فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و اثرات آن بر توسعه کارآفرينی روستايي

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

رضا هاشمي ¹ , مصطفي كرباسيون ² , مهدی کرمی دهکردی ³ , سونیا سوری ⁴

1 - دانش آموخته كارشناسي ارشد دانشگاه شهركرد، دانشكده كشاورزي، گروه مديريت كشاورزي و توسعه روستايي، شهركرد، ايران
2 - استاديار دانشگاه شهركرد، دانشكده كشاورزي، گروه مديريت كشاورزي و توسعه روستايي، شهركرد،
3 - دانشيار دانشگاه شهركرد، دانشكده كشاورزي، گروه مديريت كشاورزي و توسعه روستايي، شهركرد، ايران
4 - دانش آموخته دكتري دانشگاه تهران، دانشكده كشاورزي، گروه ترويج و آموزش كشاورزي، كرج، ايران

تاریخ دریافت : 1403/02/07 تاریخ پذیرش : 1403/08/20 تاریخ انتشار : 1403/09/28

کلید واژه: فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT), کارآفرینی, توسعه روستايي, خلاقیت,

چکیده مقاله :

بر کسی پوشیده نیست که فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، در خلاقیت همه مخاطبین و بویژه روستاییان و بالطبع کارآفرینی مؤثر است. از این رو، هدف كلي پژوهش حاضر بررسی و تحليل اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه کارآفرینی روستایی بود. این تحقیق از نظر هدف كاربردي، از حيث جمع آوري داده از نوع توصيفي–پيمايشي و از نظر رويكرد كمي مي باشد. جامعه آماری تحقیق، کلیه روستاییان ساکن در روستای دزج شهرستان دهاقان(N=1858) استان اصفهان بوده است که تعداد318 نفر از آن ها با استفاده از فرمول كوكران و نمونه گيري تصادفي ساده، انتخاب و در این مطالعه شرکت داده شدند. ابزار جمع‌آوري داده ها، پرسشنامه‏اي بود كه روايي صوري و محتوايي آن توسط اساتيد و متخصصان ذيربط در دانشگاه شهرکرد و پايايي آن با استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ (88/0) تاييد شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از روش مدل سازي معادلات ساختاري و نرم افزار Smart PLS صورت پذيرفت.نتايج نشان داد که تاثیر فناوري اطلاعات و ارتباطات و بطور خاص اثرات آموزشی، اقتصادی، خدماتی و اجتماعی فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه کارافرینی روستایی، مثبت و معنادار است؛ در حالی که اثر آگاهی و اطلاعات بر توسعه کارآفرینی روستایی معنادار نمی‏باشد. همچنین باتوجه به یافته های این مطالعه، اثر اجتماعی فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه کارآفرینی روستایی دارای رتبه بالاتری نسبت به سایر عوامل است. این در حالیست که اثرات خدماتی، اقتصادی و آموزشی به ترتیب در اولویت های بعدی قرار گرفتند.

چکیده انگلیسی:

the general purpose of the present research is to investigate and analyze the effects of information and communication technology on the development of rural entrepreneurship. The current research is applied in terms of purpose, descriptive-survey in terms of data collection, and quantitative in terms of approach. The statistical population of the research includes all the villagers of Dezej village of Dahaqan County in Isfahan province (N=1858). A sample size of318 villagers was selected using the Cochran formula and simple random sampling. The data collection tool was a questionnaire, the face and content validity of which were confirmed by the relevant professors and experts in university of Shahrekord, and its reliability established using the Cronbach's alpha coefficient (0.88). Data analysis was done using structural equation modeling method and Smart PLS software. The results showed that the impact of information and communication technology, and specifically it’s educational, economic, service and social effects, on the development of rural entrepreneurship is positive and significant; while the effect of awareness and information on the development of rural entrepreneurship was not significant. Based on the findings of this research, it can also be seen that the social effect of information and communication technology on the development of rural entrepreneurship has a higher rank than other factors, and the service, economic and educational effects come next in order.

