اثر تلقیح با گونه‌های میکوریزا و ازتوباکتر کروکوکوم بر مراحل فنولوژی و عملکرد دانه ژنوتیپ‌های لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.)
هادی خاوری
1
(
باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران
)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
به منظور ارزیابی اثر کودهای زیستی میکوریزا و ازتوباکتر بر مراحل فنولوژی و عملکرد دانه ژنوتیپ‌های لوبیا قرمز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1395 در منطقه بیران‌شهر لرستان اجرا شد. تیمارها شامل تلقیح با میکوریزا آربسکولار گونه‌های (Glomus etunicatum, G. Intraradices, G. mossea) در دو سطح (تلقیح و بدون تلقیح) ، مایه‌زنی با (Azotobacter chroococcum Strain 15) در دو سطح (مایه‌زنی و عدم مایه‌زنی) و ژنوتیپ‌های لوبیا قرمز شامل (توده بیران‌شهر، ارقام اختر و گلی) بودند. نتایج نشان داد که اثر ازتوباکتر بر روز تا پر شدن دانه‌ها، اثر دوگانه میکوریزا×ژنوتیپ بر روز تا تشکیل غلاف و روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی و اثر سه‌گانه ازتوباکتر×میکوریزا×ژنوتیپ بر عملکرد دانه از نظر آماری مثبت و معنی‌دار گردید. بیشترین عملکرد دانه (90/2981 کیلوگرم در هکتار) از اثر توأم مایه‌زنی ازتوباکتر×تلقیح میکوریزا×رقم گلی با فرم بوته رونده و رشد نامحدود به-دست آمد. همچنین بیشترین درصد وابستگی و پاسخ میکوریزایی به ترتیب (49/13 و 59/15%) در تیمار مایه‌زنی ازتوباکتر در تلقیح میکوریزا در رقم گلی و کمترین وابستگی و پاسخ میکوریزایی به ترتیب (43/3 و 56/3%) در تیمار مایه‌زنی ازتوباکتر در تلقیح میکوریزا در رقم اختر به دست آمد. نتایج نشان داد که همزیستی میکوریزایی یا به عبارتی وابستگی میکوریزایی این امکان را برای گیاهان میزبان فراهم می‌سازد تا با توسعه ریشه‌ها به سطح بیشتری از خاک دسترسی پیداکرده و با گسترش سطح جذب شبکه‌های هیفی ریشه، جذب آب و عناصر غذایی را بهبود بخشیده و درنهایت سبب افزایش رشد و عملکرد گیاهان میکوریزایی گردد.
چکیده انگلیسی :
In order to study the effect of inculation with Mycorrhizal and Azotobacter on Seed yield and Phenological Phases of Red Bean Genotypes an experiment was performed in a farm located in Lorestan Beiranshahr in crop year 2016, The factorial experiment arranged base on randomized complete block design with four replications. Parameters studied were include inoculation with arbuscular mycorrhizal fungi species (Glomus etunicatum, G. Intraradices, G. mossea) at two levels (inoculated and no inoculated), inoculated with Azotobacter chroococcum bacteria (Azotobacter chroococcum Strain 15) at two levels: (inoculated and non-inoculated) and red bean Genotypes (Landrace Beiranshahr, Akhtar and Goli varieties). The results showed that Azotobacter effect on day to grain filling, the dual effect of mycorrhizal*genotypes on days to maturity and day to pod formation and three factor interaction on seed yield significant and positive, respectively. The highest seed yield (298.90 kg. ha-1) in effet of three factor inculation Mycorrhizal*Azotobacter*Goli varietiy with plant form progressive and unlimited growth, Obtained. Also The highest Mycorrhizal response and Mycorrhizal dependent (15.59 and 13.49 percent) respectively in Mycorrhizal and Azotobacter inculation*Goli varietiy and the lowest percentage Mycorrhizal response and dependent (3.56 and 3.43 percent) respectively in Mycorrhizal and Azotobacter inculation*Akhtar varietiy, Obtained. The results showed that the Mycorrhizal symbiosis, or mycorrhizal dependency until the Development Roots Provides It's possible for host plants Access to more levels of soil own again and the spread of absorbency levels roots network Hefei, Improved absorption of water and nutrients and ultimately result in Cause increased growth and yield Mycorrhizal plants.