تاثیر دما و فشار بر گران‎روی روان سازهای پلی‌اُل استری آلیفاتیک

محورهای موضوعی : شیمی فیزیک

سارا گلابوند ¹ , مرتضی زارع ²

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی فیزیک، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2 - استادیار شیمی فیزیک، گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

تاریخ دریافت : 1399/05/14 تاریخ پذیرش : 1399/11/14 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: گران‎روی, پلی‎اُل‎استرهای آلیفاتیک, روان سازها, وابستگی فشار و دما,

چکیده مقاله :

یکی از مهم ترین ویژگی روان سازها که نقش مهمی در فرایندهای گرما و انتقال جرم دارد، گران‎روی است. بررسی وابستگی فشاری و دمایی گران‎روی روان سازها برای بسیاری از کاربردهای صنعتی لازم است. در این پژوهش، برای بررسی وابستگی فشاری و دمایی گران‎روی روان‎سازهای تهیه‎شده شامل پلی‎اُل‎استر های آلیفاتیک، داده های گران‎روی قابل‎دسترس در گزارش‎های علمی در گستره وسیعی از فشار و دما مورد استفاده قرار گرفت. مقادیر تجربی با دو معادله خطی به‎صورت تابعی از فشار و دما توصیف شده اند. این معادله های خطی، ساده و دقیق امکان برون‎یابی قابل اعتماد داده های گران‎روی برای روان سازهای مورد مطالعه را فراهم می کنند. افزون‎براین ها، معادله ای که در سال های اخیر برای نشان‎دادن وابستگی همزمان گران‎روی به دما و فشار برای مایع های یونی پیشنهاد شده بود، برای روان سازها به‎کارگرفته و نشان داده شد که همبستگی مناسبی با داده های تجربی دارند.

چکیده انگلیسی:

Viscosity is one of the most important properties of lubricants, which affect the processes of heat and mass transfer. The temperature and pressure dependence of the viscosity of lubricants are crucial for most industrial applications. In this work, available literature viscosity data of synthetic lubricants including aliphatic polyol esters on a wide pressure and temperature range used to study the pressure and temperature dependence of the viscosity. The experimental values were correlated with two linear equations, as a function of temperature and pressure. These simple and accurate linear equations provide reliable extrapolation of viscosity data for studied lubricants. Based on these correlations, the pressure and temperature viscosity coefficients ( and ) have been determined for these fluids. For studied lubricants, values decrease as the temperature or pressure increase. The  coefficient decreases with the temperature and increases with the pressure. The values of  and  are dependent on the size and the degree of branching of the molecules. For the studied polyol esters, it has been observed that the  and  increase with the size of the molecule. The values of  and  are also increase with the branching of the chains of aliphatic polyol esters. In addition, our recent proposed equation is used to represent both the temperature and pressure dependence of the viscosity and demonstrated good correlation with the experimental data.

منابع و مأخذ:

[1] Paredes, X.; Fandino, O.; Pensado, A.S.; Comunas, M.J.P.; Fernandez, J.; Tribol Lett. 45(1), 89–100, 2012. 

[2] Paredes, X.; Pensado, A.S.; Comunas, M.J.P.; Fernandez, J.; J. Chem. Eng. Data 55(9), 3216–3223, 2010.

[3] Pensado, A.S.; Comunas, M.J.P.; Fernandez, J.; Tribol Lett. 31(2), 107–118, 2008.

[4] Pensado, A.S.; Comunas, M.J.P.; Fernandez, J.; Ind. Eng. Chem. Res. 45(26), 9171–9183, 2006.

[5] Pensado, A.S.; Comunas, M.J.P.; Lugo, L.; Fernandez, J.; Ind. Eng. Chem. Res. 45(7), 2394–2404, 2006.

[6] Moosavi, M.; Zangi, F.; Iran. J. Chem. Chem. Eng. 38(2), 127–144, 2019.

[7] Yousefi, F.; Iran. J. Chem. Chem. Eng. 2019, Accepted.

[8] Ghatee, M.H.; Zare, M.; Moosavi, F.; Zolghadr, A.R.; J. Chem. Eng. Data 55(9), 3084–3088, 2010.

[9] Ghatee, M.H.; Zare, M.; Zolghadr, A.R.; Moosavi, F.; Fluid Phase Equilib. 291, 188–194, 2010.

[10] Ghatee, M.H.; Zare, M.; Fluid Phase Equilib. 311, 76–82, 2011.

[11] Ghatee, M.H.; Zare, M.; Pakdel, L.; Fluid Phase Equilib. 336, 98–103, 2012.

[12] Zare, M.; Ghatee, M.H.; Sami, R.; Fluid Phase Equilib. 488, 27–39, 2019.

[13] Darabi, L.; Zare, M.; Chem. Phys. 539, 110933, 2020.