نگاهی نوین به ساحت های وجودی انسانی بر اساس آیات قرآنی باتکیه بر آرای مکاتب فلسفه اسلامی
محورهای موضوعی : تفسیر موضوعی قرآن کریم
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
کلید واژه: قرآن .فلسفه, جسم, نفس, روح,
چکیده مقاله :
یکی ازبنیادی ترین پرسش هایی که هماره ذهن جستجوگرانسان را به خود مشغول داشته است؛پرسش از ساحت های وجودی انسان است ((من کیستم؟)).فلاسفه واندیشمندان وعالمان دین هریک بر اساس نظام فکری – فلسفی خویش، تلاش نموده اند تا به این پرسش بنیادین پاسخی در خور دهند .برخی انسان راازجهت وجودی تک ساحتی پنداشته اند وبرخی دیگر انسان را موجودی چند ساحتی فهم کرده اند. غالب فلاسفه ی الهی انسان را موجودی دو ساحتی دانسته اند، ساحتی مادی وساحتی روحی .تامل درآثار فلاسفه ی بزرگی همچون فارابی وابن سینا وسهروردی چنین نتیجه ای بدست می دهد که انسان موجودی است دوبعدی و دوساحتی ساحتی نفس وساحتی جسم.عالمان دین نیزباتکیه برمنابع دینی وامداداز مبانی فلسفی برای حقیقت وجودی انسان همان دوساحت را استنباط نموده اند.در میان فلاسفه الهی نوع نگاه صدرا تا حدودی متفاوت است.صدرا با الهام از آیات قرآنی وکشف وشهود عرفانی واستدلال برهانی باتکیه برعوالم سه گانه عینی وتطبیق آن بر عوالم انسانی ازبرای انسان سه ساحت فهم کرده است؛ساحت طبیعی، ساحت مثالی و ساحت عقلانی.هرچند ازدوگانه انگاری فلاسفه ی پیشین عبورنکرده است
این نظریه تحت عنوان((نگاهی نوین به ساحت های وجودی انسانی بر اساس آیات قرآنی با تکیه بر آرای مکاتب فلسفه اسلامی))تلاشی است تا با تکیه بر مبانی هستی شناسانه انسانی در نظامات فلسفی خوانشی نوین از ساحت های وجوی انسان ازآیات قرآنی عرضه کند نگارنده با تامل درآثارفلاسفه الهی وتدبر در آیات قرآنی به این نتیجه دست یافته است که ساحت های وجودی انسانی ازمنظر آیات قرآنی، سه ساحت است:نفس،جسم وروح.
One of the most fundamental questions that has struck the minds of the human is the question of human existential ,(Who am I?). Based on their intellectual-philosophical system, Philosophers, thinkers and religious scholars have tried to answer and answer this fundamental question and answer it. Some of them have considered humans to be one-dimensional existential, and some others have understood the human being as an inventory of somewhere. Most of the divine philosophers have considered man as a twofold place, physicaland sensual. The reflection of the works of great philosophers such as Farabi ,Avesina gives the result that human beings are two-dimensional and voluminous regions of the soul and the object of matter . Sadra was inspired by the Qur'anic verses, mysticism and mystical verses, and the Proof of reasoning for the three objective objects and its adaptation to the human realms, has understood three fields for human beings: the natural domain, the realm of the example, and the rational domain. The present research by the titled of (( New recitation of human existential areas in Qur'anic verses Based on the opinions of Islamic philosophers))is attempted to illustrate a new reading of human subjects from the Qur'anic sources rely on the ontological basis of human philosophy in the philosophical systems. the writer has come to the conclusion that the human existential areas in view of Qur'anic verses are threefold: the body, the field of the physical and the field of the soul.
منابع: 1. قرآن کریم 2. الشیرازی، صدرالدین محمد، (1380)، ترجمه اسفار اربعه
، مترجم: محمد خواجوی، تهران ،انتشارات مولی، چاپ اول. 3. ............، (1388)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة
، تصحیح: سید جلال الدین آشتیانی، قم ،مطبوعات دینی، چاپ دوم. 4. ابن سینا، حسین بن عبدالله، (1388)، الهیات از کتاب شفا
، مترجم:ابراهیم دادجو،تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ اول. 5. ................ (1383)، الاشارت و التنبیهات
، شارح: خواجه نصیرالدین طوسی،قم، نشر البلاغة. 6. طباطبائی، محمدحسین، (1385)، نهایة الحکمة
، مترجم و شارح: علی شیروانی،قم،بوستان کتاب، چاپ ششم. 7. فارابی، ابونصر، (1976)، فصوص الحکم
، تحقیق محمد حسن آل یاسین،بغداد،مطبعه المعارف. 8. مولانا، (1376)، مثنوی معنوی
، تصحیح وپیشگفتار:عبدالکریم سروش،تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم. 9. یزدان پناه، سید یدالله، (1389)، حکمت اشراق
،قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول