, S.M. & Sabourtinat A.H. (2011), using marketing capability maturity model to measure marketing processes at iran transfo corporation. New Marketing Research Journal, 1(2), 41-59. [In Persian]
Akira Ishikawa 1 2, Michio Amagasa, Tetsuo Shiga, Giichi Tomizawa, Rumi Tatsuta, Hiroshi Mieno. (1993). The max-min Delphi method and fuzzy Delphi method via fuzzy integration. Fuzzy Sets and Systems. 55(3,) 241-253.
Arnold, P. J. (2009). Global financial crisis: The challenge to accounting research. Accounting, Organizations and Society, 34(6), 803-809.
Asadi, L., Vaez, S.A., Jorjor-Zadeh, A.R. & Kaabomeir, A. (2022). Business Strategy Moderating Effect on the Relationship between Firms’ Social Responsibility Dimensions and Value Creation. Journal of Empirical Researches in Accounting , 12(1), 27-68. [In Persian]
Badavar-Nahandi, Y., Pakmaram, A. & Ghaderi, Gh. (2018). The impact of financial reporting quality on interaction between agency costs and speed of adjustment of stock price. Journal of Accounting Advances, 10(2), 31-62. [In Persian]
Baker, C.R. & Battner, M.S. (1997). Interpretive and Critical Research in Accounting: A Commentary on Its Absence from Mainstream Accounting Research. Critical Perspectives on Accounting. 8, 293-310.
Boujadziv, George., & Boujadziv, Maria. (2002). Fuzzy logic and its application in management, translated by Seyyed Mohammad Hosseini, Tehran, Ishiq Publications, first edition. [In Persian]
Deegan, C., Rankin, M. & Voght, P. (2000). Firms’ disclosure reactions to major social incidents: Australian evidence. Accounting Forum, 24(1), 101-130.
Ferri, P., Lusiani, M., & Pareschi, L. (2016(. Accountng for accountng history: An exploratory study through topic modeling approach. Department of Management, Università Ca'Foscari Venezia Working Paper.
Gallhofer, S. & Haslam, J. (2006). Mobilising accounting in the radical media during the First World War and its aftermath: The case of Forward in the context of Red Clydeside. Critical Perspectives on Accounting. (17), 224-252.
Ghasemi, M. & Raeeszadeh, A. (2020). Critical theory in accounting based on Jeremy Bentham's perspective. Studies of Human Islamic Sciences. 6(21), 76-88. [In Persian]
Gholami, A. & Nezampour, E. (2022) Theoretical study of representation theory in accounting research. Research in Accounting and Economic Sciences, 6(4), 11-18. [In Persian]
Hsu, P. F., & Chen, B. Y. (2007). “Developing and implementing a selection model for bedding chain retail store franchisee using Delphi and fuzzy AHP”. Quality & Quantity, 41(2), 275-290.
Hsu, Yu-Lung. & Cheng-Haw Lee, Kreng, V.B. (2010). “The application of Fuzzy Delphi Method and Fuzzy AHP in lubricant regenerative technology selection”. Expert Systems with Applications, Vol. 37, PP. 419-425.
Huber, W.D. (2015). The research– publication complex and the construct shift in accounting research. International Journal of Critical Accounting, 7(1), 1-48.
Jahangirnia, H. & Bakhtiari, M. (2017). Critical accounting procedures in quality analysis and information disclosure. Accountant Journal, 33(3), 59-65. [In Persian]
Jahangirnia, H., Rahnamay-Roodposhti, F. & Vakilifard, H.R. (2017). The quality of critical accounting procedures effect on information asymmetry. Management Accounting, 10(33), 1-12. [In Persian]
James, K. (2008). A critical theory and postmodernist approach to the teaching of
accounting theory. Critical Perspectives on Accounting, 19(5), 643-676.
Jensen, M.C. & Meckling, W.H. (1976) Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs, and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3 (4). 305-360.
Kaufmann, A. & Gupta, M.M. (1988) Fuzzy Mathematical Models in Engineering and Management Science. Elsevier Science Pub-lishers, North-Holland, Amsterdam, N.Y.
