چالش های حقوقی پیش روی استارتاپ ها در ایران: از ثبت تا رشد و توسعه
محورهای موضوعی : حقوق خصوصی کسب و کار
1 - دانشجوی دکتری مدیریت، گروه مدیریت کسب و کار، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران(نویسنده مسئول).
2 - گروه حقوق، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران. ایران
کلید واژه: استارتاپ, حقوق استارتاپ, مالکیت فکری, جذب سرمایه, قوانین ایران.,
چکیده مقاله :
اکوسیستم استارتاپی ایران طی سالهای اخیر بهعنوان یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصاد دانشبنیان، رشد چشمگیری را تجربه کرده است. با این حال، استارتاپها در مسیر شکلگیری، توسعه و بلوغ خود با چالشهای پیچیده حقوقی مواجهاند که میتواند روند پایداری و موفقیت آنها را با مخاطره مواجه سازد. این پژوهش با رویکردی تحلیلی ـ توصیفی به بررسی مهمترین چالشهای حقوقی پیشروی استارتاپها میپردازد؛ از جمله انتخاب ساختار حقوقی مناسب، ثبت و حمایت از حقوق مالکیت فکری، تنظیم قراردادهای کلیدی، جذب سرمایهگذاران، و رعایت الزامات قانونی مرتبط با حفاظت از دادهها و حریم خصوصی. افزون بر این، پژوهش حاضر ضمن ارائه راهکارهای پیشگیرانه و معرفی سازوکارهای حلوفصل اختلافات، بر نقش حیاتی مشاوره حقوقی تخصصی از مراحل آغازین تأسیس و ضرورت تدوین قوانین جامع حمایتی از سوی نهادهای قانونگذار تأکید دارد و بر اهمیت افزایش آگاهی حقوقی در تقویت زیستبوم استارتاپی کشور را برجسته میسازد.
In recent years, Iran’s startup ecosystem has evolved into a dynamic pillar of the national knowledge-based economy, demonstrating significant growth and innovation. Despite this progress, startups face a wide range of complex legal challenges throughout their formation, development, and expansion phases—issues that may jeopardize their sustainability and long-term success. Adopting an analytical–descriptive methodology, this study explores the major legal dimensions influencing startup operations, including the selection of an appropriate legal structure, registration and protection of intellectual property rights, drafting of key contractual agreements, investor relations, and compliance with data protection and privacy regulations. In addition, the research proposes preventive legal strategies and examines effective dispute resolution mechanisms. The findings highlight the critical importance of early-stage legal consultation and the formulation of comprehensive legislative frameworks designed to foster innovation, mitigate legal risks, and strengthen the overall resilience of Iran’s startup ecosystem
قانون تجارت جمهوری اسالمی ایران، مصوب 1311.
لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، مصوب 1347.
قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری، مصوب 1386.
قانون حمایت حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای، مصوب 1379.
قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان، مصوب 1348.
قانون کار جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1369.
قانون تأمین اجتماعی، مصوب 1354.
قانون تجارت الکترونیکی، مصوب 1382.
قانون جرایم رایانه ای، مصوب 1388.
قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، مصوب 1379.
قنواتی، جلیل. (۱۳۹۸). حقوق کسبوکارهای نوپا. انتشارات مجد.
کریمی, ع.,کوشکی, م. (1398). شروط تحمیلی در قراردادهای منعقده بین صاحبان حرف. پژوهشنامه بازرگانی, 25(100), 229-256.
اسکینی، ربیعا. حقوق تجارت (شرکتهای تجاری). نشر سمت.
Fried, J., & Hansson, D. H. (2013). Práce na dálku: Zn.: Kancelář zbytečná. Jan Melvil
Wasserman, N. (2012). The founder's dilemmas: Anticipating and avoiding the pitfalls that can sink a startuP
. Cooter, R. D., & Gilbert, M. (2021). Constitutional Law and Economics. RFJ, 10, 294
Gilson, R. J. (2010). Engineering a Venture Capital Market: Lessons from the American Experience. Stanford Law Review.
Regulation, P. (2018). General data protection regulation. Intouch, 25, 1-5