بررسی و مقایسه پوشش کیتوسان و آلوئه ورا بر عمر پس از برداشت، کیفیت و ترکیبات زیست¬فعال توت‌فرنگی رقم کاماروسا ( Strawberry camarosa)

محورهای موضوعی : نانوذرات

پویا جلالی ¹ , عبدالرسول ذاکرین ^{2 *} , عبدالحسین ابوطالبی جهرمی ³ , حمید صادقی ⁴

1 - گروه علوم باغبانی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران
2 - گروه علوم باغبانی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران
3 - گروه علوم باغبانی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران
4 - گروه زیست شناسی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامی، جهرم، ایران

تاریخ دریافت : 1402/09/08 تاریخ پذیرش : 1403/01/04 تاریخ انتشار : 1404/01/01

کلید واژه: فنول کل, ظرفیت آنتی‌اکسیدانی, مواد جامد محلول, اسید قابل تیتر, شاخص طعم, درصد پوسیدگی&rlm, ,

چکیده مقاله :

توت‌فرنگی از جمله میوه‌های فسادپذیر است و از این رو در دهه‌های اخیر تلاش فراوانی در راستای افزایش ماندگاری توت‌فرنگی و حفظ ارزش تغذیه‌ای آن در شرایط پس از برداشت با روش‌هایی غیر از کاربرد قارچ‌کش‌ها صورت گرفته است. با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر اثرات کاربرد  هفت تیمار پوشش شامل سه تیمار کیتوسان (محلول 50/0، 75/0 و 1درصد)، سه تیمار ژل آلوئه­ورا (محلول 25/0، 50/0 و 75/0 درصد) به همراه شاهد بر عمر انباری و کیفیت محصول توت‌فرنگی در شرایط انبار (دمای 4 درجه سانتیگراد با رطوبت 90 درصد)  مورد بررسی قرار گرفت. در روزهای 3، 6 و 12 انبارمانی، شاخص‌های کیفی و عمر پس از برداشت میوه‌ها ارزیابی شد. کاربرد پوشش‌های خوراکی میزان اتلاف وزن، پوسیدگی میوه، محتوای مواد جامد محلول، pH آب میوه و شاخص طعم را در طول دورۀ انبارمانی نسبت به شاهد کاهش داد. در مقابل موجب افزایش محتوای اسیدهای قابل تیتر، ویتامین ث، سفتی بافت، ترکیبات فنولی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی نسبت به شاهد گشت. در بین تیمارهای مورد استفاده، کاربرد کیتوسان 1 درصد و آلوئه­ورا 75/0 درصد بیشترین کارایی را در افزایش عمر انباری و کیفیت میوۀ توت‌فرنگی داشتند. نتایج این پژوهش استفاده از این مواد را به عنوان پوشش‌های خوراکی و بی­خطر برای مصرف کننده توصیه می کند.

چکیده انگلیسی:

Strawberry is one of the perishable fruits, and therefore, in recent decades, many efforts have been made to increase the shelf life of strawberries and its nutritional value in post-harvest conditions with methods other than fungicides. Considering the importance of the subject, in the present study, the effects of seven tratmnets of chitosan coating (0.5, 0.75 and 1 % solutions), Aloe vera gel (0.25, 0.50 and 0.75% solutions) alonge with control on shelf life and the quality of the strawberry product was investigated in warehouse conditions (4 °C and 90% relative humidity). On the 3rd, 6th, and 12th days of storage, the quality and life indicators of the fruits were evaluated after harvesting. The use of edible coatings reduced the rate of weight loss, fruit decay, soluble solids content, fruit juice pH and taste index during the storage period compared to the control. In contrast, the content of titratable acids, vitamin C, tissue stiffness, phenolic compounds and antioxidant capacity increased compared to the control. Among the treatments used, the use of chitosan 1% and Aloe vera 0.75% were the most effective in increasing the storage life and quality of strawberry fruit. The results of this study recommended the application of these coatings as edible and safe coatings for the consumer.

منابع و مأخذ:

Ahmed, M.J., Singh, Z. and Khan, A.S. (2009). Postharvest Aloe vera gel‐coating modulates fruit ripening and quality of ‘Arctic Snow’nectarine kept in ambient and cold storage. International journal of food science & technology. 44(5): 1024-1033.
Ali, A., Abrar, M., Sultan, M.T., Din, A. and Niaz, B. (2011). Post-harvest physicochemical changes in full ripe strawberries during cold storage. Journal of Animal and Plant Sciences. 21(1): 38-41.
Arowora, K.A., Williams, J.O., Adetunji, C.O., Fawole, O.B., Afolayan, S.S., Olaleye, O.O., Adetunji, J.B. and Ogundele, B.A. (2013). Effects of Aloe vera coatings on quality characteristics of oranges stored under cold storage. Greener Journal of Agricultural Sciences. 3(1): 39-47.
Asghari, M.R., Ahadi, L. and Riaie, S. (2013). Effect of postharvest application salicylic acid and Aloe vera gel on quality characteristics and antioxidant activity of grape fruit “Ghezel Osum”. Journal of Horticulture Science. 7(3): 349-342.
Awad, M.A. and de Jager, A. (2000). Flavonoid and chlorogenic acid concentrations in skin of ‘Jonagold’and ‘Elstar’apples during and after regular and ultra low oxygen storage. Postharvest Biology and Technology. 20(1): 15-24.
Ayala-Zavala, J.F., Wang, S.Y., Wang, C.Y. and González-Aguilar, G.A. (2005). Methyl jasmonate in conjunction with ethanol treatment increases antioxidant capacity, volatile compounds and postharvest life of strawberry fruit. European Food Research and Technology. 221(6): 731-738.
Babaei, A., Manafi, M. and Tavafi, H. (2013). Study on effect of Aloe vera leaf extracts on growth of Aspergillus flavus. Annual Research & Review in Biology. 1091-1097.
Barman, K., Asrey, R., Pal, R.K., Jha, S.K. and Bhatia, K. (2014). Post-harvest nitric oxide treatment reduces chilling injury and enhances the shelf-life of mango (Mangifera indica L.) fruit during low-temperature storage. The Journal of Horticultural Science and Biotechnology. 89 (3): 253-260.
Bill, M., Sivakumar, D., Korsten, L. and Thompson, A.K. (2014). The efficacy of combined application of edible coatings and thyme oil in inducing resistance components in avocado (Persea americana Mill.) against anthracnose during post-harvest storage. Crop Protection. 64: 159-167.
Davarynejad, G., Zarei, M., Ardakani, E. and Nasrabadi, M.E. (2013). Influence of putrescine application on storability, postharvest quality and antioxidant activity of two Iranian apricots (Prunus armeniaca L.) cultivars. Notulae Scientia Biologicae.5(2): 212-219.
Dhall, R.K. (2013). Advances in edible coatings for fresh fruits and vegetables: a review. Critical reviews in food science and nutrition. 53 (5): 435-450.
Echeverria, E. and Valich, J. (1989). Enzymes of sugar and acid metabolism in stored'Valencia'oranges. Journal of the American Society for Horticultural Science (USA).
Emamifar, A. (2014). Evaluation of the effect of aloe vera gel as an edible coating on the microbial, physicochemical and sensory characteristics of fresh strawberries during storage. New food technologies. 2 (6): 15-29
García-Sosa, K., Villarreal-Alvarez, N., Lübben, P. and Peña-Rodríguez, L.M. (2006). Chrysophanol, an antimicrobial anthraquinone from the root extract of Colubrina greggii. Journal of the Mexican Chemical Society. 50(2): 76-78.
Garcia-Viguera C., Zafrilla, P., Romero, F., Abella, P., Artes, F. and Tomas-Barberan, F. A. (1999). Color stability of strawberry jam as affected by cultivar and storage temperature. Journal of Food Science. 64: 243-247.
Ghasemi Tvalayi, M., Ramin, A. A. and Amini, F. (2014). The effect of edible chitosan coating on the quality and life extension of cucumber, Zomorrod cultivar. Journal of production and processing of agricultural and horticultural plants. 15: 197-189.
Han, C., Zuo, J., Wang, Q., Xu, L., Zhai, B., Wang, Z., Dong, H. and Gao, L. (2014). Effects of chitosan coating on postharvest quality and shelf life of sponge gourd (Luffa cylindrica) during storage. Scientia Horticulturae.166: 1-8.
Hassanpour, H. (2015). Effect of Aloe vera gel coating on antioxidant capacity, antioxidant enzyme activities and decay in raspberry fruit. LWT-Food Science and Technology. 60(1): 495-501.
Hernandez-Munoz, P., Almenar, E., Del Valle, V., Velez, D. and Gavara, R. (2008). Effect of chitosan coating combined with postharvest calcium treatment on strawberry (Fragaria× ananassa) quality during refrigerated storage. Food chemistry. 110 (2): 428-435.
Hong, K., Xie, J., Zhang, L., Sun, D. and Gong, D. (2012). Effects of chitosan coating on postharvest life and quality of guava (Psidium guajava L.) fruit during cold storage. Scientia horticulturae. 144: 172-178.
Hosseinifarahi, M., Jamshidi, E., Amiri, S., Kamyab, F. and Radi, M. (2020). Quality, phenolic content, antioxidant activity, and the degradation kinetic of some quality parameters in strawberry. Journal of Food Processing and Preservation. https://doi.org/10.1111/jfpp.14647. Pp. 1-14.
Hu, Q., Hu, Y. and Xu, J. (2005). Free radical-scavenging activity of Aloe vera (Aloe barbadensis Miller) extracts by supercritical carbon dioxide extraction. Food Chemistry. 91(1): 85-90.
Ishaq, S., Rathore, H.A., Majeed, S., Awan, S. and Zulfiqar-Ali-Shah, S. (2009). The studies on the physico-chemical and organoleptic characteristics of apricot (Prunus armeniaca L.) produced in Rawalakot, Azad Jammu and Kashmir during storage. Pakistan journal of Nutrition. 8(6): 856-860.
Jamali, B., Eshghi, S. and Taffazoli, E. (2013). Vegetative growth, yield, fruit quality and fruit and leaf composition of strawberry cv. ‘Pajaro’as influenced by salicylic acid and nickel sprays. Journal of plant nutrition. 36(7): 1043-1055.
Khosroshahi, M.R.Z., Esna-Ashari, M. and Ershadi, A. (2007). Effect of exogenous putrescine on post-harvest life of strawberry (Fragaria ananassa Duch.) fruit, cultivar Selva. Scientia Horticulturae. 114(1): 27-32.
Kong, M., Chen, X.G., Xing, K. and Park, H.J. (2010). Antimicrobial properties of chitosan and mode of action: a state of the art review. International journal of food microbiology. 144 (1): 51-63.
Kumari, P., Barman, K., Patel, V.B., Siddiqui, M.W. and Kole, B. (2015). Reducing postharvest pericarp browning and preserving health promoting compounds of litchi fruit by combination treatment of salicylic acid and chitosan. Scientia Horticulturae. 197: 555-563.
Lin, Y., Lin, Y., Lin, H., Lin, M., Li, H., Yuan, F., Chen, Y. and Xiao, J. (2018). Effects of paper containing 1-MCP postharvest treatment on the disassembly of cell wall polysaccharides and softening in Younai plum fruit during storage. Food Chemistry. 264: 1-8.
Malik, A.U. and Singh, Z. (2006). Improved fruit retention, yield and fruit quality in mango with exogenous application of polyamines. Scientia Horticulturae. 110 (2): 167-174.
Mirdehghan, S.H. and Rahimi, S. (2016). Pre-harvest application of polyamines enhances antioxidants and table grape (Vitis vinifera L.) quality during postharvest period. Food Chemistry.196: 1040-1047.
Mohammadi, L., Ramezanian, A., Tanaka, F. and Tanaka, F. (2021). Impact of Aloe vera gel coating enriched with basil (Ocimum basilicum L.) essential oil on postharvest quality of strawberry fruit. Journal of Food Measurement and Characterization. 15(1): 353-362.
Morillon, V., Debeaufort, F., Blond, G., Capelle, M. and Voilley, A. (2002). Factors affecting the moisture permeability of lipid-based edible films: a review. Critical reviews in food science and nutrition. 42(1): 67-89.
Mostafavi, H.A., Mirmajlessi, S.M., Mirjalili, S.M., Fathollahi, H. and Askari, H. (2012). Gamma radiation effects on physico-chemical parameters of apple fruit during commercial post-harvest preservation. Radiation Physics and Chemistry. 81(6): 666-671.
Nasrin, T.A.A., Rahman, M.A., Hossain, M.A., Islam, M.N. and Arfin, M.S. (2017). Postharvest quality response of strawberries with aloe vera coating during refrigerated storage. The journal of horticultural science and biotechnology. 92(6): 598-605.
Navarro, D., Díaz-Mula, H.M., Guillén, F., Zapata, P.J., Castillo, S., Serrano, M., Valero, D. and Martínez-Romero, D. (2011). Reduction of nectarine decay caused by Rhizopus stolonifer, Botrytis cinerea and Penicillium digitatum with Aloe vera gel alone or with the addition of thymol. International journal of food microbiology. 151(2): 241-246.
Nazoori, F., Poraziz, S., Mirdehghan, S.H., Esmailizadeh, M. and ZamaniBahramabadi, E. (2020). Improving shelf life of strawberry through application of sodium alginate and ascorbic acid coatings. International Journal of Horticultural Science and Technology.7(3): 279-293.
Olías, J.M., Sanz, C. and Perez, A.G. (2001). Postharvest handling of strawberries for fresh market. R. Dris, R. Nishakanen, and SM Jain (Eds). Crop Management and Postharvest Handling of Horticultural Product. Science Publisher, Inc. USA, pp. 209-227.
Pal, S., Sahrawat, A. and Prakash, D. (2013). Aloe vera: composition, processing and medicinal properties. Current Discovery. 2 (2): 106-122.
Panahirad, S., Naghshiband-Hassani, R., Bergin, S., Katam, R. and Mahna, N. (2020). Improvement of postharvest quality of plum (Prunus domestica L.) using polysaccharide-based edible coatings. Plants 9 (9): 1148.
Perdones, Á., Escriche, I., Chiralt, A. and Vargas, M. (2016). Effect of chitosan–lemon essential oil coatings on volatile profile of strawberries during storage. Food chemistry. 197: 979-986.
Perdones, A., Sánchez-González, L., Chiralt, A. and Vargas, M. (2012). Effect of chitosan–lemon essential oil coatings on storage-keeping quality of strawberry. Postharvest biology and technology. 70: 32-41.
Petriccione, M., De Sanctis, F., Pasquariello, M.S., Mastrobuoni, F., Rega, P., Scortichini, M. and Mencarelli, F. (2015a). The effect of chitosan coating on the quality and nutraceutical traits of sweet cherry during postharvest life. Food and bioprocess technology. 8(2): 394-408.
Petriccione, M., Mastrobuoni, F., Pasquariello, M.S., Zampella, L., Nobis, E., Capriolo, G. and Scortichini, M. (2015a). Effect of chitosan coating on the postharvest quality and antioxidant enzyme system response of strawberry fruit during cold storage. Foods. 4 (4): 501-523.
Petriccione, M., Mastrobuoni, F., Pasquariello, M.S., Zampella, L., Nobis, E., Capriolo, G. and Scortichini, M. (2015b). Effect of chitosan coating on the postharvest quality and antioxidant enzyme system response of strawberry fruit during cold storage. Foods. 4 (4): 501-523.
Rahimi, B.A., Shankarappa, T.H., Krishna, H.C., Mushrif, S.K., Vasudeva, K.R., Sadananda, G.K. and Masoumi, A. (2018). Chitosan and CaCl2 coatings on physicochemical and shelf life of strawberry fruits (Fragaria x ananassa Duch.). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 7 (7): 3293-3300.
Raksha, B., Pooja, S. and Babu, S. (2014). Bioactive compounds and medicinal properties of Aloe vera L.: an update. Journal of Plant Sciences. 2(3): 102-107.
Rasouli, M., Saba, M.K. and Ramezanian, A. (2019). Inhibitory effect of salicylic acid and Aloe vera gel edible coating on microbial load and chilling injury of orange fruit. Scientia Horticulturae. 247: 27-34.
Raybaudi-Massilia, R., Mosqueda-Melgar, J., Soliva-Fortuny, R. and Martín-Belloso, O. (2016). Combinational edible antimicrobial films and coatings. Antimicrobial food packaging. 633-646.
Riaz, A., Aadil, R.M., Amoussa, A.M. O., Bashari, M., Abid, M. and Hashim, M.M. (2021). Application of chitosan‐based apple peel polyphenols edible coating on the preservation of strawberry (Fragaria ananassa cv Hongyan) fruit. Journal of Food Processing and Preservation. 45(1): e15018.