منابع و مأخذ:

-ايماني جاجرمي، ج و پور رجب، پ. (1389). سنجش و تحليل ويژگي هاي كارآفريني دهياران با تاكيد بر عومل زمينه اي موثر بر آن، پژوهش هاي روستايي، 1(1). 167-151.
-باشکوه، م. شکسته بند، م. (1393). تأثیر قابلیت‏های فناوری اطلاعات بر چابکی کسب و کار. مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، 1(4)، 25-1.
-برقی، ح. تقدیسی، ا. صادقیان، ف. (1391). آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی فناوری اطلاعات و ارتباطات در نواحی روستایی، مطالعه مرودی شهرستان دهقانیان، فصلنامه روستا و توسعه، 1 (2)، 72-55.
-پورکریمی، ب. صبوری، م. ص. (1390). نقش کارآفرینی در توسعه پایدار روستایی، همایش راهبردهای دستیابی به کشاورزی پایدار. خوزستان، دانشگاه پیام نور.
-حیدری ساربان، و. (1394). نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه اجتماعی مناطق روستایی، مطالعه مرودی: شهرستان مشکین شهر، مطالعات توسعه اجتماعی-فرهنگی، 4(2)، 101-85.
-خداپناه، ک. (1400). تحلیل میزان تأثیر پذیری اشتغال و کارآفرینی روستایی از فناوری اطلاعات و ارتباطات موردمطالعه: دهستان کلخوران، بخش مرکزی شهرستان اردبیل. فصلنامه جغرافیا و توسعه، 19(62)، 182-163.
-خواجه شاهکوهی، ع. (1392). تحلیل نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کیفیت زندگی روستاییان مطالعه موردی: روستاهای قرن آباد و اصفهان کلاته، شهر گرگان. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 7(3)، 120-103.
-رحمانی فضلی، ع. عزیزپور، ف. شامانیان، م. (1398). تحلیل ظرفیت¬های توسعه کارآفرینی در ناحیه روستایی دامغان. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 8(2)، 156-133.
-صرامی، ح. بهاری، ع. (1390). نقش ICT در توسعه روستایی، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 4(9)، 1-12.
-صمدیان، ا. مدبری، ر. (1393). بررسی قابلیت-های فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه اجتماعی-فرهنگی در روستاها مطالعه موردی آذربایجان شرقی، نشریه مدیریت فرهنگی، 8(23)، 106-95.
-صفايي پور، م، گشتيل، ف، رحيمي چم خان، ع و پناهي نژاد، ع. (1394). تاثير استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات بر شكل گيري گردشگري ورودي به شهر شيراز، جغرافيا و توسعه فضاي شهري، 2(2)، 73-55.
-طوسی، ر. جمشیدی، ع. تقدیسی، ا. (1393). کارآفرینی روستایی و تعیین عوامل مؤثر بر آن (مطالعه مرودی: روستاهای استان مینودشت)، پژوهش و برنامه¬ریزی روستایی، 3(8)، 1-14.
-طیب نیا، س. ه. برادران، س. (1393). بررسی عوامل موثر بر متنوع سازی فعالیت¬های اقتصادی در روستاهای مرزی شهرستان مریوان، دانش انتظام استان کردستان، 19(3)، 18-1.
-علوی زاده، س. ا. داورزنی، م. (1396). تحلیل اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در توسعه اقتصادی مناطق روستایی دهستان مزینان با تاکید بر توسعه مشاغل. پژوهش‏های مکانی-فضایی، 4(3)، 10-1.
-علوی زاده، س. ا. (1396). کارآفرینی و نقش ان در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: استان ایلام). فصل نامه عملی-ترویجی فرهنگ ایلام. 18(56)، 170-154.
-عنابستانی، ع. وزیری، س. (1390). تحلیل آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه نواحی روستایی: مطالعه موردی شهرستان گرگان. مجله پژوهش¬های روستایی، 2(1)، 213-187.
-فیض، د. زارعی، ع. کریمی، ب. (1392). بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کارآفرینی در شرکت-های کوچک و متوسط. مدیریت فناوری اطلاعات، 5(2)، 170-151.
-فراهی، ا. فال سلیمان، م. حجی پور، م. حق دوست، ن. فلزی، م. (1391). اثرات گسترش فناوری اطلاعات در توسعه روستایی مورد مطالعه روستاهای استان خراسان جنوبی. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 1(2)، 79-94.
-قاسم زاده، م. سلاطین، پ. (1398). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کارآفرینی. اقتصاد و تجارب نوین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 4(1)، 128-107.
-كرمي دهكردي، م و علي بيگي، ا. (1391). تحليل اثر بخشي دفاتر فناوري اطلاعات و ارتباطات روستايي از ديدگاه روستاييان شهرستان كرمانشاه، برنامه ريزي منطقه اي، 2(7)، 24-12.
-گرايلي شیخ، ر. مولوی، پ. (1390). بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقای کارآفرینی. کنفرانس ملی کارآفرینی، تعاون، جهاد کشاورزی، نایین - دانشگاه آزاد اسلامي واحد نايين.
