بهینه‌سازی عامل‌های عملیاتی استخراج باکتریایی کانسنگ کم عیار مجتمع مس سرچشمه با استفاده از باکتری‌های مزوفیل و گرمادوست معتدل در مقایسه با حلال‌شویی

محورهای موضوعی : شیمی تجزیه

مهدی یعقوبی مقدم ¹ (دانشجوی دکترای مهندسی معدن، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
زهرا منافی ² (کارشناس ارشد، واحد تحقیقات هیدرومتالورژی، امور پژوهش و توسعه، مجتمع مس سرچشمه، کرمان، ایران)
محمد رنجبر ³ (استاد مهندسی معدن، دانشکده مهندسی معدن، پردیس دانشکده فنی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران)
مهین شفیعی ⁴ (استادیار مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی شیمی، پردیس دانشکده فنی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران)

تاریخ دریافت : 1391/03/01 تاریخ پذیرش : 1391/05/01 تاریخ انتشار : 1391/06/01

کلید واژه: استخراج باکتریایی, باکتری‌های مزوفیل و گرمادوست معتدل, کانسنگ کم عیار, راکتور ستونی, طراحی آزمایش تاگوچی,

چکیده مقاله :

در این پژوهش، مقایسه بین روش‌های حلال شویی و استخراج باکتریایی به منظور به‌دست آوردن مس از کانسنگ کم عیار اکسیدی و سولفیدی مجتمع مس سرچشمه بررسی شد. تأثیر عامل‌های عملیاتی مانند pH، دما و دبی پاشش بر روی استخراج باکتریایی کانسنگ کم عیار در ستون‌های ۴ متری در مدت 90 روز با استفاده از روش طراحی آزمایشی تاگوچی مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه‌های به‌دست آمده از آزمایش‌های ستونی نشان داد که در فرایند باکتریایی، با استفاده از باکتری‌های مزوفیل در مقایسه با فرایند شیمیایی و دمای محیط، استخراج مس و آهن به ترتیب 24/93 و 9/30 درصد و با استفاده از باکتری‌های گرمادوست معتدل در دمای 50 درجه سانتی‌گراد و pH برابر 1/5 و دبی پاشش 5 لیتر بر متر مربع بر ساعت، استخراج مس در حدود ۳۶ درصد افزایش داشت. با وجود این، بیشینه استخراج مس 81/87 درصد بود.

منابع و مأخذ:

[1] Brierley, J.A.; Hydrometa. 94, 2–7, 2008.
[2] Dreisinger, D.B.; Muñoz, J.A., Cooper, W.C.; Young, S.K.; Hydrometa. 88, 19–34, 2007.
[3] Dreisinger, D.B.; Muñoz, J.A.; Cooper, W.C.; Young, S.K.; Hydrometa. 88, 3–18, 2007.
[4] Rohwerder, T.; Gehrke, T.; Kinzler, K.; Sand, W.; Appl. Microb. Biotechnol. 63, 239–248, 2003.
[5] Clark, M.E.; Batty, J.D.; Vanbuuren, C.B.; Dew, D.W.; Eamon, M.A.; Hydrometa. 83, 1–4, 2006.
[6] Brierley, J.A.; Brierley, C.L.; Hydrometa. 59, 233–239, 2001.
[7] Watling, H.R.; Hydrometa. 84, 81–108, 2006.
[8] Acevedo, F.; Jour. Biotechn. 5, 196-199, 2002.
[9] Manafi, Z.; Kargarrazi, M.; Tolue, A. 6, 2009, 89-94.
[10] Kargarrazi, M.; Manafi, Z.; Tolue, A. 2010.
[11] Olson, G.J.; Brierley, J.A.; Brierley, C.L.; Appl. Microb. Biotechno. 63, 249-257, 2003.
[12] Daoud, J.; Karamanev, D.; Miner. Eng. 19, 960–967, 2006.
[13] Vaghar, R.; Oliazadeh, M.; 2000.
[14] Bakhtiari, F.; 2007.
[15] Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Pazouki, M.; Ghazi, R.; Akbary, A.; Zanddevakili, S.; Seiedbaghery, S.A.; Manafi, Z.; Adva. Mate. Res. 1, 38-41, 2007.
[16] Yaghobi-Moghaddam, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Manafi, Z.; 2010.
[17] Zandevaki, S.; Ranjbar, M.; Schaffie, M., Seyedbagheri, S.A.; Manafi, Z.; 2004.
[18] Lotfalian, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Manafi, Z.; 2008.
[19] Lotfalian, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Darezereshki, E.; Seyedbagheri, S.A.; Manafi, Z.; Jour. Sepa. Sci. Eng. 1, 57-65, 2009.
[20] Darehzereshki, E.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Seyedbagheri, S.A.; 2008.
[21] Darezereshki, E.; Schaffei, M.; Manafi, Z.; Lotfalian, M.; Jour. Sep. Sci. Eng. 1, 15-31, 2009.
[22] Yaghobi-Moghaddam, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Darezereshki, E.; Manafi, Z.; p. 1-6, 2009.
[23] Yaghobi-Moghaddam, M.; Ranjbar, M.; Schaffie, M.; Manafi, Z.; Darezereshki, E.; 200-204, 2009.
[24] Wills, B.A.; Napier-Munn, T.; 2006.
[25] Manafi, Z.; 2002.
[26] Roy, R.K.; 1995.