Ribeiro, C., Vicente, A.A., Teixeira, J.A., and Miranda, C. (2007). Optimization of edible coating composition to retard strawberry fruit senescence. Postharvest Biology and Technology. 44 (1): 63-70.
Sabaghi, M., Maghsoudlou, Y., Khomeiri, M. and Ziaiifar, A.M. (2015). Active edible coating from chitosan incorporating green tea extract as an antioxidant and antifungal on fresh walnut kernel. Postharvest Biology and Technology. 110: 224-228.
Saleem, M.S., Anjum, M.A., Naz, S., Ali, S., Hussain, S., Azam, M., Sardar, H., Khaliq, G., Canan, İ. and Ejaz, S. (2021). Incorporation of ascorbic acid in chitosan-based edible coating improves postharvest quality and storability of strawberry fruits. International Journal of Biological Macromolecules. 189: 160-169.
Saleem, M.S., Ejaz, S., Anjum, M.A. Nawaz, A., Naz, S., Hussain, S., Ali, S. and Canan, İ. (2020). Postharvest application of gum arabic edible coating delays ripening and maintains quality of persimmon fruits during storage. Journal of Food Processing and Preservation. 44(8):14583.
Sangsuwan, J., Pongsapakworawat, T., Bangmo, P. and Sutthasupa, S. (2016). Effect of chitosan beads incorporated with lavender or red thyme essential oils in inhibiting Botrytis cinerea and their application in strawberry packaging system. LWT. 74: 14-20.
Serrano, M., Valverde, J.M., Guillén, F., Castillo, S., Martínez-Romero, D. and Valero, D. (2006). Use of Aloe vera gel coating preserves the functional properties of table grapes. Journal of agricultural and food chemistry. 54(11): 3882-3886.
Shafiee, M., Taghavi, T.S. and Babalar, M. (2010). Addition of salicylic acid to nutrient solution combined with postharvest treatments (hot water, salicylic acid, and calcium dipping) improved postharvest fruit quality of strawberry. Scientia horticulturae. 124 (1): 40-45.
Shah, S. and Hashmi, M.S. (2020). Chitosan–aloe vera gel coating delays postharvest decay of mango fruit. Horticulture, Environment, and Biotechnology. 61(2): 279-289.
Sogvar, O.B., Saba, M.K. and Emamifar, A. (2016). Aloe vera and ascorbic acid coatings maintain postharvest quality and reduce microbial load of strawberry fruit. Postharvest Biology and Technology. 114: 29-35.
Sun, D., Liang, G., Xie, J., Lei, X. and Mo, Y. (2010). Improved preservation effects of litchi fruit by combining chitosan coating with ascorbic acid treatment during postharvest storage. African Journal of Biotechnology. 9 (22): 3272-3279.
Underhill, S.J. and Simons, D.H. (1993). Lychee (Litchi chinensis Sonn.) pericarp desiccation and the importance of postharvest micro-cracking. Scientia Horticulturae. 54 (4): 287-294.
Valero, D. and Serrano, M. (2010). Postharvest biology and technology for preserving fruit quality. CRC press.
Valverde, J.M., Valero, D., Martínez-Romero, D., Guillén, F., Castillo, S. and Serrano, M. (2005). Novel edible coating based on Aloe vera gel to maintain table grape quality and safety. Journal of agricultural and food chemistry. 53 (20): 7807-7813.
Velickova, E., Winkelhausen, E., Kuzmanova, S., Alves, V. D. and Moldão-Martins, M. (2013). Impact of chitosan-beeswax edible coatings on the quality of fresh strawberries (Fragaria ananassa cv Camarosa) under commercial storage conditions. LWT-Food Science and Technology. 52(2): 80-92.
Xu, J., Tao, N., Liu, Q. and Deng, X. (2006). Presence of diverse ratios of lycopene/β-carotene in five pink or red-fleshed citrus cultivars. Scientia Horticulturae. 108 (2): 181-184.
Yoon, Y.S., Kim, J.K., Lee, K.C., Eun, J.B. and Park, J.H. (2020). Effects of electron‐beam irradiation on postharvest strawberry quality. Journal of Food Processing and Preservation. 44 (9): 14665.
Zhao, Y., Zhu, X., Hou, Y., Wang, X. and Li, X. (2019). Effects of nitric oxide fumigation treatment on retarding cell wall degradation and delaying softening of winter jujube (Ziziphus jujuba Mill. cv. Dongzao) fruit during storage. Postharvest Biology and Technology. 156: 110954.

متن کامل:



 

Investigating the effects of chitosan and Aloe vera coatings on the post-harvest life, quality and bioactive compounds of strawberry camarosa

 

Pooya Jalali1, Abdolrasoul Zakrin2*, Abdolhossein Aboutalebi Jahromi3,

Hamid Sadeghi4

1 Department of Horticulture, Jahrom Branch, Islamic Azad University, Jahrom, Iran, Email: [e-mail]

2 Department of Horticulture, Jahrom Branch, Islamic Azad University, Jahrom, Iran, Email:  [e-mail]

3 Department of Horticulture, Jahrom Branch, Islamic Azad University, Jahrom, Iran, Email:  [e-mail]

4 Department of Biology, Jahrom Branch, Islamic Azad University, Jahrom, Iran, Email: [e-mail]

Article type:		Abstract
Research article           Article history Received:29.11.2023  Revised:18.03.2024  Accepted:23.03.2024  Published:21.03.2025           Keywords total phenol antioxidant capacity soluble solids titratable acid taste index decay percentage		Strawberry is one of the perishable fruits, and therefore, in recent decades, many efforts have been made to increase the shelf life of strawberries and its nutritional value in post-harvest conditions with methods other than fungicides. Considering the importance of the subject, in the present study, the effects of seven tratmnets of chitosan coating (0.5, 0.75 and 1 % solutions), Aloe vera gel (0.25, 0.50 and 0.75% solutions) alonge with control on shelf life and the quality of the strawberry product was investigated in warehouse conditions (4 °C and 90% relative humidity). On the 3rd, 6th, and 12th days of storage, the quality and life indicators of the fruits were evaluated after harvesting. The use of edible coatings reduced the rate of weight loss, fruit decay, soluble solids content, fruit juice pH and taste index during the storage period compared to the control. In contrast, the content of titratable acids, vitamin C, tissue stiffness, phenolic compounds and antioxidant capacity increased compared to the control. Among the treatments used, the use of chitosan 1% and Aloe vera 0.75% were the most effective in increasing the storage life and quality of strawberry fruit. The results of this study recommended the application of these coatings as edible and safe coatings for the consumer.
Cite this article as: Jalali, P., Zakrin, A., Aboutalebi Jahromi, A.H., Sadeghi, H. (2025). Investigating the effects of chitosan and Aloe vera coatings on the post-harvest life, quality and bioactive compounds of strawberry camarosa. Journal of Plant Environmental Physiology, 77(1): 86-106.
	©The author(s)          Publisher: Islamic Azad University, Gorgan branch Doi: https://doi.org/10.71890/iper.2025.984468

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

بررسی و مقایسه پوشش کیتوسان و آلوئه‌ورا بر عمر پس از برداشت، کیفیت و 

ترکیبات زیست‌فعال توت‌فرنگی رقم کاماروسا (Strawberry camarosa)

 

پویا جلالی1، عبدالرسول ذاکرین2*، عبدالحسین ابوطالبی جهرمی3 ، حمید صادقی4

1 گروه باغباني، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامي، جهرم، ایران. [e-mail] 

2گروه باغباني، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامي، جهرم، ایران. [e-mail] 

3 گروه باغباني، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامي، جهرم، ایران. [e-mail]

4گروه زیست شناسی، واحد جهرم، دانشگاه آزاد اسلامي، جهرم، ایران، [e-mail] 

نوع مقاله: مقاله پژوهشی       تاریخ دریافت:08/09/1402 تاریخ بازنگری:28/12/1402 تاریخ پذیرش:04/01/1403 تــاریخ چاپ:01/01/1404       واژه‌های کلیدی: فنول کل ظرفیت آنتی‌اکسیدانی مواد جامد محلول اسید قابل تیتر شاخص طعم درصد پوسیدگی	چکيده
	توت‌فرنگی از جمله میوه‌های فسادپذیر است و از این رو در دهه‌های اخیر تلاش فراوانی در راستای افزایش ماندگاری توت‌فرنگی و حفظ ارزش تغذیه‌ای آن در شرایط پس از برداشت با روش‌هایی غیر از کاربرد قارچ‌کش‌ها صورت گرفته است. با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر اثرات کاربرد  هفت تیمار پوشش شامل سه تیمار کیتوسان (محلول 50/0، 75/0 و 1درصد)، سه تیمار ژل آلوئه‌ورا (محلول 25/0، 50/0 و 75/0 درصد) به همراه شاهد بر عمر انباری و کیفیت محصول توت‌فرنگی در شرایط انبار (دمای 4 درجه سانتیگراد با رطوبت 90 درصد)  مورد بررسی قرار گرفت. در روزهای 3، 6 و 12 انبارمانی، شاخص‌های کیفی و عمر پس از برداشت میوه‌ها ارزیابی شد. کاربرد پوشش‌های خوراکی میزان اتلاف وزن، پوسیدگی میوه، محتوای مواد جامد محلول، pH آب میوه و شاخص طعم را در طول دورۀ انبارمانی نسبت به شاهد کاهش داد. در مقابل موجب افزایش محتوای اسیدهای قابل تیتر، ویتامین ث، سفتی بافت، ترکیبات فنولی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی نسبت به شاهد گشت. در بین تیمارهای مورد استفاده، کاربرد کیتوسان 1 درصد و آلوئه‌ورا 75/0 درصد بیشترین کارایی را در افزایش عمر انباری و کیفیت میوۀ توت‌فرنگی داشتند. نتایج این پژوهش استفاده از این مواد را به عنوان پوشش‌های خوراکی و بی‌خطر برای مصرف کننده توصیه می کند.
استناد: جلالی، پویا؛ ذاکرین، عبدالرسول؛ ابوطالبی جهرمی، عبدالحسین؛ صادقی، حمید (1404). بررسی و مقایسه پوشش کیتوسان و آلوئه‌ورا بر عمر پس از برداشت، کیفیت و ترکیبات زیست‌فعال توت‌فرنگی رقم کاماروسا (Strawberry camarosa). فیزیولوژی محیطی گیاهی، 77 (1)، 106-86.
	ناشر: دانشگاه آزاد اسلامی گرگان © نویسندگان.	DOI https://doi.org/10.71890/iper.2025.984468:

