بررسی موانع و مشکلات تولید پسته کم نهاده در منطقه دشت رباط شهربابک

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

فرنگیس سادات حسینی دانا ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج کشاورزی دانشگاه یاسوج، ایران)
مهدی نوری پور ² (دانشیار ترویج کشاورزی و توسعه روستایی دانشگاه یاسوج، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/03/28 تاریخ پذیرش : 1397/03/28 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: موانع تولید, کشاورزی ارگانیک, پسته, شهربابک,

چکیده مقاله :

به دلیل کاربرد بی رویه و نامناسب مواد شیمیایی در فرآیند تولید محصولات کشاورزی، بشر با بحران های جدیدی مواجه شده است. کشاورزی ارگانیک/ کم نهاده به‌عنوان وسیله ای برای برخورد با مسائل به وجود آمده و حفظ تعادل زیست محیطی در جهت پایداری مطرح‌شده است. به همین منظور، پژوهش حاضر به روش کیفی باهدف بررسی موانع و مشکلات تولید پسته‌ی ارگانیک/کم نهاده در دشت رباط شهربابک انجام شد. داده ها. داده ها از طریق مصاحبه با مطلعان کلیدی و کسانی که ازلحاظ فنی اطلاعات کافی درزمینة محصولات کم نهاده داشتند به شیوه نمونه گیری گلوله برفی با استفاده از تکنیک ارزیابی مشارکتی روستایی جمع آوری و به شیوه‌ تحلیل محتوا تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد به‌طورکلی عواملی که مانع تولید پسته ارگانیک/کم نهاده در منطقه دشت رباط شهر بابک شده اند شامل عوامل اقتصادی، بازار، آموزش، کاربرد، تولید، بهداشت، مدیریت، سیاست گذاری، فرهنگ سازی و مشارکت می باشند. با کد گذاری محوری، مؤلفه‌هایی که مشترک بودند در پنج دسته عوامل کاربردی، اقتصادی، قانونی، فنی- تولیدی و اجتماعی قرار گرفتند. شرح بیشتر یافته‌ها، در متن مقاله آمده است.

چکیده انگلیسی:

The human being has faced new crisis due to inappropriate and indiscriminate use of chemical materials in the process of agricultural production. Organic/ low-input agriculture has developed as a tool to face with upcoming issues and maintain ecological balance toward sustainability. Thus, current study used a qualitative research method approach to investigate barriers and problems of organic/ low-input pistachio production in Dasht Robat District of Sharbabak County. Interview technique was used for data collection among key informant people who had adequate information about organic/ low-input products identified via snowball sampling. Results of present study showed that barriers of producing low input pistachio production were economic, market, education, application, production, hygiene, management, policy making, culture and participation. The common components were classified in five groups including application, economic, legal, technical and social factors using axial coding. More detailed findings are presented in the body of the paper.

منابع و مأخذ:

امجدی، ا.،  باریکانی، ا.، و رفیعی، ح. (1389). تعیین بازارهای هدف صادرات پسته و خرمای ایران با استفاده از الگوی تقاضای صادرات و روش غربال گیری. اقتصاد کشاورز­ی و توسعه، سال 18، شماره 70، صفحات 220-199.

باقری، ا. (1391). موانع تبدیل کشت سیب‌زمینی متعارف به کشت ارگانیک در شهرستان اردبیل. اولین کنگره ملی کشاورزی ارگانیک، سال 1391، صفحات 6-1.

پاپ زن، ع.، و شیری، ن (1391). بررسی موانع و مشکلات توسعه کشاورزی ارگانیک. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال 1، شماره 1، صفحات 126-113.

پیرمرادی، ا.، و طاووسی، م. (1387). مفاهیم مهندسی کشاورزی، خبرگزاری دانشجویان ایران، تهران.

تبریزی، م. (1393). تحلیل محتوایی کیفی از منظر رویکرد‏ها‏ی قیاسی و استقرایی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 64، صفحات 138-105.

خالدی، م.، و امجدی، ا. (1390). بررسی انگیزه‌ها و موانع تبدیل به کشاورزی ارگانیک: درس‌هایی از تجربه سایر کشورها. مجموعه مقالات دومین همایش ملی توسعه پایدار روستایی، همدان، دانشگاه بوعلی سینا، 15 و 16 تیرماه.

رجبی، آ.، شعبانعلی فمی، ح.، و پور آتشی، م. (1392). بررسی مؤلفه­های پذیرش محصولات کشاورز­ی ارگانیک از دیدگاه مصرف‌کنندگان (مطالعه موردی شهر کرج). علوم و صنایع غذایی، مجله تحقیقات، اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، سال 10 شماره 38، صفحات 43-33.

رنجبرشمس، ح.، و امیدی نجف­آبادی، م. (1393). عوامل مؤثر بر نگرش مصرف محصولات کشاورز‏ی ارگانیک در تهران. پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورز­ی، سال 7، شماره 2، صفحات  62- 51.

ساعدی، ح. (1390). لازمه کشاورزی ارگانیک ضرورتی برای کشور. ماهنامه تحلیلی خبری و آموزشی، شماره 22، صفحات 8-5.

سمائی، م. (1386). بررسی وضعیت تولید محصولات زراعی ارگانیک، مشکلات و ارائه راهکارها در راستای حمایت و ارتقای کشاورزی ارگانیک. دومین همایش ملی کشاورزی بوم‌شناختی ایران، 13 صفحه.

