اثر تاریخ‌های کاشت بر عملکرد دانه و صفات رویشی ارقام کلزا در منطقه ایلام
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی
غلامرضا طهماسبی
1
(مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام)
سید عطا اله سیادت
2
(استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین)
محمد مهدی پورسیاه بیدی
3
(مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام)
رحیم ناصری
4
(دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه ایلام)
کلید واژه: عملکرد دانه, کلزا, تاریخ کاشت, صفات رویشی,
چکیده مقاله :
برای بررسی و تعیین مناسب‌ترین تاریخ کاشت ارقام کلزا و اثرات آنها بر عملکرد و اجزای آن آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 85-84 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام به مرحله اجرا درآمد. در کرت‌های اصلی 4 تاریخ کاشت 6/25، 7/10، 7/25 و8/10 و در کرت‌های فرعی سه رقم اکاپی، زرفام و طلایه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس عملکرد، اجزای عملکرد و صفات مورد بررسی نشان داد که بین تاریخ‌های مختلف کاشت، ارقام و اثرات متقابل از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌دار وجود دارد. بیشترین عملکرد دانه معادل 3622 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 10 مهر و کمترین آن با 3075 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 25 شهریور به دست آمد. در تاریخ کاشت 10 مهر بیشترین تعداد دانه در خورجین (61.55 خورجین)، بیشترین وزن هزار دانه (3.477 گرم) و بیشترین تعداد خورجین در ساقه اصلی (64.75 عدد) حاصل شد. رقم زرفام نسبت به سایر ارقام از نظر عملکرد دانه، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، تعداد خورجین در ساقه اصلی نسبت به دو رقم دیگر برتری داشت. طول دوره گلدهی و ارتفاع بوته رقم طلایه نسبت به سایر ارقام بیشتر بود و در بین تاریخ‌های کاشت، تاریخ کاشت 10 مهر دارای تعداد روز تا شروع گلدهی کمتر و طول دوره گلدهی برتری نسبت به سایر تاریخ های کاشت بود. در این آزمایش تاریخ کاشت 10 مهر همراه با رقم زرفام برای منطقه مناسب تشخیص داده شد. برای بررسی و تعیین مناسب‌ترین تاریخ کاشت ارقام کلزا و اثرات آنها بر عملکرد و اجزای آن آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 85-84 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام به مرحله اجرا درآمد. در کرت‌های اصلی 4 تاریخ کاشت 25/6، 10/7، 25/7 و10/8 و در کرت‌های فرعی سه رقم اکاپی،زرفام و طلایه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس عملکرد، اجزای عملکرد و صفات مورد بررسی نشان داد که بین تاریخ‌های مختلف کاشت، ارقام و اثرات متقابل از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌دار وجود دارد. بیشترین عملکرد دانه معادل 3622 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 10 مهر و کمترین آن با 3075 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت 25 شهریور به دست آمد. در تاریخ کاشت 10 مهر بیشترین تعداد دانه در خورجین (55/61 خورجین)، بیشترین وزن هزار دانه (477/3 گرم) و بیشترین تعداد خورجین در ساقه اصلی (75/64 عدد) حاصل شد. رقم زرفام نسبت به سایر ارقام از نظر عملکرد دانه، تعداد دانه در خورجین، وزن هزاردانه، تعداد خورجین در ساقه اصلی نسبت به دو رقم دیگر برتری داشت. طول دوره گلدهی و ارتفاع بوته رقم طلایه نسبت به سایر ارقام بیشتر بود و در بین تاریخ‌های کاشت، تاریخ کاشت 10 مهر دارای تعداد روز تا شروع گلدهی کمتر و طول دوره گلدهی برتری نسبت به سایر تاریخ های کاشت بود. در این آزمایش تاریخ کاشت 10 مهر همراه با رقم زرفام برای منطقه مناسب تشخیص داده شد.
To study the effect of the best planting date of rapeseed cultivars on seed yield, a split plot experiment was conducted in randomized compete block design with four replications at Agricultural and Natural Resources Research Center of Ilam province, Iran of 2005. Planting dates (September 5th, October 1st, October 15th and November 1st) were assigned to main plot and cultivars (Talaye, Rijent×Kobrah and Okapi) to sub plots. The results of the analysis variance of data showed that planting date, cultivars and their interaction effect were significant on under study traits at 1% level probability. The highest seed yield (3622 kg.ha-1) was obtained from September 5th and the lowest (3075 kg.ha-1) from October 1st planting dates. The highest number of seed per pod (61.55 seed), 1000-seed weight (3.477 g) and number of pod on main stem (64.75 pods) were observed in September 5th planting date. Zarfam cultivar had the highest seed yield, number seeds of per pod, 1000-seed weight and number of pods on main stem in comparison to other cultivars. Talaye had the highest days to flowering and plant height than other cultivars. Among planting dates, September 5th had lowest days to flowering and it was also evaluated as to be better than other planting dates. Therefore, September 5th planting date can be the results of this study recommended to Zarfam cultivar in this region.