 

مقدمه

        توت‌فرنگی از جمله میوه‌های فسادپذیر است و یکی از روش‌های کارآمد برای افزایش عمر تازه محصولات فسادپذیر، استفاده از پوشش‌های خوراکی است. پوشش خوراكی به عنوان لایه نازكی از مواد است كه برای مصرف كننده قابل خوردن بوده و به عنوان مانعی در مقابل انتقال گازها و بخار آب عمل می‌کنند. پوشش‌های خوراكی می‌توانند به عنوان جایگزین مواد شیمیایی برای افزایش عمر میوه‌ها و سبزی‌های تازه مورد استفاده قرار گیرند و اثراتی مشابه انبارهای با اتمسفر کنترل‌شده داشته باشند (Raybaudi-Massilia et al., 2006).

        کیتوسان یکی از مواد پوششی برای میوه‌ها است که در حال حاضر چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای­ دارد. پوشش‌ها و فیلم‌های خوراکی کیتوسان در میوه‌ها و سبزی‌هایی از جمله توت‌فرنگی، سیب، گلابی، هلو، خرما، خیار، فلفل دلمه‌ای به کار رفته است (Dhall, 2013). کیتوسان به عنوان یک سد نیمه نفوذپذیر عالی در برابر اکسیژن، دی‌اکسید کربن و رطوبت عمل می‌کند. در نتیجه تنفس و هدر رفتن آب را کاهش داده و با کمبود آب و کوچک شدن میوه مقابله می‌کند، از این رو، بلوغ و پیری را عقب می‌اندازد (Petriccione et al., 2015). پوشش کیتوسان به واسطۀ ایجاد مانع در مقابل عبور گازها، باعث کاهش تلفات آب در میوه، تبادلات گازی، تولید اتیلن و تثبیت مواد جامد محلول می گردد.همچنین کیتوسان با کاهش سطح اکسیژن، بالا بردن سطح CO2 و جلوگیری از سنتز اتیلن، باعث اصلاح فضای داخل محصول می‌شود (Hong et al., 2012). کیتوسان خاصیت ضد قارچی داشته، از جوانه‌زنی اسپورها و رشد میکروب‌های بیماری‌زا نظیر بوتریتیس سینرا و رایزوپوس استولونیفر ممانعت می‌نماید (Petriccione et al., 2016). برهمکنش بین گروه‌های آمینی با رادیکال‌های آزاد به کیتوسان خاصیت آنتی‌اکسیدانی می‌بخشد (Sabbaghi et al., 2015). کیتوسان در کاهش فعالیت آنزیم‌های پلی‌گالاکتروناز، بتا گالاکتوزیداز و پکتین متیل استراز که از مهم‌ترین آنزیم‌های تخریب کننده دیوارۀ سلولی و مسئول نرم کردن میوه می‌باشند نقش دارد. پلی‌گالاکتروناز منجر به تخریب ترکیب پکتین رامنوگالاکترونان و افزایش پکتین محلول در بیشتر میوه‌ها می‌شود که نرم شدن بافت میوه را به دنبال دارد. میوه‌های توت‌فرنگی تیمار شده با کیتوسان 1.5 درصد کمترین میزان سرعت تنفس را در مقایسه با میوه‌های بدون پوشش از خود نشان دادند، در حالی که میوه‌های بدون پوشش بالاترین سرعت تنفس را دارا بودند (Rahimi et al., 2018). همچنین کیتوسان باعث کند شدن در کاهش محتوی اسید آسکوربیک می‌شود که این می‌تواند مربوط به کاهش تنفس در میوه‌های دارای پوشش باشد (Ghasemi Tavalaei et al., 2015).

        ژل آلوئه یک هیدروکلوئید است که در واکوئل یا دیوارۀ سلول‌ها جا گرفته و برخلاف صمغ‌ها خاصیت چسبندگی ندارد. ژل آلوئه‌ورا به طور تقریبی دارای 5/99 درصد آب و 5/0 درصد مادۀ جامد است که شامل ترکیباتی مثل پلی‌ساکاریدها، ویتامین‌ها، مواد معدنی، ترکیبات فنولی و اسیدهای آلی است. این ژل شفاف و بی‌بو، بدون چسبندگی و دارای قدرت جذب بالاست. ژل آلوئه‌ورا کاملاً سالم و سازگار با محیط و pH آن حدوداً 5/4 است. مطالعات نشان داده است که آلوئه‌ورا دارای ویژگی‌های ضدمیکروبی، ضداکسایشی، ضدویروسی و ضدالتهابی می‌باشد 
(Pal et al., 2013). ژل آلوئه‌ورا جزء پوشش‌های پلی‌ساکاریدی با خاصیت کشسانی بالا است که به راحتی در آب حل شده و در تمام اطراف محصول به یک اندازه پخش می‌شود، این ژل به صورت یک لایه حفاظتی روی محصول عمل کرده و سلول‌های زیر لایه حفاظتی را در مقابل صدمات مکانیکی محافظت کرده و از اتلاف آب میوه جلوگیری می‌کند. این پوشش با تأثیر بر روزنه و عدسک‌ها سرعت عبور گازها از پوست میوه را کاهش می‌دهد (Ahmad et al., 2009). در مطالعه‌ای سرعت رشد میکروبى در توت‌فرنگى تازه با پوشش‌دهى توسط ژل آلوئه ورا کاهش یافت. همچنین در این مطالعه استفاده از پوشش­هاى خوراکى حاوى 40 درصد ژل آلوئه­ورا توانایى افزایش طول عمر نگه­دارى توت فرنگى تازه را تا 16 روز بدون تاثیر منفى در اکثر خصوصیات فیزیکوشیمیایى و ویژگى هاى حسى در دماى 4 درجه سانتى گراد داشت. بااین حال به کارگیرى ژل آلوئه ورا، به عنوان پوشش خوراکى با هدف افزایش عمر ماندگارى و پس از برداشت توت فرنگى تازه براى نگه دارى در زمان هاى طولانى، موثر نبود. بنابراین باید روش هاى تکمیلى براى افزایش طول عمر ماندگارى این محصول استراتژیک، به همراه پوشش دهى با ژل آلوئه ورا، با غلظت 40 درصد، به کار گرفته شود (Emamifar, 2014). آلوئه‌ورا به دلیل داشتن خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی می‌تواند عمر پس از برداشت میوه‌ها را افزایش دهد (Rasouli et al., 2019). از این رو از این ماده می‌توان به عنوان یک پوشش خوراکی برای طولانی‌تر کردن کیفیت و ایمنی محصولات تازه استفاده نمود. این ژل نه تنها بر طعم غذا یا ظاهر آن اثر نمی‌گذارد بلکه به عنوان یک جایگزین امن و طبیعی به جای نگهدارنده‌های مصنوعی معمولی که در حال حاضر پس از برداشت محصول عمل می‌کنند، در نظر گرفته می شود. امروزه از پوشش‌های خوراکی ژل آلوئه‌ورا برای کنترل از دست دادن رطوبت، کاهش پوسیدگی بافت استفاده می‌گردند. پوشش‌های خوراکی آلوئه‌ورا می‌توانند اتمسفر درونی را تغییر دهند و شرایطی را همانند بسته‌بندی با اتمسفر کنترل شده برای میوه­ها به وجود آورند. این ترکیب برای سلامتی انسان مفید است و به عنوان جایگزینی مناسب به جای قارچ‌کش‌های شیمیایی مطرح شده است (Navaro et al., 2010). بر طبق گزارش‌های به دست آمده آنتراکوئینون، دی هیدروکسی آنتراکوئینون و ساپونین به عنوان مواد مؤثره آلوئه‌ورا و مواد ضدقارچی در نظر گرفته می شود. ترکیبی دیگر به نام آسمانان با ساختمان پلی­ساکاریدی حاصل از گیاه آلوئه‌ورا است که به صورت غیرمستقیم نقش ضدمیکروبی خود را ایفا می‌کنند (Garcia-Sosa et al., 2006). ژل آلوئه‌ورا از جوانه‌زنی و رشد میسیلیوم قارچ جلوگیری کرده و همچنین اثرات بازدارنده ترکیبات موجود در آن و جلوگیری از فعالیت آنزیم‌های قارچ‌های بیماری‌زا ثابت شده است (Asghari et al., 2013). همچنین اعلام شده است این پوشش توانایی نابودی اسپورهای کپک پنیسیلیوم، بوتریتیس، آلترناریا، ریزوکتانیا، فوزاریوم و کلئوتریکومرا دارا می‌باشد (Babaei et al., 2013). به طور کلی پوشش‌های خوراکی بر پایه آلوئه‌ورا کاهش وزن را به تأخیر می‌اندازد، سرعت تنفس را کم می‌کند. علاوه بر این، این پوشش‌های خوراکی به حفظ کیفیت محصول، افزودن ویژگی‌های حسی، بهبود ایمنی محصول، تأخیر در کاهش وزن، تغییر رنگ، کاهش سفتی، افزایش ماده‌های جامد محلول، کاهش اسید قابل تیتر، کاهش تولید اتیلن، کاهش تنفس و در نتیجه منجر به تأخیر در فرایند رسیدن پس از برداشت میوه‌ها می‌شوند (Valero and Serrano et al., 2010).

        با توجه به اینکه هر ساله مقدار قابل توجهی از محصول توت‌فرنگی در مراحل قبل و بعد از برداشت، از بین می‌رود در پژوهش حاضر اثرات هفت تیمار مختلف شامل سه تیمار کیتوسان، سه تیمار ژل آلوئه‌ورا به همراه تیمار شاهد بر عمر انباری و کیفیت محصول توت‌فرنگی در شرایط انبار مورد بررسی قرار گرفت.

 

مواد و روش‌ها

        آزمایش‌های مربوط به این پژوهش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز انجام شد. میوه‌های توت‌فرنگی رقم کاماروسا از یک گلخانه کشت هیدروپونیک واقع در شهرستان جیرفت (استان کرمان) تهیه و بلافاصله به آزمایشگاه انتقال یافت. برای انجام آزمایش‌های مربوط به این پژوهش از میوه‌های یکنواخت در مرحله بالغ تجاری استفاده شد. میوه‌ها در سه تیمار از محلول‌های 25/0، 50/0 و 75/0 درصد ژل آلوئه‌ورا و سه تیمار از محلول های 50/0، 75/0 و 1 درصد کیتوسان غوطه‌ور شدند و سپس در مجاورت هوا در آزمایشگاه خشک شدند، برای تیمار شاهد هیچ گونه محلولی استفاده نشد.

        برای تهیه ژل آلوئه‌ورا، برگ‌های تازه آلوئه‌ورا به آزمایشگاه دانشگاه انتقال داده شد. سپس با آب مقطر استریل شستشو داده شدند. نوک، انتها و لبه برگ‌ها بریده و سپس با استفاده از یک چاقوی تیز قسمت میانی برگ به صورت طولی برش داده‌شده، پوست و برگ‌ها از وسط برگ که حاوی ژل می‌باشد جدا شد. ژل‌ها پس از جداسازی توسط یک مخلوط‌کن به مدت 5 دقیقه به خوبی خرد و مخلوط شدند. مخلوط حاصل پس از عبور از صافی پارچه‌ای با هدف تولید ژل خالص جمع‌آوری گردید (Valverde et al., 2005). میوه‌ها را با اندازه و وزن یکسان در محلول رقیق شده ژل آلوئه‌ورا با آب مقطر استریل در غلظت‌های مد نظر به مدت 5 دقیقه غوطه‌ور شدند. میوه‌ها پس از انجام تیمار پوشش‌دهی از محلول خارج و آبکش شدند. پس از 30 دقیقه و در دمای محیط میوه‌ها تا حدی که خشک شده و رطوبت سطحی آن‌ها تبخیر شده بود.

