بررسی اثربخشی زوج درمانی به روش تحلیل رفتار متقابل بر سرخوردگی و تعهد زناشویی در زوجین دارای تعارضات زناشویی
محورهای موضوعی : فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی
ابراهیم احمدزاده اقدم
1
(گروه مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.)
پرویز کریمی ثانی
2
(گروه روان‌شناسی، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران)
محمود گودرزی
3
(گروه مشاوره خانواده، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.)
امید مرادی
4
(گروه مشاوره، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.)
کلید واژه: تحلیل رفتار متقابل, تعارضات زناشویی, تعهد زناشویی, سرخوردگی زناشویی, زوج درمانی,
چکیده مقاله :
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی به روش تحلیل رفتار متقابل بر کاهش سرخوردگی زناشویی و بهبود تعهد زناشویی در زوجین دارای تعارضات زناشویی انجام شد. روش: پژوهش در چارچوب یک طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل اجرا شد. جامعه پژوهش شامل تمامی زوجین دارای تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان مهاباد در نیمه دوم سال 1398 بودند؛ به این منظور 30 زوج، با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه مساوی (هر کدام 15 زوج) جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 2 ساعته (هفته ای یک بار) زوج درمانی به شیوه تحلیل رفتار متقابل را دریافت کرد؛ اما گروه کنترل آموزشی ندید. جمع آوری داده ها به وسیله مقیاس سرخوردگی زناشویی (کایزر، 1993) و پرسشنامه تعهد زناشویی (آدامز و جونز، 1997) و پرسشنامه تعارض زناشویی (ثنایی ، براتی و بوستانی پور، 1387) بودند. داده ها با روش های خی دو، تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS-24 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج آزمون خی دو نشان داد که گروه های آزمایش و کنترل از نظر سن، شغل، تحصیلات، تعداد فرزندان، مدت ازدواج و قصد طلاق تفاوت معناداری نداشتند (5/0<P). همچنین، نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر نشان داد تفاوت معنادار بین دو گروه در متغیرهای سرخوردگی و تعهد زناشویی و خرده مقیاس های مربوط به آنان با در نظر گرفتن زمان بندی ها (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری) وجود دارد (05/0>P). نتایج در مرحله پیگیری پس از دو ماه نیز حفظ شد (05/0>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج، خانواده درمانگران و زوج درمانگران می توانند از روش تحلیل رفتار متقابل در کنار سایر روش های درمانی برای بهبود مشکلات و تعارضات زناشویی استفاده کنند.
Purpose: This study aimed to delineate the couple therapy's effectiveness with the transactional analysis to reduce marital disaffection and advance marital commitment in couples with marital conflicts. Methodology: The study was quasi-experimental with the pretest-posttest design, and a two-month follow-up test was directed through a control group. The study population contained all couples with marital issues referred to the counseling centers of Mahabad in the second half of 2019 year. To this end, 30 couples were selected by a purposive sampling method and randomly assigned to the experimental and control groups (15 couples). Couples in the experimental group received ten sessions of 2 hours for Transactional analysis per week; nonetheless, the control group did not receive this training. The data were collected using the Marital Disaffection Scale (Kayser, 1993), the Marital Commitment Questionnaire (Adams and Jones, 1997), and Marital Conflict Questionnaire (Sanai, Barati, and Boostanipoor, 1387). Data were analyzed by Chi-squared, Repeated Measures ANOVA and Dunn-Bonferroni post hoc method using SPSS-24 software. Findings: The findings of Chi-squared indicated that there was no significant difference between the experimental and control groups in terms of age, education, number of children, duration of the marriage, and divorce intention (P >0.05). Correspondingly, there was a significant difference between the experimental and control groups regarding marital disaffection and marital commitment and their related dimensions regarding the pre-test, post-test, and follow-up phase (P <0.05). Moreover, these results were maintained in the follow-up phase after two months (P <0.05). Conclusion: Based on the obtained results, the couple-therapy teams can exploit the Transactional analysis approach besides other training programs to improve marital issues and conflicts.
_||_