راهبردهای توسعه پژوهش و فناوری در نظام تولید کالایی کشاورزی: مورد تولید توتون

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

عبدالحلیم کُر ¹ , محمد شریف شریف زاده ² , حمید بلالی ³ , رضا موحدی ⁴

1 - دانشجوی دکترای توسعه کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران
2 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران
3 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
4 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/07/18 تاریخ پذیرش : 1401/10/30 تاریخ انتشار : 1401/08/01

کلید واژه: تولید کالایی کشاورزی, راهبردهای پژوهش, توتونکاری, توسعه فناوری,

چکیده مقاله :

پایداری و بهره‌وری در بخش کشاورزی نیازمند توسعه و بهره‌گیری از فن‌آوریهای مناسب حاصل از تحقیقات می‌باشد. به همین دلیل تمامی کشورها تلاش می‌نمایند که زمینه تعمیق پژوهش در تمامی امور را فراهم نمایند. این مطالعه با هدف کارآمدی نظام پژوهش شرکت دخانیات و بررسی تنگناها و چالش‌های پیش‌روی این نظام و ارائه راهبردهای مناسب برای ارتقای ظرفیت‌ها, بهبود کارکردها آن در راستای اثربخشی مطلوب در عرصه کشاورزی شرکت انجام شد. روش انجام این تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش در قالب مصاحبه، تشکیل گروه کانونی و پرسشنامه در مراحل مختلف مطالعه بوده است که با استفاده از مدل تجزیه تحلیل SWOT مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که موقعیت راهبردی نظام پژوهش شرکت دخانیات تدافعی است و در بررسی و تحلیل انجام شده 8 راهبرد تدافعی برای افزایش ظرفیت‌های نظام پژوهش تدوین گردید و به کمک ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک(QSPM)، راهبردها اولویت‌بندی شد. و بر اساس آن برقراری تعامل کارآمد با نهادهای نظارتی و حکومتی با رویکرد حمایت از تولید داخلی با جذابیت نسبی 41/3 ، بازنگری در ساختارسازمانی با رویکرد یکپارچه‌سازی فرآیندها و هماهنگ‌سازی فعالیت‌های تحقیقاتی و تولیدی با مقدار عددی 881/2 از اولویت بالای برخوردار بوده‌اند همچنین راهبردهای تطبیقی دیگر در زمینه، توجه به رسانش یافته‌های تحقیقاتی، ، مدیریت منابع انسانی، فرهنگ سازمانی و تعامل سازنده با مجامع علمی نیز مورد تأکید بود.

چکیده انگلیسی:

Sustainability and productivity in agricultural section requires the development and use of appropriate research technologies. For this reason, all countries are trying to provide the basis for deepening research in all matters. The aim of this study was to investigate the efficiency of tobacco company's research system in the agricultural section and to examine the bottlenecks and challenges of this system and to provide appropriate strategies to improve capacity and improve its functions in order to be effective in the agricultural field. The method of this research is descriptive-analytical with a survey approach. The data collection tools in this study were interviews, focus group formation and questionnaires in different stages of the study which were analyzed using SWOT analysis model. Results of the study showed that the strategic position of the research system of the tobacco company is defensive and Based on the review and analysis, 8 defensive strategies were developed to increase the capacities of the research system, and with the help of the Strategic Planning Matrix (QSPM), the strategies were prioritized. And based on that, establishing efficient interaction with regulatory and governmental institutions with the approach of supporting domestic production with a relative attractiveness of 3.41, reviewing the organizational structure with the approach of integrating processes and coordinating research and production activities with a numerical value of 2.881 have been given high priority.Also, other adaptive strategies in the field, paying attention to research findings, human resource management, organizational culture and constructive interaction with scientific societies were also emphasized.

منابع و مأخذ:

-ابراهیم زاده، ع؛ یاری، م؛ و سبزی، ب.(1391). تحلیلی بر برنامه ریزی و توسعه گردشگری در استان لرستان با بهره گیری از مدل استراتژیک SWOT. فصلنامه آمایش سرزمین، شماره 6، ص 124-106.

- بنی‌هاشمی، س؛ ثقفی، م.(1395). تجزیه و تحلیل استراتژی های توسعه صادرات به کشورهای آسیای میانه با مدل SWOT در راستای برنامه ششم توسعه.مجله بررسی‌های بازرگانی. شماره ،ص28-15.

-ترشیزیان، پ.(1386). برنامه­ریزی و ساماندهی فضای شهری در راستای توسعه شهری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

- خدری، م.(۱۳۹۶). بررسی تأثیر فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات بر بهبود مدیریت استراتژیک در نهادهای اجرایی کشور. همایش بین المللی مدیریت، اقتصاد و بازار یابی.

- شریف‌زاده، م؛ کر، ع.(1393). شناسایی سازوکارها و ملزومات پیوند هم‌افزای بخش‌های اجرایی و تحقیقاتی در شرکت دخانیات ایران(مطالعه موردی استان‌های گلستان و مازندران). شرکت دخانیات ایران. کارنامه پژوهشی مرکز تحقیقات تیرتاش.

- شریف­زاده، ف؛ شریفی، م.(1385). میزان تحقق اهداف شهرک­های تحقیقاتی و پارک­های علم و فناوری در ایران. مطالعات مدیریت صنعتی، شماره 14، ص110-75.