برای کیتوسان، کیتوسان در سه غلظت مختلف در محلول آبی اسید استیک (5/0 درصد حجمی) تهیه شد. محلول تا 45 درجه سانتی گراد گرم شد و سپس pH محلول (2/5) با استفاده از NaOH تنظیم شد. پس از سرد شدن در دمای 20 درجه سانتی گراد، میوه‌های توت فرنگی در محلول کیتوسان برای 60 ثانیه قرار گرفتند. مشابه تیمار قبلی، میوه ها پس از 30 دقیقه و در دمای محیط میوه‌ها تا حدی که خشک شده به ظروف یک‌بار مصرف دارای 3 منفذ جهت تهویه هوا انتقال یافته که در هر بسته، 20 عدد توت‌فرنگی تازه قرار داشت.

        پس از پوشش‌دار شدن، میوه‌ها در دمای با 4 درجه سانتی گراد و رطوبت 90 درصد نگهداری شدند و در روزهای 3، 6 و 12 انبارمانی، اندازه‌گیری‌ها انجام شد. آزمایش‌ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شدند. برای هر تیمار 3 تکرار و در هر تکرار 20 میوه در نظر گرفته شد

.

شاخص‌های اندازه‌گیری شده

درصد کاهش وزن: کاهش وزن میوه‌ها با ترازوی دیجیتال انجام گرفت و تفاوت وزن میوه‌های مشخص در روزهای اندازه‌گیری نسبت به روز اول محاسبه شد (Ali et al., 2011).

(وزن اولیه/وزن ثانیه - وزن اولیه) = کاهش وزن ×100

تعیین درصد پوسیدگی میوه: درصد خرابی به صورت مشاهده‌ای ارزیابی شد و با مشاهده گستردگی میسیلیوم‌هاي کپک و وجود لکه‌های قهوه‌ای در سطح میوه توت‌فرنگی، آن میوه‌ها حذف شدند. میزان خرابی نسبت به کل میوه‌هاي موجود به صورت درصد محاسبه شد.

میزان کل مواد جامد محلول: براي اندازه‌گیری مواد جامد محلول از دستگاه رفرکتومتر دیجیتال (آتاگو – N1 و ساخت ژاپن) استفاده شد. چند قطره از عصاره آب میوه روی دتکتور دستگاه ریخته شد و میزان مواد جامد محلول ثبت گردید. میزان مواد جامد به صورت درصد بیان گردید.

محتوای اسیدهای قابل تیتراسیون: براي اندازه‌گیری میزان اسیدیته قابل تیتر از روش تیتراسیون با سود (هیدروکسید سدیم) 1/0 نرمال تا رسیدن pH عصاره 2/8 استفاده شد. طبق رابطه زیر محاسبه و به صورت درصد اسید سیتریک (اسید آلی غالب) بیان گردید (Ayala-Zavala et al., 2005):

اسیدیته کل = (مقدار سود × 0.064) / حجم نمونه

 

شاخص طعم و pH میوه: از تقسیم کردن مواد جامد محلول بر اسیدیته قابل تیتر شاخص طعم به دست آمد. درجه pH آب میوه با دستگاه pH متر اندازه‌گیری شد (Hosseinifarahi et al., 2020).

محتوای ویتامین ث: ویتامین ث با استفاده از روش Malik و Singh  (2005)، به وسیله تیتراسیون با یدید پتاسیم تعیین شد. مقدار ویتامین ث با استفاده از فرمول زیر بر حسب میلی‌گرم در 100 گرم محاسبه می‌شود:

ویتامین ث = (مقدار محلول ید مصرفی × 88/0 × 100) / 25

سفتی بافت میوه: برای اندازه‌گیری سفتی بافت میوه توت­فرنگی، از هر تکرار 5 میوه به طور تصادفی انتخاب شده و با استفاده از سفتی‌سنج اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری از دستگاه پنترومتر لوترون FR-5120 ساخت تایوان با یک پروب 3 میلی متری استفاده شد.

استخراج عصاره: استخراج عصاره جهت اندازه گیری فعالیت آنتی اکسیدانی و فنل کل آب میوه توت فرنگی همراه با متانول خالص به نسبت 1:10 (5 میلی لیتر متانول و 5/0 میلی لیتر آب میوه) با استفاده از دستگاه اولتراسونیک در دمای 20 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه با هم مخلوط شدند سپس مخلوط حاصل با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ با دور 5000 در دمای 4 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه سانتریفیوژ شد. در نهایت محلول رویی را در میکروتیوب ریخته و تا زمان آنالیز در دمای -20 درجه سانتیگراد نگهداری شدند.

اندازه‌گیری محتوای فنل کل: برای سنجش محتوای فنل کل از روش Folin-ciocalteau استفاده شد به این صورت که 100 میکرولیتر از عصاره متانولی را با 500 میکرولیتر از محلول فولین 10 درصد مخلوط کرده و پس از 3 دقیقه 400 میکرولیتر کربنات سدیم (7 مولار) به آن اضافه شد. بعد از گذشت 2 ساعت در دمای اتاق و تاریکی، با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر مقدار جذب نمونه ها در طول موج 760 نانومتر قرائت شد.

اندازه گیری فعالیت آنتی اکسیدان: ظرفیت آنتیاکسیدان با استفاده از روش رادیکال آزادDPPH ارزیابی شد. به این صورت که 100 میکرولیتر از عصاره متانولی با 3 میلی لیتر محلول  DPPH(008/0 گرم DPPH در 200 میلی لیتر متانول) مخلوط گردید و به مدت 20 دقیقه در دمای اتاق و تاریکی نگهداری شد. تغییرات جذب نمونه ها با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 517 نانو متر قرائت شد، ظرفیت آنتیاکسیدان کل طبق فرمول زیر محاسبه گردید.

= [(Abs0 – Abs1) / Abs0] × 100درصد بازدارندگی

Abs0: مقدار جذب بلنک

Abs1: مقدار جذب نمونه

 

تجزیه و تحلیل آماری: آزمایش‌ها به صورت فاکتوریل با دو عامل زمان (صفر، 3، 6 و 12 روز پس از برداشت) و عامل نوع و غلظت ماده نگهدارنده (پوشش‌های کیتوسان و آلوئه‌ورا) در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شدند. آزمایش با سه تکرار انجام شد و نتایج با نرم‌افزار MSTAT-C تجزیه، تحلیل و میانگین با آزمون دانکن در سطح احتمال 1 درصد مقایسه شد.

 

نتایج

بر اساس یافته‌های حاصل از این پژوهش، تأثیر مدت انبارمانی، نوع پوشش مورد استفاده و برهمکنش این عوامل بر پارامترهای کیفی میوه توت‌فرنگی شامل میزان مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، شاخص طعم، محتوای ویتامین ث، pH آب میوه، سفتی بافت، محتوای فنل کل، کیفیت ظاهری، درصد پوسیدگی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی و درصد کاهش وزن در سطح احتمال یک درصد (P<0.01) معنی‌دار بود.

تحلیل آماری داده‌های حاصل از مقایسه میانگین اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که در تمامی مراحل ارزیابی، بیشترین درصد کاهش وزن میوه در نمونه‌های شاهد مشاهده شد. نمونه‌های شاهد پس از 12 روز انبارمانی به طور کامل از بین رفتند و کاهش وزن آن‌ها 100 درصد ثبت گردید. در روز سوم انبارمانی، نمونه‌های شاهد بیشترین میزان کاهش وزن را نشان دادند، در حالی که کاربرد تیمارهای کیتوسان با غلظت 75/0 درصد و آلوئه‌ورا با غلظت‌های 0.5 و 75/0 درصد منجر به کمترین میزان کاهش وزن در بین تیمارها شد. در روز ششم و دوازدهم انبارمانی، تیمارهای کیتوسان به ویژه در غلظت‌های 0.5 و 75/0 درصد، کمترین میزان کاهش وزن را نشان دادند (جدول 1).

 

 

جدول 1: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر کاهش وزن میوه (%)

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	درصد کاهش وزن میوه
	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	5/0 ± g 56/14	9/0 ± b 85/40	0/0 ± a 00/100
آلوئه ورا 25 درصد	3/0 ± g 32/12	5/0 ± b 22/38	7/0 ± b 85/40
آلوئه ورا 50 درصد	2/0 ± h 60/2	3/0 ± d 70/27	3/0 ± c 65/31
آلوئه ورا 75 درصد	1/0 ± h 42/1	5/0 ± de84/26	3/0 ± c 56/30
کیتوسان 5/0 درصد	8/0 ± g 85/12	2/0 ± g 35/12	7/0 ± c 96/32
کیتوسان 75/0 درصد	6/0 ± h 78/3	5/0 ± ef 45/22	4/0 ± ef 76/23
کیتوسان 1 درصد	5/0 ± g 80/11	6/0 ± f 13/21	5/0 ± de 07/25

میانگین‌های دارای حرف مشابه دظ هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

بررسی نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که در روز سوم انبارمانی، هیچ گونه علائم پوسیدگی در تیمارها مشاهده نشد. نمونه‌های شاهد در روزهای ششم و دوازدهم بیشترین درصد پوسیدگی را نشان دادند. میوه‌های تیمار شده با آلوئه‌ورا 75/0 درصد و کیتوسان 1 درصد در روزهای ششم و دوازدهم انبارمانی، کمترین درصد پوسیدگی را در مقایسه با سایر تیمارها داشتند (جدول 2).

 

 

جدول 2: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر پوسیدگی میوه توت‌فرنگی (%).

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	درصد پوسیدگی میوه
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	0/0 ± s 00/0	0/0 ± s 00/0	8/7 ± b 00/50	0/0 ± a 00/100
آلوئه ورا 25 درصد	-	0/0 ± s 00/0	3/6 ± f 33/27	3/7 ± d 33/34
آلوئه ورا 50 درصد	-	0/0 ± s 00/0	5/4 ±  ij00/21	6/4 ± f 00/28
آلوئه ورا 75 درصد	-	0/0 ± s 00/0	7/3 ± o 33/11	9/2 ± k 33/18
کیتوسان 5/0 درصد	-	0/0 ± s 00/0	6/4 ± de 66/33	8/5 ± c 67/40
کیتوسان 75/0 درصد	-	0/0 ± s 00/0	9/2 ± k 00/18	5/5 ± h 00/25
کیتوسان 1 درصد	-	0/0 ± s 00/0	3/1 ± pq 00/9	4/4 ± lm 00/16

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

تحلیل اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که در زمان برداشت و روز سوم انبارمانی، میزان مواد جامد محلول در میوه‌ها در حداقل مقدار خود قرار داشت (جدول 3). در روزهای سوم و ششم آزمایش، تیمار شاهد و در روز دوازدهم، تیمار آلوئه‌ورا 25/0 درصد بیشترین میزان مواد جامد محلول را نشان دادند که تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نداشتند. سایر تیمارها میزان مواد جامد محلول به طور معنی‌داری کمتری نسبت به تیمارهای مذکور داشتند. در روز دوازدهم آزمایش، میوه‌های توت‌فرنگی مربوط به تیمار شاهد کاملاً از بین رفته بودند و مواد جامد محلول در آن‌ها قابل ارزیابی نبود.

تحلیل اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که میزان اسیدیته قابل تیتراسیون میوه توت‌فرنگی در زمان برداشت بیشترین مقدار (0.30 درصد) را داشت. در روزهای سوم، ششم و دوازدهم، نمونه‌های شاهد کمترین میزان اسیدیته قابل تیتراسیون را نشان دادند. در روز سوم انبارمانی، میوه‌های تیمار شده با آلوئه‌ورا 50/0 و 75/0 درصد و کیتوسان 1 درصد دارای بیشترین میزان اسیدیته قابل تیتراسیون بودند. در روز ششم، تیمارهای آلوئه‌ورا 75/0 درصد و کیتوسان 1 درصد بیشترین میزان اسیدیته قابل تیتراسیون را نشان دادند. در روز دوازدهم، بیشترین محتوای اسیدیته قابل تیتراسیون در تیمار کیتوسان 1 درصد مشاهده شد (جدول 4).

