بررسی کمی و کیفی عملکرد و اجزای عملکرد گیاهان علوفه ای جدید به تاریخ برداشت
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعیعلیرضا صابری 1 * , غلامعلی هلاکو 2
1 - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.
2 - کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، گرگان، ایران.
کلید واژه: باقلای علوفه¬ای, زمان برداشت, کلزای علوفه¬ای, گلرنگ علوفهای, عملكرد علوفه.,
چکیده مقاله :
بهمنظور مطالعه اثر زمان برداشت بر عملكرد کمی و کیفی علوفههای جدید در نه سطح شامل خردل علوفهاي (Brassica juncea) رقمS-83، گلرنگ علوفهای (Carthamus tinctorius) ارقام گل مهر، گلدشت و پرنیان، کلزای علوفهای (Brassica sp.) ارقام زرفام، ظفر،RGS0003 ، پراست و باقلای علوفهای (Vicia faba L.) رقم مهتا، آزمایشی به¬صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان طی دو سال زراعی 1400-1399 و 1401-1400 اجرا گردید. زمان برداشت در چهار سطح برای کلزا (در مراحل 10 درصد غنچهدهی، 50 درصد غنچهدهی، شروع گلدهی و 5 درصد گلدهی)، برای گلرنگ (در مراحل 10 درصد تکمهدهی، 50 درصد تکمهدهی، شروع گلدهی و 5 درصد گلدهی)، برای خردل و باقلا (در مراحل 10 درصد گلدهی، 50 درصد گلدهی یا 10 درصد غلافدهی، پایان گلدهی یا 50 درصد غلافدهی و 100 درصد غلافدهی) مورد بررسی قرار گرفت. كاشت در هر کرت شامل 4 خط کاشت برای باقلا با فاصله 50 سانتیمتر از هم و 8 خط کاشت برای سایر محصولات با فاصله 25 سانتیمتر ازهم به طول 8 متر (عرض 2 متر) بود که بهصورت پشت سرهم انجام گردید و بعد از سبزشدن در مرحله 3 تا 5 برگي طوري تنك شد كه فاصله بوتهها روي رديف براي باقلا و سایر محصولات علوفهای بهترتيب 12 و 5 سانتي¬متر باشد. بدینترتیب تراکم مدنظر برای باقلا 167 هزار بوته در هکتار و برای سایر محصولات 800 هزار بوته در هکتار بود. نتايج بررسی و مقایسه عملکرد علوفه تر نشان داد که بيشترين عملکرد و تولید علوفه از کشت کلزا رقم پراست با عملکرد 81/60 تن در هکتار حاصل گرديد و پس از آن خردل علوفه ای با عملکرد 93/49 تن در هکتار در کلاس B ردهبندی شد. سایر ارقام کلزا و گلرنگ از نظر عملکرد، اولویت بعدی را داشتند. مناسبترین زمان برداشت علوفه كلزای علوفه ای و گلرنگ علوفه ای هم مرحله 5 درصد گلدهی و برای خردل و باقلا مرحله 100 درصد غلافدهی بود. میزان پروتئین کلزای علوفهای رقم پراست 06/19 درصد (بیشترین مقدار) بود که اختلافش با سایر گونهها و ارقام از نظر آماری معنیدار بود. نتایج بررسی کمی و کیفی علوفههای موردبررسی نشان داد، زراعت کلزای علوفهای رقم پراست در گرگان ارجحیت داد.