سواری، م.، شیری، ن.، و شعبانعلی فمی، ح. (1391). کشاورزی ارگانیک (زیستی) راهبردی در جهت محیط‌زیست پایدار روستایی. دومین کنفرانس برنامه‏ریزی و مدیریت محیط­زیست، 11 صفحه.

صادقی، ا. خالدی، م.، و شوکت فدای، م. (1391). بررسی نقش آگاهی و آموزش کشاورزان در توسعه کشاورزی ارگانیک در میان گوجه‌فرنگی کاران استان البرز. مجموعه مقالات چهارمین کنگره علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران. دانشگاه تهران. پردیس اقتصاد و توسعه کشاورزی کرج، صفحات 38-34.

علی بیگی، ا. ح.، بینائیان، ا.، و زارعی، ا. (1393). واکاوی دانش و نگرش تولید ارگانیک پسته کاران شهرستان دامغان. مجله پسته ایران. سال 1، شماره 1، صفحات 25-11.

فاطمی، م.، و شاه ولی، م. (1392). تبیین نظام ارتباطات و اطلاع‌رسانی ترویج کشاورزی ارگانیک بر مبنا­ی حکمت توحیدی.      برنامه­ریزی و آمایش فضا، سال 17، شماره 4، صفحات 155-130.

قدیمی، س. ع.، شعبانعلی فمی، ح.، و اسدی، ع. (1391).  بررسی عوامل مؤثر بر نگرش کشاورز­ان نسبت به کشاورز­ی ارگانیک (مطالعه موردی: شهرستان فریدون). پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، شماره 4، صفحات 80-70.

نوری، م.، و نوری پور، م. (1392). تحلیل علل تأخیر در اتمام طرح شبکه آبیاری و زهکشی با استفاده از ابزار درخت مشکلات: مورد منطقه‏ی خیرآباد. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، شماره 1، صفحات 32-15.

هاشمی نژاد، آ.، و رضوان فر، ا. (1389). بررسی موانع و مشکلات کشاورز­ی ارگانیک از دیدگاه تولیدکنندگان محصولات ارگانیک شهرستان روانسر استان کرمانشاه. مجموعه مقالات اولین کنگره چالش­های کود در ایران: نیم‌قرن مصرف کود. تهران: 10 تا 12 اسفندماه 1389. 13 صفحه.

یعقوبی، ج.، و جوادی، ع. (1393) موانع تولید محصولات ارگانیک از دیدگاه کارشناسان جهاد کشاورزی استان زنجان. دانش کشاورزی و تولید پایدار، سال 24، شماره 1، صفحات 68-57.

Ahmadvand, M. (2008). Perceptions toward sustainable agricultural practices: the case of potato Farmers in Hamedan Province, Iran. Journal of extension Systems, 24(1): 105-94.

Asadollahpour, A., Pirmoradi, A., & Mohammadi, S. (2013). Organic farming: status, challenges and barriers- an Iranian perspective. Journal of Agri-Food and Applied Sciences, 1(4): 110-118.

 

Azami, M., Monavvari Fard, F., Jeyhoni, S., Eydi, S., Reyhani, H., & Ghadimi, A.R. (2013). The analysis of effective factors on non-accepting of organic agriculture products from the viewpoint of agricultural experts (Case Study: Alborz province). Journal International Advanced Biological and Biomedical Research, (3): 260-272.

Demiyurek, K. (2010). Analysis of information systems and communication networks for organic and conventional hazelnut producers in the Samsun province of Turkey. Journal Agricultural Systems, 103 (7): 444-452.

Ghorbani, M., Mahmoudi, H., & Liaghati, H. (2007) Consumers Demands and Preferences for Organic Foods: A Survey Study in Mashad, Iran, 3rd International Conferences of QLIF: Improving Sustainability in Organic and Low Input Food Production Systems, Germany.

Lashgarara, F., Ehtesham Majd, S. H., & Omidi Najafabadi, M. (2014). The challenges of organic pomegranate marketing from the perspective of Paveh growers. Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 4 (4): 3975-3983.

Nandi, R., Bokelmanna, W., Nithya, V. G., & Dias, G. (2015). Smallholder organic farmer’s attitudes, objectives and barriers towards production of organic fruits and vegetables in India: A multivariate analysis. Emirates Journal of Food and Agriculture, 27 (5): 396-406.

Rigby, D. & D. Caceres, (2001). Organic farming and the sustainability of agricultural systems. Agricultural Systems, 68: 21-40.

Schneeberger, W., Darnhofer, I., & Michael, E. (2002). Barriers to the Adoption of organic farming by cas hcrop producers in Austria. American Journal of Alternative Agriculture, 17 (1): 24 –31.

Sharifi, O., Sadati, S. A., Rostami Ghobadi, F., Sadati, S. A., Mohamadi, Y., & Taher Tolou Del, P. (2010). Barriers to conversion to Organic Farming: A case study in Babol County in Iran. African Journal of Agricultural Research, 5 (16): 2260-2267.

Tuomisto, H. (2005) Barriers of Conversion in to Organic Farming. Organic Farming in Poland as Example of Organic Farming in CEE Countries – from Farm to Plate. 4th ENAOS Summer Meeting. Warsaw. Poland.

Veisi, A., Gholami, M., & Shiri, N. (2013). What are the barriers to the development of organic farming? Scientific Papers Series Management. Journal Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 13(3):  321-326.