 

جدول 3: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر میزان مواد جامد محلول میوۀ توت‌فرنگی (°Brix)

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	مواد جامد محلول (درجه بریکس)
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	01/0 ±  ef77/3	01/0 ± bc 48/4	04/0 ±  a10/6	0/0 ± i00/0
آلوئه ورا 25 درصد	-	02/0 ± cd 33/4	03/00 ± de24/4	03/0 ± a 80/5
آلوئه ورا 50 درصد	-	02/0 ± de 92/3	03/0 ± bc 50/4	02/0 ± a 67/4
آلوئه ورا 75 درصد	-	02/0 ± h 13/3	02/0 ± b 66/4	02/0 ± cd 30/4
کیتوسان 5/0 درصد	-	01/0 ± de 99/3	02/0 ± cd 29/4	02/0 ± cd 33/4
کیتوسان 75/0 درصد	-	03/0 ± ef 80/3	01/0 ± fg 56/3	03/0 ± d00/4
کیتوسان 1 درصد	-	04/0 ± fg 61/3	01/0 ± g 46/3	03/0 ± d 00/4

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

جدول 4: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر میزان اسید قابل تیتر میوۀ توت‌فرنگی (%)

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	اسیدیته کل (%)
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	004/0 ± a30/0	002/0 ± de 20/0	003/0 ± f 18/0	0/0 ± g00/0
آلوئه ورا 25 درصد	-	005/0 ± bc 26/0	004/0 ± de20/0	005/0 ± f 18/0
آلوئه ورا 50 درصد	-	004/0 ± ab 29/0	001/0 ± cd 23/0	002/0 ± ef 19/0
آلوئه ورا 75 درصد	-	002/0 ± a 30/0	004/0 ± bc 26/0	002/0 ± cd 24/0
کیتوسان 5/0 درصد	-	005/0 ± cd 24/0	003/0 ± ef19/0	003/0 ± de21/0
کیتوسان 75/0 درصد	-	003/0 ± bc 27/0	001/0 ± de 21/0	0/0 ±  de23/0
کیتوسان 1 درصد	-	007/0 ± ab 29/0	002/0 ± cd 25/0	003/0 cd 25/0

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

جدول 5: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر شاخص طعم میوه توت‌فرنگی

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	شاخص طعم میوه
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	0/1 ± f 96/9	2/2 ± bc 09/22	7/1 ± a 27/33	0/0 ± g00/0
آلوئه ورا 25 درصد	-	6/1 ± de 39/16	7/2 ± bc 68/21	9/1 ± a 27/32
آلوئه ورا 50 درصد	-	2/2 ± ef40/13	3/1 ± cd 66/19	3/2 ± b51/24
آلوئه ورا 75 درصد	-	2/2 ± f 44/10	3/4 ± de 56/17	2/1 ± de72/17
کیتوسان 5/0 درصد	-	3/3 ± d 60/16	3/3 ± bc 04/22	4/3 ± bc05/21
کیتوسان 75/0 درصد	-	1/5 ± ef 74/13	2/3 ± de83/16	6/2 ± de77/16
کیتوسان 1 درصد	-	3/4 ± ef30/12	5/3 ± ef85/13	1/1 ± ef 55/15

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

 

بررسی اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که در روز ششم انبارمانی، میوه‌های مربوط به تیمار شاهد (33.1) و همچنین میوه‌های تیمار شده با کیتوسان 50/0 درصد و آلوئه‌ورا 25/0 درصد بیشترین شاخص طعم میوه را داشتند (جدول 5). در روز دوازدهم انبارمانی، تیمار آلوئه‌ورا 25/0 درصد (32.1) بیشترین میزان شاخص طعم را در بین تیمارها نشان داد که تفاوت معنی‌داری با سایر تیمارها داشت.

تحلیل اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که در زمان برداشت، میزان pH آب میوه برابر با 4.14 بود که کمترین مقدار را داشت. در روزهای سوم و ششم، تیمار شاهد دارای بیشترین میزان pH بود. در روز سوم، تیمار آلوئه‌ورا 75/0 درصد و در روزهای ششم و دوازدهم، تیمار کیتوسان 1 درصد کمترین میزان pH را نشان دادند (جدول 6).

 

 

 

 

جدول 6: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر pH آب میوه توت‌فرنگی

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	pH آب میوه
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	06/0 ±  f14/4	04/0 ± cd 93/4	05/0 ± ab16/5	0/0 ± g 00/0
آلوئه ورا 25 درصد	-	04/0 ± ef 29/4	07/0 ± bc 03/5	05/0 ± a 27/5
آلوئه ورا 50 درصد	-	03/0 ± ef 30/4	06/0 ± cd 96/4	05/0 ± ab 16/5
آلوئه ورا 75 درصد	-	04/0 ± f 26/4	03/0 ± cd 83/4	05/0 ± bc 04/5
کیتوسان 5/0 درصد	-	06/0 ± de 53/4	05/0 ± cd 97/4	05/0 ± bc 07/5
کیتوسان 75/0 درصد	-	05/0 ±  ef43/4	04/0 ± cd 85/4	03/0 ± cd 94/4
کیتوسان 1 درصد	-	06/0 ± ef 30/4	06/0 ± de60/4	04/0 ±  cd86/4

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

جدول 7: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر محتوای ویتامین ث آب میوۀ توت‌فرنگی (میلی‌گرم بر 100 گرم وزن تر)

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	ویتامین ث (میلی گرم بر 100 گرم وزن تر)
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	03/0 ± a 28/6	05/0 ± a 28/6	03/0 ± a 13/6	0/0 ± g 00/0
آلوئه ورا 25 درصد	-	03/0 ± ef89/4	06/0 ± de 08/5	04/0 ± f 64/4
آلوئه ورا 50 درصد	-	01/0 ±de 13/5	05/0 ± cd 23/5	04/0 ± ef 79/4
آلوئه ورا 75 درصد	-	02/0 ± a 13/6	05/0 ± ab 05/6	03/0 ± bc 96/5
کیتوسان 5/0 درصد	-	05/0 ± de13/5	03/0 ± cd 28/5	05/0 ± ef 84/4
کیتوسان 75/0 درصد	-	03/0 ± bc 72/5	03/0 ± bc 86/5	05/0 ± cd 37/5
کیتوسان 1 درصد	-	06/0 ± a 34/6	05/0 ± ab 05/6	03/0 ± bc91/5

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

جدول 8: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر سفتی بافت میوه توت‌فرنگی (کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع)

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	سفتی بافت میوه (کیلوگرم بر سانتی متر مربع)
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	6/0 ± a 50/2	3/0 ± de 21/2	01/0 ± g 66/1	0/0 ± h 00/0
آلوئه ورا 25 درصد	-	2/0 ± a50/2	1/0 ± f 89/1	2/0 ± e 06/2
آلوئه ورا 50 درصد	-	2/0 ± ab 43/2	2/0 ± bc 36/2	2/0 ± de 26/2
آلوئه ورا 75 درصد	-	5/0 ± ab 46/2	3/0 ± bc 33/2	1/0 ± bc 34/2
کیتوسان 5/0 درصد	-	3/0 ± de 17/2	4/0 ± e10/2	3/0 ± e 02/2
کیتوسان 75/0 درصد	-	3/0 ± ab40/2	2/0 ± cd 26/2	2/0 ± cd 31/2
کیتوسان 1 درصد	-	4/0 ± a 50/2	2/0 ±  bc33/2	3/0 ± de 20/2

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

 

بررسی اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که میوه‌های توت‌فرنگی در زمان برداشت و میوه‌های تیمار شده با کیتوسان 1 درصد در روز سوم دارای بیشترین میزان ویتامین ث بودند. در روز سوم، تفاوت معنی‌داری بین تیمارهای آلوئه‌ورا 25/0 و 50/0 درصد و کیتوسان 50/0 درصد با شاهد مشاهده نشد. در روزهای ششم و دوازدهم، تیمار شاهد کمترین میزان ویتامین ث را داشت، در حالی که بیشترین میزان ویتامین ث در میوه‌های تیمار شده با کیتوسان 1 درصد و آلوئه‌ورا 75/0 درصد مشاهده شد (جدول 7).

تحلیل اثر برهمکنش زمان انبارمانی و کاربرد پوشش خوراکی نشان داد که بیشترین سفتی بافت میوه مربوط به میوه‌های برداشت شده در روز اول آزمایش بود. در روز سوم آزمایش، کاهش معنی‌داری در سفتی بافت میوه‌های تیمار شاهد و کیتوسان 50/0 درصد مشاهده شد، در حالی که سایر تیمارها سفتی بافت مشابه با میوه‌های روز اول آزمایش را حفظ کردند. در روزهای ششم و دوازدهم، کمترین میزان سفتی بافت میوه در تیمار شاهد و بیشترین آن در تیمارهای آلوئه‌ورا 50/0 و 75/0 درصد و کیتوسان 75/0 و 1 درصد مشاهده شد (جدول 8).

بررسی اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که در روزهای سوم، ششم و دوازدهم، محتوای ترکیبات فنولی در میوه‌های تیمار شده با آلوئه‌ورا 75/0 درصد و کیتوسان 1 درصد به طور معنی‌داری بیشتر از سایر تیمارها بود. در سایر تیمارها، تفاوت معنی‌داری با تیمار شاهد مشاهده نشد (جدول 9).

تحلیل اثر متقابل مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف نشان داد که میوه‌های تیمار شاهد در روزهای مختلف اندازه‌گیری، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کمتری نسبت به سایر تیمارها داشتند. در روزهای سوم تا دوازدهم، تیمارهای آلوئه‌ورا 75/0 درصد و کیتوسان 1 درصد دارای بیشترین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بودند (جدول 10).

 

 

جدول 9: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر محتوای فنول کل میوۀ توت‌فرنگی (mg GA/ ml)

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	فنل کل (mg GA/ ml)
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	002/0 ±  de 14/0	002/0 ± de 14/0	002/0 ± e 14/0	0/0 ± f00/0
آلوئه ورا 25 درصد	-	002/0 ± de 14/0	002/0 ± de 14/0	002/0 ± de14/0
آلوئه ورا 50 درصد	-	002/0 ± de 14/0	001/0 ± cd 15/0	002/0 ± de 14/0
آلوئه ورا 75 درصد	-	003/0 ± b 18/0	001/0 ± ab 19/0	003/0 ± b 18/0
کیتوسان 5/0 درصد	-	002/0 ± de 14/0	001/0 ± e 13/0	001/0 ± e 13/0
کیتوسان 75/0 درصد	-	001/0 ± cd 15/0	001/0 ± c 16/0	001/0 ± c 16/0
کیتوسان 1 درصد	-	001/0 ± ab 19/0	002/0 ± a20/0	002/0 ± a20/0

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

 

 

 

جدول 10: اثر برهمکنش مدت انبارمانی و تیمارهای مختلف بر ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (%DPPHsc)

مدت انبارمانی (روز) تیمارهای مختلف	ظرفیت آنتی اکسیدان (%DPPHsc)
	زمان برداشت	روز سوم	روز ششم	روز دوازدهم
شاهد	0/2 ±  f00/21	0/4 ± f 00/20	0/3 ± f 66/20	0/0 ± g 00/0
آلوئه ورا 25 درصد	-	0/2 ± e 00/28	0/4 ± c 00/47	0/3 ± e 00/28
آلوئه ورا 50 درصد	-	0/7 ± d 33/38	0/3 ± b 33/57	0/7 ± d38
آلوئه ورا 75 درصد	-	0/4 ±  c49	0/5 ± a 33/80	0/3 ±  c33/49
کیتوسان 5/0 درصد	-	0/2 ± ef 00/24	0/6 ± c 00/43	0/3 ± ef 00/24
کیتوسان 75/0 درصد	-	0/4 ± n 38	0/5 ± b 66/57	0/4 ± d 66/38
کیتوسان 1 درصد	-	0/5 ± c66/45	0/6 ± a 33/83	0/4 ± c66 /45

میانگین‌های دارای حرف مشابه در هر ستون و ردیف تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد آزمون دانکن ندارند.

 

 

بحث

در پژوهش حاضر درصد کاهش وزن میوه‌های توت‌فرنگی با گذشت زمان در طول دورۀ انبارمانی به صورت معنی‌داری افزایش پیدا کرد. کاهش وزن محصولات باغبانی در دوران پس از برداشت یک پدیدۀ رایج است که سبب از دست رفتن تناژ و کیفیت محصول انبار شده می‌شود. توت‌فرنگی به دلیل ساختار ظریف میوه و پوشش نازک و به دلیل فعالیت متابولیک بالا، به سرعت وزن و کیفیت خود را در شرایط پس از برداشت از دست می‌دهد (Sun et al., 2020; Olias et al., 2000). بنابراین محدود نمودن تعرق و متابولیسم بافت می‌تواند به صورت مؤثری در کاهش از دست رفتن وزن میوه در طول دوره انبارمانی مؤثر باشد. کاربرد پوشش‌های خوراکی شامل آلوئه­ورا و کیتوسان نیز در محدود کردن اتلاف وزن میوه توت‌فرنگی مؤثر بود (Sogvar et al. 2016). Valverde و همکاران (۲۰۰۵) دریافتند که پوشش آلوئه ورا باعث کاهش از دست دادن آب در انگور و افزایش ماندگاری آن می‌شود. پوشش‌دهی میوه توت‌فرنگی با آلوئه ورا به طور واضح در ایجاد یک مانع فیزیکی در برابر از دست دادن رطوبت مؤثر بود و در نتیجه باعث به تأخیر انداختن کم‌آبی و چروکیدگی میوه شد .(Sogvar et al. 2016) همانند تیمار آلوئه ورا، غلظت های متفاوت کیتوسان نیز موجب حفظ وزن میوه در طول انبارداری شدند. مشابه این نتایج، Riaza و همکاران (2011) و Velickova و همکاران (2013) گزارش دادند که کیتوزان موجب حفظ درصد وزن میوه توت فرنگی در طول انبارداری شدند. بدیهی است که کیتوزان به عنوان یک مانع فیزیکی برای از دست دادن رطوبت عمل می کند و کم آبی و چروکیدگی میوه ها را محدود می کند (Velickova et al., 2013). این تأثیر مثبت پوشش‌های خوراکی بر اساس خواص جاذب رطوبت آنها است که امکان تشکیل یک مانع آبی بین میوه و محیط را فراهم می‌کند(Morillon et al., 2002) . از دست دادن رطوبت منجر به ایجاد ریز ترک‌هایی در پریکارپ میوه می‌شود که به تدریج به سمت داخل و به سمت مزوکارپ پارانشیمی میوه حرکت می‌کند (Barman et al., 2014). این ترک های ریز باعث افزایش بیشتر رطوبت، حملۀ پاتوژن و قهوه‌ای شدن سریع پریکارپ می‌شوند (Underhill and Simmons, 1993). از این رو استفاده از پوشش‌های خوراکی که اطراف میوه را فرا می‌گیرند و سبب جلوگیری از مبادله رطوبت بین میوه و محیط پیرامون می‌شوند، در کاهش از دست رفتن آب و وزن میوه مؤثر هستند. به همین دلیل است که در پژوهش حاضر کاربرد پوشش‌های خوراکی آلوئه­ورا و کیتوسان در محدود نمودن از دست رفتن وزن میوۀ توت‌فرنگی در انبار مؤثر بودند. پیش از این نیز اثرات سودمند پوشش آلوئه­ورا در جلوگیری از اتلاف وزن میوۀ توت‌فرنگی در انبار نشان داده‌شده بود (Sogvar et al., 2016; Mohammadi et al., 2021).