To evaluate the effect of harvest time on the quantitative and qualitative performance of new forage crops, an experiment was conducted including nine treatments: forage mustard (Brassica juncea cv. S-83), forage safflower (Carthamus tinctorius cvs. Golmehr, Goldasht, and Parnian), forage rapeseed (Brassica sp. cvs. Zarfam, Zafar, RGS0003, and Parast), and forage faba bean (Vicia faba L. cv. Mehta). The study was arranged as a factorial experiment based on a randomized complete block design with three replications at the Gorgan Agricultural Research Station during the 2019–2020 and 2020–2021 cropping seasons. Harvest time was evaluated at four levels. For rapeseed, harvest stages included 10% budding, 50% budding, beginning of flowering, and 5% flowering. For safflower, harvests were made at 10% and 50% capitulum formation, beginning of flowering, and 5% flowering. For mustard and faba bean, harvests were conducted at 10% flowering, 50% flowering or 10% pod formation, end of flowering or 50% pod formation, and full pod formation. Each plot consisted of four planting rows for faba bean (50 cm apart) and eight rows for the other crops (25 cm apart), with a length of 8 m and a width of 2 m. After emergence, plants were thinned at the 3–5 leaf stage to maintain a spacing of 12 cm within rows for faba bean and 5 cm for the other forage crops, resulting in final plant densities of 167,000 and 800,000 plants per hectare, respectively. Results of fresh forage yield indicated that the highest yield (60.81 t ha⁻¹) was obtained from forage rapeseed cv. Parast, followed by forage mustard (49.93 t ha⁻¹), which was classified in yield class B. Other rapeseed and safflower cultivars produced comparatively lower yields. The optimal harvest stage for forage rapeseed and safflower was 5% flowering, while for mustard and faba bean it was full pod formation. The highest crude protein content (19.06%) was recorded in forage rapeseed cv. Parast, which differed significantly from other species and cultivars. Based on the quantitative and qualitative evaluations, cultivation of forage rapeseed cv. Parast was found to be the most suitable option for the Gorgan region
• Ahmadi, S. 2011. Evaluation yield of Vicia faba pisom at intercropping of Vicia faba pisom with Hordeum vulgare. Journal of New Finding in Agriculture. 1:5-10 (In Persian).
• Anonymus. 1995. FAO (Food and Agricultural Organization). Production Year Book. Vol. 48. Rome, Italy.
• Cazzato, E., V. Laudadio, A. Corleto, and V. Tufarelli. 2011. Effects of harvest date, wilting and inoculation on yield and forage quality of ensiling safflower (Carthamus tinctorius L.) biomass. Journal of the Science of Food and Agriculture 91(12): 2298-2302.
• Emongor, V. 2010. Safflower (Carthamus tinctorius L.) the underutilized and neglected Crop: A review. Asian Journal of Plant Science. 9(6): 299-306.
• Fraser, M.D., R. Fychan, and R. Jones. 2001. The effect of harvest date and inoculation on the yield, fermentation characteristics and feeding value of forage pea and field bean silages. Grass Forage Science. 56: 218-230.
• Ghoshchi, G.H. 2000. Tritic osecale wittmack.x the first manipulation cereals. Kare-no publications. Varamin Branch, Islamic Azad University. 76 p. (In Persian).
• Karimi, H. 2000. Agronomy and plant breeding. Tehran University Publications. (In Persian).
• Modir shane-chi, M. 2000. Production and management of forage crop. Astane Ghods Razavi Publications. 430 p. (In Persian).
• Mustafa, A.F., and P. Seguin. 2003. Characteristics and in situ degradability of whole crop faba bean, pea and soybean silages. Canadian Journal of Animal Science. 83: 793-799.
• Ozek, K. 2017. Feed value and the possibilities of using in farm animal nutrition of safflower: II. The using and effects in ruminant nutrition. Journal of Natatural Science. 20(1): 35-41.
• Pasandi, M. 2014. Determination of digestion ability and using silaged Faba's stem and leaf on Dalagh sheep food regime. Animal Science Journal (Pzohesh va sazandegi). 104. 17-24. (In Persian).
• Pezeshkpour, P., A.A. Shabani, M. Mirzaiy-Hyidari, S. Nazari, and A.A. Nabati. 2004. Evaluation of economic and biologic production ability of Lathyrus sativa autumn-winter planting compare to spring planting at rain feed conditions. The 8th Iranian Crop Poroduction and Breeding Congress. The University of Guilan, Rasht, Iran. (In Persian).
• Rastgar, M.A. 2005. Agronomy of forage crop. No-Pardazan Publications. 501 p.
• Saberi, A.R. 2016. Evaluation of the quantitative and qualitative characteristics of new forage crops in Golestan Province. Final Report of Agricultural and Natural Research and Education Center of Golestan Province.
• Salehi, M., M. Kafi, and A. Kiani. 2009. Growth analysis of kochia (Kochia scoparia (L.) schrad) irrigated with saline water in summer cropping. Pakistan Journal of Botany. 41: 1861-1870.
• Shahbaziyan, N. 2004. Leguminous forage crop. Kare-no publications. 158 p. (In Persian).
• Zand, A., A. Rahimiyan, A. Kocheki, J. Khalghani, S. Mosavi, and K. Ramezani. 2004. Weed ecology. Mashhad Jahad Daneshgahi publications. 110-123. (In Persian).