Khajavi, Sh. & Neamatollahi, Z. (2020) critical theory and its role in accounting. Management Accounting, 13(44), 73-86. [In Persian]
Lesley, C., Stewart, S. (2016). Accounting and social movements: An exploration of critical accounting praxis, Accounting Forum, 40(3), 220–234.
Mahdavi, Gh.H. & Namazi, N.R. (2012). Applying agency theory to explain financial corruption, collection of articles of the national accounting and auditing conference of Sistan and Baluchistan University. [In Persian]
Mashayekh, Sh. & Tahmasebi-Ashtiani, M. (2024). The Interactive Impact of Investor Attention and Company Performance on Corporate Social Responsibility Reporting. Journal of Empirical Researches in Accounting , 14(1), 63-88. [In Persian]
Mohseni, A.R., Ghorbani, D. & Alibabaei, Gh. (2018) Critical studies in accounting with an analytical approach. 3rd scientific conference of modern approaches in the humanities of Iran, 9 p. [In Persian]
Morgan, G. (1988). Accounting as a Reality Construction: Towards a New Epistemology for Accounting Practice, Accounting. Organizations and Society,13(5), 477-485.
Nikoumram, H. & Banimahd, B. (2009). An introduction to descriptive theories, Publications of Islamic Azad University, Science and Research Branch. [In Persian]
O’Regan.P. (2010). Regulation, the public interest and the establishment of an accounting supervisory body. Journal of Management Governance. 14(2): 297-312.
Paisey, C. & Paisey, N.J. (2020). Protecting the public interest? Continuing professional development policies and role-profession conflict in accountancy. Critical Perspectives on Accounting. (68), 1-22.
Pazzi, S. & Ekaterina, S. (2023). NGOs, public accountability, and critical accounting education: Making data speak. Critical Perspectives on Accounting, 92, Page, 102362.
Pereira, R. & Serrano, J. (2020). A review of methods used on IT maturity models development: A systematic literature review and a critical analysis. Journal of Information Technology, 35(2), 161-178.
Perksis, S., Lewis, A. & Lal, K. (2022). Can critical accounting perspectives contribute to the development of ocean accounting and ocean governance? Marine Policy, 136(3), Page, 104901.
Rahmani, A., Mollanazari, M., Faal Ghayoumi, A., Mahmoudkhani, M., Behbahaninia, P. S., Parsaei, M., Ghadirian Arani, M. H., & Khadivar, A. (2022). Design of the Financial Management and Accounting Maturity Model for Public Sector Entities. Accounting and Auditing Review, 29(2), 287-310. [In Persian].
Rahnamay-Roodposhti, F. & Goudarzi, A. (2013), critical thinking in accounting. Journal of Accounting Knowledge and Management Auditing, 2(5), 1-14. [In Persian]
Riahi-Belkoi, A. (2002). Accounting Theory. Translator: Parsaian, A., Publisher: Cultural Researchs Office. First edition, 784 p.
Richardson, A. J. (2015). Quantitative research and the critical accounting project. Critical Perspectives on Accounting, 32, 67-77.
Safarzadeh-Bandari, M.H. & Joudaki-Chegeni, Z. (2021). Accounting for social benefits in the public sector. Accounting and Social Interests, 11(2), 103-122. [In Persian]
Samimi, S., (2023). The Pattern Restricting Monopolism and Negative Machiavellian Property of Auditors with emphasis on Critical Theory. Financial Accounting Knowledge, 10(2), 185-215. [In Persian]
Sepasi, S. & Ramezani, M. (2020) the use of environmental management accounting (EMA) for identifying environmental costs, Journal of Accounting and Auditing Studies, 9(35), 37-48. [In Persian]
Sepasi, S., Bayat, M. & Mirashrafi, Z. (2018). Accounting thought paradigms. Accounting & Auditing Studie, 7(28), 47-60. [In Persian]
Smyth, S., Uddin, S. & Lee, B. (2022). Subject, method and praxis – Conducting critical studies in accounting research. Critical Perspectives on Accounting, (86), 10-24.
Wu, Chih-Hung. & Fang, Wen-Chang. (2011). “Combining the Fuzzy Analytic Hierarchy Process and the fuzzy Delphi method for developing critical competences of electronic commerce professional managers”. Qual Quant, Vol. 45, PP. 751–768