انعکاس معلولیت در آثار سینمایی بر مبنای الگوهای معلولیت
محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگی
محمد سلطانی فر
1
(ندارد)
پریسا افتخار
2
(مسئول مکاتبات)
کلید واژه: معلولیت, آثار سینمایی, الگوی فردی معلولیت, الگوی اجتماعی معلولیت,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: سینما، به عنوان یک منبع بزرگ اطلاعات در مورد معلولیت برای میلیون‌ها نفر از بینندگان عمل می‌کند و نمایش و بازنمایی معلولیت نیز نقش اساسی در چگونگی موقعیت افراد معلول در جامعه و درک و آگاهی جامعه از معلولیت دارد. در دهه‌های اخیر در سایه پیشرفت فرهنگ و علوم، افزایش آگاهی‌های عمومی و تخصصی، انقلاب اطلاعات و ارتباطات و تلاش‌های انجمن‌های حامی افراد معلول شاهد تغییراتی در زمینه الگوهای نگرشی حاکم نسبت به مقوله معلولیت بوده‌ایم. به طوری که امروزه برنامه‌ها و اقدام‌های مربوط به احقاق حقوق افراد معلول یکی از شاخص‌های رشد فرهنگی و اجتماعی جوامع محسوب می‌شود و الگوی موجود کنونی تفاوت عمیق و اساسی با الگوهای پیشین کرده است. روش پژوهش: در تحقیق حاضر سعی بر این بوده است که منتخب آثار سینمایی مربوط به دو دهه گذشته ایران و خارج در رابطه با معلولیت، از نظر محتوایی مورد تحلیل قرار گرفته و میزان انطباق آن با الگوهای معلولیت و کلیشه‌های رایج در این حوزه بررسی شود. یافته‌ها: نتایج حاکی از آن است که انعکاس معلولیت در فیلم‌های ایرانی مورد تحلیل این پژوهش در حال عبور از الگوی فردی به الگوی اجتماعی معلولیت است ولی این امر تحقق کامل نیافته است. بازنمایی مبتنی بر کلیشه نیز، همچنان در این فیلم‌ها به چشم می‌خورد. انعکاس معلولیت در فیلم‌های خارجی مورد بررسی نیز انطباق زیادی با الگوی اجتماعی معلولیت داشته و میزان بازنمایی افراد معلول به صورت کلیشه‌ای کم بوده است. نتیجه‌گیری: میزان انطباق فیلم‌های خارجی مورد تحقیق با الگوی اجتماعی معلولیت بیشتر از فیلم‌های ایرانی است در این فیلم‌ها کلیشه سازی از معلولیت کمتر به چشم می‌خورد.
Motion pictures act as a major information source about disabilities for millions of viewers, helping shape public attitudes that are critical for societal integration of persons with disabilities. In recent decades, disability models have been changed based on a significant growth in science, increase in public awareness, communications revolution and movements of disability rights activists. The portrayal of individuals with disabilities in feature films contributes to societies overall perception of disability and the rights fulfillment of persons with disability. Therefore the purpose of this study was to analyze four films produced in recent two decades that had a main character with disability. The analysis of the movies was based on disability models and included stereotypes identified by the research literature. Film review and analysis of Iranian movies resulted that portrayal of persons with disability in these movies are transitioning from Individual model to social but has not yet completely accomplished, portrayal based on stereotypes was seen in these movies too. In comparison, disability portrayal in foreign movies of this analysis was most based on social model of disability