اندازه‌گیری مقادیر ناچیز 4- کلروفنل در نمونه‌های آب دریا با استفاده از طیف‌نورسنجی پس از استخراج جذبی آن به‌وسیله میله چرخان پوشش‌دار شده با بسپار قالب مولکولی

محورهای موضوعی : شیمی تجزیه

سید حسین هاشمی ¹ , مسعود کیخوائی ² , فهیمه نجاری ³ , زهرا منفردزاده ⁴

1 - استادیار شیمی تجزیه، گروه شیمی دریا، دانشکدة علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران
2 - استاد شیمی تجزیه، گروه شیمی، دانشکدة علوم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی دریا، گروه شیمی دریا، دانشکدة علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، ایران
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی دریا، گروه شیمی دریا، دانشکدة علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، ایران

تاریخ دریافت : 1396/07/26 تاریخ پذیرش : 1397/01/26 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: طیف‌نورسنجی, تجزیه آب دریا, خلیج چابهار, 4-کلروفنل, قالب مولکولی روی میله,

چکیده مقاله :

در این پژوهش، روش استخراج جذبی با میله چرخان پوشش‌دار شده با یک بسپار قالب مولکولی جدید برای استخراج انتخابی 4- کلروفنل، به‌طور مستقیم از آب دریا، به‌کار رفته است. برای تهیه قالب مولکولی، از بسپار وینیل‌پیریدین و از 4- کلروفنل به‌عنوان مولکول الگو استفاده شد. برای جذب آنالیت‌ها، میله چرخان به‌طور مستقیم در نمونه آب دریا قرار داده و سپس، برای واجذب آنالیت، به ظرف شیشه‌ای محتوی 5/2 میلی‌لیتر استونیتریل منتقل شد. برای تعیین غلظت 4- کلروفنل، این محلول در میکروکووت یک طیف‌نورسنج در برابر محلول شاهد قرارگرفته و در طول موج 292 نانومتر اندازه‌گیری انجام شد. تأثیر عامل‌های متفاوت روی بازده استخراج بررسی و شرایط بهینه به این‌صورت به‌دست آمد: زمان‌های جذب و واجذب 20 دقیقه تعیین شدند، سرعت چرخش همزن 500 دور بر دقیقه بود، pH روی 5/5 تنظیم شد و غلظت NaCl افزوده‌شده به نمونه استانداردها، برابر 35/0 میکروگرم بر لیتر بود. همچنین، فرایند استخراج در دمایC˚ 40 انجام شد. گستره خطی منحنی واسنجی برای 4- کلروفنل 0/1 تا 0/80 میکروگرم بر لیتر به‌دست آمد. تحت شرایط بهینه، حد تشخیص 33/0 میکروگرم بر لیتر با عامل تغلیظ برابر 97 برای این آنالیت به‌دست آمد. این روش با موفقیت برای تجزیه مقادیر اندک 4-کلروفنل در آب خلیج چابهار استفاده و مقادیر آن از 5/1 تا 5/2 میکروگرم بر لیتر در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. تکرارپذیری روش به‌صورت انحراف استاندارد نسبی برای ده بار اندازه‌گیری نمونه حقیقی، بین 69/0 تا 7/5 درصد بود.

چکیده انگلیسی:

In this research, a simple and effective method was developed for pre-concentration and determination of palladium ion, based on displacement with Cu(DDTC)2 complex in aqueous samples. This method involves two steps. First, Cu2+ reacts with diethyldithiocarbamate to form Cu(DDTC)2 complex, which is extracted by microfunnel-supported liquid phase microextraction method using n-octanol as extraction solvent. Next, Cu2+ was replaced with Pd2+ to form Pd(DDTC)2in the organic phase and then was measured using flame atomic absorption spectrometry. In order to optimize effective parameters, Box-Behnken design methods were used. Under optimized conditions, enhancement factor (EF), limit of detection (LOD), and relative standard deviation (RSD) (n=8) were obtained 153, 1.22 μg.l-1 and 4.9%, respectively. Finally, this method was successfully used to determine Pd in water samples.

