رابطه سبک مدیریت و تسهیم دانش در کتابخانههای شهر تهران
محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتیفاطمه علیزاده 1 , محمد حسن زاده 2 , عصمت مومنی 3
1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی
2 - دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
3 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی
کلید واژه: اشتراک دانش, سبک‌های مدیریت, کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسان, کتابداران,
چکیده مقاله :
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناخت رابطه سبک مدیریت و تسهیم دانش در کتابخانههای شهر تهران انجام شدهاست. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش، کتابداران و مدیران شاغل در کتابخانههای مرکزی دانشگاه صنعتی‌شریف، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، کتابخانه ملی ایران و کتابخانه مرکز اسناد و اطلاع‌رسانی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی می‌باشد که با توجه به حجم جامعه، 219 نفر با استفاده از فرمول کوکران به صورت نمونه انتخاب شده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش، یک پرسشنامه 3 بخشی محقق‌ساخته (تسهیم دانش؛ گرایش به تسهیم دانش؛ و سبک مدیریت، بنابر نظریه لیکرت) بوده است که از میان پرسشنامه‌های توزیع شده، 209 نفر به پرسشنامه‌ها پاسخ داده‌اند. جهت تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسون) استفاده شدهاست. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که سبک مدیریت حاکم بر کتابخانه‌ها، سبک آمرانه- خیرخواهانه لیکرت بوده‌است. میزان تسهیم دانش در بین کارکنان کتابخانه‌ها، در سطح نسبتاً نامطلوبی و میزان گرایش کارکنان به تسهیم دانش در حد نسبتاً مطلوبی قرار دارد و نیز بین کلیه مؤلفه‌های سبک مدیریت با تسهیم دانش ارتباط مثبت و معنا‌داری وجود دارد. نتیجه‌گیری: کتابداران و مدیران به یکدیگر اعتماد دارند و احساس مسئولیت برای تحقق اهداف سازمان دیده می‌شود و نیز دانش و تجربه بین آنان توزیع و جذب شده است. به نظر می‌رسد برای افزایش تسهیم دانش بین کارکنان نیاز به ارتقای سبک مدیریت ضروری است.
Purpose: The Purpose of this research was to investigate relationship between management style and knowledge sharing in Tehran libraries. Methodology: This research used survey method. Data were collected through a researcher-made questionnaire that was including 3 sections (Knowledge sharing; tendency to knowledge sharing; and Management styles, according to Likert theory). The population of this study is 495 librarians and managers from 7 libraries including; National Library of I.R. of Iran, Library, Document and Information Center of Research and Educational Planning Organization, and centeral libraries of Sharif University of Technology, Tehran University of Medical Siences and Health Services, Tarbiat Modares University, University of Tehran, Science and Research Branch of the Islamic Azad University. Proportional sampling was used to determine the sample size which formulated using Cochran formula. Finally 209 out of 219 questionnaires were returned. Descriptive and analytical methods (ANOVA, and Pearson correlation (were used to answer questions and examine the hypothesis. Findings: Findings indicated that benevolent authoritative style well describes the managerial style of libraries. In other hand, the amount of knowledge sharing in libraries was very low, but librarians will to share knowledge with their colleagues was relatively good. Findings also indicated that there is significant relationship between all indicators of the management style and knowledge sharing in libraries. Results: Librarians and administrators trust each other and feeling of responsibility for achieving the goals of the organization can be seen. Also knowledge and experience between them is distributed and absorbed. It seems to enhance the knowledge sharing among the staff, improving the management style is to need.
جان‌محمدی، مریم (1388). بررسی رابطه سبک رهبری مدیران کتابخانه‌ها و میزان خلاقیت آنان (مطالعه موردی: کتابخانههای دانشگاه تهران). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس، گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی.
حریری، نجلا (1379). مدیریت مشارکتی و کاربرد آن در کتابخانه‌ها. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات ، 11(4)، 88-100.
حسن‌زاده، محمد (1383). نقش کتابداران و اطلاع‌رسانان در مدیریت دانش سازمان‌ها. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 15(59)، 101- 114.