-موحدی، ر. جمالیان، س. ش. سپه پناه، م. (1396). سنجش آثار فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه¬ی برخی شاخص¬های اقتصادی و اجتماعی روستاهای بخش مرکزی شهرستان بهار. جغرافیا و توسعه، 48، 212-189.
-مولايي هشت چين، ن، مرادي، م و محمدي، م. (1391). نقش دفاتر فناوري اطلاعات وارتباطات در توسعه پايدار روستايي شهرستان مشكين شهر، پژوهش هاي جغرافياي انساني، (4)44، 168-147.
-محمدی یگانه، ب. عینالی، ج. بیگدلی، ا. (1395). نقش کارآفرینی در توسعه مناطق روستایی با تاکید بر گردشگری. مورد مطالعه، دهستان حصار ولیعصر. شهرستان آوج، برنامه‏ریزی منطقه‏ای، 6(21)، 204-193.
-محمودي، م و محمودي، ا. (1390). تاثير فناوري اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال بخش خدمات در ايران، فصلنامه پژوهش‏ها و سياست هاي اقتصادي، 19(58)، 569-518.
-معروفی، ا. (1393)، زمینه‏‌های استفاده از فناوری های اطلاعات و ارتباطات در مدیریت کشاورزی. فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی. 12(45)،50-46.
-نوبخت حقیقی، ش. امیر انتخابی، ش. محرمی ننه کران، ب. (1398). اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه اشتغال و کارآفرینی روستایی مورد مطالعه: شهرستان نمین استان اردبیل. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 8(3)، 186-169.
-نجفی کانی، ع. ا. حسام، م. آشور، ح. (1394). سنجش وضعیت توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی (مورد مطالعه دهشتان استرآباد جنوبی در استان گرگان)، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4 (11)، 56-37.
-نخعی، ک. نخعی، ف. یوسفی، ف. (1390). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر خلاقیت کارآفرینی. فصل نامه راهبردهای آموزش، 4(2)، 56-53.
-مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ایران. (1400). ایجاد و تشکیل دهستان، روستا، مزارع و مکان¬ها در شهرستان سمیرم تابع استان اصفهان. قابل دسترسی در: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/110219
Ashraf, m. hoque, r. (2016), An illustration of information communication technology (ICT)-mediated innovation–adoption–implementation in rural Bangladesh, Tékhne, 14( 1), 45-51.
Arayesh, B. Sharifi, M. Porsaied, A. (2013). Study of role of Information and Communication Technology (ICT) in rural social-cultural development (A case Study, Ilam, Iran). World of Sciences Journal, 5(1), 1-18.
Chitla, A. (2012). Impact of Information and Communication Technology on Rural India, IOSR Journal of Computer Engineering (IOSRJCE), 3(2), 32-35.
Castano, M. Mendes, M. Galindo M. (2017), the effect of public policies on Entrepreneurial activity and economic growth, Journal of Business Research, 69(11), 5280-5285.
Ekardris,f. (2011), cloud network architecture and ICT, technical class ceiling, texas, 3(18), 1-8.
Greenberg, Z. Farja, Y. Gimmon, E. (2018), Embeddedness and growth of small businesses in rural regions, Journal of Rural Studies, 62(34), 174-182.
Hjalager, A.M. Kwiatkowski, G. (2019).Entrepreneurial implications, prospects and dilemmas in rural festivals, Journal of Rural Studies,63(12), 217-228.
.Irvine, W. Anderson, A. (2018). ICT (information communication technology), peripherality and smaller hospitality businesses in Scotland. Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research,14(4).1-19.
Nayak S.K, Thorat, S. B. Kalyankar, N.V. (2011). Reaching the unreached A Role of ICT in sustainable Rural development. International Jouurnal of Computer Sclence and information security. 7(1), 220-224.
Pande, Nilima. Deshmukh, Pradnya. (2015). ICT: A Path towards Rural Empowerment through Telecommunication, E-governance and E-Agriculture. Journal of Management & Research, 4(2), 47-54.
Sharma, P. (2015). Impact of Information Technology on the Development of Rural Economy of INDIA. Information Jurnal of Information Technology and Knowledge Management, 4 (1), 187-190.
Wahid, N.A. Aziz, N.N.A. Halim, R.A. (2017). Networking and innovation performance of micro-enterprises in Malaysia: the moderating effects of geographical location, Perrtanika Journal of Social Sciences and Humanities, 25(5), 281-292.