تبیین سناریو، راهبردها و راهکارهای اجرایی توسعه گردشگری روستایی (مورد مطالعه: منطقه‌ی گردشگری ریجاب)
محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی
1 - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور
کلید واژه: راهبردهای توسعه گردشگری, گردشگری, منطقه ریجاب, گردشگری روستایی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف تبیین سناریو، راهبرد ها و راهکارهای اجرایی توسعه گردشگری روستایی به روش آمیخته انجام گرفت، اطلاعات از صاحب نظران گردشگری که به روش گلوله برفی انتخاب شدند گردآوری شد. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک سوات استفاده شد. در ابتدا مصاحبه با 37 نفر از کارشناسان گردشگری به منظور شنا سایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای منطقه ی ریجاب جهت توسعه ی گردشگری روستایی انجام گرفت. در گام دوم نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها به صورت پرسشنامه در اختیار کارشناسان قرار داده شد تا میزان اهمیت و وضع موجود هر گویه را مشخص نمایند. از نظر پاسخگویان مهمترین نقطه قوت منطقه جهت توسعه ی گردشگری وجود چشم انداز زیبا و منحصر به فرد به همراه فضای سبز، باغات، چشمه، آبشار. مهمترین نقطه ضعف منطقه ریجاب، نامناسب بودن و عدم کفایت تسهیلات بهداشتی، اقامتی و رفاهی. مهمترین فرصت در ریجاب وجود استخرهای پرورش ماهی و تهدید مهم ریجاب دوری و فاصله زیاد مراکز و کانون های گردشگر فرست کشور به این منطقه بود. بعد از تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها در ماتریس عوامل داخلی نقاط ضعف و در ماتریس عوامل خارجی تهدیدها غلبه داشتند و الگوی تدافعی برای توسعه ی گردشگری روستایی در منطقه ی ریجاب، از اولویت بالاتری برخوردار بود. نتایج پژوهش می تواند در ارائه راهکارهای توسعه گردشگری مؤثر باشد. لذا لازم است برنامه‌ریزان به منظور توسعه گردشگری روستایی به خصوص در منطقه ریجاب بر اساس اولویت راهکارهای اجرایی مورد اشاره در پژوهش حاضر جهت مرتفع ساختن آن‌ها به منظور توسعه گردشگری اقدام نمایند.
The purpose of this study was to explain the scenario, strategies and solutions for development of rural tourism through mixed method. The data collected from tourism experts selected by snowball method. For analyzing the data SWOT technique was used. Initially, interviews conducted with 37 experts of tourism in order to identify the strengths, weaknesses, opportunities and threats of Rijab region for rural tourism development. In the second step, the strengths, weaknesses, opportunities and threats were presented to the experts in a questionnaire to determine the importance and status of each item. According to the respondents, the most important strengths of the region for the development of tourism are the presence of a beautiful and unique landscape with green space. The main disadvantage of the Rijab area is the inadequacy and inadequacy of accommodation and welfare facilities. The most important opportunity in Rijab was the presence of fish breeding pools and the significant threat of Rijab far and distance of the country's tourist centers .After analyzing the questionnaires, the weaknesses in the internal factors matrix and the external threats matrix were predominant, and the defensive model for rural tourism development in the Rijab area was higher. According to the defensive model, strategies were identified based on which executive strategies for rural tourism development in the Rajab area was a higher priority. The results of this research can be effective in providing tourism development strategies. Therefore, it is necessary for planners to develop rural tourism, especially in the Rijab region based on the priority of the mentioned executive strategies mentioned in the present research; they sh ould take action to eliminate them in order to develop tourism.
ایمانی، ب. و ابراهیمی، خ. (1397). تدوین راهبردهای توسعه گردشگری روستایی (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان آذربایجان شرقی). اندیشه جغرافیایی، سال نهم، شماره 18، صص: 88-68.
ازکیا، م و کامور، ن. (1392). توسعه پایدار گردشگری روستایی در روستای چاشم شهرستان مهدی شهر. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال پنجم، شماره سوم، صص: 122-107.
احمدی، ع ر. و فتح اله، م و تاج الدین، ا. (1391). نگرش جامع بر مدیریت استراتژیک. چاپ شانزدهم، انتشارات تولید دانش.