حسین‌قلی‌زاده، رضوان؛ میرکمالی، محمد (1389). عوامل کلیدی مؤثر بر اشتراک دانش؛ مطالعه موردی دانشکده علوم‌تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 3(1)، 61-78
حقانی، محمود؛ عزیزی، حبیب؛ رسولی‌نژاد، عبدالحسین (1389). تاثیر سبک‌های مدیریت و ویژگی شخصیتی مدیران بر بهداشت روانی کارکنان سازمان‌ها و ادارات دولتی استان تهران. فراسوی مدیریت، 4(13)، 163-187.
خاتمیان‌فر، پریسا (1386). بررسی وضعیت و شیوه‌های به اشتراک‌گذاری دانش در سازمان کتابخانههای آستان قدس رضوی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد، گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی.
ساعدی، مهدی؛ یزدانی، حمید‌رضا (1388). ارائه مدل فرایندی برای پیاده‌سازی مدیریت دانش مبتنی بر یادگیری سازمانی در ایران‌خودرو: نظریه برخاسته از داده‌ها. فصلنامه مدیریت فناوری اطالاعات، 1(2)، 67- 84.
سهرابی، بابک؛ فروزنده، سکینه؛ رئیسی‌وانانی، ایمان (1390). ارائه مدلی جامع برای ارزیابی تسهیم دانش در سازمان‌های پروژه‌محور دولتی براساس عوامل انسانی، سازمانی و فنی. مدیریت دولتی، 3(7)، 95-114.
سید‌عامری، میرحسن (1388). تبیین رابطة بین مؤلفه‌های مدیریت مشارکتی به عنوان یک شیوة مؤثر و انگیزش شغلی کارکنان ادارات تربیت‌بدنی استان آذربایجان غربی. مدیریت ورزشی، شماره1، 5-17.
سینق، موهیندر (1373). مدیریت کتابخانه و نظام اطلاع‌رسانی. ترجمه غلامرضا فدایی. تهران: دبیرخانه هیئت امنای‌کتابخانه‌های عمومی.
علی‌پور نجمی ایرانقی، سکینه (1390). بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و تسهیم دانش در مراکز ملی اطلاعات ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد، گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی.
کشاورز، لیلا (1387). شناسایی سبک مدیریت مدیران کتابخانههای دانشگا‌ه‌های دولتی شهر تهران و ارتباط آن با رضایت شغلی کتابداران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس، گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی.
کشاورزی، علی‌حسین (1386). موانع و تسهیل‌کننده‌های تسهیم دانش در سازمان‌ها. در مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش. تهران: مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی.
نعمتی، محمدعلی؛ جمشیدی، لاله (1386). بررسی رابطه و تأثیر فرایند تسهیم دانش و تجربه بر توسعه سرمایه اجتماعی در میان اعضای واحدهای فناوری مرکز رشد دانشگاه شهید بهشتی،در مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش. تهران: مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی.
Alavi, M.; Leidener, D. E. (2001). Review: knowledge management and knowledge management systems: conceptual foundations and research issues. MIS Quarterly, 25(1), 107-136.
Crowe, K.M. (2003). Collaborative leadership: a model for reference services. Reference Librarian, 39 (81), 59-69.
Holdt, C. P. (2007). Knowledge sharing: moving away from the obsession with best practices. Journal of Knowledge Management, 11(1), 36 – 47.
Puspanjali, J; Bijayalaxmi, R. (2010). Participative management in medical college libraries of Orissa: a comparative study. Library Review, 59(3), 213-225.
Schwarzwalder, R. (1999). Librarians as knowledge management agents.EContent, 22(2). Retrieved August 1, 2014 from HighBeam Research: http://www.highbeam.com/doc/1G1-55280192.html.
Wang, Sh., Noe, R. (2010). Knowledge sharing: a review and directions for future research. Human Resource Management Review, 20(2), 115-131.
Seonghee, K.; Boryungb, J. (2008). An analysis of faculty perceptions: attitudes toward knowledge sharing and collaboration in an academic institution. Library & Information Science Research, 30(4), 282-290.