بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی در تولید انگور (مطالعه موردی: انگورکاران بخش دشمن زیاری شهرستان ممسنی)

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

مصطفی تیموری ¹ , سید روح الله موسوی ²

1 - استادیار گروه توسعه روستایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشجوی دکترای مدیریت استراتژیک، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

تاریخ دریافت : 1396/10/17 تاریخ پذیرش : 1396/10/17 تاریخ انتشار : 1396/08/01

کلید واژه: انگورکاران, بهره‌وری نیروی انسانی, تابع کاب داگلاس, شهرستان ممسنی,

چکیده مقاله :

مطالعه حاضر باهدف بررسی عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی در تولید انگور انجام‌گرفته است. جامعه آماری تحقیق را 140 انگورکار بخش دشمن زیاری شهرستان ممسنی از توابع استان فارس در سال زراعی 1395-1394 تشکیل دادند که به روش طبقه‌ای متناسب و تصادفی انتخاب شدند. تحلیل با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره کاب داگلاس انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد سطح تحصیلات سرپرست در حد خواندن و نوشتن و پنجم ابتدایی، اندازه باغات انگور، عضویت در شرکت تعاونی، شرکت در برنامه‌های آموزشی ترویجی، بازدید مروجان از باغات انگور و سکونت انگورکار در روستا با سطح توسعه‌یافتگی بالا بر بهره‌وری نیروی انسانی اثر مثبت و معنی‌داری داشته و متغیرهایی مانند سطح تحصیلات در حد دیپلم و بالاتر، تجربه و کل دارایی انگورکار بر بهره‌وری نیروی انسانی تأثیر منفی و معنی‌داری دارند. بر اساس این یافته‌ها، پیشنهاد می‌شود داشتن باغات بزرگ‌تر، عضویت در شرکت‌های تعاونی، افزایش برنامه‌های آموزشی- ترویجی و بازدید مروجان از باغات، توسط مسئولین بخش کشاورزی شهرستان ممسنی تشویق و تسهیل گردد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to analyze the factors affecting labor productivity in producing grapes in Doshman Zeyari Region of Mamasani Township, Fars Province, Iran. The Statistical population this study were grape growers in the year 1394-1395(2015-2016) who were selected 140 samples by Using Cochran Formula. Sampling done by stratified random. The analysis was done by using a multiple regression model.The results indicated that the level of education of read and write and primary, farm size, membership in cooperative, participating in training extension programs, visiting of Vineyards by extension men and household head residing in a highly developed village had positive and statistically effect on labor productivity. Variables such as level of education of high school Diploma, experience, Total assets of grape grower had negative and statistically significant effect on labor productivity.The results of this research suggest that enlargement of the size of farm, extension and training program and farm visits by extension men be encouraged and facilitated by the authorities and policy makers.

منابع و مأخذ:

اشرفی، م.، کرباسی، ع.، و ضیائی، ا. م. (1384). بررسی بهره‌وری عوامل تولید انگور در استان خراسان. پنجمین کنفرانس دوسالانه اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.

اکبری، ن. (1378). مباحثی از توسعه در ایران. چاپ اول، جهاد دانشگاهی اصفهان.

بیژنی، م.، و ملک محمدی، ا. (1386). بررسی بهره‌وری و اثربخشی فعالیت‌های ترویجی در طرح محوری گندم (مطالعه موردی استان فارس). مجله جهاد، شماره 278، صفحات 36-24.

ترکمانی، ج.، و م. حاجی رحیمی. (1377). رابطه اندازه مزرعه و بهره­وری عوامل تولید، مطالعه موردی زارعین استان فارس. وزارت کشاورزی، معاونت برنامه­ریزی و بودجه، مؤسسه پژوهش‌های بازرگانی و اقتصاد کشاورزی.

حجی، ع. (1383). اندازه­گیری بهره‌وری کل عوامل تولید و تحلیل عوامل مؤثر بر آن در مزارع پرورش ماهی استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

حسن‌پور، ب. (1381). تحلیل اقتصاد تولید انگور و برآورد کارایی فنی انگوکاران در کهگیلویه و بویراحمد. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال دهم، شماره 38، صفحات 112-83.

دربان آستانه، ع.، ایروانی، ه.، و بخشی، م. ر. (1386). عوامل مؤثر بر بهره‌وری گندم کاران استان تهران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال ششم، شماره دوم، صفحات 26-14.