میوۀ توت‌فرنگی به دلیل ساختار ظریف و فقدان پوشش محافظت‌کننده، از جمله فرآورده‌های حساس به بیماری‌های پس از برداشت دسته‌بندی می‌شود (Jamali et al., 2013). در این پژوهش نیز گسترش قارچ‌ها در طول دورۀ انبار در میوه‌های تیمار شاهد روند افزایشی داشت به گونه‌ای که در انتهای آزمایش، تمامی میوه‌های این تیمار دچار پوسیدگی شدند. کاربرد پوشش‌های خوراکی شامل آلوئه­ورا و کیتوسان به صورت معنی‌داری فعالیت قارچی روی میوه و پوسیدگی بافت را کاهش دادند. پیش از این نیز کاهش پوسیدگی میوۀ توت‌فرنگی با کاربرد پوشش آلوئه‌ورا نشان داده‌شده بود (Sogvar et al., 2016). پوشش‌های خوراکی مانند آلوئه­ورا، اتمسفر داخلی میوه را تغییر می‌دهند، از دست رفتن رطوبت را کاهش می‌دهند، نرم شدن و سرعت تنفس را کاهش می‌دهند و در نهایت تکثیر میکروارگانیسم‌ها را در میوه‌ها کاهش می‌دهند. دو مادۀ تشکیل‌دهنده، یعنی آلوئین و آلوئه امودین، جدا شده از ژل آلوئه‌ورا در کاهش فعالیت عوامل قارچی مؤثر هستند (Raksha et al., 2014). پوشش کیتوسان پوسیدگی قارچی را محدود می‌کند (Ribeiro et al., 2007) و در این مطالعه، با افزایش غلظت کیتوسان، کارایی آن در مهار بیماری‌های قارچی افزایش پیدا کرد. این نتایج با یافته‌های Hernandez-Munoz و همکاران (2008) در یک راستا قرار دارد. کیتوسان که از نظر ماهیت یک ماده چند کاتیونی است، با بقایای ماکرومولکول با بار منفی که بر روی سطح سلول قارچی قرار می‌گیرند تداخل می‌کند. در واقع زنجیره‌های آمینه با بار مثبت کیتوسان با فسفولیپیدهای با بار منفی غشای پلاسمایی قارچ تعامل دارند. این برهمکنش نفوذپذیری سلول‌های قارچی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و منجر به از دست دادن اجزای سلولی می‌شود (Kong et al., 2010). این تعامل منجر به نشت الکترولیت‌های داخل سلولی و اجزای پروتئینی می‌شود (Xu et al., 2006). علاوه بر این، جلوگیری از پوسیدگی میوه‌های تیمار شده با پوشش‌های خوراکی می‌تواند ناشی از افزایش فعالیت‌های آنزیم‌های دفاعی میوه باشد (Bill et al., 2014). هر چند که باید در نظر داشت که این پوشش‌های خوراکی با توجه به اینکه پیری و نرم شدن بافت را به تأخیر می‌اندازند، می‌توانند به صورت غیرمستقیم نیز در جلوگیری از فعالیت عوامل فساد میوه مؤثر باشند (Shah and Hashmi, 2020).

 

مواد جامد محلول میوه شاهد با زمان نگهداری افزایش یافت. یک توضیح قابل قبول برای افزایش مشاهده شده در مواد جامد محلول، از دست دادن قابل توجه آب است که توسط توت‌فرنگی در طول دورۀ نگهداری متحمل می‌شود. در واقع، تغییرات بیشتر در مواد جامد محلول در آن دسته از میوه‌هایی رخ داد که بیشترین تلفات آب را متحمل شدند. به این ترتیب با از دست رفتن آب، شیره سلولی تغلیظ شده و در نتیجه داده‌های محتوای مواد جامد محلول به ازای واحد وزن نیز افزایش نشان می‌دهد. حل شدن پلی‌اورونیدها و همی‌سلولزهای دیوارۀ سلولی در توت‌فرنگی بالغ نیز ممکن است به افزایش مواد جامد محلول کمک کند (Hernandez-Munoz et al., 2008). در تائید این فرضیه، افزایش محتوای مواد جامد محلول با کاهش سفتی میوه‌های توت‌فرنگی همخوانی داشت. در واقع با تخریب دیوارۀ سلولی و نرم شدن بافت میوه، میزان ترکیبات قندی در میوه افزایش یافته و این مهم ضمن بالا بردن میزان مواد جامد محلول، در میوه نیز می‌شود. در مطالعه حاضر، محتوای مواد جامد محلول در میوه‌های پوشش داده‌شده با کیتوسان و آلوئه­ورا به صورت معنی‌داری کمتر از میوه‌ها در تیمار شاهد بود. توت‌فرنگی‌های پوشش داده‌شده با آلوئه­ورا و کیتوسان تنها افزایش بسیار جزئی محتوای مواد جامد محلول را در طول دورۀ انبارمانی نشان دادند. در تائید نتایج پژوهش حاضر، گزارش شده است که کاربرد کیتوسان افزایش محتوای مواد جامد محلول میوه را به دلیل فعالیت کمتر ساکارز فسفات سنتاز و آنزیم‌های تخریب کنندۀ دیوارۀ سلولی به تأخیر انداخت (Sun et al., 2010 ). حفظ محتوای مواد جامد محلول در توت‌فرنگی پوشش داده‌شده، همان‌طور که توسط سایر محققان نیز گزارش شده است (Hernandez-Munoz et al., 2008; Perdones et al., 2012; Hassanpour, 2015) ممکن است منعکس کننده تغییرات در محیط داخلی میوه‌ها با استفاده از پوشش باشد که در نهایت منجر به کاهش O2 داخلی میوه و/یا افزایش CO2 و سرکوب تولید اتیلن می‌شود (Saleem et al., 2020). علاوه بر این، با توجه به اینکه کیتوسان و آلوئه­ورا یک سد محافظ در برابر از دست دادن آب تشکیل می‌دهند و از این رو، به حفظ محتوای مواد جامد محلول در میوه‌ها کمک می‌کند (Hernandez-Munoz et al., 2008; Mohammadi et al., 2021).

اسید قابل تیتر میوۀ توت‌فرنگی مستقیماً با محتوای اسیدهای سیتریک و مالیک ارتباط دارد (Saleem et al., 2020). در پژوهش حاضر میزان اسید قابل تیتر در طول دورۀ انبارمانی میوه توت‌فرنگی کاهش پیدا کرد. میوه‌های تیمار شاهد بیشترین کاهش را در میزان اسیدهای قابل تیتر میوه نشان دادند. این نتایج با یافته‌های Sogvar  و همکاران (2016) و Khosroshahi و همکاران (2007) مطابقت دارد. کاهش اسید قابل تیتر در طول نگهداری ممکن است به دلیل تغییرات متابولیکی در میوه ناشی از مصرف و تغییر اسیدهای آلی در فرایند تنفسی باشد (Echeverria and Valich, 1989). تشدید تنفس توت‌فرنگی‌های تیمار نشده (به دلیل رشد سریع عفونت قارچی، تولید اتیلن و پیری میوه) باعث تحریک مصرف اسیدهای آلی و کاهش اسیدهای قابل تیتراسیون میوه‌ها می‌شود (Khosroshahi et al., 2007).

تغییر طعم میوه در طول نگهداری، کمی شیرین شدن و کاهش اسیدیته است که می‌تواند باعث بی‌مزه شدن میوه‌ها شود (Mirdehghan and Rahimi, 2016). در پژوهش حاضر، در طول نگهداری میوه‌ها، افزایش مواد جامد محلول و کاهش اسید قابل تیتر آب میوه‌ها مشاهده شد. Sangsuwan و همکاران (2016) نیز نتایج مشابهی را در میوه‌های توت‌فرنگی نگهداری شده در انبار گزارش نمودند. همان‌گونه که عنوان شد، افزایش مواد جامد محلول در یک میوه توت‌فرنگی الزاماً به معنی شیرین شدن میوه نیست. لذا جلوگیری از افزایش مواد جامد محلول و حفظ سطح اسیدهای قابل تیتر در میوه می‌تواند نشانگر جلوگیری و به تأخیر انداختن پیری بافت میوه باشد. در تیمارهای مختلفی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند نیز افزایش نسبت مواد جامد محلول به اسید قابل تیتر مشاهده شد ولی این افزایش به صورت چشمگیری کمتر از تیمار شاهد بود. همان‌گونه که پیش از این نیز توضیح داده شد، این اثرات ناشی از جلوگیری از تجمع مواد جامد محلول و افزایش ماندگاری اسیدهای آلی میوه بود.

 بر اساس نتایج این تحقیق به موازات تخریب اسیدهای قابل تیتر، pH آب میوه نیز در طول دورۀ انبارمانی افزایش پیدا کرد. افزایش pH آب میوه در تیمار شاهد که بیشترین میزان تخریب اسید را نشان داد، بیشتر از سایر تیمارها بود؛ بنابراین کاهش میزان طعم میوه‌های این تیمار نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. افزایش pH در تمام میوه‌های تیمار شده نیز مشاهده شد، اگرچه این افزایش در میوه‌های پوشش‌دار به طور قابل توجهی کمتر از میوه شاهد بود.Davarynejad  و همکاران (2013) نیز نتایج مشابهی را در میوه‌های تیمار شده و بدون تیمار محافظت‌کننده در شرایط انبار سرد مشاهده نمودند. با توجه به محتوای اسید قابل تیتراسیون و مقادیر pH، محتوای اسیدیته قابل تیتراسیون به طور معنی‌داری کاهش یافت در حالی که مقدار pH در طول مدت نگهداری به طور معنی‌داری افزایش یافت. بنابراین، می‌توان گفت که یک رابطه معکوس بین اسیدیتۀ قابل تیتراسیون و pH وجود دارد. کاربرد پوشش‌های خوراکی آلوئه‌ورا و کیتوسان به صورت معنی‌داری از کاهش اسیدهای آلی میوه جلوگیری نمود. مشخص شده است که میزان از دست دادن اسیدهای آلی با پوشش‌های خوراکی کاهش می‌یابد، احتمالاً همان‌طور که در گیلاس (Petriccione et al., 2015a) و توت‌فرنگی (Petriccione et al., 2015b; Saleem et al., 2021) نشان داده‌شده است، این قضیه با کاهش فعالیت‌های متابولیک میوه‌های پوشش داده‌شده مرتبط باشد (Saleem et al., 2021). پوشش‌های خوراکی به عنوان یک مانع گاز عمل می‌کند و جذب اکسیژن توسط میوه را کاهش می‌دهد که به نوبه خود نرخ تنفس را کند می‌کند (Arowora et al., 2013). به همین دلیل می‌توان انتظار داشت که تغییرات اسیدهای آلی در طول دورۀ انبارمانی پس از کاربرد پوشش‌های خوراکی محدود می‌شود و از طرف دیگر با کاهش نرخ تنفس میزان مصرف قندهای میوه نیز کاهش پیدا می‌کند.

