تحلیل راهکارهای فنی و مدیریتی بهبود بهره وری سوخت در صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی استان کرمانشاه

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

جعفر یعقوبی ¹ , سارا پورجبرئیل ² , علی اصغر میرک زاده ³

1 - دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، ایران
2 - کارشناس ارشد رشته توسعه روستایی دانشگاه زنجان، ایران
3 - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، ایران

تاریخ دریافت : 1401/01/17 تاریخ پذیرش : 1402/02/20 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: بهره‌وری سوخت, استان کرمانشاه, صنایع تبدیلی و تکمیلی,

چکیده مقاله :

صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی یکی از مهم‌ترین صنایع روستایی به شمار می‌روند. هدف این تحقیق شناسایی راهکارهای فنی و مدیریتی بهبود بهره‌وری سوخت در صنایع تبدیلی و تکمیلی استان کرمانشاه بود. در این مطالعه از روش توصیفی-پیمایشی استفاده شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. روایی پرسشنامه توسط گروهی از اعضای هیئت‌علمی و کارشناسان مرتبط تأیید شد. برای اطمینان از پایایی از پیش-آزمون و محاسبه ضریب کرونباخ آلفا استفاده شده است که مقدار آن برای بخش‌های مختلف بین 71/0 تا 94/0 به دست آمد. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی استان کرمانشاه بودند که تعداد کل آنها 69 واحد بود که با استفاده از رابطه کوکران 46 نفر از آنها به‌عنوان نمونه و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتصاب متناسب با حجم انتخاب شدند. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی راهکارهای فنی بهبود بهره‌وری سوخت در صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی استان کرمانشاه به ترتیب در شش عامل روزآمدسازی مداوم تجهیزات، تقویت استفاده از تجهیزات کاهش اتلاف انرژی، خودکارسازی تجهیزات تهویه، مدیریت فنی سیستم‌ها، جایگزینی سوخت با گاز و سرویس دوره‌ای تجهیزات خلاصه شدند که این عوامل 14/76 درصد از کل واریانس عوامل فنی را تبیین کردند. راهکارهای مدیریتی بهبود بهره‌وری سوخت نیز در چهار عامل اولویت به سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی و نوسازی، آموزش و اطلاع‌رسانی، مداخله‌های هدفمند دولتی با رویکرد بهینه‌سازی و اصلاح سیاست‌های قیمتی انرژی خلاصه شدند که این عوامل 52/75 درصد از کل واریانس عوامل مدیریتی را تبیین کردند.

چکیده انگلیسی:

Agricultural transformation and supplementary industries are one of the most important rural industries. The purpose of this research was to identify technical and managerial solutions to improve fuel efficiency in the conversion and complementary industries in Kermanshah province. Descriptive survey method was used in this research. A questionnaire used to collect data. The validity of the questionnaire was approved by a panel of faculty member and related experts. Pre-test and calculating Cronbach’s alpha coefficients were used to measure the reliability (0.71-0.94). Managers of agricultural transformation and supplementary industries units in Kermanshah province formed the population of this study (N=69) and 46 samples were selected using stratified random sampling. Based on exploratory factor analysis, the most important technical solutions to improve fuel efficiency in the agricultural conversion and supplementary industries of Kermanshah province was summarized in six factors including continuous updating of equipment, strengthening the use of equipment to reduce energy loss, automation of ventilation machines, technical management of systems, replacement of fuel with gas and periodical service of equipment. These factors explained 76.14 percent of the total variance of technical solutions. Management solutions to improve fuel efficiency were also summarized in four factors: investment in optimization and renovation, education and information, targeted government interventions with an optimization approach and reforming energy price policies, which explained 75.52% of the total variance of management solutions.

منابع و مأخذ:

پورمحمدی، م، رنجبرنیا، ب، ملکی، ک و شفاعتی، آ. (1391). تحلیل توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان کرمانشاه، مجله علمی تخصصی برنامه‌ریزی فضایی، 2(1)، صص 26-21.

خاورپور، خ. (1392). تحلیل عوامل مرتبط با بهره‌وری انرژی در مرغداری‌های گوشتی تحت پوشش اتحادیه مرغدارن استان کرمانشاه کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان، زنجان.  

خدایی استیار، ح، راحلی، ح، کوهستانی، ح و شجاعی مزدی، ح. (1397). شناسایی موانع و مشکلات واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در روستاهای شهرستان ساری. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی. 5 (4)، صص 467-455.

سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه. (1400). آمارنامه کشاورزی استان کرمانشاه. کرمانشاه: سازمان جهاد کشاورزی کرمانشاه

شجری، ه، استادی، ح و شیخی، ث. (1393). تحلیل عوامل مؤثر بر بهره‌وری کل عوامل تولید: (مطالعه موردی صنایع تولید مواد شیمیایی اساسی ایران). فصلنامه اقتصاد مالی. ش 27. صص 88-65.