سابو رو یاماها . (1985). اندازه­گیری و تجزیه‌وتحلیل بهره­وری در کشاورزی. ترجمه حیدری، غ.، و ج. نیازی. مرکز مطالعات برنامه‌ریزی و اقتصاد کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی.

مجدی، ع. (1375). میزان بهره­وری کار در صنایع روستایی استان خراسان و بررسی عوامل مؤثر بر آن. مجموعه مقالات و سخنرانی‌های دومین کنگره ملی بهره‌وری ایران، تهران.

مهرابی بشر آبادی، ح.، و گیلان پور، ا. (1384). بررسی رابطه بین اندازه مزرعه با سطح مکانیزاسیون و بهره‌وری ماشین‌آلات کشاورزی در محصولات زراعی استان کرمان، پنجمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.

موحدی، ف.، و ساری خانی، ن. (1377). بهره‌وری زن در تولید برنج با تأکید برزنان سرپرست خانوار (استان مازندران). تهران: مؤسسه پژوهش‌های بازرگانی و اقتصاد کشاورزی.

Byringiro, F., & Reardon, T. (1996). Farm Productivity in Rwanda. Journal of Agricultural Economics. 15 (2): 127-136.

Wenbiao, C. (2010). Skill Investment, Farm Size Distribution and Agricultural Productivity. Munich Personal RePEc Archive. 56-93.

Castany, L., Lopez- Bazo, E., & Moren, R. (2005). Differences in Total Factor Productivity across Firm Size. A Distributional Analysis, Open Conference, June, 9, 10 and 11th. Barcelona, Spain.

Data, K.K., & Joshi, P.K. (1992). Economic Efficiencies and land AugmEntation to Increase Agricultural Production: A Comparative Analysis for Investment Priorities. Indian Journal of Agricultural Economics, 47(1): 468-476.

Ellis, S. (2003). Introduction to Organizational Behavior. Mc- Graw Hill.

Foster, Andrew.D., & Rosenzweig, M. R.) 2004). Agricultural Productivity Growth. Rural Economic Diversity and Economic Reforms: India 1970- 2000. Economic Development and Cultural Change. 52(3): 509-542.

Gilligan, D.O. (1998). Farm Size, Productivity and Economic Efficiency: Accounting for differences in Efficiency of Farm by size in Honduras, American Agricultural Economics Association, Annual Meetings, Salt Lake, Uhata.

Guy, M.E. (1992). "Managing People" Public Productivity Handbook, In M. Holzer (ED). New York: Darcel Dekker, 45(2): 307-320.

Hicks, N.L. (1997). Education and economic growth. Economic of Education, Research and Studies, 58(1): 65-77.

Hollinger, J. (2009). Policy for Annual Assessment of Faculty Members [dissertation]: Lawrence University of Kansas.

Hoa V u, T., Phung Duc, T., & Waibel, H. (2012). Farm Size and Productivity: Empirical Evidence from Rural Vientnam. International Research on Food Security, Natural Resource, Germany.

Helfand. (2007). Information Technology and Worker Composition: Determinants of Productivity in the Life Insurance Industry, MIS Quarterly.

Hwang, A.R. (2003). Exports, Returns to Scale and Total Factor Productivity: the Case of Taiwanese Manufacturing Industries. Review of Development Economics, 7(2): 204-216.

Kudyba, S. (2003). Knowledge Management: the Art of Enhancing Productivity and Innovation with the Human Resource in your Organization. DM Review, April.

Morgan, J.D., & Langemeier, M.R. (2003). Impact of Farm Size and Type on Competitive Advantage Southern Agricultural Economics Association Annual Meeting, Mobile, Alabama, February 1-5.

Nguyen, T., & Cheng, E. (1997). Productivity Bins From Former Education in Chin. The Australian Journal of Agriculturales& Resources, 41(4): 471-497.

Park, S.R., & Kwon, J.K. (1995). Rapid Economic Growth with Increasing Returns to Scale and little or No Productivity Growth. The Review of Economics & Statistics, 77 (2): 332-351.

Kurosaki, T., & Khan, H. (2011). Effects of Human Capital on Farm and Non-Farm Productivity in Rural Pakistan. Journal of Development Economic. 19(1): 79-86.