منابع و مأخذ:

[1] Jiang, X.; Zhang H.; Chen, X.; Microchimica Acta 175, 341–346, 2011. 

[2] Ou, J.J.; Hu, L.H.; Hu, L.G.; Li, X.; Zou, H.F.; Talanta 69, 1001–1006, 2006. 

[3] Zhou, F.R.; Li, X.J.; Zeng, Z.R.; Analytical Chimica Acta 538, 63–70, 2005.

[4] Faraji, H.; Tehrani, M.S.; Tehrani, S.W.; Journal of Chromatography A 1216, 8569–8574, 2009.

[5] Ghorbanpour, H.; Yadeghari, A.; Khoshmaramc, L.; Farajzadeh, M.A.; Analytical Methods 6, 7733–7743, 2014.

[6] Maand, Y.T.; Cheung, P.C.K.; Journal of Agricultural and Food Chemistry 55, 4222-4228, 2007.

[7] Cacho, J.I.; Campillo, N.; Viñas, P.; Hernández-Córdoba, M.; Talanta 118, 30-36, 2013.

[8] *

 رحمانی، ماشاالله؛ کیخوائی، مسعود؛ نشریه پژوهش‌های کاربردی در شیمی، دوره 7، شماره 4،  25-33، 1392. 

[9] *

 هاشمی، سید حسین؛ کیخوائی مسعود؛ دهواری، رقیه؛ نشریه پژوهش‌های کاربردی در شیمی، دوره 11، شماره 1، 87 -107، 1396. 

[10] Huang, X.; Qiu, N.; Yuan, D.; Journal of Chromatography A 1194, 134-138, 2008.

[11] Faraji, H.; Husain, S.W.; Helalizadeh, M.; Journal of Chromatographic Science 49, 482-487, 2011. 

[12]. Wenna, G.; Wang, Y.; Xu, F.; Guan, Y.; Journal of Chromatography A 1177, 28-35, 2008. 

[13] Khajeh, M.;  Kaykhaii, M.; Mirmoghaddam, M.; Hashemi, H.; International Journal of Environmental Analytical Chemistry 89, 981-992, 2009.

[14] Khajeh, M.; Kaykhaii, M.; Hashemi, H.; Mirmoghaddam, M.; Polymer Science Series B 51, 344-351, 2009.

[15] Khajeh, M.; Bohlooli, M.; Hashemi, H.; Journal of Macromolecular Science, Part A  46, 526-532, 2009.

[16] *

هاشمی، سیّد حسین؛ کیخوائی مسعود؛ میرمقدم، مجید؛ شاکری، محمد؛ نشریه پژوهش‌های کاربردی در شیمی، دوره 10، شماره 2، 17-104، 1395.

[17] Hashemi, S.H.; Kaykhaii, M.; Khajeh, M.; Analytical Letters 48, 1815-1829, 2015.

[18] Hashemi, H.;  Khajeh, M.; Kaykhaii, M.; Analytical Methods 5, 2778-2783, 2013.

[19] Hashemi, S.H.; Kaykhaii, M.; Tabehzar, F.; Journal of the Iranian Chemical Society 12, 1-9, 2015. 

[20] Guo, L.; Lee, H.K.; Journal of Chromatography A 1218, 4299-4306, 2011.

[21] Qi, P.; Wang, J.; Jin, Su, J.F.; Chen, J.; Talanta 81, 1630–1635, 2010.

[22] Chen, Y., Wang, S.;  Zhou, T.; Analytical Letters 31, 1233-1245, 1998. 

[23] Peñalver, A.; Pocurull, E.; Borrull, F.; Marcé, R.M.; Journal of Chromatography A 953, 79-87, 2002.

[24] L. Segovia-Martnez, Y.; Moliner-Martnez, P.; Campns, F.; Journal of Chromatography A 1217, 7926-7950, 2010.