عباسی‏نژاد، ح و وافی‏نجار، د. (1383). بررسی کارایی و بهره‌وری انرژی در بخش‏های مختلف اقتصادی و تخمین کشش نهاده‏ای و قیمتی انرژی در بخش صنعت و حمل و نقل با روشTSLS(1379-1350) ،مجله تحقیقات اقتصادی، ش66، صص 113-137.

عرب مازار، ع و خسروی، ع. (1397). تحلیل مقایسه ای روند بهره وری انرژی در استان های کشور. پژوهش های سیاستگذاری و برنامه ریزی انرژی، 10، صص41-66.

فاتحی‏فر، ا، پاک‏نیا، س و کشاورز، پ. (1391). ارائه راهکارهایی برای صرفه‏جویی در مصرف انرژی ، ماهنامه نفت، گاز و انرژی، ش 15، صص 27-22.

قلیزاده، م، عباسی، ر، ابراهیم‏پورازبری، م و مهدوی، ر. (1388). اندازه‌گیری و تحلیل عوامل موثر بر بهره‌وری صنایع تبدیلی چای کشور، اقتصاد کشاورزی و توسعه، ش 67، صص 20-21.

قنبری، ع، خاکسار آستانه، ح و خاکسار آستانه، ح. (1393). بررسی عوامل موثر بر بهره وری انرژی دربخش کشاورزی ایران، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 6(1)، صص 1-21.

کاری، م، شاپوریان، س، و بلورچیان، ر. (1392). ،نقش کاربرد عایق حرارتی بازیافتی در کاهش مصرف انرژی (نمونه: شیشه سلولی)،دومین همایش ملی اقلیم، ساختمان و بهینه سازی مصرف انرژی،اصفهان،https://civilica.com/doc/215829

محمدی، ع، رکن الدین افتخاری، ع، و پورطاهری، م (1399). تحلیل مدیریت ظرفیتهای صنایع تبدیلی و تکمیلی در مناطق روستایی شهرستان زیرکوه. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. ش 31، صص 112-95.

محمدیان، مسیح (1380). بهینه سازی انرژی ضرورتی اجتناب ناپذیر،  تهران: سومین همایش ملی انرژی.

مخیری، ن، تاج، ش، استعلاجی، ع و مطیعی لنگرودی، ح. (1399). بررسی تاثیر ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی بر بهبود شاخص های اقتصادی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان گرگان). فصلنامه علمی مطالعات برنامه ریزی سکونت گاه های انسانی، 15 (3)، صص 826-811.

مرادی قزلی، خ، آگهی، ح، زرافشانی، ک و پاپ زن، ع. (1394). تحلیل کیفی چالش‌های فراروی صنایع تبدیلی انواع میوه در استان کرمانشاه (کاربرد نرم‌افزار NVivo). پژوهشهای روستائی، 6(3)، صص 483-514.

موسوی‏حقیقی، م و رجبی، ا. (1392). مدلسازی تاثیر تغییرات شدت انرژی در بخش صنعت بر شاخص‏های اقتصادی و زیست محیطی با روش پویایی شناسی سیستمی، فصلنامه تحقیقات مدل‏سازی اقتصادی، ش 12، صص  134-103.

وزارت نیرو. (1401). گزارش آماری سالانه صنعت آب و برق. قابل دسترس در: https://isn.moe.gov.ir

AlQdah, K. (2010) Potential opportunities for energy savings in a Jordanian poultry company. Energy Conversion and Management. Volume 51, Issue 8, 1651–1655

BaniasadI, N. SamarI, D. Farajollah HosseinI, J. and Omidi NajafabadI, M. 2021. Strategic study of total innovation management and its relationship with marketing capabilities in palm conversion and complementary industries. Journal of Innovation and Entrepreneurship. Baniasadi et al. J Innov Entrep, 10:46.

Barrau, Thicknessjerome؛ Ibanez, Manel & Badia, Ferran. (2014). Impact of the optimization criteria on the determination of theinsulation thickness. Energy and Buildings: 459–469.

Blancard, Stéphane & Martin, Elsa. (2014). Energy efficiency measurement in agriculture with imprecise energy content information. Energy Policy، 66(0): 198-208.

Colmenar-Santos, Antonio؛ Terán De Lober, Lya Noemí؛ Borge-Diez, David & Castro-Gil Manuel. (2013). Solutions to reduce energy consumption in the management of large buildings. Energy and Buildings، 56, 66-77.

Fridleifsson, Ingvar B. ؛ Bertaniو Ruggero.  & Lund, John W. (2008). The possible role and contribution of geothermal energy to the mitigation of climate change. Luebeck, Germany: 59–80.

Glassley, William E. (2010). Geothermal Energy: Renewable Energy and the Environment. Energy and the Environment: 320.

Kennedy,S. (2001).Energy use in American agriculture.Sustainable energy term paper. www.web.mit.edu/energylab/proceeding.

Zhang, Yue Jun). 2011). Interpreting the dynamic nexus between energy consumption and economic growth: Empirical evidence from Russia. Energy Policy، 39(5): 2265-2272.