اعرابی، س . م و دهقان، ن. ا. (1389). روشهای تحقیق در مدیریت راهبردی. فصلنامه راهبردی، سال 20، شماره60، صص: 216-193.
ابراهیمی دهکردی، ا. (1393). نقش عوامل فرهنگی، مذهبی و اکوتوریستی در توسعه گردشگری ابرکوه. فصلنامه فضای گردشگری. دوره3، شماره9، صص: 16-1.
بهرامی، ر. ا و حبیبی، ک. و قادری، ر (1390). برنامه استراتژیک توسعهی گردشگری روستایی (مطالعه موردی: مناطق روستایی استان کردستان). دو فصلنامه پژوهشهای بوم شناسی شهری. سال دوم، شماره سوم، صص: 61-74.
حاجینژاد، ع و رحیمی د و تقی زاده، ز. (92). تدوین برنامه استراتژیک گردشگری در منطقه نمونه کردشگری روستایی مطالعه موردی: روستای نمونه گردشگری هجیج در شهرستان پاوه. فصلنامه علمی-پژوهشی آمایش سرزمین. دوره5، شماره1، صص: 78-52.
حجازیزاده، ز و رجاییریزی، م. ع و حسینی امینی، ح. (1392). شناخت نقاط قوت و ضعف گردشگری روستایی، مطالعه موردی: اکوموزهی روستایی ابیانه-اصفهان. مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شماره پنجم. صص: 76-50.
حاجینژاد، ع و پایدار، ا و باقری، ف و عبدی، ن. (1393). تدوین برنامه راهبردی توسعه گردشگری روستایی ایران. فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان. سال2، شماره8، صص: 135-111.
دادورخانی، ف و نیک سیرت، م. (1389). برنامهریزی راهبردی طبیعتگردی در روستاهای نواحی بیابانی (مطالعه موردی: روستای خرانق-شهرستان اردکان، استان یزد). مجله پژوهشهای روستایی. دوره یک، شماره چهار. صص: 72-43.
شوکتی آمقانی، م و اسحاقی ر و رضایی، ر و شعبانعلی فمی،ح. (1393). بررسی موانع توسعه گردشگری در مناطق روستایی شهرستان اسکو (مطالعه موردی: روستای ساحلی آق بند). فصلنامه فضای جغرافیایی. سال16، شماره53، صص: 37-23.
عینالی، ج و فراهانی ح. ف و رومیانی، ا. (1392). ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه گردشگری روستایی با تأکید بر خانههای دوم. مجله برنامهریزی و توسعهی گردشگری. سال دوم، شماره ششم، صص: 74-52.
عبداله زاده، غ. ح و صالحی، خ و شریف زاده، م. ش و خواجه شاکوهی، ع. ر. (1394). بررسی تأثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی در استان گلستان. مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری. سال چهارم، شماره15، صص: 168-149.
علیقلیزاده فیروزجایی، ن و قنبرزاده اشعری، آ. (1394). سنجش حمایت ساکنین روستایی از توسعه گردشگری در روستاهای مناطق جنگلی و عوامل مؤثر بر آن. مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری. سال چهارم، شماره 15، صص: 188-171.
عنابستانی، ع. ا و وصال، ز. (1395). تحلیل عوامل مؤثر بر ایجاد برند گردشگری در سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی: شهرستان بینالود). مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری. سال پنجم، شماره16، صص:146-128.
عنابستانی، ع. ا و محمودی، ح. (1395). بررسی تأثیر گردشگری مذهبی بر ارتقاء زندگی روستاییان (مطالعه موردی: حوزه نفوذ گردشگاهی شهر مشهد). مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال پنجم، شماره18، صص: 114-98.
عنابستانی، ع. ا و مظفری، ز. (1397). تبیین عوامل مؤثر بر گرایش روستاییان به گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: روستاهای نمونه گردشگری دهستان فضل شهرستان نیشابور). سال هفتم، شماره24، صص: 145-124.
غنیان، م و تقی بیگی، م و شرفی، ل. (1395). بررسی موانع بهبود فضای کسب و کار در حوزه توریسم روستایی منطقه ریجاب با استفاده از تئوری بنیانی. مجله پژوهشهای ترویج و آموزش کشاورزی. سال نهم، شماره1، صص: 55-42.