- عرب مازار، ع؛ جمشیدی، م؛ صالحیان،ا.(1388). آسیب شناسی  تحقیق و توسعه در سازمانهای دولتی. مجله تدبیر، شماره207.

- علامی نیسی، م.(۱۳۹۳). نقدی بر شیوه بهره گیری از ماتریسAWOT در تحقیقات راهبردی توسعه در ایران. فصلنامه راهبردهای اجتماعی فرهنگی. سال سوم، شماره دهم، ص ۳۵۲ -۳۹.

- عیدی، ا ؛ عبدالهی،ب.(۱۳۹۳). طراحی برنامه ریزی استراتژیک آموزشی شرکت ره آرتین با رویکردSWOT. .فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی. سال۱، شماره، ص ۸۹-۶۹.

- صفری،ا؛ صفری،ث؛ سرمدی، م و فرج اللهی،م.(۱۳۹۶). مطالعه مدل‌های برنامه ریزی استراتژیک دانشگاه‌ها(مطالعه موردی: آموزش عالی ایران). مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی.سال، شماره، ص ۴۰۶- ۳۹۷.

- کریمیان، ز؛ صباغیان، ز؛ صدق‌پور بهران، ص و لطفی،ف.(1387). موانع درون دانشگاهی موثر بر فعالیت ‌های تحقیقاتی از دیدگاه اعضای هیات‌ ‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز. مجله آموزش در علوم پژشکی. دوره 11، شماره 7، ص762-750.

- فال سلیمان، م؛ حجی پور، م.(1394). برنامه‌ریزی استراتژیک بخش‌های اقتصادی در راستای توسعه منطقه ای با بهره گیری از مدل SWOT. مجله مسکن و محیط روستا. شماره، ص 100-89..

- قاسمی، ب.(1387). مدیریت استراتژیک، ترجمه کتاب هریسون، ج وجان،ک. انتشارات آبتین، تهران.

- قنبری، س؛ رضایی، س؛ منصوری­دانشور، م. ر. (1393). بررسی عوامل مؤثر بر گردشگری عشایری با استفاده از تکنیکWSOT، مطالعه موردی ایل بختیاری، فضای گردشگری،3 (10): 105-119.

- کر، ع؛ بلالی،ح و شریفزاده، م.(1399). عوامل مؤثر بر تمایل توتونکاران بر تداوم کشت توتون در استان مازندران. جلد7، شماره1، ص 74-63.

- محمدیان ساروى، م.(1385). راه­هاى تقویت انگیزش و علایق پژوهشى در بین استادان دانشگاه آزاد اسلامى. فصلنامه علمى ترویجى مدیریت دانشگاه آزاد اسلامى فیروزکوه، سال سوم، شماره 4.

- مضطر زاده، ف. ا.(1377). وضعیت مراکز تحقیق در کشور، نامه فرهنگستان علوم، شماره 10 و 11

- محرابی زاده، م.(1395). تدوین استراتژی‌های معاونت آموزشی با استفاده از ماتریس SWOT در دانشگاه فناوری‌های نوین سبزوار و اولویت بندی استراتژی‌ها به روش QSPM. دانشگاه ازاد اسلامی واحد شاهرود. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. کارشناسی ارشد.

- مرادی، م؛ و حشمتی، ج.ر.(1393)). تدوین استراتژیهای منابع انسانی با بکارگیری تکنیک تجزیه و تحلیل عوامل محیطی. فصلنامه پژوهش مطالعات مدیریت(بهبود و تحول)۲۰(۷۵) : ۹۸ -۸۵..

- Bryson, J. 2004. A comment in Strategic Spatial Planning and longer range by J. Friedmann et al, Planning theory and practice, no. 5(1): 49-67.

-Burgoyne, L. N., Of Lynn, S., Boylan, G. B. 2010. Undergraduate medical research: the student perspective. Med Educ.26-29:15.

-Garner, R. (2005). SWOT Tactics: Basics for strategic planning. FBI Low Enforcement Bulletin, 74 (1), 9-17.

- Hofer, Barbara K. (2006) Domain Specificity of Personal Epistemology: Resolved Questions, Persistent Issues, International Journal of Educational, Vol. 45 No.2, p. 43.

- Hefferin EA, Horsley JA, Ventura MR. Promoting research-based nursing: the nurse administrator's role. The Journal of nursing administration. 1982;12(5):34.

- Hemsley-Brown, J.V (2004). Facilitating Research Utilization: A Cross-Sector Review of the Research Evidence”. International Journal of Public Sector Management, 17 (6), 534-52.

- Kordnaich, A. Azar, A & Niakan Lahiji, N. (2011). Developing an Effective Organizational Strategy in the Public Sector, a Case Study: The Customs of the Islamic Republic of Iran, Quarterly Journal of Economic Research, Year 10, and Issue 2.

- Nilsson, M., (2004). Research and advice on strategic environmental assessment, Stockholm Environment in Statute ublications.doi:10.1097/00005110-198205000-00009

- Rudd John M, Greenly Gordon E, Beat son Amanda T, Lings Ian N 2008. Strategic planning and performance: Extending the debate, Journal of Business Research, Vol. 61, pp. 99–108.