بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت کشاورزان شهرستان طارم در مدیریت پایدار آب کشاورزی
محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزیامیر کریمی 1 , امیر نعیمی 2 * , غلامرضا مجردی 3 , نفیسه صلاحی مقدم 4
1 - دانش¬آموخته مقطع کارشناسی ارشد گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان
2 - دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان
3 - دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان
4 - محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
کلید واژه: بحران آب, مدیریت پایدار منابع آب, رفتار مشارکتی کشاورزان, شهرستان طارم.,
چکیده مقاله :
چگونگی مدیریت منابع آب در حوزه کشاورزی در ایران مسألهای است که باید با مشارکت کشاورزان و بهرهبرداران آب تصمیمگیری شود؛ عدم همکاری و بی¬اطلاعی کشاورزان از اقدامات انجامشده و قرار نگرفتن ایشان در جایگاه تصمیم¬گیری جهت پیشبرد اهداف، منجر به تقویت احساس عدم تعلق آنان به سرنوشت آینده آب خواهد شد و نتیجه آن بیانگیزشی در حفاظت از منابع آب می¬باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت کشاورزان شهرستان طارم در مدیریت پایدار منابع آب انجام گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر، 7774 خانوار روستایی این شهرستان بود که بر اساس فرمول کوکران، 365 نفر از آنها به روش نمونهگیری چندمرحلهای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه بود. روايي صوری و محتوایی پرسشنامه با نظر پانلي از متخصصان و کارشناسان مورد تأييد قرار گرفت و روايي سازه و پايايي ابزار پژوهش نيز از طريق بررسي برازش مدل در سطح مدل اندازه¬گيري و مدل ساختاري به دست آمد. براي تجزيه و تحليل داده¬ها از تکنيک چند متغيره مدلسازي معادلات ساختاري به روش حداقل مربعات جزئي استفاده شد که به اين منظور نرم¬افزار Smart PLS به کار گرفته شد. نتايج پژوهش نشان داد که مؤلفه¬هاي هنجارهای اخلاقی، درک ریسک، هویت خود و هنجارهای اجتماعی از اثر مثبت و معني¬داري بر متغير وابسته برخوردار بودند، به نحوي که در مجموع متغيرهاي مورد مطالعه در حدود 51 درصد از واریانس رفتار مشارکتی کشاورزان در مدیریت پایدار منابع آب را تبيين کردند.
Agricultural water resources management in Iran is a matter that should be decided by farmers and water users. Farmers' ignorance of the actions taken about agricultural water conservation and their non-participation in the decision-making process of agricultural water issues will lead to strengthening their sense of not belonging to the future fate of water. The purpose of this descriptive research was to analyze factors affecting farmers’ participation in sustainable agricultural water management in Tarom County. The statistical population of the study was Heads of rural households in Tarom County (N=7774). The sample size was determined via the Krejcie and Morgan table (n=365). The sampling method was multi-stage random sampling. The research instrument was a questionnaire—the face and content validity of the questionnaire were revised and verified by the panel of experts. The reliability of the questionnaire was confirmed by calculating the Cronbach’s alpha and composite reliability (CR) coefficients. For data analysis, SMART PLS and SPSS software were used. Research findings showed that variables such as moral norms, risk perception, self-identity, and social norms had a positive and significant effect on farmers’ participation in sustainable water management so these variables could explain about 51% variation in farmers’ participation.