کرمی دهکردی، م و کلانتری، خ و خراسانی، م. ا. (1395). واکاوی کیفی مشکلات گردشگری روستایی در استان چهارمحال بختیاری با استفاده از نظریه مبنایی با تأکید بر روستای دیمه شهرستان کوهرنگ. مجله برنامهریزی و توسعه گردشگری، سال پنجم، شماره19، صص: 198-176.
کرمی، ف و شریفی، ر. (1391). ارزیابی گردشگری روستایی با استفاده از مدل SWOT مطالعه موردی: روستاهای بخش مرکزی مراغه. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی. سال17، شماره46، صص: 195-175.
نصری، م و کاظمزاده اردستانی، ع. ر و دارایش، ر. (1391). ارزیابی گردشگری روستایی در منطقه اردستان با استفاده از مدل سوات. فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی شهری چشم انداز زاگرس. سال3، شماره9، صص: 78-61.
Akca, H. (2010). Assessment of rural tourism in turkey using SWOT analysis, Journal of Applied Sciences, 6(13): 2837-2839.
Bensemann, J.O. (2009), Copreneurship in Rural Tourism Exploring Women’s Experience. Annals of Torism Research, 29 (3), 5.
Beetone, S. (2006). “Community Develpoment through Tourism Australia”. CSIRO Publisher, 141-160.
Buzinde, C., Kalavar, N., Jyotsna M. and Melubo, K. (2013). Tourism and community well-being: The case of the Maasai in Tanzania,Annals of Tourism Research, 44(2014):PP; 20-35, http :// dx. doi. org/ 10. 1016 /j .annals. 08.010.
Del Bosque, I. R. and San Martín, H. (2008). Tourist satisfaction a cognitive-affective model. Annals of Tourism Research, 35(2): 551-573.
Eusébio, C., Carneiro, M. J., Kastenholz, E., Figueiredo, E. and da Silva, D. S. (2017). “Who is Consuming the Countryside? An Activity-Based Segmentation Analysis of the Domestic Rural Tourism Market in Portugal”. Journal of Hospitality and Tourism Management, 31, 197-210.
Icom. and wffm/fmam, (2007). Declaration of the international council of museums (icom) and the world federation of friends of museums (wffm) for worldwide sustainable cultural tourism. Avaialbe at: http://icom.museum/fileadmin/user upload
Helms, D.J. and Nixson, J. (2010). Not all metacognition is created equal. New Directons for Teaching And Learning, 95,73-79.
Jaafar, M., Rasoolimanesh, S. M. and Lonik, K. A. T. (2015). Tourism growth and entrepreneurship: empirical analysis of development of rural highlands. Tourism Management Perspectives, 14, 17-24.
Kim, S., and Jamal, T. (2015). The co-evolution of rural tourism and sustainable rural development in Hongdong, Korea: complexity, conflict and local response. Journal of Sustainable Tourism, 23(8-9), 1363-385.
Lee, C. C. and Chang C.P. (2008). Tourism Development and Economic Growth: A Closer Look at Panels, Tourism Management, 29 (1), 180- 192.
Popescu, R. I. (2009). The branding potential of Bucharest. Strategy and success factors, Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 4(4 (13)), 177-193.
Rathore, N. (2012), "Rural tourism impact, challenges and opportunities", Journal of
Business Economics & Management Research, 2 (2), 252- 260.
Rajaratnam, S.D., Munikrishnan, U.T., Sharif, S.P. ans Vikneswaran, N. (2014), Service quality and previous experience as a moderator in determining tourists’ satisfaction with rural tourism destinations in Malaysia: A partial least squares approach, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 144, 203 – 211.
Stroos, R. E. (2008). Educational psychology: Theory and practice(8th ed). New York, 86-174.
Su, B. (2011). Rural tourism in China, Tourism Management, 32, 1438-1441.
Shaw, J. and Williams, P. (2004) Strategic planning and community involvement as contributors to sustainable tourism development. Current Issues in Tourism. 29, 3-41.
Teye, M., So nmez, S.F. and Sirakaya, E. (2002). Residents’ attitudes toward tourism development, Annals of Tourism Research, 29, 668–688.
Vanolo, A. (2008). The image of the creative city: Some reflections on urban branding in Turin, Cities, 25(6), 370-382.
_||_