 

هم راستا با یافته‌های Ishaq  و همکاران (2009) و Davarynejad  و همکاران (2013)، در تحقیق حاضر محتوای ویتامین ث در طول نگهداری به طور قابل توجهی در تیمار شاهد کاهش یافت. دلایل احتمالی از دست دادن ویتامین ث در طول دورۀ نگهداری، اتوکسیداسیون است که به طور خود به خود زمانی که ویتامین ث با اکسیژن موجود در هوا ترکیب می‌شود اتفاق می‌افتد (Sogvar et al., 2016). از طرف دیگر این ماده به عنوان عامل آنتی‌اکسیدانی در فرایند مهار گونه‌های فعال اکسیژن در طول دورۀ نگهداری در انبار مصرف می‌شود (Nazoori et al., 2020). کاربرد پوشش‌های خوراکی به صورت مؤثری از کاهش ویتامین ث در دورۀ انبارمانی جلوگیری نمودند. Panahirad و همکاران (2020) وSaleem  و همکاران (2021) نیز نتایج مشابهی در میوه‌های آلو و توت‌فرنگی پوشش داده‌شده با کیتوسان نگهداری شده در انبار سرد نشان دادند. پوشش‌ها به عنوان یک لایه محافظ عمل می‌کنند و نفوذپذیری اکسیژن و دی ‌اکسید کربن را به درون میوه محدود می‌کنند، بنابراین اکسیداسیون اسید آسکوربیک را کاهش می‌دهند (Sogvar et al., 2016؛ Saleem et al., 2021).  افزون بر این Panahirad و همکاران (2020) نشان دادند که کاهش فعالیت پلی فنول اکسیداز در نمونه‌های پوشش داده‌شده نیز می‌تواند با حفظ ویتامین ث در میوه مرتبط باشد.

کاهش سفتی بافت در میوه‌های برداشت شده با افزایش مدت انبارمانی مشاهده شد. توت‌فرنگی در طول نگهداری در انبار به طور قابل توجهی نرم می‌شود که این قضیه سبب محدود کردن عمر کوتاه پس از برداشت و تشدید حساسیت آن به آلودگی قارچی می‌شود (Sogvar et al., 2016). کاهش سفتی بافت میوۀ توت‌فرنگی نشان دهنده پیر شدن و از بین رفتن محصول در شرایط انبار است. کاهش سفتی در طول دوره نگهداری با تبدیل نسبت پکتین نامحلول به اشکال محلول در نتیجه رسیدن و پیری همراه است (Yoon et al., 2020). همچنین این قضیه می‌تواند با از دست رفتن تورژسانس و محتوای آب بافت نیز در ارتباط باشد (Shafiee et al., 2010). کاربرد پوشش آلوئه­ورا و کیتوسان سبب افزایش سفتی بافت میوۀ توت‌فرنگی شد. پیش از این نیز Nasrin و همکاران (2017) اثرات سودمند کاربرد پوشش آلوئه­ورا بر افزایش سفتی بافت میوۀ توت‌فرنگی در انبار را نشان داده بودند (Mohammadi et al., 2021). این اثرات با افزایش غلظت آلوئه‌ورا افزایش پیدا کرد که نشان دهندۀ عملکرد فیزیکی این پوشش در حفظ سفتی بافت با محدود کردن تنفس و تعرق میوه است.Velickova  و همکاران نشان دادند که تیمار کیتوسان موجب شد که سفتی توت فرنگی در طول دوره نگهداری ثابت نگه داشته شود. بهبود سفتی گوشت میوه های پوشش داده شده با کاهش متابولیسم میوه مرتبط است (Velickova et al., 2013). این اثرات احتمالاً بیشتر به خواص فیزیکی آلوئه­ورا و کیتوسان در جلوگیری از دست رفتن آب فراورده بازمی‌گردد. داده‌های کاهش وزن میوه‌های توت‌فرنگی، این فرضیه را تائید می‌کند. افزون بر این، این ترکیبات قادرند با تغییر فعالیت آنزیم‌های تخریب کننده دیوارۀ سلولی نیز از نرم شدن میوه جلوگیری نمایند (Lin et al., 2018; Zhao et al., 2019). کاهش فعالیت‌های این آنزیم‌ها در پاسخ به تیمارهای پس از برداشت، نرم شدن میوه را سرکوب می‌کند که به نوبه خود منجر به طولانی شدن عمر مفید محصول می‌شود (Saleem et al., 2020).

در پژوهش حاضر، کاربرد تیمارهای مختلف سبب افزایش معنی‌دار در میزان فنل کل نسبت به شاهد شد. ظرفیت آنتی‌اکسیدانی میوه توسط چندین ترکیب زیست فعال مانند فنولیک‌ها، فلاونوئیدها، اسید آسکوربیک، آنتوسیانین ها و غیره کمک می‌کند. امروزه مردم نسبت به سلامتی هوشیارتر شده‌اند، بنابراین ارزیابی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل میوه‌ها و سبزی‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند زیرا اطلاعات ارزشمندی در مورد کیفیت و ارزش غذایی میوه‌ها ارائه می‌دهد (Kumari et al., 2015). آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی موجود در توت‌فرنگی آن را به منبع مهمی از ترکیبات زیست فعال مانند فنول ها تبدیل می‌کند. Mostafavi و همکاران (2012) یک رابطه واضح بین محتوای ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گزارش کرد. در واقع ظرفیت آنتی‌اکسیدانی فنل‌ها یکی از مهم‌ترین خواص بیولوژیک آن‌ها است (Sogvar et al., 2016). با توجه به افزایش میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در برخی تیمارها نسبت به شاهد، میتوان این افرایش را به میزان بالاتر فنل کل در این تیمارها مرتبط دانست. گزارش شده است که تیمار میوه با آلوئه‌ورا ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بالاتری نسبت به تیمار نشده در انگور (Serrano et al., 2006) و تمشک (Hassanpour, 2015) دارد. همچنین،Hu  و همکاران (2005) نشان داد که آلوئه­ورا ممکن است مقاومت بافت‌ها را در برابر پوسیدگی از طریق تقویت سیستم آنتی‌اکسیدانی و قابلیت مهار رادیکال‌های آزاد افزایش دهد. کاربرد کیتوسان نیز به صورت قابل توجهی سبب افزایش محتوای ترکیبات فنولی شد. این اثر با افزایش غلظت کیتوسان بیشتر شد. به همین ترتیب،Serrano  و همکاران (2006) و Han و همکاران (2014) فنول های بالاتری را در میوه‌های پوشش داده‌شده با ژل آلوئه‌ورا گزارش کردند. پوشش‌ها تنش ملایمی بر میوه ایجاد می‌کنند و پوشش متراکم ممکن است شدت تنش را افزایش دهد (Han et al., 2014)؛ بنابراین، افزودن ژل آلوئه‌ورا یا پوشش کیتوسان ممکن است محتوای فنلی کل میوه را افزایش دهد. Kumari و همکاران (2015) چنین نتیجه گرفتند که به دلیل تشکیل لایه محافظ کیتوسان بر روی سطح میوه، افت رطوبت کمتری از پوست وجود دارد که این قضیه از بین رفتن محفظه بین آنزیم‌های پلی فنول اکسیداز و پراکسیداز و ترکیبات فنلی موجود در واکوئل را کاهش داده و در نتیجه تجزیه آن را در طول دوره نگهداری کمتر می‌کند (Awad and De Jager, 2000).در مجموع به نظر می‌رسد که در این پژوهش کاربرد پوشش‌های خوراکی با حفظ ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مثل ویتامین ث و سایر ترکیبات فنولی سبب افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی میوه شد. Hu و همکاران (2005) توضیح داد که پوشش ژل آلوئه­ورا می‌تواند سیستم آنتی‌اکسیدانی را بهبود بخشد که ممکن است ایمنی بافت را در برابر زوال افزایش دهد.Sogvar  و همکاران (2016) گزارش کردند که میوه‌های پوشش داده ‌شده با ژل آلوئه­ورا و اسید آسکوربیک، کاهش کمتری در فعالیت آنتی‌اکسیدانی نشان دادند. همچنین مشخص شده است که کاربرد پوشش ژل آلوئه‌ورا برای حفظ فعالیت آنتی‌اکسیدانی در انگور (Serrano et al., 2006) و تمشک (Hassanpour, 2015) مفید است. افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بافت میوۀ توت‌فرنگی به دنبال کاربرد پوشش‌های خوراکی نشان دهنده افزایش توانایی میوۀ توت‌فرنگی برای کاهش تنش اکسیداتیو در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند عمر انباری فراورده را افزایش دهد (Ali et al., 2011).

 

نتیجه گیری نهایی

در مجموع یافته‌های این پژوهش نشان داد که کاربرد آلوئه­ورا و کیتوسان می‌تواند سبب افزایش عمر انباری میوه توت‌فرنگی شده و از افت کیفیت محصول در دورۀ نگهداری جلوگیری نماید. این دو ماده به عنوان ترکیبات سالم فاقد اثرات مخرب زیست‌محیطی هستند و برای مصرف کننده نیز مضر نیستند. در این راستا کاربرد ژل آلوئه‌ورا با غلظت 75/0 درصد و کیتوسان با غلظت 1 درصد بهترین اثرات را به دنبال داشتند. بین این دو ماده تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد و از این رو با توجه به میزان دسترسی و قیمت تمام شده، می‌توان کاربرد آلوئه‌ورا را نسبت به کیتوسان توصیه نمود.

 

 

References

Ahmed, M.J., Singh, Z. and Khan, A.S. (2009). Postharvest Aloe vera gel‐coating modulates fruit ripening and quality of ‘Arctic Snow’nectarine kept in ambient and cold storage. International Journal of Food Science and Technology. 44(5): 1024-1033.

Ali, A., Abrar, M., Sultan, M.T., Din, A. and Niaz, B. (2011). Post-harvest physicochemical changes in full ripe strawberries during cold storage. Journal of Animal and Plant Sciences. 21(1): 38-41.

Arowora, K.A., Williams, J.O., Adetunji, C.O., Fawole, O.B., Afolayan, S.S., Olaleye, O.O., Adetunji, J.B. and Ogundele, B.A. (2013). Effects of Aloe vera coatings on quality characteristics of oranges stored under cold storage. Greener Journal of Agricultural Sciences. 3(1): 39-47.

Asghari, M.R., Ahadi, L. and Riaie, S. (2013). Effect of postharvest application salicylic acid and Aloe vera gel on quality characteristics and antioxidant activity of grape fruit “Ghezel Osum”. Journal of Horticulture Science. 7(3): 349-342.

Awad, M.A. and de Jager, A. (2000). Flavonoid and chlorogenic acid concentrations in skin of ‘Jonagold’and ‘Elstar’apples during and after regular and ultra low oxygen storage. Postharvest Biology and Technology. 20(1): 15-24.

Ayala-Zavala, J.F., Wang, S.Y., Wang, C.Y. and González-Aguilar, G.A. (2005). Methyl jasmonate in conjunction with ethanol treatment increases antioxidant capacity, volatile compounds and postharvest life of strawberry fruit. European Food Research and Technology.  221(6): 731-738.

Babaei, A., Manafi, M. and Tavafi, H. (2013). Study on effect of Aloe vera leaf extracts on growth of Aspergillus flavus. Annual Research and Review in Biology. 1091-1097.

Barman, K., Asrey, R., Pal, R.K., Jha, S.K. and Bhatia, K. (2014). Post-harvest nitric oxide treatment reduces chilling injury and enhances the shelf-life of mango (Mangifera indica L.) fruit during low-temperature storage. The Journal of Horticultural Science and Biotechnology. 89 (3): 253-260.

Bill, M., Sivakumar, D., Korsten, L. and Thompson, A.K. (2014). The efficacy of combined application of edible coatings and thyme oil in inducing resistance components in avocado (Persea americana Mill.) against anthracnose during post-harvest storage. Crop Protection. 64: 159-167.

Davarynejad, G., Zarei, M., Ardakani, E. and Nasrabadi, M.E. (2013). Influence of putrescine application on storability, postharvest quality and antioxidant activity of two Iranian apricots (Prunus armeniaca L.) cultivars. Notulae Scientia Biologicae.5(2): 212-219.

Dhall, R.K. (2013). Advances in edible coatings for fresh fruits and vegetables: a review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 53 (5): 435-450.

Echeverria, E. and Valich, J. (1989). Enzymes of sugar and acid metabolism in stored'Valencia'oranges. Journal of the American Society for Horticultural Science (USA).

Emamifar, A. (2014). Evaluation of the effect of aloe vera gel as an edible coating on the microbial, physicochemical and sensory characteristics of fresh strawberries during storage. New Food Technologies. 2 (6): 15-29

García-Sosa, K., Villarreal-Alvarez, N., Lübben, P. and Peña-Rodríguez, L.M. (2006). Chrysophanol, an antimicrobial anthraquinone from the root extract of Colubrina greggii. Journal of the Mexican Chemical Society. 50(2): 76-78.

Garcia-Viguera C., Zafrilla, P., Romero, F., Abella, P., Artes, F. and Tomas-Barberan, F. A. (1999). Color stability of strawberry jam as affected by cultivar and storage temperature. Journal of Food Science. 64: 243-247.

Ghasemi Tvalayi, M., Ramin, A. A. and Amini, F. (2014). The effect of edible chitosan coating on the quality and life extension of cucumber, Zomorrod cultivar. Journal of Production and Processing of Agricultural and Horticultural Plants. 15: 197-189.

Han, C., Zuo, J., Wang, Q., Xu, L., Zhai, B., Wang, Z., Dong, H. and Gao, L. (2014). Effects of chitosan coating on postharvest quality and shelf life of sponge gourd (Luffa cylindrica) during storage. Scientia Horticulturae.166: 1-8.

Hassanpour, H. (2015). Effect of Aloe vera gel coating on antioxidant capacity, antioxidant enzyme activities and decay in raspberry fruit. LWT-Food Science and Technology. 60(1): 495-501.

Hernandez-Munoz, P., Almenar, E., Del Valle, V., Velez, D. and Gavara, R. (2008). Effect of chitosan coating combined with postharvest calcium treatment on strawberry (Fragaria× ananassa) quality during refrigerated storage. Food Chemistry. 110 (2): 428-435.

Hong, K., Xie, J., Zhang, L., Sun, D. and Gong, D. (2012). Effects of chitosan coating on postharvest life and quality of guava (Psidium guajava L.) fruit during cold storage. Scientia horticulturae. 144: 172-178.

Hosseinifarahi, M., Jamshidi, E., Amiri, S., Kamyab, F. and Radi, M. (2020). Quality, phenolic content, antioxidant activity, and the degradation kinetic of some quality parameters in strawberry. Journal of Food Processing and Preservation. https://doi.org/10.1111/jfpp.14647. Pp. 1-14.

Hu, Q., Hu, Y. and Xu, J. (2005). Free radical-scavenging activity of Aloe vera (Aloe barbadensis Miller) extracts by supercritical carbon dioxide extraction. Food Chemistry. 91(1): 85-90.

Ishaq, S., Rathore, H.A., Majeed, S., Awan, S. and Zulfiqar-Ali-Shah, S. (2009). The studies on the physico-chemical and organoleptic characteristics of apricot (Prunus armeniaca L.) produced in Rawalakot, Azad Jammu and Kashmir during storage. Pakistan Journal of Nutrition. 8(6): 856-860.

Jamali, B., Eshghi, S. and Taffazoli, E. (2013). Vegetative growth, yield, fruit quality and fruit and leaf composition of strawberry cv. ‘Pajaro’as influenced by salicylic acid and nickel sprays. Journal of Plant Nutrition. 36(7): 1043-1055.

Khosroshahi, M.R.Z., Esna-Ashari, M. and Ershadi, A. (2007). Effect of exogenous putrescine on post-harvest life of strawberry (Fragaria ananassa Duch.) fruit, cultivar Selva. Scientia Horticulturae. 114(1): 27-32.

Kong, M., Chen, X.G., Xing, K. and Park, H.J. (2010). Antimicrobial properties of chitosan and mode of action: a state of the art review. International Journal of Food Microbiology. 144 (1): 51-63.

Kumari, P., Barman, K., Patel, V.B., Siddiqui, M.W. and Kole, B. (2015). Reducing postharvest pericarp browning and preserving health promoting compounds of litchi fruit by combination treatment of salicylic acid and chitosan. Scientia Horticulturae. 197: 555-563.

Lin, Y., Lin, Y., Lin, H., Lin, M., Li, H., Yuan, F., Chen, Y. and Xiao, J. (2018). Effects of paper containing 1-MCP postharvest treatment on the disassembly of cell wall polysaccharides and softening in Younai plum fruit during storage. Food Chemistry. 264: 1-8.

Malik, A.U. and Singh, Z. (2006). Improved fruit retention, yield and fruit quality in mango with exogenous application of polyamines. Scientia Horticulturae. 110 (2): 167-174.

Mirdehghan, S.H. and Rahimi, S. (2016). Pre-harvest application of polyamines enhances antioxidants and table grape (Vitis vinifera L.) quality during postharvest period. Food Chemistry.196: 1040-1047.

Mohammadi, L., Ramezanian, A., Tanaka, F. and Tanaka, F. (2021). Impact of Aloe vera gel coating enriched with basil (Ocimum basilicum L.) essential oil on postharvest quality of strawberry fruit. Journal of Food Measurement and Characterization. 15(1): 353-362.

Morillon, V., Debeaufort, F., Blond, G., Capelle, M. and Voilley, A. (2002). Factors affecting the moisture permeability of lipid-based edible films: a review. Critical reviews in food science and nutrition. 42(1): 67-89.

Mostafavi, H.A., Mirmajlessi, S.M., Mirjalili, S.M., Fathollahi, H. and Askari, H. (2012). Gamma radiation effects on physico-chemical parameters of apple fruit during commercial post-harvest preservation. Radiation Physics and Chemistry. 81(6): 666-671.

Nasrin, T.A.A., Rahman, M.A., Hossain, M.A., Islam, M.N. and Arfin, M.S. (2017). Postharvest quality response of strawberries with aloe vera coating during refrigerated storage. The journal of horticultural science and biotechnology. 92(6): 598-605.

Navarro, D., Díaz-Mula, H.M., Guillén, F., Zapata, P.J., Castillo, S., Serrano, M., Valero, D. and Martínez-Romero, D. (2011). Reduction of nectarine decay caused by Rhizopus stolonifer, Botrytis cinerea and Penicillium digitatum with Aloe vera gel alone or with the addition of thymol. International Journal of Food Microbiology. 151(2): 241-246.

Nazoori, F., Poraziz, S., Mirdehghan, S.H., Esmailizadeh, M. and ZamaniBahramabadi, E. (2020). Improving shelf life of strawberry through application of sodium alginate and ascorbic acid coatings. International Journal of Horticultural Science and Technology.7(3): 279-293.

Olías, J.M., Sanz, C. and Perez, A.G. (2001). Postharvest handling of strawberries for fresh market. R. Dris, R. Nishakanen, and SM Jain (Eds). Crop Management and Postharvest Handling of Horticultural Product. Science Publisher, Inc. USA, pp. 209-227.

Pal, S., Sahrawat, A. and Prakash, D. (2013). Aloe vera: composition, processing and medicinal properties. Current Discovery. 2 (2): 106-122.

Panahirad, S., Naghshiband-Hassani, R., Bergin, S., Katam, R. and Mahna, N. (2020). Improvement of postharvest quality of plum (Prunus domestica L.) using polysaccharide-based edible coatings. Plants 9 (9): 1148.

Perdones, Á., Escriche, I., Chiralt, A. and Vargas, M. (2016). Effect of chitosan–lemon essential oil coatings on volatile profile of strawberries during storage. Food Chemistry. 197: 979-986.

Perdones, A., Sánchez-González, L., Chiralt, A. and Vargas, M. (2012). Effect of chitosan–lemon essential oil coatings on storage-keeping quality of strawberry. Postharvest Biology and Technology. 70: 32-41.

Petriccione, M., De Sanctis, F., Pasquariello, M.S., Mastrobuoni, F., Rega, P., Scortichini, M. and Mencarelli, F. (2015a). The effect of chitosan coating on the quality and nutraceutical traits of sweet cherry during postharvest life. Food and Bioprocess Technology. 8(2): 394-408.

Petriccione, M., Mastrobuoni, F., Pasquariello, M.S., Zampella, L., Nobis, E., Capriolo, G. and Scortichini, M. (2015a). Effect of chitosan coating on the postharvest quality and antioxidant enzyme system response of strawberry fruit during cold storage. Foods. 4 (4):  501-523.

Petriccione, M., Mastrobuoni, F., Pasquariello, M.S., Zampella, L., Nobis, E., Capriolo, G. and Scortichini, M. (2015b). Effect of chitosan coating on the postharvest quality and antioxidant enzyme system response of strawberry fruit during cold storage. Foods. 4 (4): 501-523.

Rahimi, B.A., Shankarappa, T.H., Krishna, H.C., Mushrif, S.K., Vasudeva, K.R., Sadananda, G.K. and Masoumi, A. (2018). Chitosan and CaCl2 coatings on physicochemical and shelf life of strawberry fruits (Fragaria x ananassa Duch.). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences. 7 (7): 3293-3300.

Raksha, B., Pooja, S. and Babu, S. (2014). Bioactive compounds and medicinal properties of Aloe vera L.: an update. Journal of Plant Sciences. 2(3): 102-107.

Rasouli, M., Saba, M.K. and Ramezanian, A. (2019). Inhibitory effect of salicylic acid and Aloe vera gel edible coating on microbial load and chilling injury of orange fruit. Scientia Horticulturae. 247: 27-34.

Raybaudi-Massilia, R., Mosqueda-Melgar, J., Soliva-Fortuny, R. and Martín-Belloso, O. (2016). Combinational edible antimicrobial films and coatings. Antimicrobial Food Packaging. 633-646.

Riaz, A., Aadil, R.M., Amoussa, A.M. O., Bashari, M., Abid, M. and Hashim, M.M. (2021). Application of chitosan‐based apple peel polyphenols edible coating on the preservation of strawberry (Fragaria ananassa cv Hongyan) fruit. Journal of Food Processing and Preservation. 45(1): e15018.

Ribeiro, C., Vicente, A.A., Teixeira, J.A., and Miranda, C. (2007). Optimization of edible coating composition to retard strawberry fruit senescence. Postharvest Biology and Technology. 44 (1): 63-70.

Sabaghi, M., Maghsoudlou, Y., Khomeiri, M. and Ziaiifar, A.M. (2015). Active edible coating from chitosan incorporating green tea extract as an antioxidant and antifungal on fresh walnut kernel. Postharvest Biology and Technology. 110: 224-228.

Saleem, M.S., Anjum, M.A., Naz, S., Ali, S., Hussain, S., Azam, M., Sardar, H., Khaliq, G., Canan, İ. and Ejaz, S. (2021). Incorporation of ascorbic acid in chitosan-based edible coating improves postharvest quality and storability of strawberry fruits. International Journal of Biological Macromolecules. 189: 160-169.

Saleem, M.S., Ejaz, S., Anjum, M.A. Nawaz, A., Naz, S., Hussain, S., Ali, S. and Canan, İ. (2020). Postharvest application of gum arabic edible coating delays ripening and maintains quality of persimmon fruits during storage. Journal of Food Processing and Preservation. 44(8):14583.

Sangsuwan, J., Pongsapakworawat, T., Bangmo, P. and Sutthasupa, S. (2016). Effect of chitosan beads incorporated with lavender or red thyme essential oils in inhibiting Botrytis cinerea and their application in strawberry packaging system. LWT. 74: 14-20.

Serrano, M., Valverde, J.M., Guillén, F., Castillo, S., Martínez-Romero, D. and Valero, D. (2006). Use of Aloe vera gel coating preserves the functional properties of table grapes. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 54(11): 3882-3886.

Shafiee, M., Taghavi, T.S. and Babalar, M. (2010). Addition of salicylic acid to nutrient solution combined with postharvest treatments (hot water, salicylic acid, and calcium dipping) improved postharvest fruit quality of strawberry. Scientia Horticulturae. 124 (1): 40-45.

Shah, S. and Hashmi, M.S. (2020). Chitosan–aloe vera gel coating delays postharvest decay of mango fruit. Horticulture, Environment, and Biotechnology. 61(2): 279-289.

Sogvar, O.B., Saba, M.K. and Emamifar, A. (2016). Aloe vera and ascorbic acid coatings maintain postharvest quality and reduce microbial load of strawberry fruit. Postharvest Biology and Technology. 114: 29-35.

Sun, D., Liang, G., Xie, J., Lei, X. and Mo, Y. (2010). Improved preservation effects of litchi fruit by combining chitosan coating with ascorbic acid treatment during postharvest storage. African Journal of Biotechnology. 9 (22): 3272-3279.

Underhill, S.J. and Simons, D.H. (1993). Lychee (Litchi chinensis Sonn.) pericarp desiccation and the importance of postharvest micro-cracking. Scientia Horticulturae. 54 (4): 287-294.

Valero, D. and Serrano, M. (2010). Postharvest biology and technology for preserving fruit quality. CRC press.

Valverde, J.M., Valero, D., Martínez-Romero, D., Guillén, F., Castillo, S. and Serrano, M. (2005). Novel edible coating based on Aloe vera gel to maintain table grape quality and safety. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 53 (20): 7807-7813.

Velickova, E., Winkelhausen, E., Kuzmanova, S., Alves, V. D. and Moldão-Martins, M. (2013). Impact of chitosan-beeswax edible coatings on the quality of fresh strawberries (Fragaria ananassa cv Camarosa) under commercial storage conditions. LWT-Food Science and Technology. 52(2): 80-92.

Xu, J., Tao, N., Liu, Q. and Deng, X. (2006). Presence of diverse ratios of lycopene/β-carotene in five pink or red-fleshed citrus cultivars. Scientia Horticulturae. 108 (2): 181-184.

Yoon, Y.S., Kim, J.K., Lee, K.C., Eun, J.B. and Park, J.H. (2020). Effects of electron‐beam irradiation on postharvest strawberry quality. Journal of Food Processing and Preservation. 44 (9): 14665.

Zhao, Y., Zhu, X., Hou, Y., Wang, X. and Li, X. (2019). Effects of nitric oxide fumigation treatment on retarding cell wall degradation and delaying softening of winter jujube (Ziziphus jujuba Mill. cv. Dongzao) fruit during storage. Postharvest Biology and Technology. 156: 110954.

 

 

 

87

---